Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rey döyüşü — 1169-cu ildə Eldənizlər ilə Xarəzmşahlar arasında baş verən toqquşma.
| Rey döyüşü | |||
|---|---|---|---|
| Tarix | 26 sentyabr 1169 | ||
| Yeri | Rey şəhəri yaxınlığı | ||
| Səbəbi | Xərəzmşah hökmdarı El Arslanın Əmir Inanc ilə Nişapur şəhərini ələ keçirmək istəməsi | ||
| Nəticəsi | Eldənizlər qələbəsi | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| | |||
| Komandan(lar) | |||
| |||
Döyüşdən əvvəl
Şəmsəddin Eldənizin torpaqlarının şərqində onların vassalı olan Nişapur hakimi İmadəddin Ay Aba var idi.Sultan Səncər öldükdən sonra o Sultan Arslanşah adına sikkələr basdırmağa başladı.Beləcə Ayaba getdikcə böyüməkdə olan Xarəzmşahlara qarşı Sultan Arslanşaha yəni əsl hakim olan Şəmsəddin Eldənizin köməyindən istifadə etməyə çalışdı.Kumis, Bistam və Damğan şəhərlərini ələ keçirərək Tengiz adlı əmiri ora hakim etdi.Nəhayət 1163 Ayaba'nın düşməni Şahrüstəm adlı əmirin ordusu məğlub edildi və əyaləti İmadəddin Ay Abaya yəni Şəmsəddin Eldənizə bağlandı.Sultan Arslanşah və Şəmsəddin Eldəniz ona bayraq və hədiyyələr göndərərək oranın hakimi etdilər.1167-ci ildə İmadəddin Ay Aba, Həmədana gəldi və Şəmsəddin Eldənizə Xarəzmşahların onlar üzərinə yürüş etdiyi xəbərini çatdırır.Xarəzmşahların planı Nişapur şəhərini ələ keçirmək olduğu bilinir.İbnü'l Əsîr qeyd edirki Ayaba Şəmsəddin Eldənizə:
Əgər siz, onu dayandırmaq və onun düşüncələrinin qarşısını almaq üçün hərəkətə keçməsəniz, sizin qarşınıza torpağdan bir qaynaq çıxacaqdır, elə bir qaynaq ki bunu dayandıra bilməyəcəksiniz və orada suların axıntısını tutamayacağınız bir dəniz əmələ gələcəkdir
Şəmsəddin Eldəniz Həmədandan Rey şəhərinə getdi, oradanda Xarəzmşah hökmdarı İlarslan'a belə bir məktub göndərdi :
Bu İmadəddin Ay Aba tamamən sultanın məmlüğü, Xorasanda Sultanın, onun dədə babalarının torpağıdır.Sənin yerləşdiyin Xarəzmdə onun torpağıdır.Əgər sən Nişapur üzərinə hücum edər isen, məndə sənə hücum edərəm və araməzda döyüş baş verər, sən heç özünü düşünürsən ?!
Şəmsəddin Eldənizin bu məktubu Xarəzmşah hökmdarını çox əsəbləşdirdi və o ordusunu Nişapur şəhəri mühasirəsi üçün göndərdi.Şəhərin mühasirəsi iki aydan artıq sürsə də şəhər təslim edilmədi.Tərəflər bir birinə üstünlük sağlaya bilmirdi ancaq çox keçmədi ki Eldənizlər Nişapur şəhərini itirdi.Çünkü Əmir İmadəddin Ay Aba Xarəzmşahlar tərəfinə keçərək xəyanət etmişdi
Eldənizin Reyi alması
24 sentyabr 1169-cu ildə Şəmsəddin Eldəniz Rey şəhəri və ətrafına sahib oldu.Şəmsəddin Eldənizi isə hərəkətə keçirən Rey hakimi inancın illik vergiyi kəsməsi idi.Şəmsəddin Eldəniz vergiləri istədiğində İnanc bunu açıq şəkildə rədd etmişdi.
