Robototexnika — texnologiya ilə bağlı bir sahə olaraq, robotoları, onların dizayn edilməsini, qurulmasını, idarə edilməsi metodlarını, informasiya emalı üçün yaradılan kompüter sistemlərini öyrənir. Dünyanın bir çox ölkələrində bu elm sahəsinin inkişafına böyük dəstək vardır. Bu sahənin inkişafı öz növbəsində, sənayenin avtomatlaşdırılmasının sürətli inkişafına təsir göstərir. Çünki bu texnologiyalar sənayedə insan faktorunun gücünü azaltmağa kömək edir.
Bu texnologiyaya maraq ən qədim zamanlardan mövcuddur. Çünki insanlar özləri yox, öz yerlərinə başqalarını işlətmək istəmişlər. Bu problem başlanğıcda qul əməyindən istifadə ilə həll olunsa da son bir neçə yüz ildə robotlar və digər avtomatlaşdırılmış sistemlər onların yerini almışdır. Bu sahəyə marağın ən qədim zamanlardan olmasına baxmayaraq, robototexnikanın araşdırılmasına və bir elm kimi öyrənilməsinə 20-ci əsrdən başlanmışdır.
Günümüzdə robototexnika elmi bir çox sənaye, məişət və sosial problemlərin həlli üçün istifadə edilir.
Etimalogiyası
Robototexnika sözü "robot" sözündən əmələ gəlmişdir. Robot sözü ilk dəfə 1920-ci ildə Çex yazıçısı Karel Čapek (azərb. Karl Kapek) tərəfindən yazılan və səhnələşdirilən R.U.R. (Rossum's Universal Robots - azərb. Rossumun Universal Robotları ) əsərində istifadə olunmuşdur. Bu sözün kökü slovak dilindəki "robota" sözündən gəlir və mənası qul, kölə deməkdir.
Amma Karel Capek bu şərəfə özünü layiq görmür. Oksford İngilis dili lüğətinə yazdığı qısa məktubunda bu sözün onun qardaşı Josef Capekin (azərb. Jozef Kapek) yaradıcılığı olduğunu bildirib .
Oksford İngilis dili lüğətinə əsasən "robototexnika" sözünü ilk dəfə yazılı olaraq İsaac Asimovun (azərb. Ayzek Asimov) 1941-ci ildə çap olunmuş "Yalançı" (əsl adı ing. Liar!) elmi-fantastik hekayəsində istifadə olunub. O dövrdə elektrik texnologiyalarını öyrənən sahə çox məşhur idi və elektrotexnika (ing. electronics) adlanırdı. Buna istinadən İsaac Asimov robotları öyrənən elmin də robototexnika (ing. robotics) adlandırdı. Sonradan nəşr olunan əsərlərində İsaac Asimov bu sözü daha öncə yazdığı "Yalançı" (əsl adı ing. Runaround) adlı digər əsərində istifadə etdiyini bildirsə də biz bununla razılaşmırıq. Çünki "Yalançı" (əsl adı ing. Liar!) əsəri, "Yalançı" (əsl adı ing. Runaround digər əsərindən 5 ay öynə nəşr edilmişdir .
Tarixi
Robotlar ilk dəfə televiziya ekranlarına 1927-ci ildə çıxıb. prodürerliyi ilə çəkilmiş bu filmdə alman aktrisası in canlandırdığı "maşın insan" (alman. Maschinenmensch) obrazı tarixdə ilk robot obraz hesab olunur.
1942-ci ildə formalaşdırdı.
1948-ci ildə kibernetikanın və robototexnika sahəsindəki araşdırma işlərinin ilk praktiki nəticələrini ortaya qoydu.
İlk tam XX əsrin ikinci yarısında hazırlanıb. İlk rəqəmsal və proqramlanabilən robot da elə bu dönəmdə 1961-ci ildə düzəldilib və sənayedə tətbiq edilib. adlanan bu robotun işi qəliblərə tökülüb bərkidilmiş metal hissələrinin çıxarılıb yığılmasında istifadə olunub. Günümüzdə bunun kimi bir çox müxtəlif zavod və fabriklərdə geniş istifadə edilir. Onlar istehsalatda, yükdaşımada və digər sahələrdə istifadə olunur.
İstinadlar
- "robotics". Oxford Dictionaries. 18 May 2011 tarixində . İstifadə tarixi: 4 February 2011.
- [1] 2013-01-23 at the Wayback Machine Zunt, Dominik. "Who did actually invent the word "robot" and what does it mean?". The Karel Čapek website. Retrieved 2007
- . The Robot Chronicles // Gold. London: Voyager. 1996 [1995]. 224–225. ISBN .
- . 4 The Word I Invented // . Doubleday. 1983.
