Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rift (ing. rift) — çat, qırılma) — bir neçə yüz km məsafəyə (çox vaxt 1000 km-dən çox) xətti uzanan dərinlik mənşəli yarıqvari və ya yarğanvari struktur. Bir çox qitə və okean riftlərinin eni 30–70 km ölçülür. Eyni zamanda, çox dar (5–20 km, məsələn: Ölü dəniz) və çox enli (200–400 km, məsələn: Qırmızı dəniz) riftlər də məlumdur. Rift təsvirini Qreqori (1921) Şərq Afrika qrabenlər sistemi timsalında vermişdir. Rift adətən dar gərilmə zonası əmələ gətirir və vulkanizmlə səciyyələnir. Rift vulkanizmində qələvi süxurların əsasi tərkibli növləri (olivinli bazaltlar, analsimli bazaltlar, pikritlər) üstünlük təşkil edir, turş süxurlar (fonolitlər, traxitlər) isə məhdud yayılır. Rift növləri: 1) qitədaxili — Yer qabığının ilkin zəifləmiş zonaları boyu uzanan riftlər (məsələn: Şərq Afrika rift sistemi); 2) qitələrarası — qitə qabığının olmadığı zonalarda inkişaf edən (məsələn: Qırmızı dəniz və Ədən körfəzi) riftləri; 3) okeandaxili — okeanqabıqlı dar rift dərələri aralıq okean silsilələri və ya georiftogenallar. Riftlərin əmələ gəlməsi haqqında bir neçə fərziyyə vardır: 1) blokların diferensiasion hərəkəti nəticəsində; 2) aralanma — qaymaların horizontal yerdəyişməsi nəticəsində; 3) ikimərhələli (hər iki fərziyyəni birləşdirir): başlanğıc mərhələdə tağ qalxması baş verir, gərilmə qüvvələrinin təsirindən tağın mərkəzi hissəsi uçur və sonrakı mərhələdə qaymalar riftdən bir və ya iki tərəfə aralanır.
İstinadlar
- Rift // Geomorfoloji terminlərin izahlı lüğəti. Bakı: "Elm". 2012. səh. 177. ISBN .
Mənbə
- Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press, 2006.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Rift ing rift cat qirilma bir nece yuz km mesafeye cox vaxt 1000 km den cox xetti uzanan derinlik menseli yariqvari ve ya yarganvari struktur Bir cox qite ve okean riftlerinin eni 30 70 km olculur Eyni zamanda cox dar 5 20 km meselen Olu deniz ve cox enli 200 400 km meselen Qirmizi deniz riftler de melumdur Rift tesvirini Qreqori 1921 Serq Afrika qrabenler sistemi timsalinda vermisdir Rift adeten dar gerilme zonasi emele getirir ve vulkanizmle seciyyelenir Rift vulkanizminde qelevi suxurlarin esasi terkibli novleri olivinli bazaltlar analsimli bazaltlar pikritler ustunluk teskil edir turs suxurlar fonolitler traxitler ise mehdud yayilir Rift novleri 1 qitedaxili Yer qabiginin ilkin zeiflemis zonalari boyu uzanan riftler meselen Serq Afrika rift sistemi 2 qitelerarasi qite qabiginin olmadigi zonalarda inkisaf eden meselen Qirmizi deniz ve Eden korfezi riftleri 3 okeandaxili okeanqabiqli dar rift dereleri araliq okean silsileleri ve ya georiftogenallar Riftlerin emele gelmesi haqqinda bir nece ferziyye vardir 1 bloklarin diferensiasion hereketi neticesinde 2 aralanma qaymalarin horizontal yerdeyismesi neticesinde 3 ikimerheleli her iki ferziyyeni birlesdirir baslangic merhelede tag qalxmasi bas verir gerilme quvvelerinin tesirinden tagin merkezi hissesi ucur ve sonraki merhelede qaymalar riftden bir ve ya iki terefe aralanir IstinadlarRift Geomorfoloji terminlerin izahli lugeti Baki Elm 2012 seh 177 ISBN 978 9952 453 14 0 MenbeGeologiya terminlerinin izahli lugeti Baki Nafta Press 2006