Döyüş
Bir müddət sonra Şəmsəddin Eldənizin yanına İraqdakı sadiq əmirlərdən bir məktub gəldi və o məktubda Əmir İnancın Xarəzmşah hökmdarı El Arslan ilə müttəfiq olması xəbərini çatdırdı.El Arslanda bundan xəbər tutaraq Əmir İnanca böyük bir orfu göndərdi.El Arslanın məqsədi Reyi alaraq Qərbə doğru ilərləmək idi isədə Əmir İnanc və Xarəzmşahlar ordusu məğlub oldu və Əmir İnanc Rey qalasına sığınmaq mücəburiyyətində qaldı
Həmçinin bax
İstinadlar
- Əkbər Nəcəf, Şəmsəddin Eldəniz, s.131
- İbnü'l Esîr, el-Kâmil fi't-târîh, IX, s.92
- El-Hüseynî, Ahbârü'd devleti's Selcukiyye, s.91-92
- El-Hüseynî, Ahbârü'd-devleti's Selcukiyye, s.92
- El-Hüseynî, Ahbâruü'd-devleti's Selcukiyye, s.92
- Ziya Bünyadov; Azərbaycan Atabəylər dövəti, s.83
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Rey doyusu 1169 cu ilde Eldenizler ile Xarezmsahlar arasinda bas veren toqqusma Rey doyusuTarix 26 sentyabr 1169Yeri Rey seheri yaxinligiSebebi Xerezmsah hokmdari El Arslanin Emir Inanc ile Nisapur seherini ele kecirmek istemesiNeticesi Eldenizler qelebesiMunaqise terefleriEldenizler XarezmsahlarKomandan lar Semseddin Eldeniz Cahan Pehlevan El Arslan Imadeddin Ay Aba Emir InancDoyusden evvelSemseddin Eldenizin torpaqlarinin serqinde onlarin vassali olan Nisapur hakimi Imadeddin Ay Aba var idi Sultan Sencer oldukden sonra o Sultan Arslansah adina sikkeler basdirmaga basladi Belece Ayaba getdikce boyumekde olan Xarezmsahlara qarsi Sultan Arslansaha yeni esl hakim olan Semseddin Eldenizin komeyinden istifade etmeye calisdi Kumis Bistam ve Damgan seherlerini ele kecirerek Tengiz adli emiri ora hakim etdi Nehayet 1163 Ayaba nin dusmeni Sahrustem adli emirin ordusu meglub edildi ve eyaleti Imadeddin Ay Abaya yeni Semseddin Eldenize baglandi Sultan Arslansah ve Semseddin Eldeniz ona bayraq ve hediyyeler gondererek oranin hakimi etdiler 1167 ci ilde Imadeddin Ay Aba Hemedana geldi ve Semseddin Eldenize Xarezmsahlarin onlar uzerine yurus etdiyi xeberini catdirir Xarezmsahlarin plani Nisapur seherini ele kecirmek oldugu bilinir Ibnu l Esir qeyd edirki Ayaba Semseddin Eldenize Eger siz onu dayandirmaq ve onun dusuncelerinin qarsisini almaq ucun herekete kecmeseniz sizin qarsiniza torpagdan bir qaynaq cixacaqdir ele bir qaynaq ki bunu dayandira bilmeyeceksiniz ve orada sularin axintisini tutamayacaginiz bir deniz emele gelecekdir Semseddin Eldeniz Hemedandan Rey seherine getdi oradanda Xarezmsah hokmdari Ilarslan a bele bir mektub gonderdi Bu Imadeddin Ay Aba tamamen sultanin memlugu Xorasanda Sultanin onun dede babalarinin torpagidir Senin yerlesdiyin Xarezmde onun torpagidir Eger sen Nisapur uzerine hucum eder isen mende sene hucum ederem ve aramezda doyus bas verer sen hec ozunu dusunursen Semseddin Eldenizin bu mektubu Xarezmsah hokmdarini cox eseblesdirdi ve o ordusunu Nisapur seheri muhasiresi ucun gonderdi Seherin muhasiresi iki aydan artiq surse de seher teslim edilmedi Terefler bir birine ustunluk saglaya bilmirdi ancaq cox kecmedi ki Eldenizler Nisapur seherini itirdi Cunku Emir Imadeddin Ay Aba Xarezmsahlar terefine kecerek xeyanet etmisdiEldenizin Reyi almasi24 sentyabr 1169 cu ilde Semseddin Eldeniz Rey seheri ve etrafina sahib oldu Semseddin Eldenizi ise herekete keciren Rey hakimi inancin illik vergiyi kesmesi idi Semseddin Eldeniz vergileri istediginde Inanc bunu aciq sekilde redd etmisdi DoyusBir muddet sonra Semseddin Eldenizin yanina Iraqdaki sadiq emirlerden bir mektub geldi ve o mektubda Emir Inancin Xarezmsah hokmdari El Arslan ile muttefiq olmasi xeberini catdirdi El Arslanda bundan xeber tutaraq Emir Inanca boyuk bir orfu gonderdi El Arslanin meqsedi Reyi alaraq Qerbe dogru ilerlemek idi isede Emir Inanc ve Xarezmsahlar ordusu meglub oldu ve Emir Inanc Rey qalasina siginmaq muceburiyyetinde qaldiHemcinin baxSemseddin Eldeniz Xarezmsahlar El Arslan Mehemmed Cahan PehlevanIstinadlarEkber Necef Semseddin Eldeniz s 131 Ibnu l Esir el Kamil fi t tarih IX s 92 El Huseyni Ahbaru d devleti s Selcukiyye s 91 92 El Huseyni Ahbaru d devleti s Selcukiyye s 92 El Huseyni Ahbaruu d devleti s Selcukiyye s 92 Ziya Bunyadov Azerbaycan Atabeyler doveti s 83