Bu səhifədə iş davam etməkdədir. |
Redaktor – nəşriyyatlarda çalışan, yaxud müqavilə əsasında kənardan cəlb olunan, nəşriyyat əlyazmasının mətnini elmi, ədəbi, texniki və bədii cəhətdən işləyib nəşrə hazırlayan aparıcı mütəxəssis Redaktor-mütəxəssisin vəzifəsi isə konkret materiallarla işləmək, onları təkmilləşdirməkdən ibarətdir.
- Redaktor redaksiyada redaktə prosesini həyata keçirən əməkdaşdır;
- Redaktor müəyyən bir nəşrə (kitab, jurnal, qəzet və s.) rəhbərlik edən, onun məzmununu və istiqamətini müəyyən edən mütəxəssisdir,
- Redaktor mətni çap üçün işləyib hazırlayan və ya nəşri tərtib edən şəxsdir.
- elmi, ədəbi, bədii və s. materialı redaktə edib çapa hazırlayan şəxs;
- hər hansı bir əsərin nəşrinə, əsərlər külliyyatının toplanıb çapa hazırlanmasına rəhbərlik edən şəxs;
- dövri mətbuatın (qəzet, jurnal və s.) məzmun və buraxılışına məsul şəxs".
Redaktor-rəhbərin vəzifələri strateji məsələlərin (nəşrin siyasətinin müəyyənləşdirilməsi, ümumi rəhbərlik) həllini əhatə edir. Redaktor-mütə-xəssisin vəzifəsi konkret materiallarla işləmək və onları təkmilləşdirməkdir. Redaktor-mütəxəssis nəşri praktik olaraq çap üçün hazırlayan mütəxəssisdir, peşəkardır. Onun bilik və bacarıqları ilkin halda qeyri-mükəmməl olan materialı cilalamağa, yenidən işləyib hazırlamağa, daha da yaxşılaşdırmağa imkan verir. Bununla da o, həm müəllifə köməklik göstərir, həm də nəşrin gələcək oxucusunun qayğısına qalır. Qısaca desək, biz "redaktor" anlayışı altında praktik olaraq nəşri çap üçün hazırlayan peşəkar mütəxəssisi nəzərdə tuturuq. Əlyazmanın müəlli-finə kömək edən və onun gələcək oxucusunun qayğısına qalan həmin mütəxəssis, yəni redaktor öz biliyi və bacarıqları sayəsində qeyri-mükəmməl materialı cilalayır, yenidən işləyib hazırlayır, daha da yaxşılaşdırır. Belə demək mümkündür ki, yazı yazan hər bir kəs müəyyən mənada özü özünün redaktorudur. Çünki müəllif üçün ən birinci və ən ciddi tənqidçi elə müəllifin özü olmalıdır — müvəffəqiyyətin sirri (rəhni) də elə bundadır!.. Əgər özünütənqid və özünüredaktə müəllif üçün hər hansı bir əsərin yaradılması mərhələsində normaya və qaydaya çevrilərsə, əgər müəllif öz mətnlərinin üstünlüklərini və çatışmazlıqlarını görməyi bacararsa və bu mətnləri daha yaxşı düzəltməyi öyrənərsə, yaradıcılıq sahəsində onun uğur qazanmaq imkanları (şansları) daha əhəmiyyətli dərəcədə artacaqdır.
Redaktorun ixtisaslaşdırılmasına verilən tələblər
- İş stajına tələblərin təqdimatı olmadan ən yüksək peşə təhsili;
- Redaktorun bilik, bacarıq və peşə vərdişlərinin əsas istiqamətləri müvafiq ali məktəbin tədris proqramı ilə müəyyənləşdirilir.
