Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qəsr əl-Hayr əl-Qərbi Suriya yerləşən səhra qalası və ya qəsr kimi tanınan qala Palmira Dəməşq yolunun 80 km cənub qərbində yerləşir. Qala 727-ci ildə xəlifəsi Hişam ibn Abd əl-Malik tərəfindən tikilmiş Qəsr əl-Hayr əl-Şərqinin əkiz sarayıdır. Əməvi memarlıq üslubunda tikilmişdir. Kompleksin varlı birinə məxsus mülk olduğuna inanıldığından, sarayın qalıqları içərisində zəngin sahibləri üçün bəzi bəzək əşyalarının tapılması təəccüblü deyil. İçərisində tapılan əşyalardan bəzilərinə zəngin şəkildə bəzədilmiş döşəmə freskaları, stükko divarları və fiqurlu relyeflər daxildir. Kompleksdən bir çox bəzək əşyaları və sənət əsərləri Dəməşqdəki Milli Muzeydə saxlanılır. Digər səhra sarayları kimi Qəsr əl-Hayr əl-Qərbi də Hişamın əsas iqamətgahı deyildi. Quruluş xəlifənin ikinci sığınacağı kimi xidmət edir, onu əhatə edən düz səhra ərazisi isə ovçuluq və yarış kimi rahat fəaliyyətlər üçün istifadə olunurdu. Xəlifədən başqa zadəganlar ziyarət etdikləri zaman sarayın ətrafında çadırlarda qalırdılar.
| Qəsr əl-Heyr əl-Qərbi | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Ölkə | |
| Koordinatlar | HGYO |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Təsvir
Qasr Əl-Heyr əl-Qərbi, Suriya/İordaniya bölgəsindəki bir sıra Əməvi səhra qalalarından biridir. Sahə ilkin olaraq saray kompleksi, hamam, zeytun yağı istehsalı üçün sənaye binaları, suvarılan bağ və alimlərin karvansaray ola biləcəyini düşünən başqa bir binadan ibarət idi. Girişin üzərində onun 727-ci ildə Hişam tərəfindən tikildiyini bildirən yazı var ki, bu iddia memarlıq üslubu ilə təsdiqlənir.
Əməvilər dövründə Xəlifənin nəzarət etdiyi yer kimi, səhra tayfalarının nəzarətdə saxlamaq üçün və qarətçi tayfalara qarşı sədd kimi fəaliyyət göstərməklə yanaşı, ov evi kimi xidmət etmək üçün də istifadə edilmişdir. Bu, səhra sarayının ən dəbdəbəli nümunələrindən biridir. Daha sonra Əyyubilər və Məmlüklər tərəfindən istifadə edilsədə, lakin monqol istilalarından sonra həmişəlik tərk edildi.
Saray hörgü əsasının üstündə çiy kərpicindən tikilmişdir, qazıntı zamanı görünən yeganə hissə darvazalar idi. Darvazalar iki böyük silindrik konstruksiya ilə haşiyələnmiş qapıdan ibarətdir, qapılar arasındakı orta hissədə və darvazanın yuxarı hissəsində iki kiçik pəncərə oturur və bütün struktur tağlar və həndəsi naxışlarla bəzədilib. Çiy kərpicin çox hissəsi ətrafdakı quma çevrildi, lakin hörgü əsası sarayın divarlarının bir vaxtlar harada dayandığını göstərir. Divarlar böyük bir düzbucaqlı əmələ gətirir və darvazadan əlavə strukturun künclərində üç silindrik qüllə, dördüncü yerdə isə monastır qülləsi dayanır. Saray iki mərtəbəli idi və iki pilləkənin olduğuna dair sübutlar var, hər iki səviyyə eyni idi, hər biri dəhliz, bir neçə otaq və tualet ilə altı hissəyə bölündü.
Qalanın mərkəzi qapısı çox cəlbedicidir və giriş kimi istifadə edilmək üçün Dəməşq Milli Muzeyinə aparılmışdır. Qapının yan tərəflərindəki yarım silindrik qüllələr, sütunlar və həndəsi formalar fars, Bizans və ərəb memarlığının qarışığını əks etdirirdi.
Orijinal qaladan çox az şey qalmışdır lakin Harbaka bəndindən su toplamaq üçün su anbarı, hamam hələ də görünür. Qapı Dəməşq Milli Muzeyində fasad kimi qorunur.
kompleksdə tapılan incəsənət nümunəsi
Kompleksin yerləşdiyi ərazidə fərqli memarlıq nümayiş etdirilsə də, bir neçə bədii əsər, o cümlədən stükka divar və freska döşəməsi yerləşir. Oxşar sənət növlərinə Roma memarlığında rast gəlmək olar, lakin kompleks daxilindəki əsərlərin əksəriyyəti su qurğusunda bir neçə konstruksiya istisna olmaqla, Roma deyil, Əməvilər dövrünə aiddir. Tapılan parçaların çoxu qeyri-müəyyəndir və ya onların əsas fiqur olub olmadığı aydın deyil.
- "Discover Islamic Art - Virtual Museum". islamicart.museumwnf.org. 2024-04-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-04-22.
- Creswell, K.A.C. Early Muslim architecture : Umayyads, early ʻAbbāsids & Ṭūlūnids. Oxford: The Clarendon Pres. 1932–1940. 506–508.
- Milwright, Marcus. A Story of Islamic Art. London: Routledge. 2023-12-07. doi:10.4324/9781003374046. ISBN .
