Bu məqaləni lazımdır. |
Rəhim Rəhimov (18 mart 1923, Ordubad, Naxçıvan MSSR – 6 iyul 2013, Bakı)— rentgenoloq-klinisist, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü, tibb elmləri doktoru, əməkdar elm xadimi, professor olmuşdur.
Rəhim Rəhimov | |
---|---|
Doğum tarixi | 18 mart 1923 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 6 iyul 2013 (90 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Elm sahəsi | tibb |
Elmi dərəcəsi | |
Elmi adı |
|
Təhsili | |
Mükafatları | |
Həyatı
R.Rəhimov 1923-cü il martın 18-də Naxçıvan Muxtar Vilayətinin Ordubad şəhərində anadan olmuşdur. 1937-ci ildə natamam orta təhsili başa vuraraq, Ordubad şəhər pedoqoji texnikumuna daxil olmuşdur. Texnikumu bitirdikdən sonra 1941-ci ildən 1945-ci ilədək əvvəl kənd, sonradan şəhər orta məktəblərində müəllim işləmişdir.
1945-ci ildə N.Nərimanov adına Azərbaycan Tibb İnstitutunun müalicə-profılaktika fakültəsinə daxil olmuşdur. 1950-ci ildə institutu bitirdikdən sonra Naxçıvan Muxtar Respublikasının Şahbuz rayon xəstəxanasında cərrah kimi işə başlamışdır. Bir ildən sonra R.Rəhimov Ordubad şəhər xəstəxanasına həkim-rentgenoloq vəzifəsinə köçürülmüşdür. Həmin vaxtdan onun bütün əmək fəaliyyəti rentgenologiyaya həsr olunmuşdur.
1953-cü ildə R.Rəhimov qəbul imtahanlarını müvəffəqiyyətlə verərək Elmi-Tədqiqat Rentgenologiya, Radiologiya (hazırkı Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi Milli Onkologiya Mərkəzi) İnstitutunda şüa diaqnostikası ixtisası üzrə aspiranturaya qəbul olunmuşdur. O, bu mərkəzdə həkim və alim kimi formalaşmağa başlamışdır. Elə bu dövrdə R.Rəhimovun gələcəkdə bütün elmi fəaliyyətini həsr edəcəyi rentgen diaqnostika sahəsinə marağı yaranmışdır. Təxminən 50 il ərzində akademik R.Rəhimov həzm sistemi orqanlarının və ağ ciyərlərin patologiyalarının rentgenoloji, kliniki, morfoloji xüsusiyyətlərinin öyrənilməsinə dair aparılan əsaslı tədqiqatlara rəhbərlik edib. Aparılan tədqiqatların birinci hissəsinin nəticəsi kimi 1958-ci ildə ona tibb elmləri namizədi adı verilmişdir. 1968-ci ildə mədə-bağırsaq sisteminin bədxassəli şişlərinin rentgenoloji diferensial diaqnostika üsullarının işlənib hazırlanması və təkmilləşdirilməsinə görə R.Rəhimova tibb elmləri doktoru adı verilmişdir. 1969-cu ildə Ali Attestasiya Komissiyasının qərarı ilə R.Rəhimov professorluğa layiq görülmüşdür. 1989-cu ildə isə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü seçilmişdir.
