Qırğızıstan somu ((qırğ. Кыргыз сом; code: KGS)) - Qırğızıstan respublikasının pul vahidi. ISO 4217 valyuta kodu KGS-dir. 1 som 100 tıyına (qırğ. тыйын) bölünür.
Qırğızıstan somu | |||||
---|---|---|---|---|---|
qırğ. Кыргыз сом | |||||
| |||||
Kod və simvol | |||||
ISO 4217 kodu | KGS | ||||
Simvol | |||||
Abreviatura | KGS | ||||
Dövriyyə ərazisi | |||||
Emitent ölkə | |||||
Qırğızıstan | |||||
Əvəzedici və paralel vahidlər | |||||
Kiçik | tıyın (1⁄100) | ||||
Dövriyyədə olan sikkə və əsginaslar | |||||
Sikkələr | 1, 3, 5, 10 som (əksər hallarda istifadə edilir) 1, 10, 50 tıyın (nadir hallarda istifadə edilir) | ||||
Əsginas | 20, 50, 100, 200, 500, 1000, 5000 som (əksər hallarda istifadə edilir) 1, 10, 50 tıyın, 1, 5, 10 som (nadir hallarda istifadə edilir) | ||||
Tarixi | |||||
Dövriyyəyə buraxılma | 10 may 1993 | ||||
Əvvəlki valyuta | SSRİ rublu | ||||
Sikkə və əskinasların buraxılması və istehsalı | |||||
Mərkəzi bank | |||||
nbkr.kg | |||||
İnflyasiya | |||||
İnflyasiya | 6.4% | ||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Sovet İttifaqı dağıldıqdan sonra ümumi valyutanı saxlamaq üçün əksər respublikalar tərəfindən cəhdlər edilmişdir. Bəzi siyasətçilər keçmiş sovet respublikaları və ya "yaxın xaric" arasında ən azı "xüsusi münasibətlər" saxlamağı ümid edirdilər. Rubl zonasının saxlanılması üçün digər iqtisadi səbəblər də var idi. Keçmiş sovet respublikaları arasında güclü ticarət əlaqələrini qorumaq arzusu ən mühüm məqsəd hesab edildi.
Sovet İttifaqının parçalanması pul tənzimləmələrində heç bir rəsmi dəyişiklik ilə müşayiət olunmamışdı. 1 yanvar 1992-ci ildə Rusiya Mərkəzi Bankına SSRİ Dövlət Bankını (Qosbank) təhvil almaq səlahiyyəti verildi. O, SSRİ rublu əsginasları və sikkələrini əvvəllər Qosbankın əsas filialları olan on dörd yeni müstəqil ölkələrin mərkəzi banklarına göndərməyə davam etmişdi. Bununla yanaşı, siyasi vəziyyət ümumi valyutanın saxlanması üçün əlverişli deyildi. Ümumi valyutanın saxlanması pul və maliyyə hədəfləri, bu hədəflərin icrası üçün ümumi bir qurum və bəzi ümumi qanunvericilik baxımından ciddi siyasi konsensus tələb edir.
Sikkələr
Sikkələrin dövriyyəsi ilk dəfə 2008-ci ildə təqdim olundu, bununla da Qırğızıstan sikkə buraxan ikinci ən son keçmiş SSR ölkəsi oldu. Sikkələr bürünc örtüklü poladdan hazırlanmış 10 və 50 tıyın, nikel örtüklü poladdan hazırlanmış 1, 3 and 5 som tədavülə buraxılmışdı. Bir il sonra, 2009-cu ildə nikel örtüklü poladdan hazırlanmış 1o som buraxıldı. Bütün sikkələr Öskemen şəhərindəki Qırğızıstan zərbxanasında hazırlanmış və onların dizaynı Rusiya Federasiyasının sikkələri ilə bir sıra bənzərlik daşıyırlar. Gümüş və qızıldan hazırlanan bir neçə xatirə sikkəsi və bürüncdən hazırlanan 1 tıyın xüsusi kolleksiya sikkəsi vardır.
Əsginaslar
10 may 1993-cü ildə Qırğızıstan hökuməti 1, 10 və 50 tıyın əsginasları və Qırğızıstan Bankı 1, 5 və 20 som əsginasları buraxdı. 1994-cü ildə Qırğızıstan Bankı 1, 5, 10, 20, 50 və 100 som əsginaslardan ibarət ikinci seriyanı buraxdı. Bunu 1997-ci ildən başlayaraq 1, 5, 10, 20, 50, 100, 200, 500 və 1000 som əsginaslardan ibarət üçüncü seriya izlədi. Dördüncü seriya 2009 və 2010-cu illərdə 20, 50, 100, 200, 500, 1000 və 5000 som əsginaslardan ibarət dördüncü seriya buraxıldı.