- Kennedy, Hugh. The Byzantine and early Islamic Near East. Variorum collected studies series. Aldershot, Hants, England; Burlington, VT: Ashgate. 2006. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qesr el Hayr el Qerbi Suriya yerlesen sehra qalasi ve ya qesr kimi taninan qala Palmira Demesq yolunun 80 km cenub qerbinde yerlesir Qala 727 ci ilde xelifesi Hisam ibn Abd el Malik terefinden tikilmis Qesr el Hayr el Serqinin ekiz sarayidir Emevi memarliq uslubunda tikilmisdir Kompleksin varli birine mexsus mulk olduguna inanildigindan sarayin qaliqlari icerisinde zengin sahibleri ucun bezi bezek esyalarinin tapilmasi teeccublu deyil Icerisinde tapilan esyalardan bezilerine zengin sekilde bezedilmis doseme freskalari stukko divarlari ve fiqurlu relyefler daxildir Kompleksden bir cox bezek esyalari ve senet eserleri Demesqdeki Milli Muzeyde saxlanilir Diger sehra saraylari kimi Qesr el Hayr el Qerbi de Hisamin esas iqametgahi deyildi Qurulus xelifenin ikinci siginacagi kimi xidmet edir onu ehate eden duz sehra erazisi ise ovculuq ve yaris kimi rahat fealiyyetler ucun istifade olunurdu Xelifeden basqa zadeganlar ziyaret etdikleri zaman sarayin etrafinda cadirlarda qalirdilar Qesr el Heyr el QerbiUmumi melumatlarOlke SuriyaKoordinatlar 34 22 27 sm e 37 36 20 s u H G Y O Vikianbarda elaqeli mediafayllarTesvirMusiqiciler ve atli ovcu eramizin 727 ci ili Qesr al Heyr al QErbi Suriyadan doseme freskasi Milli Muzey Demesq Qasr El Heyr el Qerbi Suriya Iordaniya bolgesindeki bir sira Emevi sehra qalalarindan biridir Sahe ilkin olaraq saray kompleksi hamam zeytun yagi istehsali ucun senaye binalari suvarilan bag ve alimlerin karvansaray ola bileceyini dusunen basqa bir binadan ibaret idi Girisin uzerinde onun 727 ci ilde Hisam terefinden tikildiyini bildiren yazi var ki bu iddia memarliq uslubu ile tesdiqlenir Emeviler dovrunde Xelifenin nezaret etdiyi yer kimi sehra tayfalarinin nezaretde saxlamaq ucun ve qaretci tayfalara qarsi sedd kimi fealiyyet gostermekle yanasi ov evi kimi xidmet etmek ucun de istifade edilmisdir Bu sehra sarayinin en debdebeli numunelerinden biridir Daha sonra Eyyubiler ve Memlukler terefinden istifade edilsede lakin monqol istilalarindan sonra hemiselik terk edildi Saray horgu esasinin ustunde ciy kerpicinden tikilmisdir qazinti zamani gorunen yegane hisse darvazalar idi Darvazalar iki boyuk silindrik konstruksiya ile hasiyelenmis qapidan ibaretdir qapilar arasindaki orta hissede ve darvazanin yuxari hissesinde iki kicik pencere oturur ve butun struktur taglar ve hendesi naxislarla bezedilib Ciy kerpicin cox hissesi etrafdaki quma cevrildi lakin horgu esasi sarayin divarlarinin bir vaxtlar harada dayandigini gosterir Divarlar boyuk bir duzbucaqli emele getirir ve darvazadan elave strukturun kunclerinde uc silindrik qulle dorduncu yerde ise monastir qullesi dayanir Saray iki mertebeli idi ve iki pillekenin olduguna dair subutlar var her iki seviyye eyni idi her biri dehliz bir nece otaq ve tualet ile alti hisseye bolundu Ge ve ya Gaya eramizin 727 ci ili Qesr el Heyr el Qerbi Suriyadan doseme freskasi Milli Muzey Demesq Qalanin merkezi qapisi cox celbedicidir ve giris kimi istifade edilmek ucun Demesq Milli Muzeyine aparilmisdir Qapinin yan tereflerindeki yarim silindrik qulleler sutunlar ve hendesi formalar fars Bizans ve ereb memarliginin qarisigini eks etdirirdi Orijinal qaladan cox az sey qalmisdir lakin Harbaka bendinden su toplamaq ucun su anbari hamam hele de gorunur Qapi Demesq Milli Muzeyinde fasad kimi qorunur kompleksde tapilan incesenet numunesiSaray kompleksinin daxilinde tapilan heykelterasliq relyeflerinden biri Demesq Milli Muzeyi Kompleksin yerlesdiyi erazide ferqli memarliq numayis etdirilse de bir nece bedii eser o cumleden stukka divar ve freska dosemesi yerlesir Oxsar senet novlerine Roma memarliginda rast gelmek olar lakin kompleks daxilindeki eserlerin ekseriyyeti su qurgusunda bir nece konstruksiya istisna olmaqla Roma deyil Emeviler dovrune aiddir Tapilan parcalarin coxu qeyri mueyyendir ve ya onlarin esas fiqur olub olmadigi aydin deyil Discover Islamic Art Virtual Museum islamicart museumwnf org 2024 04 20 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 04 22 Creswell K A C Early Muslim architecture Umayyads early ʻAbbasids amp Ṭulunids Oxford The Clarendon Pres 1932 1940 506 508 Milwright Marcus A Story of Islamic Art London Routledge 2023 12 07 doi 10 4324 9781003374046 ISBN 978 1 003 37404 6 Kennedy Hugh The Byzantine and early Islamic Near East Variorum collected studies series Aldershot Hants England Burlington VT Ashgate 2006 ISBN 978 0 7546 5909 9