R.Rəhimov şüa diaqnostikasında perspektivli sahə sayılan bədxassəli şişlər, xora xəstəlikləri və bir sıra digər patoloji hallarda həzm sistemi orqanlarının selikli qişasının arxitekturasının öyrənilməsinin əsasını qoymuşdur. Onun tərəfindən yoğun bağırsağın bir sıra xəstəliklərinin rentgen-morfoloji əlamətləri işlənilərək, praktikada tətbiq edilmişdir. Bu tədqiqatların nəticəsi olaraq müəllif tərəfindən yeni metod olan yoğun bağırsağın üçqat kontrastlaşdırma metodu işlənib hazırlanmışdır. R.Rəhimovun tədqiqatlarının və əldə etdiyi nəticələrin birinciliyi, aktuallığı, yüksək effektivliyi vətənimizin, eləcə də xarici dövlətlərin (Yaponiya, Almaniya, İtaliya və.s) tibb ictimaiyyəti tərəfindən yüksək qiymətləndirilmişdir. Böyük nüfuza malik alimlərin fikirlərindən bəlli olur ki, R.Rəhimov tərəfindən təklif edilmiş üsul dünya təcrübəsində analoqu olmayan üsuldur ki, mahiyyət etibari ilə rentgenologiyada yeni səhifədir. Bununla əlaqədar akademik R.Rəhimov tərəfindən işlənib hazırlanmış metod rəsmi olaraq yoğun bağırsağın müxtəlif xəstəlikləri zamanı yüksək informativ diaqnostika metodu kimi geniş tətbiqi tövsiyə olunmuşdur.
Akademik R.Rəhimov mədə-bağırsaq sistemi və ağ ciyərlərin bəd və xoşxassəli şişlərinin erkən diaqnostikasına və diferensial diaqnostikanın incəliklərinə həsr olunmuş 147-dən artıq elmi məqalənin, iki ixtiranın müəllifidir. On iki səmərələşdirici təklifi respublikamızda və MDB ölkələrinin müalicə idarələrinin rentgenoloji şöbələrində tətbiq edilərək geniş istifadə edilməkdədir. Akademik R.Rəhimovun rəhbərliyi altında 8 namizədlik və 3 doktorluq dissertasiyası müdafiə edilmişdir.
R.Rəhimov 1974-cü ildə Onkoloji Mərkəzə direktor vəzifəsinə təyin edilir. Onkoloji Mərkəzdə ilk növbədə bədxassəli şişlərin diaqnostikası və müalicəsi işində yüksək nəticələr əldə etməyə imkan verən bir sıra mühüm təşkilati-struktur dəyişikliklərinin aparılması ilə səciyyələnir. Bir neçə il ərzində institutun kliniki bazası iki dəfədən çox artıb. 1980-ci ildə mərkəzin çarpayı fondu 300-ə çatmışdır. İnstitutda bədxassəli şişlərin ən müasir diaqnostikası və müalicəsi işi yaradılıb. Bu müalicə üsullarının regionlarda fəaliyyət göstərən onkoloji dispanserlərə tətbiqi işinə çox böyük diqqət verilir.
Akademik R.Rəhimovun böyük bacarıq və uzaqgörənliyi Onkoloji Mərkəzin bütün fəaliyyət növlərinin intensivləşməsinə, elmi-tədqiqat, təşkilati-metodik eləcə də elmi kadrların və yüksək ixtisaslaşmış praktik həkimlərin hazırlanmasına gətirib çıxarmışdır. Bu illər ərzində respublika miqyasında süd vəzi və ağ ciyər xərçənginin erkən diaqnostikası üzrə proqramlar işlənərək həyata keçirilmişdir. Öz növbəsində bu, gecikmiş halda xərçəng xəstəliyinin sayının xeyli azalmasına səbəb olmuşdur. Bununla yanaşı, kompleks müalicə metodları və süd vəzi xərçəngi olan xəstələrin reabilitasiyası, orqan qoruyucu əməliyyatlar tətbiq edilmişdir.
Mərkəzdə xərçəng əleyhinə yeni preparatların əldə edilməsinə dair perspektivli araşdırmalar haqda məqalələrin dərcinə başlanması həmin dövrə təsadüf edir. Bu məqsədlə vivariy tikilərək, yeni elmi-kliniki bölmə yaradılıb, xərçəngin dərmanla müalicəsinin yeni üsulları öyrənilib.