Redaktorun vəzifə öhdəliyi
Redaktor bu işləri həyata keçirməyə məsuldur:
- Nəşrlərin yüksək elmi və ədəbi səviyyəsinin təminatı məqsədilə redaksiya-nəşriyyat bölməsi tərəfindən buraxılan elmi və metodik ədəbiyyatın, informasiya və normativ materialların redaktəsinə;
- Müəlliflərlə nəşriyyat müqavilələrinin və kənar rəyçilərlə əmək razılaşmalarının hazırlığında iştirak edir, onların əlyazmalarını və rəylərini nəzərdən keçirməyə;
- Əlyazmanın təqdim edilmiş şəkildə və ya təklif edilən düzəlişlər, əlavələr, ixtisarlar nəzərə alınaraq yenidən işlənib tamamlandıqdan sonra nəşri imkanları haqqında qərar verməyə;
- Əlyazmaların nəşrindən imtina edilməsi hallarında müqavilədə müəyyən edilmiş müddətdə əsaslandırılmış yazılı imtina cavabı hazırlamağa;
- Nəşrə qəbul edilmiş əlyazmaları redaktə etməyə, bu halda müəlliflərə əlyazmaların strukturunun daha da yaxşılaşdıdırlması, terminlərin seçilməsi, illüstrasiyaların tərtibi və s. üzrə lazımi köməklik göstərməyə, məsləhət görülən dəyişiklikləri onlarla razılaşdırmağa;
- Redaktə prosesində rəyçilərin qeydlərinin, əlyazmanın işlənilib tamamlanması üçün verilən tələblərin, təqdim edilmiş materialın komplektliyinin, əlyazmanın bölmələrinin adlarının onların məzmununa uyğunluğunun, həmçinin elmin, texnikanın və qabaqcıl istehsalat təcrübəsinin ən yeni nailiyyətlərinin işdə nə qədər əks etdirilməsinin müəlliflər tərəfindən yerinə yetirilməsini yoxlamağa;
- Gətirilən sitatların və rəqəmli məlumatların, adların, elmi-texniki terminlərin, ölçü vahidlərinin istifadəsinin və yazılışının düzgünlüyünü, nəşrin soraq aparatının tərtibini, gətirilən simvolların standartlarla müəy-yənləşdirilmiş və ya elmi və normativ ədəbiyyatda qəbul edilmiş işarələrə uyğunluğunu ilkin mənbələrə əsasən yoxlamağa;
- Əlyazmaların lazımi ədəbi redaktəsini həyata keçirməyə;
- Əlyazmanın redaktor pasportunu təşkil edir, texniki redaktora, korrektora, yığıcıya (mürəttibə) göstərişlər və izahlar verməyə;
- Haşiyələri, dublikatları, işçi mündəricatını hazırlamağa;
- Müəlliflə və texniki redaktorla birgə əyani materialları (illüstrasi-yaları) nəzərdən keçirir, nəşrdə onların yerini müəyyənləşdirir, qrafiklərin və klişenin vaxtında hazırlanması üçün bədii redaktora təqdim etməyə;
- Redaktə edilən nəşrlərin bədii və texniki tərtibatı ilə bağlı məsə-lələrin həllində iştirak edir;
- Əlyazmaları istehsala imzalamağa, korrektura nüsxələrini yenidən gözdən keçirməyə və buraxılışdan əvvəl siqnal nüsxələrini yoxlamağa;
- Aşkar edilmiş səhvlərin siyahısını tərtib etməyə məsuldur.
Redaktorun bilik dairəsi
Redaktor bu məsələləri bilməlidir:
- Qanunverici və normativ-hüquq aktları, elmi-metodik ədəbiyyatın, informasiya və nonnativ materialların redaktəsi metodlarını, rəqəmlərin, düsturların, simvollarm, illüstrasiyaların redaksiya işlənməsini, nəşrin soraq aparatının tərtibi qaydasını;
- Uyğun olan bilik sahəsində elmin və texnikanın yerli və xarici nailiyyətlərini;
- İstehsala təhvil verilən əlyazmaların hazırlanması, korrektura nüsxələrinin çapa verilməsi qaydalarını;
- Standart korrektura işarələrini;
- Terminlərə, işarələrə və ölçü vahidlərinə dair dövlət standartlarını;
- Qüvvədə olan şərti ixtisarları, xarici dillərdə olan biblioqrafiyada tətbiq edilən şərti ixtisarları;
- Azərbaycan dilinin qrammatikasını və üslubiyyatm;
- Müəllif hüququnu;
- Redaktəyə dair qüvvədə olan normativləri;
- Müəlliflərlə nəşriyyat müqavilələrinin, rəyçilərlə əmək müqavilə-lərinin bağlanması qaydalarını;
- Nəşriyyat işinin iqtisadiyyatım;
- Poliqrafiya istehsalı texnologiyasının əsaslarını;
- Poliqrafiya istehsalının iqtisadiyyatını və təşkilini;
- Əməyin təşkilinin və əmək qanunvericiliyinin əsaslarını;
- Əməyin mühafizəsi qaydalarım və normalarını.
İstinadlar
- "Nəşriyyat işi haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanunu: 30 may 2000-ci ildə qəbul olunmuşdur; № 887-İQ // "Azərbaycan" qəzeti, 2000, 21 iyun.
- Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: 10 с.-də. C.8. Bakı, 1984, 608 s.
- Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих (Утвержден постановлением Минтруда РФ от 21 августа 1998 г. № 37. Москва, 1998.
- Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих (Утвержден постановлением Минтруда РФ от 21 августа 1998 г. № 37. Москва, 1998.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu sehifede is davam etmekdedir Mudaxile etmeye telesmeyin Eger komek etmek isteyirsinizse ya da sehife yarimciq qalibsa sehifeni yaradan istifadeci ile elaqe qura bilersiniz Sehifenin tarixcesinde sehife uzerinde islemis istifadecilerin adlarini gore bilersiniz Redaktelerinizi menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin Bu meqale sonuncu defe 58 saniye evvel C Mireli2001 muzakire tohfeler terefinden redakte olunub Yenile Redaktor nesriyyatlarda calisan yaxud muqavile esasinda kenardan celb olunan nesriyyat elyazmasinin metnini elmi edebi texniki ve bedii cehetden isleyib nesre hazirlayan aparici mutexessis Redaktor mutexessisin vezifesi ise konkret materiallarla islemek onlari tekmillesdirmekden ibaretdir Redaktor redaksiyada redakte prosesini heyata keciren emekdasdir Redaktor mueyyen bir nesre kitab jurnal qezet ve s rehberlik eden onun mezmununu ve istiqametini mueyyen eden mutexessisdir Redaktor metni cap ucun isleyib hazirlayan ve ya nesri tertib eden sexsdir elmi edebi bedii ve s materiali redakte edib capa hazirlayan sexs her hansi bir eserin nesrine eserler kulliyyatinin toplanib capa hazirlanmasina rehberlik eden sexs dovri metbuatin qezet jurnal ve s mezmun ve buraxilisina mesul sexs Redaktor rehberin vezifeleri strateji meselelerin nesrin siyasetinin mueyyenlesdirilmesi umumi rehberlik hellini ehate edir Redaktor mute xessisin vezifesi konkret materiallarla islemek ve onlari tekmillesdirmekdir Redaktor mutexessis nesri praktik olaraq cap ucun hazirlayan mutexessisdir pesekardir Onun bilik ve bacariqlari ilkin halda qeyri mukemmel olan materiali cilalamaga yeniden isleyib hazirlamaga daha da yaxsilasdirmaga imkan verir Bununla da o hem muellife komeklik gosterir hem de nesrin gelecek oxucusunun qaygisina qalir Qisaca desek biz redaktor anlayisi altinda praktik olaraq nesri cap ucun hazirlayan pesekar mutexessisi nezerde tuturuq Elyazmanin muelli fine komek eden ve onun gelecek oxucusunun qaygisina qalan hemin mutexessis yeni redaktor oz biliyi ve bacariqlari sayesinde qeyri mukemmel materiali cilalayir yeniden isleyib hazirlayir daha da yaxsilasdirir Bele demek mumkundur ki yazi yazan her bir kes mueyyen menada ozu ozunun redaktorudur Cunki muellif ucun en birinci ve en ciddi tenqidci ele muellifin ozu olmalidir muveffeqiyyetin sirri rehni de ele bundadir Eger ozunutenqid ve ozunuredakte muellif ucun her hansi bir eserin yaradilmasi merhelesinde normaya ve qaydaya cevrilerse eger muellif oz metnlerinin ustunluklerini ve catismazliqlarini gormeyi bacararsa ve bu metnleri daha yaxsi duzeltmeyi oyrenerse yaradiciliq sahesinde onun ugur qazanmaq imkanlari sanslari daha ehemiyyetli derecede artacaqdir Redaktorun ixtisaslasdirilmasina verilen teleblerIs stajina teleblerin teqdimati olmadan en yuksek pese tehsili Redaktorun bilik bacariq ve pese verdislerinin esas istiqametleri muvafiq ali mektebin tedris proqrami ile mueyyenlesdirilir Redaktorun vezife ohdeliyiRedaktor bu isleri heyata kecirmeye mesuldur Nesrlerin yuksek elmi ve edebi seviyyesinin teminati meqsedile redaksiya nesriyyat bolmesi terefinden buraxilan elmi ve metodik edebiyyatin informasiya ve normativ materiallarin redaktesine Muelliflerle nesriyyat muqavilelerinin ve kenar reycilerle emek razilasmalarinin hazirliginda istirak edir onlarin elyazmalarini ve reylerini nezerden kecirmeye Elyazmanin