Qürah (ləzg. Кьурагь) — Dağıstan Respublikası, Qürah rayonu ərazisində yerləşən kənd. İnzibati cəhətrdən Qürah rayonunun və Qürah kənd sovetliyinin mərkəzidir.
Qürah | |
---|---|
Ölkə | |
Tarixi və coğrafiyası | |
İlk məlumat | XIV əsr |
Mərkəzin hündürlüyü | 1.434 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Rəqəmsal identifikatorlar | |
Poçt indeksi | 368180 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Kəndin salınması
Bu mövzu da bir çox fikirlər var, lakin əksər tarixçilər bu kəndin barabarlar tərəfindən viran qoyulmuş Giyar-şəhərdən gələnlər tərəfindən salınması fikirini irəli sürürlər. Belə ki, bu şəhərdən gələnlər tərəfindən yeddi elə də böyük olmayan aul salınmışdır: Xukvazar, Sliyixur, Serneqar, Yurxval, Çvatar-kam, Xiken-xur, Çuru-xur. Bir-birinə yaxın yerləşən bu aullar tədricən böyümüş Qürah kəndini əmələ gətirmişdir. İlk sakinlər arasında Lakiya və Avarstanı tərk etmiş insanlarda vardı.
Sonrakı tarix
XIV əsrdə Qürah kəndinin əhalisində artım müşahidə edilir. 1356-cı ildə Qürah icması adını alan müstəqil dövlət təşkil edilir. 1585-ci ildə Osmanlı imperiyasının ordu komandanlarından biri olan Cəfər paşa çox saylı cəhdlərdən sonra kəndi ələ keçirə bilir. Bundan sonra isə kəndi tamamən dağıdır. Buna bənzər aqibəti həmçinin Qürahın qonşuluğunda yerləşən kəndlərdə alır. Yarım əsrlik mübarizədən sonra Şirvanşahın qoşunları Qürah dövlətini məğlub edir və onların üzərinə vergi qoyurlar. 1734-cü ildə Qürah Nadir şahın qoşunları tərəfindən ələ keçirilir.
19-cu əsrdə Rusiya imperiyası Şimali Qafqazı talan edirdi. Bu zaman Qürah Rusiyanın Qafqazdakı əsas dayaqlarından biri kimi xidmət edirdi. 7 dekabr 1811-ci ildə rus qoşunları ləzgilərlə Şıxıkənd yaxınlığında baş verən döyüşdə qalıb gəlirlər. Nəticədə ardından Qürah da ələ keçirilir. 1812-ci ildə kəndə general Nikolay Xotunsovun rəhbərliyi altında rus qoşunları daxil olur. Ardından mərkəzi Qürah olan Kürə xanlığı təşkil edilir. Xanlığın rəhbərliyinə isə yerli ağsaqqal olan Aslanbek gətirilir. Xotuntsov kəndində Shirvanşahların basqınlarından qorunmaq üçün kiçik bir hərbi qarnizon yerləşdirilir. 1824-cü ildə Qürahda 1812-ci ildə rus qoşunlarının Qürahın tutulması zamanı ölən 39 dağlının məzarı üstündə bir ziyarətgah tikilir. 1866–1928-ci illərdə Qürah Kürə dairəsinin Qürah naibliyi ərazisinə daxil idi. Qürah kənd icmasının yeganə yaşayış məntəqəsidir. 1886-cı ildə Qürahda году 1867 nəfər yaşayırdı.
1967-ci ildən kənddə Qürah Həvəskar Teatrı fəaliyyət göstərir.
Əhalisi
- Milli tərkib
Kənddə əsasən ləzgilər yaşayır. Əhalisiniun hamısı sünni-müsəlmanlardır.
İstinadlar
- GEOnet Names Server. 2018.
- "Таблица 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, муниципальных округов, городских и сельских поселений, городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов с населением 3000 человек и более" (XLSX) (rus). 2022-09-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-09-01..
- Некоторые памятные даты из истории лезгин — Односельчане.ру 2013-10-04 at the Wayback Machine
- "Население Курахского наибства Кюринского округа по сёлам в 1886 году". 2019-03-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-04.
Mənbə
- (rus.)
- Книга "Кавказская Албания. Лезгистан." Г. А. Абдурагимов, 1995 г. — 608 с.; ил.