Akademik R.Rəhimovun təşəbbüsü ilə elmi kadr hazırlığı üçün tibb institutunun əlaçı məzunları arasından müsabiqə üsulu ilə seçki keçirilmiş, qaliblər keçmiş SSRİ-nin bir sıra (Moskva, Leninqrad, Obninsk və s.) qabaqcıl onkoloji mərkəzlərinə təhsillərini davam etdirmək üçün göndərilmişlər. Onlar hazırda mərkəzin kolletivinin əsasını təşkil etməklə yanaşı, Azərbaycanda onkologiya sahəsində elmi-tədqiqat işlərini uğurla davam etdirirlər.
Mərkəzin bazasında aspirantura uğurla fəaliyyət göstərmişdir. Burada yüzdən artıq namizədlik və doktorluq dissertasiyası müdafiə olunub. Mərkəzin keçmiş aspirantları və iddiaçılarından Azərbaycanda və onun hüdudlarından uzaqlarda çox sayda görkəmli alimlər fəaliyyət göstərir. Mərkəzdə kliniki ordinatura vasitəsi ilə mütəmadi olaraq respublikanın praktik səhiyyəsi üçün yüksək ixtisaslı kadrlar hazırlanır. İxtisaslarını onkoloq, şüa diaqnostikası və müalicəsi üzrə seçmiş məzunlar burada internatura kursu keçirlər.
Akademik R.Rəhimovun bilavasitə rəhbərliyi ilə bu illər ərzində mərkəzin kollektivi tərəfindən respublikanın onkoloji xidmətinin təşkilat strukturunun müasirləşdirilməsi, bədxassəli şişlərin erkən diaqnostikası, xərçəngin dərmanla müalicəsinin işlənib hazırlanması və yeniləşdirilməsi sahəsində böyük həcmdə elmi araşdırmalar aparılmış və praktik onkologiyada tətbiq olunmuşdur. Xüsusən, reabilitasiya metodlarının işlənib hazırlanması, bir sıra lokalizasiyalardan olan şişlərin müalicəsi zamanı orqan qoruyucu cərrahi əməliyyatların tətbiqi sahəsində çox böyük uğurlar qazanılmışdır.
Bu illər ərzində mərkəzin əməkdaşları tərəfindən 20-dən artıq ixtiralara müəlliflik şəhadətnaməsi alınmış, Azərbaycanda, keçmiş SSRİ-nin bir sıra respublikalarında, Avropa, Asiya və Şimali Amerika dövlətlərində 50-dən artıq monoqrafiya və minlərlə elmi məqalələr çap olunmuşdur.
Akademik R.Rəhimov cənubi Qafqaz respublikaları onkoloqlarının ənənəvi konfranslarının və xərçəng əleyhinə mübarizənin təşkili probleminə həsr olunmuş səyyar sessiyaların təşkilatçılarından biridir.O, 15 il ərzində respublika rentgenoloqlar, radioloqlar elmi-tibbi cəmiyyətinin, onkologiya və şüa diaqnostikası və terapiyası ixtisasları üzrə namizədlik dissertasiyası müdafiəsi üzrə ixtisaslaşdırılmış şuranın sədri olmuşdur. 1970-ci ildən Vestnik rentqenoloqii i radioloqii (Moskva), Voprosı onkoloqii (Leninqrad), "Azərbaycan tibb jurnalı"nın redaksiya heyətinin üzvü seçilmişdir.
Akademik R.Rəhimov xidmətlərinə görə dövlət tərəfindən bir çox mükafatlarla — Şərəf nişanı, Rəşadətli əməyə görə ordenlər, SSRİ səhiyyə əlaçısı, Qırmızı xaç və Qırmızı aypara cəmiyyətinin nişanları ilə təltif olunmuşdur.
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü, əməkdar elm xadimi, tibb elmləri doktoru, akademik Rəhim Nurməmməd oğlu Rəhimov 2013-cü il iyulun 6-da ömrünün 91-ci ilində vəfat etmişdir.
Xatirəsi
2023-cü ildə Rəhim Rəhimovun 100 illik yubileyi münasibətilə beynəlxalq elmi-praktiki konfrans keçirilmişdir.
İstinadlar
- . 2013-03-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-07.
- . 2013-07-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-07.
