Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Ramazan Oruc oğlu Qafarlı — folklorşünas, alim, filologiya üzrə elmlər doktoru, professor.
| Ramazan Qafarlı | |
|---|---|
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Şəki |
| Fəaliyyəti | alim |
Həyatı
Ramazan Qafarlı 1951-ci ilin iyun ayının 17-də Şəki şəhərində sənətkar ailəsində anadan olub. Atası Oruc kişi dabbaq idi. O, bu qədim peşəni övladlarına ötürməklə davam etdirmək niyyətində idi. Lakin sovet rejiminin sərt və qeyri-insani qanunları ona mane oldu. Fəaliyyətini xüsusi mülkiyətçilik hesab edib xalq sənətkarını bir neçə dəfə həbs etdilər. Oruc kişi peşəsini yaşada bilmədi. Müharibədə yaralanandan sonra uzun müddət xəstə yatdı və 1956-cı ildə vəfat etdi. Böyük külfəti dolandırmaq həyat yoldaşı Zərifə Məhəmməd qızının üzərinə düşdü.
Ramazan Qafarlı beşinci sinfə qədər Şəki şəherində yerləşən 7 saylı orta məktəbdə oxumuşdur. 1961-ci ildə ailəsi Bakı şəhərinə köçmüş və o, orta təhsilini burada, 39 saylı orta məktəbdə başa çatdırmışdır. O, 1974-cü ildə N.Tusi adına ADPU-nun filologiya fakültəsini bitirdikdən sonra Elmi şuranın qərarı ilə həmin ali məktəbdə saxlanıldı. Estoniyada ordu siralarında qulluq edib bir müddət seçkili orqanlarda (əvvəl komsomol komitəsində katib, sonra həmkarlar ittifaqı təşkilatında sədr) çalışdı. R.Qafarlı 1977-ci ildə ali məktəbi tərk edir və bir neçə il Rusiyada (Nikolayev, Xerson, Volqoqrad, Həştərxan, Kazan, Riqa və Leninqrad şəhərlərində) iş icraçısı vəzifəsini yerinə yetirir. 1981-ci ildə Bakı şəhərinə qayıdıb Xətai rayonunda yerləşən 204 saylı orta məktəbdə ixtisası üzrə işləməyə başlayır.
Yaradıcılığı
O, 1984-cü ildə N.Tusi adına ADPU-nun əyani aspiranturasına daxil olur. 1988-ci ildə “Azərbaycan uşaq folkloru” mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə edir. Həmin ildən pedaqoji universitetdəçalışır. O, 1989-91-ci illərdə filologiya elmləri üzrə Müdafiə şurasının üzvü və elmi katibi seçilir. Hazırda həmin təhsil ocağının “Dədə Qorqud Elmi-Tədqiqat Mərkəzi”nin müdiri vəzifəsində işləyir və Dünya ədəbiyyatı tarixi kafedrasının professorudur. R. Qafarlı 2003-cü ilin oktyabrdan 2004-cü ilin fevralınadək Rusiyanın Sankt-Peterburq şəhərində doktorluq stajirovkası keçmiş, A. Gertsen ad. Rusiya Dövlət Pedaqoji Universitetin elmi şurasında “Мифологическая картина мира азербайджанского этноса” (“Azerbaycan xalqının təsəvvüründə mifoloji Dünya Modeli”) adli doktorluq dissertasiyası mövzusu tesdiqlətmişdir. R. Qafarlının tədqiqat işi həmin ali məktəbin “Etnokulturologiya” kafedrasında müzakirə olunub müdafiəyə buraxılmışdır. R. Qafarlı 2010-cu ildə AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitunun Müdafiə Şurasında “Azərbaycan türklərinin mifologiyası” adlı doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir. R.Qafarlının müəllifi olduğu internet saytı (rus və Azərbaycan-türk dillerində) dünyanın bütün kataloqlarına düşmüşdür.