- Ризванов З., Ризванов Р. "История лезгин" (краткий научно-популярный очерк). Махачкала 1990.; 58 c.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qurah lezg Kurag Dagistan Respublikasi Qurah rayonu erazisinde yerlesen kend Inzibati cehetrden Qurah rayonunun ve Qurah kend sovetliyinin merkezidir Qurah41 35 03 sm e 47 47 03 s u Olke RusiyaTarixi ve cografiyasiIlk melumat XIV esrMerkezin hundurluyu 1 434 mSaat qursagi UTC 03 00EhalisiEhalisi 3 444 nef 2021 Reqemsal identifikatorlarPoct indeksi 368180Xeriteni goster gizle Qurah Vikianbarda elaqeli mediafayllarKendin salinmasiBu movzu da bir cox fikirler var lakin ekser tarixciler bu kendin barabarlar terefinden viran qoyulmus Giyar seherden gelenler terefinden salinmasi fikirini ireli sururler Bele ki bu seherden gelenler terefinden yeddi ele de boyuk olmayan aul salinmisdir Xukvazar Sliyixur Serneqar Yurxval Cvatar kam Xiken xur Curu xur Bir birine yaxin yerlesen bu aullar tedricen boyumus Qurah kendini emele getirmisdir Ilk sakinler arasinda Lakiya ve Avarstani terk etmis insanlarda vardi Sonraki tarixXIV esrde Qurah kendinin ehalisinde artim musahide edilir 1356 ci ilde Qurah icmasi adini alan musteqil dovlet teskil edilir 1585 ci ilde Osmanli imperiyasinin ordu komandanlarindan biri olan Cefer pasa cox sayli cehdlerden sonra kendi ele kecire bilir Bundan sonra ise kendi tamamen dagidir Buna benzer aqibeti hemcinin Qurahin qonsulugunda yerlesen kendlerde alir Yarim esrlik mubarizeden sonra Sirvansahin qosunlari Qurah dovletini meglub edir ve onlarin uzerine vergi qoyurlar 1734 cu ilde Qurah Nadir sahin qosunlari terefinden ele kecirilir 19 cu esrde Rusiya imperiyasi Simali Qafqazi talan edirdi Bu zaman Qurah Rusiyanin Qafqazdaki esas dayaqlarindan biri kimi xidmet edirdi 7 dekabr 1811 ci ilde rus qosunlari lezgilerle Sixikend yaxinliginda bas veren doyusde qalib gelirler Neticede ardindan Qurah da ele kecirilir 1812 ci ilde kende general Nikolay Xotunsovun rehberliyi altinda rus qosunlari daxil olur Ardindan merkezi Qurah olan Kure xanligi teskil edilir Xanligin rehberliyine ise yerli agsaqqal olan Aslanbek getirilir Xotuntsov kendinde Shirvansahlarin basqinlarindan qorunmaq ucun kicik bir herbi qarnizon yerlesdirilir 1824 cu ilde Qurahda 1812 ci ilde rus qosunlarinin Qurahin tutulmasi zamani olen 39 daglinin mezari ustunde bir ziyaretgah tikilir 1866 1928 ci illerde Qurah Kure dairesinin Qurah naibliyi erazisine daxil idi Qurah kend icmasinin yegane yasayis menteqesidir 1886 ci ilde Qurahda godu 1867 nefer yasayirdi 1967 ci ilden kendde Qurah Heveskar Teatri fealiyyet gosterir EhalisiMilli terkib Kendde esasen lezgiler yasayir Ehalisiniun hamisi sunni muselmanlardir IstinadlarGEOnet Names Server 2018 Tablica 5 Chislennost naseleniya Rossii federalnyh okrugov subektov Rossijskoj Federacii gorodskih okrugov municipalnyh rajonov municipalnyh okrugov gorodskih i selskih poselenij gorodskih naselennyh punktov selskih naselennyh punktov s naseleniem 3000 chelovek i bolee XLSX rus 2022 09 01 tarixinde Istifade tarixi 2022 09 01 Nekotorye pamyatnye daty iz istorii lezgin Odnoselchane ru 2013 10 04 at the Wayback Machine Naselenie Kurahskogo naibstva Kyurinskogo okruga po syolam v 1886 godu 2019 03 23 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 04 Menbe rus Kniga Kavkazskaya Albaniya Lezgistan G A Abduragimov 1995 g 608 s il Rizvanov Z Rizvanov R Istoriya lezgin kratkij nauchno populyarnyj ocherk Mahachkala 1990 58 c