Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Rektifikasiya-Bir və ya bir neçə komponentdən ibarət olan maye yekcins məhlulların ayrılması uçün rektifikasiyadan istifadə olunur. Bundan etil spirtinin istehsalında geniş istifadə olunur. Qaba ayrılma köçürmə, tam ayrilma isə rektifikasiya yolu ilə aparılır. Bu proseslər komponentlərin eyni temperaturda müxtəlif uçuculuq qabiliyyətinə malik olmalarına əsaslanır. Məhsulun yüksək uçuculuq qabiliyyətinə malik komponent- asan uçan, uçuculuq qabiliyyəti aşağı olan komponent –çətin uçan adlanır. Asan uçan komponentin qaynama temperaturu aşağı olur bu səbəbdən komponentlər aşağı qaynama temperaturlu adlanır və əksinə çətin uçan komponentlərin qaynama temperaturu yüksək olur və onlar çətin uçan adlanır. Rektifikasiya prosesi nəticəsində iki məhlul asan uçan komponentlə zəngin distilyata və çətin uçan komponentlə zəngin kub qalığına ayrılır. Distilyat kondensator – defreqmatorda buxarların kondensasiyası nəticəsində alınır. Kub qalığı qurğunun kubunda alını. Rektifikasiya zamanı məhlul çox saylı buxarlanma nəticəsində onu təşkil edən komponentlərə ayrılır.
Rektifikasiya prosesi qulləli aparatlarda yerinə yetirilir. Qüllə kontakt qurğuları ilə - müxtəlif konstruksiyalı boşqablarla təchiz olunur. Qızdırıcıda qızdırılmış ilkin məhlul qaynadıcıdan daxil olan istiliyin hesabına rektifikasiya qulləsinin qidalandırıcı boşqabına verilir və rektifikasiya nəticəsində distilyat və kub qalığına ayrılır. Qüllədən xaric olan buxarlar tam və ya qismən defleqmatorda kondensasiya edir. Buxarın tam kondensasiyası halında alınan distilyat ayrıcı cəndə iki hissəyə ayrılır. Birinci hissə - fleqma hidrosiyirtmədən keçərək qüllənin üst boşqabına daxil olur, ikinci hissə - distilyat soyuducuda soyudularaq yığıcıya yönəlir. Buxarların tam kondensasiyası baş verməyəndə onlar kondensator – soyuducuya daxil olur, burada kondensasiya edir və soyudulur. Kub qalığı dəyərindən asıllı olaraq çənə yığılır və ya su ilə axıdılır. Təcrübədə adətən ilkin məhlul üç və ya daha çox hissəyə ayırılır. Belə ki, spirt istehsalında etil spirti, efiraldeqid fraksiyası və sivuş yağları ayrılır. İlkin məhlulu üç hissəyə ayırmaq üçün çox qülləli qurğulardan istifadə olunur. Birinci qüllə məhlulu A+BC və ya AB+C komponentlərinə ayırır.
Məhlulun ayrılması iki qülləli rektifikasiya qurğusunda aparılır. Spirt istehsalı üçün rektifikasiya qurğusunun əsas qüllələri braqa qülləsi, epyurasiya və rektifikasiya qüllələridir. Braqa qülləsinin üst hissəsində braqanın epyurasiyası üçün və kopüyün yığılması üçün boşqablar yerləşir ki, bunlar asıllı hissəciklərin buxarla birgə kondensatora aparılmasının qarşısını alır. Epyurasiya qülləsində braqa qülləsində alınan distilyatın efir, aldeqid, metanoldan təmizlənməsi, onun konsentrasiyasının artırılması və qüllənin kondensatorundan əsas etil spirti fraksiyasının çıxarılması baş verir. Rektifikasiya qülləsində aralıq qarışıqların konsentrasiyası və qüllədən cıxarılması, spirtin möhkəmləndirilməsi və onun pasterizasiyası baş verir. Rektifikasiya olunmuş spirtin ayrılması üstdən 10–15 –ci boşqabdan başlayaraq yerinə yetirilir. Rektifikasiya qülləsi spirtin möhkəmləndirilməsi üçün istifadə olunur. Sivuş qülləsində sivuş yağları konsentrasiya olaraq qüllənin akkumulyatorundan çıxarılır. Son təmizləmə qülləsi 30 boşqabdan ibarət olu, burada spirt aşağıdan 4-cü boşqaba verilir və hazır məhsul üstdən 14-16-cı boşqablardan başlayaraq çıxarılır. Bu qüllənin istifadəsi qurğunun məhsuldarlığını 10% artırmağa imkan verir.