O, on altı dərs proqramının, səkkiz monoqrafiyanın, iki dərs vəsaitinin, bir neçə folklor toplusunun, o cümlədən “Mif və nağıl” (1999), “Azərbaycan mifologiyası” (2001), “Azərbaycan atalar sözləri, xalq mahnıları və dramlarının poetikası” (2001), “Folklor poetikası” (2001), “Azərbaycan uşaq folkloru və poetikası” (2002), “Mifologiya və folklorşünaslıq məsələləri” (2002), “Azərbaycan türklərinin mifologiyası” (2005), “Mif, nağıl və əfsanə” (epik ənənədə janrlararası əlaqə) (2004), eləcə də 300-dən şox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. R.QafarlıAMEA Ədəbiyyat İnstitutunun hazırladığı 6-cildlik “Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi”nin 1-ci cildinin (Bakı, Elm, 2004. - 8 çap vəreqi həcmində üç oçerkin: “Uşaq folkloru”, “Xalq dramları”, “Xalq mahnıları”) müəlliflərindən biridir. Bir sıra əsərləri xarici ölkələrdə – Türkiyədə, Rusiyada: Sankt-Peterburqda “Философия любви на деревнем Востоке и Низами” (“Şərqdə məhəbbət fəlsəfəsi və Nizami”) monoqrafiyası, Moskavada “Детская литература” jurnalında əsərləri çap olunub. Onun toplayıb tərtib etdiyi “Şəki folkloru” (2002) toplusunda Molla Cumənin indiyədək elm aleminə bəlli olmayan altı dastanı toplanmışdır.
R.Qafarlı folklor poetikası, mifologiya, “Kitabi-Dədə Qorqud”un poetik strukturu, uşaq folkloru, xalq dramları, atalar sözü, aşıq sənəti və sufizm, Nizami və “Avesta”, struktur poetikası və s. problemler üzərində tədqiqat işləri aparır. Onun ssenarisi əsasında Dünya azərbaycanlılarının həmrəyliк gününə həsr olunan “Xanım, hey” bedii filmi, “Laylalar” bədii-etnoqrafik filmi çəkilmişdir. R.Qafarlı “Ərən”,“Xəmsə” qəzetlərinin, “Qafqaz” və “Xəmsə” jurnallarını təsis etmişdir Onun tərtib və redaktorluq etdiyi “Heydər Əliyev-78”, “Bəxtiyar Vahabzadə-75”, “Akademik Bəkir Nebiyev-70 və 80”, “Ağayar Şükürov-55”xüsusi buraxılışları, dövlət rəhbəri və elm xadimlərimizin həyat səlnaməsinə güzgü tutmuşdur. Onun monoqrafiya ve kitabları haqqında xalq şairi, akademik B.Vahabzadə, akademik B.Nebiyev, akademik İ.Həbibbəyli, AMEA-nın müxbir üzvüləri Y.Qarayev, A.Nəbiyev, V.Əliyev ve b. respublika metbuatında məqalələrlə çıxış etmişlər.
R.Qafarlı 1990-cı ildə Soçidə keçirilən gənc tənqidçilərin Ümumittifaq müşavirəsində, 2000-ci ildə “Dədə Qorqud-1300” Beynelxalq elmi simpoziumunda, 2003 və 2004-cü illərdə Sank-Peterburq şəhərində IV və V “Реальность этноса” Beynelxalq elmi konfransında, Türkiyənin Ankara, İstanbul, Antaliya, Qazıantep, Fətiyyə, İzmir və b. şəhərlərində keçirilən Uluslararası elmi simpoziumlarda məruzələr oxumuşdur.
2003-cü ilin noyabr ayında R.Qafarlı respublikamızda ilk dəfə olaraq Azərbaycan folkloru və mifologiyasının müxtəlif problemlerini özündəəks etdiren www.azmif. net (“Азербайджанская тюркская мифология и фольклор” // “Azərbaycan türk mifologiyası və folkloru”) saytını yaratmışdır. Mədəniyyətimizi beynəlxalq səviyyədə yaydığına görə www.azmif.net saytı 2005-ci ildə “Netty” Beynelxalq İnternet Akademiyasının müsabiqəsinin qalibi elan olunmuşdur.
Ramazan Qafarlının xidmətlərindən biri də xalq şairi Bəxtiyar Vahabzadənin əsərlərinin külliyatının 12 cildliyini tərtib edib nəşrə hazırlamış, yaradıcılığına “Bəxtiyar Vahabzadə əbədiyyat yolunda” (2010) kinabını çap etdirmişdir.
Xarici keçidlər
- Ramazan Qafarlı - İlaxır çərşənbələrin mifoloji qaynaqları. Xalq qəzeti.-2009.-17 mart.-S.7.
- Ramazan Qafarlı - Bəxtiyar Vahabzadəni “çətin addım” atmağa nə vadar etdi? (2). Zaman.- 2009.- 21-23 fevral.- S. 11.
- Ramazan Qafarlı: NOVRUZ – yaranış, oyanış və yeniləşmə bayramı. Xalq qəzeti.- 2013.- 20 mart.- S. 5.