İstinadlar
- Odling-Smee, J. ao (2001). The IMF and the ruble area, 1991-93. Available at:http://www.imf.org/external/pubs/ft/wp/2001/wp01101.pdf 2015-09-24 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qirgizistan somu qirg Kyrgyz som code KGS Qirgizistan respublikasinin pul vahidi ISO 4217 valyuta kodu KGS dir 1 som 100 tiyina qirg tyjyn bolunur Qirgizistan somuqirg Kyrgyz som1 Qirgizistan somu 1999 2000 100 Qirgizistan somu 1994 Kod ve simvolISO 4217 kodu KGSSimvolAbreviatura KGSDovriyye erazisiEmitent olke Qirgizistan QirgizistanEvezedici ve paralel vahidlerKicik tiyin 1 100 Dovriyyede olan sikke ve esginaslarSikkeler 1 3 5 10 som ekser hallarda istifade edilir 1 10 50 tiyin nadir hallarda istifade edilir Esginas 20 50 100 200 500 1000 5000 som ekser hallarda istifade edilir 1 10 50 tiyin 1 5 10 som nadir hallarda istifade edilir TarixiDovriyyeye buraxilma 10 may 1993Evvelki valyuta SSRI rubluSikke ve eskinaslarin buraxilmasi ve istehsaliMerkezi bank nbkr kgInflyasiyaInflyasiya 6 4 Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiSovet Ittifaqi dagildiqdan sonra umumi valyutani saxlamaq ucun ekser respublikalar terefinden cehdler edilmisdir Bezi siyasetciler kecmis sovet respublikalari ve ya yaxin xaric arasinda en azi xususi munasibetler saxlamagi umid edirdiler Rubl zonasinin saxlanilmasi ucun diger iqtisadi sebebler de var idi Kecmis sovet respublikalari arasinda guclu ticaret elaqelerini qorumaq arzusu en muhum meqsed hesab edildi Sovet Ittifaqinin parcalanmasi pul tenzimlemelerinde hec bir resmi deyisiklik ile musayiet olunmamisdi 1 yanvar 1992 ci ilde Rusiya Merkezi Bankina SSRI Dovlet Bankini Qosbank tehvil almaq selahiyyeti verildi O SSRI rublu esginaslari ve sikkelerini evveller Qosbankin esas filiallari olan on dord yeni musteqil olkelerin merkezi banklarina gondermeye davam etmisdi Bununla yanasi siyasi veziyyet umumi valyutanin saxlanmasi ucun elverisli deyildi Umumi valyutanin saxlanmasi pul ve maliyye hedefleri bu hedeflerin icrasi ucun umumi bir qurum ve bezi umumi qanunvericilik baximindan ciddi siyasi konsensus teleb edir SikkelerSikkelerin dovriyyesi ilk defe 2008 ci ilde teqdim olundu bununla da Qirgizistan sikke buraxan ikinci en son kecmis SSR olkesi oldu Sikkeler burunc ortuklu poladdan hazirlanmis 10 ve 50 tiyin nikel ortuklu poladdan hazirlanmis 1 3 and 5 som tedavule buraxilmisdi Bir il sonra 2009 cu ilde nikel ortuklu poladdan hazirlanmis 1o som buraxildi Butun sikkeler Oskemen seherindeki Qirgizistan zerbxanasinda hazirlanmis ve onlarin dizayni Rusiya Federasiyasinin sikkeleri ile bir sira benzerlik dasiyirlar Gumus ve qizildan hazirlanan bir nece xatire sikkesi ve buruncden hazirlanan 1 tiyin xususi kolleksiya sikkesi vardir Esginaslar10 may 1993 cu ilde Qirgizistan hokumeti 1 10 ve 50 tiyin esginaslari ve Qirgizistan Banki 1 5 ve 20 som esginaslari buraxdi 1994 cu ilde Qirgizistan Banki 1 5 10 20 50 ve 100 som esginaslardan ibaret ikinci seriyani buraxdi Bunu 1997 ci ilden baslayaraq 1 5 10 20 50 100 200 500 ve 1000 som esginaslardan ibaret ucuncu seriya izledi Dorduncu seriya 2009 ve 2010 cu illerde 20 50 100 200 500 1000 ve 5000 som esginaslardan ibaret dorduncu seriya buraxildi IstinadlarOdling Smee J ao 2001 The IMF and the ruble area 1991 93 Available at http www imf org external pubs ft wp 2001 wp01101 pdf 2015 09 24 at the Wayback Machine