Mənbə
- Q.B.Məmmədov Yeyinti istehsalının prosesləri və aparatları-Bakı:"Elm",2005.112 səh.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Rektifikasiya Bir ve ya bir nece komponentden ibaret olan maye yekcins mehlullarin ayrilmasi ucun rektifikasiyadan istifade olunur Bundan etil spirtinin istehsalinda genis istifade olunur Qaba ayrilma kocurme tam ayrilma ise rektifikasiya yolu ile aparilir Bu prosesler komponentlerin eyni temperaturda muxtelif ucuculuq qabiliyyetine malik olmalarina esaslanir Mehsulun yuksek ucuculuq qabiliyyetine malik komponent asan ucan ucuculuq qabiliyyeti asagi olan komponent cetin ucan adlanir Asan ucan komponentin qaynama temperaturu asagi olur bu sebebden komponentler asagi qaynama temperaturlu adlanir ve eksine cetin ucan komponentlerin qaynama temperaturu yuksek olur ve onlar cetin ucan adlanir Rektifikasiya prosesi neticesinde iki mehlul asan ucan komponentle zengin distilyata ve cetin ucan komponentle zengin kub qaligina ayrilir Distilyat kondensator defreqmatorda buxarlarin kondensasiyasi neticesinde alinir Kub qaligi qurgunun kubunda alini Rektifikasiya zamani mehlul cox sayli buxarlanma neticesinde onu teskil eden komponentlere ayrilir Rektifikasiya prosesi qulleli aparatlarda yerine yetirilir Qulle kontakt qurgulari ile muxtelif konstruksiyali bosqablarla techiz olunur Qizdiricida qizdirilmis ilkin mehlul qaynadicidan daxil olan istiliyin hesabina rektifikasiya qullesinin qidalandirici bosqabina verilir ve rektifikasiya neticesinde distilyat ve kub qaligina ayrilir Qulleden xaric olan buxarlar tam ve ya qismen defleqmatorda kondensasiya edir Buxarin tam kondensasiyasi halinda alinan distilyat ayrici cende iki hisseye ayrilir Birinci hisse fleqma hidrosiyirtmeden kecerek qullenin ust bosqabina daxil olur ikinci hisse distilyat soyuducuda soyudularaq yigiciya yonelir Buxarlarin tam kondensasiyasi bas vermeyende onlar kondensator soyuducuya daxil olur burada kondensasiya edir ve soyudulur Kub qaligi deyerinden asilli olaraq cene yigilir ve ya su ile axidilir Tecrubede adeten ilkin mehlul uc ve ya daha cox hisseye ayirilir Bele ki spirt istehsalinda etil spirti efiraldeqid fraksiyasi ve sivus yaglari ayrilir Ilkin mehlulu uc hisseye ayirmaq ucun cox qulleli qurgulardan istifade olunur Birinci qulle mehlulu A BC ve ya AB C komponentlerine ayirir Mehlulun ayrilmasi iki qulleli rektifikasiya qurgusunda aparilir Spirt istehsali ucun rektifikasiya qurgusunun esas qulleleri braqa qullesi epyurasiya ve rektifikasiya qulleleridir Braqa qullesinin ust hissesinde braqanin epyurasiyasi ucun ve kopuyun yigilmasi ucun bosqablar yerlesir ki bunlar asilli hisseciklerin buxarla birge kondensatora aparilmasinin qarsisini alir Epyurasiya qullesinde braqa qullesinde alinan distilyatin efir aldeqid metanoldan temizlenmesi onun konsentrasiyasinin artirilmasi ve qullenin kondensatorundan esas etil spirti fraksiyasinin cixarilmasi bas verir Rektifikasiya qullesinde araliq qarisiqlarin konsentrasiyasi ve qulleden cixarilmasi spirtin mohkemlendirilmesi ve onun pasterizasiyasi bas verir Rektifikasiya olunmus spirtin ayrilmasi ustden 10 15 ci bosqabdan baslayaraq yerine yetirilir Rektifikasiya qullesi spirtin mohkemlendirilmesi ucun istifade olunur Sivus qullesinde sivus yaglari konsentrasiya olaraq qullenin akkumulyatorundan cixarilir Son temizleme qullesi 30 bosqabdan ibaret olu burada spirt asagidan 4 cu bosqaba verilir ve hazir mehsul ustden 14 16 ci bosqablardan baslayaraq cixarilir Bu qullenin istifadesi qurgunun mehsuldarligini 10 artirmaga imkan verir MenbeQ B Memmedov Yeyinti istehsalinin prosesleri ve aparatlari Baki Elm 2005 112 seh