Video
- Ramazan Qafarlı GunAzTv-də "Türk elləri" verilişində, I hissə sayt YouTube
- Ramazan Qafarlı GunAzTv-də "Türk elləri" verilişində, II hissə sayt YouTube
- Ramazan Qafarlı GunAzTv-də "Türk elləri" verilişində, III hissə sayt YouTube
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Ramazan Oruc oglu Qafarli folklorsunas alim filologiya uzre elmler doktoru professor Ramazan QafarliDogum tarixi 17 iyun 1951 72 yas Dogum yeri SekiFealiyyeti alimHeyatiRamazan Qafarli 1951 ci ilin iyun ayinin 17 de Seki seherinde senetkar ailesinde anadan olub Atasi Oruc kisi dabbaq idi O bu qedim peseni ovladlarina oturmekle davam etdirmek niyyetinde idi Lakin sovet rejiminin sert ve qeyri insani qanunlari ona mane oldu Fealiyyetini xususi mulkiyetcilik hesab edib xalq senetkarini bir nece defe hebs etdiler Oruc kisi pesesini yasada bilmedi Muharibede yaralanandan sonra uzun muddet xeste yatdi ve 1956 ci ilde vefat etdi Boyuk kulfeti dolandirmaq heyat yoldasi Zerife Mehemmed qizinin uzerine dusdu Ramazan Qafarli besinci sinfe qeder Seki seherinde yerlesen 7 sayli orta mektebde oxumusdur 1961 ci ilde ailesi Baki seherine kocmus ve o orta tehsilini burada 39 sayli orta mektebde basa catdirmisdir O 1974 cu ilde N Tusi adina ADPU nun filologiya fakultesini bitirdikden sonra Elmi suranin qerari ile hemin ali mektebde saxlanildi Estoniyada ordu siralarinda qulluq edib bir muddet seckili orqanlarda evvel komsomol komitesinde katib sonra hemkarlar ittifaqi teskilatinda sedr calisdi R Qafarli 1977 ci ilde ali mektebi terk edir ve bir nece il Rusiyada Nikolayev Xerson Volqoqrad Hesterxan Kazan Riqa ve Leninqrad seherlerinde is icracisi vezifesini yerine yetirir 1981 ci ilde Baki seherine qayidib Xetai rayonunda yerlesen 204 sayli orta mektebde ixtisasi uzre islemeye baslayir YaradiciligiO 1984 cu ilde N Tusi adina ADPU nun eyani aspiranturasina daxil olur 1988 ci ilde Azerbaycan usaq folkloru movzusunda namizedlik dissertasiyasi mudafie edir Hemin ilden pedaqoji universitetdecalisir O 1989 91 ci illerde filologiya elmleri uzre Mudafie surasinin uzvu ve elmi katibi secilir Hazirda hemin tehsil ocaginin Dede Qorqud Elmi Tedqiqat Merkezi nin mudiri vezifesinde isleyir ve Dunya edebiyyati tarixi kafedrasinin professorudur R Qafarli 2003 cu ilin oktyabrdan 2004 cu ilin fevralinadek Rusiyanin Sankt Peterburq seherinde doktorluq stajirovkasi kecmis A Gertsen ad Rusiya Dovlet Pedaqoji Universitetin elmi surasinda Mifologicheskaya kartina mira azerbajdzhan skogo etnosa Azerbaycan xalqinin tesevvurunde mifoloji Dunya Modeli adli doktorluq dissertasiyasi movzusu tesdiqletmisdir R Qafarlinin tedqiqat isi hemin ali mektebin Etnokulturologiya kafedrasinda muzakire olunub mudafieye buraxilmisdir R Qafarli 2010 cu ilde AMEA nin Nizami adina Edebiyyat Institunun Mudafie Surasinda Azerbaycan turklerinin mifologiyasi adli doktorluq dissertasiyasi mudafie etmisdir R Qafarlinin muellifi oldugu internet sayti rus ve Azerbaycan turk dillerinde dunyanin butun kataloqlarina dusmusdur O on alti ders proqraminin sekkiz monoqrafiyanin iki ders vesaitinin bir nece folklor toplusunun o cumleden Mif ve nagil 1999 Azerbaycan mifologiyasi 2001 Azerbaycan atalar sozleri xalq mahnilari ve dramlarinin poetikasi 2001 Folklor poetikasi 2001 Azerbaycan usaq