Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rafiq Mehdiyev (azərb. Mehdiyev Rafiq İsrafil oğlu; {{}} şablonu boşdur ) — Texnika elmləri doktoru, professor, 1993–99-cu illərdə Azərbaycan Texniki Universitetinin rektoru
| Rafiq Mehdiyev | |
|---|---|
 | |
| 1993 – 1999 | |
| Əvvəlki | |
| Sonrakı | Havar Məmmədov |
| Elmi fəaliyyəti | |
| Elm sahəsi | texniki |
| Elmi dərəcəsi | texniki elmləri doktoru (1981) |
| Elmi adı | professor (1983) |
Həyat
Mehdiyev Rafiq İsrafil oğlu 1936-cı ildə Cəbrayıl rayonunda anadan olmuşdur.
Təhsili
1958-ci ildə o zamankı Azərbaycan Politexnik İnstitutunun (indiki Texniki Universitet) mexanika fakültəsini bitirib, 1964-cü ildə namizədlik, 1981-ci ildə isə indiki Sankt-Peterburq Texniki Universitetində doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib. 300-dən çox elmi əsərin, 15-ə yaxın ixtiranın müəllifidir. Son ixtiralarından biri maye qazla işləyən dizel mühərrikidir və bu ixtira Türkiyədə böyük uğur qazanıb. Bir sıra ixtiraları bir sıra Qərb dövlətlərində, o cümlədən İngiltərə, İtaliaya, Almaniya, Rusiya və Yaponiyada patentləşdirilib. 20-dən artıq yetişdirdiyi alimlərin içərisində Hindistan, İraq, Suriya və Ukrayna vətəndaşları da vardır.
1967-ci ildə daxili yanma mühərrikləri və avtotraktor kafedrasının dosenti, 1983-cü ildən isə professor adına layiq görülüb. Həmin kafedraya uzun müddət rəhbərlik etdikdən sonra, AzTU-nun nəzdində fəaliyyət göstərən "Motor yanacaqları və ətraf mühit" ETİ-nin elmi rəhbərlik edib.
1993–99-cu illərdə Azərbaycan Texniki Universitetinin rektoru olub. İstanbul Texniki Universitetinin professorudur.
Fəaliyyəti
Görkəmli alimin ixtiralarından biri maye qazla işləyən dizel mühərrikidir. Dünyada ilk olan bu ixtira Türkiyədə böyük uğur kimi qarşılanmışdır. Onun bir sıra ixtiraları bir çox Qərb dövlətlərində, o cümlədən ABŞ, İngiltərə, İtaliya, Almaniya, Rusiya və Yaponiyada patentləşdirilmişdir. O, fəaliyyət göstərdiyi sahədə təkcə Türkiyədə deyil, eləcə də ABŞ, Almaniya, İtaliya, Fransa, Rusiya, Hindistan və digər ölkələrdə çalışır. 2001-ci ildən etibarən 14 il müddətində İstanbul Texniki Universitetində (İTÜ), hal-hazırda isə xüsusi dəvət alaraq Gəbzə Texniki Universitetində (GTÜ) professor vəzifəsini davam etdirməkdədir. R. Mehdiyevin rəhbərliyi ilə yerli motor imalatçı firmaları fəaliyyət göstərir; TOFAŞ, MOTOSAN, ANADOLU MOTOR, BAŞAK TRAKTÖR və TÜMOSAN ilə iş birliyi çərçivəsində TÜBİTAK-ın dəstəyi ilə Ar-Ge layihə üzərində işlər aparmışdır. Akademiklərin və tələbələrin iştirakı ilə irəli mühərrik texnologiyası sahəsində çoxlu sayda uğurlara imza atmış, "MR-Process" adlı yeni yanma mexanizmi məsləhət görülmüş və Türkiyə patenti alınmışdır. Bu mexanizm istifadəsi ilə Türkiyədə Yerli Turbo Dizel Motoru hazırlanmış və istehsal edilmişdir. Lisenziya müddəti bitmiş bir çox avtomobil və traktor mühərrikləri modernizə edilərək performans və səmərəsi yüksəldilmişdir.