- İctimai TV. "Akademik Rəhim Rəhimovun 100 illiyinə həsr edilmiş beynəlxalq elmi-praktik konfrans keçirilib" (az.). Youtube.com. 15.03.2023. 2023-03-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-15.
- Mədəniyyət TV. "Əməkdar elm xadimi, tibb elmləri doktoru Rəhim Rəhimovun anadan olmasından 100 il ötür" (az.). Youtube.com. 16.03.2023. 2023-03-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-16.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Vikipediyada bu ad soyadli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Rehim Rehimov Rehim Rehimov 18 mart 1923 Ordubad Naxcivan MSSR 6 iyul 2013 Baki rentgenoloq klinisist Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin heqiqi uzvu tibb elmleri doktoru emekdar elm xadimi professor olmusdur Rehim RehimovDogum tarixi 18 mart 1923 1923 03 18 Dogum yeri Ordubad Naxcivan qezasi Naxcivan MSSR ZSFSR SSRIVefat tarixi 6 iyul 2013 2013 07 06 90 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanElm sahesi tibbElmi derecesi tibb elmleri doktoruElmi adi professor d Tehsili Azerbaycan Tibb UniversitetiMukafatlariHeyatiR Rehimov 1923 cu il martin 18 de Naxcivan Muxtar Vilayetinin Ordubad seherinde anadan olmusdur 1937 ci ilde natamam orta tehsili basa vuraraq Ordubad seher pedoqoji texnikumuna daxil olmusdur Texnikumu bitirdikden sonra 1941 ci ilden 1945 ci iledek evvel kend sonradan seher orta mekteblerinde muellim islemisdir 1945 ci ilde N Nerimanov adina Azerbaycan Tibb Institutunun mualice profilaktika fakultesine daxil olmusdur 1950 ci ilde institutu bitirdikden sonra Naxcivan Muxtar Respublikasinin Sahbuz rayon xestexanasinda cerrah kimi ise baslamisdir Bir ilden sonra R Rehimov Ordubad seher xestexanasina hekim rentgenoloq vezifesine kocurulmusdur Hemin vaxtdan onun butun emek fealiyyeti rentgenologiyaya hesr olunmusdur 1953 cu ilde R Rehimov qebul imtahanlarini muveffeqiyyetle vererek Elmi Tedqiqat Rentgenologiya Radiologiya hazirki Azerbaycan Respublikasi Sehiyye Nazirliyi Milli Onkologiya Merkezi Institutunda sua diaqnostikasi ixtisasi uzre aspiranturaya qebul olunmusdur O bu merkezde hekim ve alim kimi formalasmaga baslamisdir Ele bu dovrde R Rehimovun gelecekde butun elmi fealiyyetini hesr edeceyi rentgen diaqnostika sahesine maragi yaranmisdir Texminen 50 il erzinde akademik R Rehimov hezm sistemi orqanlarinin ve ag ciyerlerin patologiyalarinin rentgenoloji kliniki morfoloji xususiyyetlerinin oyrenilmesine dair aparilan esasli tedqiqatlara rehberlik edib Aparilan tedqiqatlarin birinci hissesinin neticesi kimi 1958 ci ilde ona tibb elmleri namizedi adi verilmisdir 1968 ci ilde mede bagirsaq sisteminin bedxasseli sislerinin rentgenoloji diferensial diaqnostika usullarinin islenib hazirlanmasi ve tekmillesdirilmesine gore R Rehimova tibb elmleri doktoru adi verilmisdir 1969 cu ilde Ali Attestasiya Komissiyasinin qerari ile R Rehimov professorluga layiq gorulmusdur 1989 cu ilde ise Azerbaycan Elmler Akademiyasinin heqiqi uzvu secilmisdir R Rehimov sua diaqnostikasinda perspektivli sahe sayilan bedxasseli sisler xora xestelikleri ve bir sira diger patoloji hallarda hezm sistemi orqanlarinin selikli qisasinin arxitekturasinin oyrenilmesinin