Robotics has become a sufficiently well developed technology to warrant articles and books on its history and I have watched this in amazement, and in some disbelief, because I invented … the word
- "Robototexnika: Sərgi Haqqında 2008-09-13 at the Wayback Machine". İnnovasiya Texnologiyaları Muzeyi. 2008-09-15.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Robototexnika texnologiya ile bagli bir sahe olaraq robotolari onlarin dizayn edilmesini qurulmasini idare edilmesi metodlarini informasiya emali ucun yaradilan komputer sistemlerini oyrenir Dunyanin bir cox olkelerinde bu elm sahesinin inkisafina boyuk destek vardir Bu sahenin inkisafi oz novbesinde senayenin avtomatlasdirilmasinin suretli inkisafina tesir gosterir Cunki bu texnologiyalar senayede insan faktorunun gucunu azaltmaga komek edir Bu texnologiyaya maraq en qedim zamanlardan movcuddur Cunki insanlar ozleri yox oz yerlerine basqalarini isletmek istemisler Bu problem baslangicda qul emeyinden istifade ile hell olunsa da son bir nece yuz ilde robotlar ve diger avtomatlasdirilmis sistemler onlarin yerini almisdir Bu saheye maragin en qedim zamanlardan olmasina baxmayaraq robototexnikanin arasdirilmasina ve bir elm kimi oyrenilmesine 20 ci esrden baslanmisdir Gunumuzde robototexnika elmi bir cox senaye meiset ve sosial problemlerin helli ucun istifade edilir EtimalogiyasiRobototexnika sozu robot sozunden emele gelmisdir Robot sozu ilk defe 1920 ci ilde Cex yazicisi Karel Capek azerb Karl Kapek terefinden yazilan ve sehnelesdirilen R U R Rossum s Universal Robots azerb Rossumun Universal Robotlari eserinde istifade olunmusdur Bu sozun koku slovak dilindeki robota sozunden gelir ve menasi qul kole demekdir Amma Karel Capek bu serefe ozunu layiq gormur Oksford Ingilis dili lugetine yazdigi qisa mektubunda bu sozun onun qardasi Josef Capekin azerb Jozef Kapek yaradiciligi oldugunu bildirib Oksford Ingilis dili lugetine esasen robototexnika sozunu ilk defe yazili olaraq Isaac Asimovun azerb Ayzek Asimov 1941 ci ilde cap olunmus Yalanci esl adi ing Liar elmi fantastik hekayesinde istifade olunub O dovrde elektrik texnologiyalarini oyrenen sahe cox meshur idi ve elektrotexnika ing electronics adlanirdi Buna istinaden Isaac Asimov robotlari oyrenen elmin de robototexnika ing robotics adlandirdi Sonradan nesr olunan eserlerinde Isaac Asimov bu sozu daha once yazdigi Yalanci esl adi ing Runaround adli diger eserinde istifade etdiyini bildirse de biz bununla razilasmiriq Cunki Yalanci esl adi ing Liar eseri Yalanci esl adi ing Runaround diger eserinden 5 ay oyne nesr edilmisdir TarixiRobotlar ilk defe televiziya ekranlarina 1927 ci ilde cixib produrerliyi ile cekilmis bu filmde alman aktrisasi in canlandirdigi masin insan alman Maschinenmensch obrazi tarixde ilk robot obraz hesab olunur 1942 ci ilde formalasdirdi 1948 ci ilde kibernetikanin ve robototexnika sahesindeki arasdirma islerinin ilk praktiki neticelerini ortaya qoydu Ilk tam XX esrin ikinci yarisinda hazirlanib Ilk reqemsal ve proqramlanabilen robot da ele bu donemde 1961 ci ilde duzeldilib ve senayede tetbiq edilib adlanan bu robotun isi qeliblere tokulub berkidilmis metal hisselerinin cixarilib yigilmasinda istifade olunub Gunumuzde bunun kimi bir cox muxtelif zavod ve fabriklerde genis istifade edilir Onlar istehsalatda yukdasimada ve diger sahelerde istifade olunur Istinadlar robotics Oxford Dictionaries 18 May 2011 tarixinde Istifade tarixi 4 February 2011 1 2013 01 23 at the Wayback Machine Zunt Dominik Who did actually invent the word robot and what does it mean The Karel Capek website Retrieved 2007 The Robot Chronicles Gold London Voyager 1996 1995 224 225 ISBN 0 00 648202 3 4 The Word I Invented Doubleday 1983 Robotics has become a sufficiently well developed technology to warrant articles and books on its history and I have watched this in amazement and in some disbelief because I invented the word Robototexnika Sergi Haqqinda 2008 09 13 at the Wayback Machine Innovasiya Texnologiyalari Muzeyi 2008 09 15