folkloru ve poetikasi 2002 Mifologiya ve folklorsunasliq meseleleri 2002 Azerbaycan turklerinin mifologiyasi 2005 Mif nagil ve efsane epik enenede janrlararasi elaqe 2004 elece de 300 den sox elmi publisistik meqalenin muellifidir R QafarliAMEA Edebiyyat Institutunun hazirladigi 6 cildlik Azerbaycan edebiyyati tarixi nin 1 ci cildinin Baki Elm 2004 8 cap vereqi hecminde uc ocerkin Usaq folkloru Xalq dramlari Xalq mahnilari muelliflerinden biridir Bir sira eserleri xarici olkelerde Turkiyede Rusiyada Sankt Peterburqda Filosofiya lyubvi na derevnem Vostoke i Nizami Serqde mehebbet felsefesi ve Nizami monoqrafiyasi Moskavada Detskaya literatura jurnalinda eserleri cap olunub Onun toplayib tertib etdiyi Seki folkloru 2002 toplusunda Molla Cumenin indiyedek elm alemine belli olmayan alti dastani toplanmisdir R Qafarli folklor poetikasi mifologiya Kitabi Dede Qorqud un poetik strukturu usaq folkloru xalq dramlari atalar sozu asiq seneti ve sufizm Nizami ve Avesta struktur poetikasi ve s problemler uzerinde tedqiqat isleri aparir Onun ssenarisi esasinda Dunya azerbaycanlilarinin hemreylik gunune hesr olunan Xanim hey bedii filmi Laylalar bedii etnoqrafik filmi cekilmisdir R Qafarli Eren Xemse qezetlerinin Qafqaz ve Xemse jurnallarini tesis etmisdir Onun tertib ve redaktorluq etdiyi Heyder Eliyev 78 Bextiyar Vahabzade 75 Akademik Bekir Nebiyev 70 ve 80 Agayar Sukurov 55 xususi buraxilislari dovlet rehberi ve elm xadimlerimizin heyat selnamesine guzgu tutmusdur Onun monoqrafiya ve kitablari haqqinda xalq sairi akademik B Vahabzade akademik B Nebiyev akademik I Hebibbeyli AMEA nin muxbir uzvuleri Y Qarayev A Nebiyev V Eliyev ve b respublika metbuatinda meqalelerle cixis etmisler R Qafarli 1990 ci ilde Socide kecirilen genc tenqidcilerin Umumittifaq musaviresinde 2000 ci ilde Dede Qorqud 1300 Beynelxalq elmi simpoziumunda 2003 ve 2004 cu illerde Sank Peterburq seherinde IV ve V Realnost etnosa Beynelxalq elmi konfransinda Turkiyenin Ankara Istanbul Antaliya Qaziantep Fetiyye Izmir ve b seherlerinde kecirilen Uluslararasi elmi simpoziumlarda meruzeler oxumusdur 2003 cu ilin noyabr ayinda R Qafarli respublikamizda ilk defe olaraq Azerbaycan folkloru ve mifologiyasinin muxtelif problemlerini ozundeeks etdiren www azmif net Azerbajdzhanskaya tyurkskaya mifologiya i folklor Azerbaycan turk mifologiyasi ve folkloru saytini yaratmisdir Medeniyyetimizi beynelxalq seviyyede yaydigina gore www azmif net sayti 2005 ci ilde Netty Beynelxalq Internet Akademiyasinin musabiqesinin qalibi elan olunmusdur Ramazan Qafarlinin xidmetlerinden biri de xalq sairi Bextiyar Vahabzadenin eserlerinin kulliyatinin 12 cildliyini tertib edib nesre hazirlamis yaradiciligina Bextiyar Vahabzade ebediyyat yolunda 2010 kinabini cap etdirmisdir Xarici kecidlerRamazan Qafarli Ilaxir cersenbelerin mifoloji qaynaqlari Xalq qezeti 2009 17 mart S 7 Ramazan Qafarli Bextiyar Vahabzadeni cetin addim atmaga ne vadar etdi 2 Zaman 2009 21 23 fevral S 11 Ramazan Qafarli NOVRUZ yaranis oyanis ve yenilesme bayrami Xalq qezeti 2013 20 mart S 5 Video Ramazan Qafarli GunAzTv de Turk elleri verilisinde I hisse sayt YouTube Ramazan Qafarli GunAzTv de Turk elleri verilisinde II hisse sayt YouTube Ramazan Qafarli GunAzTv de Turk elleri verilisinde III hisse sayt YouTube