esasini qoymusdur Onun terefinden yogun bagirsagin bir sira xesteliklerinin rentgen morfoloji elametleri islenilerek praktikada tetbiq edilmisdir Bu tedqiqatlarin neticesi olaraq muellif terefinden yeni metod olan yogun bagirsagin ucqat kontrastlasdirma metodu islenib hazirlanmisdir R Rehimovun tedqiqatlarinin ve elde etdiyi neticelerin birinciliyi aktualligi yuksek effektivliyi vetenimizin elece de xarici dovletlerin Yaponiya Almaniya Italiya ve s tibb ictimaiyyeti terefinden yuksek qiymetlendirilmisdir Boyuk nufuza malik alimlerin fikirlerinden belli olur ki R Rehimov terefinden teklif edilmis usul dunya tecrubesinde analoqu olmayan usuldur ki mahiyyet etibari ile rentgenologiyada yeni sehifedir Bununla elaqedar akademik R Rehimov terefinden islenib hazirlanmis metod resmi olaraq yogun bagirsagin muxtelif xestelikleri zamani yuksek informativ diaqnostika metodu kimi genis tetbiqi tovsiye olunmusdur Akademik R Rehimov mede bagirsaq sistemi ve ag ciyerlerin bed ve xosxasseli sislerinin erken diaqnostikasina ve diferensial diaqnostikanin inceliklerine hesr olunmus 147 den artiq elmi meqalenin iki ixtiranin muellifidir On iki semerelesdirici teklifi respublikamizda ve MDB olkelerinin mualice idarelerinin rentgenoloji sobelerinde tetbiq edilerek genis istifade edilmekdedir Akademik R Rehimovun rehberliyi altinda 8 namizedlik ve 3 doktorluq dissertasiyasi mudafie edilmisdir R Rehimov 1974 cu ilde Onkoloji Merkeze direktor vezifesine teyin edilir Onkoloji Merkezde ilk novbede bedxasseli sislerin diaqnostikasi ve mualicesi isinde yuksek neticeler elde etmeye imkan veren bir sira muhum teskilati struktur deyisikliklerinin aparilmasi ile seciyyelenir Bir nece il erzinde institutun kliniki bazasi iki defeden cox artib 1980 ci ilde merkezin carpayi fondu 300 e catmisdir Institutda bedxasseli sislerin en muasir diaqnostikasi ve mualicesi isi yaradilib Bu mualice usullarinin regionlarda fealiyyet gosteren onkoloji dispanserlere tetbiqi isine cox boyuk diqqet verilir Akademik R Rehimovun boyuk bacariq ve uzaqgorenliyi Onkoloji Merkezin butun fealiyyet novlerinin intensivlesmesine elmi tedqiqat teskilati metodik elece de elmi kadrlarin ve yuksek ixtisaslasmis praktik hekimlerin hazirlanmasina getirib cixarmisdir Bu iller erzinde respublika miqyasinda sud vezi ve ag ciyer xercenginin erken diaqnostikasi uzre proqramlar islenerek heyata kecirilmisdir Oz novbesinde bu gecikmis halda xerceng xesteliyinin sayinin xeyli azalmasina sebeb olmusdur Bununla yanasi kompleks mualice metodlari ve sud vezi xercengi olan xestelerin reabilitasiyasi orqan qoruyucu emeliyyatlar tetbiq edilmisdir Merkezde xerceng eleyhine yeni preparatlarin elde edilmesine dair perspektivli arasdirmalar haqda meqalelerin dercine baslanmasi hemin dovre tesaduf edir Bu meqsedle vivariy tikilerek yeni elmi kliniki bolme yaradilib xercengin dermanla mualicesinin yeni usullari oyrenilib Akademik R Rehimovun tesebbusu ile elmi kadr hazirligi ucun tibb institutunun elaci mezunlari arasindan musabiqe usulu ile secki kecirilmis qalibler kecmis SSRI nin bir sira Moskva Leninqrad Obninsk ve s qabaqcil onkoloji merkezlerine tehsillerini davam etdirmek ucun gonderilmisler