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin Azərmaş ASC yaradılması haqqında Sərəncamına uyğun olaraq "MADE İN AZERBAIJAN" brendi ilə məhsul buraxılmaqla Respublikanın regionun Avtomobil İstehsalı Sənayesi Mərkəzinə çevrilmə Strategiyası qəbul edilmişdir. Bu Strategiyanı həyata keçirmək üçün 2020-ci ilin başında 60 ildən çox tərcübəsi olan mühərrikçi elm adamı olaraq "MR-Proses" adlanan yeni yanma mexanizmi ilə işləyən mühərrik layihəsinin müəllifi Rafiq Mehdiyevə həvalə edilmişdir. Daxili yanma mühərrikləri tarixində ilk dəfə əldə olunmuş bu nailiyətin özəlliyi sıxma dərəcəsi dizelin sıxma dərəcəsi səviyəsində olan (14/1–16/1) bu mühərrikdə heç bir əlavə konstruktiv dəyişiklik aparmadan həm qığılcımla alışma prinsipi (benzin və qaz yanacaqlarından istifadə etməklə), həm də özü-özünə alışma — Dizel prinsipi ilə (dizel yanacağından istifadə etməklə) yüksək performans və yanacaq qənaətliliyi və çox az miqdarda ziyanlı qaz emissiyası ilə işləmə imkanı əldə edilir. Müasir bezin mühərrikləri bu mexanizmi ilə işlədikdə yanacaq sərfi və işlənmiş qazlarla ətraf mühitə atılan Karbon qazının miqdarı 2 dəfəyə gədər, dizel kimi işlədikdə isə yanacaq sərfi 8–10%, ziyanlı işlənmiş qaz sayılan azot oksitləri 3–4 dəfə azlır. Bu keyfiyət imkan verir ki, heçbər əlavə filtirləyici sistem tətbiq etmədən avtomobil Avro 6 standartına cavab verir.
İstinadlar
- "Görkəmli Azərbaycan alimi Rafiq Mehdiyevin 80 yaşı tamam olur". 2022-01-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-01-27.
- "Prof.Dr. Rafig MEHDİYEV". 2013-09-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-01-27.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-01-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-01-27.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-01-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-01-31.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Rafiq Mehdiyev azerb Mehdiyev Rafiq Israfil oglu DVTY sablonu bosdur Texnika elmleri doktoru professor 1993 99 cu illerde Azerbaycan Texniki Universitetinin rektoruRafiq MehdiyevAzerbaycan Texniki Universitetinin rektoru1993 1999EvvelkiSonrakiHavar MemmedovElmi fealiyyetiElm sahesi texnikiElmi derecesi texniki elmleri doktoru 1981 Elmi adi professor 1983 HeyatMehdiyev Rafiq Israfil oglu 1936 ci ilde Cebrayil rayonunda anadan olmusdur Tehsili1958 ci ilde o zamanki Azerbaycan Politexnik Institutunun indiki Texniki Universitet mexanika fakultesini bitirib 1964 cu ilde namizedlik 1981 ci ilde ise indiki Sankt Peterburq Texniki Universitetinde doktorluq dissertasiyasini mudafie edib 300 den cox elmi eserin 15 e yaxin ixtiranin muellifidir Son ixtiralarindan biri maye qazla isleyen dizel muherrikidir ve bu ixtira Turkiyede boyuk ugur qazanib Bir sira ixtiralari bir sira Qerb dovletlerinde o cumleden Ingiltere Italiaya Almaniya Rusiya ve Yaponiyada patentlesdirilib 20 den artiq yetisdirdiyi alimlerin icerisinde Hindistan Iraq Suriya ve Ukrayna vetendaslari da vardir 1967 ci ilde daxili yanma muherrikleri ve avtotraktor kafedrasinin dosenti 1983 cu ilden ise professor adina layiq gorulub Hemin kafedraya uzun muddet rehberlik etdikden sonra AzTU nun nezdinde fealiyyet gosteren Motor yanacaqlari ve etraf muhit ETI nin