teqdim edilmis sekilde ve ya teklif edilen duzelisler elaveler ixtisarlar nezere alinaraq yeniden islenib tamamlandiqdan sonra nesri imkanlari haqqinda qerar vermeye Elyazmalarin nesrinden imtina edilmesi hallarinda muqavilede mueyyen edilmis muddetde esaslandirilmis yazili imtina cavabi hazirlamaga Nesre qebul edilmis elyazmalari redakte etmeye bu halda muelliflere elyazmalarin strukturunun daha da yaxsilasdidirlmasi terminlerin secilmesi illustrasiyalarin tertibi ve s uzre lazimi komeklik gostermeye meslehet gorulen deyisiklikleri onlarla razilasdirmaga Redakte prosesinde reycilerin qeydlerinin elyazmanin islenilib tamamlanmasi ucun verilen teleblerin teqdim edilmis materialin komplektliyinin elyazmanin bolmelerinin adlarinin onlarin mezmununa uygunlugunun hemcinin elmin texnikanin ve qabaqcil istehsalat tecrubesinin en yeni nailiyyetlerinin isde ne qeder eks etdirilmesinin muellifler terefinden yerine yetirilmesini yoxlamaga Getirilen sitatlarin ve reqemli melumatlarin adlarin elmi texniki terminlerin olcu vahidlerinin istifadesinin ve yazilisinin duzgunluyunu nesrin soraq aparatinin tertibini getirilen simvollarin standartlarla muey yenlesdirilmis ve ya elmi ve normativ edebiyyatda qebul edilmis isarelere uygunlugunu ilkin menbelere esasen yoxlamaga Elyazmalarin lazimi edebi redaktesini heyata kecirmeye Elyazmanin redaktor pasportunu teskil edir texniki redaktora korrektora yigiciya murettibe gosterisler ve izahlar vermeye Hasiyeleri dublikatlari isci mundericatini hazirlamaga Muellifle ve texniki redaktorla birge eyani materiallari illustrasi yalari nezerden kecirir nesrde onlarin yerini mueyyenlesdirir qrafiklerin ve klisenin vaxtinda hazirlanmasi ucun bedii redaktora teqdim etmeye Redakte edilen nesrlerin bedii ve texniki tertibati ile bagli mese lelerin hellinde istirak edir Elyazmalari istehsala imzalamaga korrektura nusxelerini yeniden gozden kecirmeye ve buraxilisdan evvel siqnal nusxelerini yoxlamaga Askar edilmis sehvlerin siyahisini tertib etmeye mesuldur Redaktorun bilik dairesiRedaktor bu meseleleri bilmelidir Qanunverici ve normativ huquq aktlari elmi metodik edebiyyatin informasiya ve nonnativ materiallarin redaktesi metodlarini reqemlerin dusturlarin simvollarm illustrasiyalarin redaksiya islenmesini nesrin soraq aparatinin tertibi qaydasini Uygun olan bilik sahesinde elmin ve texnikanin yerli ve xarici nailiyyetlerini Istehsala tehvil verilen elyazmalarin hazirlanmasi korrektura nusxelerinin capa verilmesi qaydalarini Standart korrektura isarelerini Terminlere isarelere ve olcu vahidlerine dair dovlet standartlarini Quvvede olan serti ixtisarlari xarici dillerde olan biblioqrafiyada tetbiq edilen serti ixtisarlari Azerbaycan dilinin qrammatikasini ve uslubiyyatm Muellif huququnu Redakteye dair quvvede olan normativleri Muelliflerle nesriyyat muqavilelerinin reycilerle emek muqavile lerinin baglanmasi qaydalarini Nesriyyat isinin iqtisadiyyatim Poliqrafiya istehsali texnologiyasinin esaslarini Poliqrafiya istehsalinin iqtisadiyyatini ve teskilini Emeyin teskilinin ve emek qanunvericiliyinin esaslarini Emeyin muhafizesi qaydalarim ve normalarini Istinadlar Nesriyyat isi haqqinda Azerbaycan Respublikasinin Qanunu 30 may 2000 ci ilde qebul olunmusdur 887 IQ Azerbaycan qezeti 2000 21 iyun Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi 10 s de C 8 Baki 1984 608 s Kvalifikacionnyj spravochnik dolzhnostej rukovoditelej specialistov i drugih sluzhashih Utverzhden postanovleniem Mintruda RF ot 21 avgusta 1998 g 37 Moskva 1998 Kvalifikacionnyj spravochnik dolzhnostej rukovoditelej specialistov i drugih sluzhashih Utverzhden postanovleniem Mintruda RF ot 21 avgusta 1998 g 37 Moskva 1998