Onlar hazirda merkezin kolletivinin esasini teskil etmekle yanasi Azerbaycanda onkologiya sahesinde elmi tedqiqat islerini ugurla davam etdirirler Merkezin bazasinda aspirantura ugurla fealiyyet gostermisdir Burada yuzden artiq namizedlik ve doktorluq dissertasiyasi mudafie olunub Merkezin kecmis aspirantlari ve iddiacilarindan Azerbaycanda ve onun hududlarindan uzaqlarda cox sayda gorkemli alimler fealiyyet gosterir Merkezde kliniki ordinatura vasitesi ile mutemadi olaraq respublikanin praktik sehiyyesi ucun yuksek ixtisasli kadrlar hazirlanir Ixtisaslarini onkoloq sua diaqnostikasi ve mualicesi uzre secmis mezunlar burada internatura kursu kecirler Akademik R Rehimovun bilavasite rehberliyi ile bu iller erzinde merkezin kollektivi terefinden respublikanin onkoloji xidmetinin teskilat strukturunun muasirlesdirilmesi bedxasseli sislerin erken diaqnostikasi xercengin dermanla mualicesinin islenib hazirlanmasi ve yenilesdirilmesi sahesinde boyuk hecmde elmi arasdirmalar aparilmis ve praktik onkologiyada tetbiq olunmusdur Xususen reabilitasiya metodlarinin islenib hazirlanmasi bir sira lokalizasiyalardan olan sislerin mualicesi zamani orqan qoruyucu cerrahi emeliyyatlarin tetbiqi sahesinde cox boyuk ugurlar qazanilmisdir Bu iller erzinde merkezin emekdaslari terefinden 20 den artiq ixtiralara muelliflik sehadetnamesi alinmis Azerbaycanda kecmis SSRI nin bir sira respublikalarinda Avropa Asiya ve Simali Amerika dovletlerinde 50 den artiq monoqrafiya ve minlerle elmi meqaleler cap olunmusdur Akademik R Rehimov cenubi Qafqaz respublikalari onkoloqlarinin enenevi konfranslarinin ve xerceng eleyhine mubarizenin teskili problemine hesr olunmus seyyar sessiyalarin teskilatcilarindan biridir O 15 il erzinde respublika rentgenoloqlar radioloqlar elmi tibbi cemiyyetinin onkologiya ve sua diaqnostikasi ve terapiyasi ixtisaslari uzre namizedlik dissertasiyasi mudafiesi uzre ixtisaslasdirilmis suranin sedri olmusdur 1970 ci ilden Vestnik rentqenoloqii i radioloqii Moskva Voprosi onkoloqii Leninqrad Azerbaycan tibb jurnali nin redaksiya heyetinin uzvu secilmisdir Akademik R Rehimov xidmetlerine gore dovlet terefinden bir cox mukafatlarla Seref nisani Resadetli emeye gore ordenler SSRI sehiyye elacisi Qirmizi xac ve Qirmizi aypara cemiyyetinin nisanlari ile teltif olunmusdur Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin heqiqi uzvu emekdar elm xadimi tibb elmleri doktoru akademik Rehim Nurmemmed oglu Rehimov 2013 cu il iyulun 6 da omrunun 91 ci ilinde vefat etmisdir Xatiresi2023 cu ilde Rehim Rehimovun 100 illik yubileyi munasibetile beynelxalq elmi praktiki konfrans kecirilmisdir Istinadlar 2013 03 18 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 07 07 2013 07 09 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 07 07 Ictimai TV Akademik Rehim Rehimovun 100 illiyine hesr edilmis beynelxalq elmi praktik konfrans kecirilib az Youtube com 15 03 2023 2023 03 15 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 15 Medeniyyet TV Emekdar elm xadimi tibb elmleri doktoru Rehim Rehimovun anadan olmasindan 100 il otur az Youtube com 16 03 2023 2023 03 16 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 16