elmi rehberlik edib 1993 99 cu illerde Azerbaycan Texniki Universitetinin rektoru olub Istanbul Texniki Universitetinin professorudur FealiyyetiGorkemli alimin ixtiralarindan biri maye qazla isleyen dizel muherrikidir Dunyada ilk olan bu ixtira Turkiyede boyuk ugur kimi qarsilanmisdir Onun bir sira ixtiralari bir cox Qerb dovletlerinde o cumleden ABS Ingiltere Italiya Almaniya Rusiya ve Yaponiyada patentlesdirilmisdir O fealiyyet gosterdiyi sahede tekce Turkiyede deyil elece de ABS Almaniya Italiya Fransa Rusiya Hindistan ve diger olkelerde calisir 2001 ci ilden etibaren 14 il muddetinde Istanbul Texniki Universitetinde ITU hal hazirda ise xususi devet alaraq Gebze Texniki Universitetinde GTU professor vezifesini davam etdirmekdedir R Mehdiyevin rehberliyi ile yerli motor imalatci firmalari fealiyyet gosterir TOFAS MOTOSAN ANADOLU MOTOR BASAK TRAKTOR ve TUMOSAN ile is birliyi cercivesinde TUBITAK in desteyi ile Ar Ge layihe uzerinde isler aparmisdir Akademiklerin ve telebelerin istiraki ile ireli muherrik texnologiyasi sahesinde coxlu sayda ugurlara imza atmis MR Process adli yeni yanma mexanizmi meslehet gorulmus ve Turkiye patenti alinmisdir Bu mexanizm istifadesi ile Turkiyede Yerli Turbo Dizel Motoru hazirlanmis ve istehsal edilmisdir Lisenziya muddeti bitmis bir cox avtomobil ve traktor muherrikleri modernize edilerek performans ve semeresi yukseldilmisdir Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti Ilham Eliyevin Azermas ASC yaradilmasi haqqinda Serencamina uygun olaraq MADE IN AZERBAIJAN brendi ile mehsul buraxilmaqla Respublikanin regionun Avtomobil Istehsali Senayesi Merkezine cevrilme Strategiyasi qebul edilmisdir Bu Strategiyani heyata kecirmek ucun 2020 ci ilin basinda 60 ilden cox tercubesi olan muherrikci elm adami olaraq MR Proses adlanan yeni yanma mexanizmi ile isleyen muherrik layihesinin muellifi Rafiq Mehdiyeve hevale edilmisdir Daxili yanma muherrikleri tarixinde ilk defe elde olunmus bu nailiyetin ozelliyi sixma derecesi dizelin sixma derecesi seviyesinde olan 14 1 16 1 bu muherrikde hec bir elave konstruktiv deyisiklik aparmadan hem qigilcimla alisma prinsipi benzin ve qaz yanacaqlarindan istifade etmekle hem de ozu ozune alisma Dizel prinsipi ile dizel yanacagindan istifade etmekle yuksek performans ve yanacaq qenaetliliyi ve cox az miqdarda ziyanli qaz emissiyasi ile isleme imkani elde edilir Muasir bezin muherrikleri bu mexanizmi ile isledikde yanacaq serfi ve islenmis qazlarla etraf muhite atilan Karbon qazinin miqdari 2 defeye geder dizel kimi isledikde ise yanacaq serfi 8 10 ziyanli islenmis qaz sayilan azot oksitleri 3 4 defe azlir Bu keyfiyet imkan verir ki hecber elave filtirleyici sistem tetbiq etmeden avtomobil Avro 6 standartina cavab verir Istinadlar Gorkemli Azerbaycan alimi Rafiq Mehdiyevin 80 yasi tamam olur 2022 01 27 tarixinde Istifade tarixi 2022 01 27 Prof Dr Rafig MEHDIYEV 2013 09 15 tarixinde Istifade tarixi 2022 01 27 Arxivlenmis suret 2022 01 27 tarixinde Istifade tarixi 2022 01 27 Arxivlenmis suret 2022 01 31 tarixinde Istifade tarixi 2022 01 31