Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qravitasiya sahəsi — qravitasiyanın mövcud olduğu fiziki sahə.
Qravitasiya sahəsində sınaq cisminə təsir edən qüvvənin bu cismin nisbəti ilə ölçülən fiziki kəmiyyət qravitasiya sahəsinin intensivliyi və ya sərbəst düşmə təcili adlanır. Qravitasiya sahəsinin intensivliyi – qravitasiya sahəsində cismə təsir edən cazibə qüvvəsinin onun kütləsinə olan nisbətinə deyilir: g = F\m və ya g =GM/R2.Qravitasiya sahəsinin intensivliyi -bu sahəni yaradan cismin (burada Yerin) kütləsi ilə düz, onun mərkəzindən olan məsafənin kvadratı ilə tərs mütənasibdir. Qravitasiya sahəsinin intensivliyi vektorial kəmiyyətdir və hər yerdə onu yaradan cismin mərkəzinə doğru yönəlir.Sərbəstdüşmə təcili-bəzən qravitasiya sahəsinin intensivliyi də adlanır və Yer səthində cisimlərin havasız fəzada düşmə təcilidir. Yer qütblərdə bir qədər basıqdır və qravitasiya sahəsinin intensivliyi 9,83N\kq, ekvatorda 9,79N\kq-dır və ortalama g = 9,81N\kq götürülür. Yer səthindən h hündürlüyündə qravitasiya sahəsinin intensivliyi, gh=GM\(R+h)2 ilə hesablanır.Bu təcil cismin kütləsindən asılı deyil və 9,81N\kq və ya g = 9,81m\san2. Yer ayrı-seçkilik qoymadan bütün cisimlrə eyni sürət artırma imkanı verir. Ay səthində Ayın yaratdığı qravitastya sahəsinin intensivliyi Yer səthində Yerin yaratdığı sahənin intensivliyindən təqribən altı dəfə kiçikdir .
Fizikada gravitasiya sahəsi kütləvi bir cismin öz ətrafındakı yerə uzanan təsirini izah etmək üçün başqa bir kütləvi orqan üzərində bir qüvvə çıxaran bir modeldir. Beləliklə, bir çəkisi sahə qravitasiya hadisələrini izah etmək üçün istifadə olunur və kiloqramda (N / kq) yeni tonlarla ölçülür. Orijinal konsepsiyasında çəkisi kütlə kütlələri arasında bir qüvvə idi. Isaak Nyuton'tan sonra, Pierre-Simon Laplace bir cür yerin radiasiya sahəsi və ya maye kimi model çəkməyə cəhd göstərdi və 19-cu əsrdən etibarən çəkisi üçün şərhlər bir nöqtə cəlb deyil, bir sahədə model baxımından tədris edilmişdir.
Bir sahə modelində, bir-birinə cəlb edən iki hissəcikdən daha çox, hissəciklər spacetime onların kütləsi vasitəsilə təhrif edirlər və bu təhrif bir "güc" kimi qəbul edilən və ölçülür. Belə bir modeldə maddə uzaq məsafənin əyriliyinə cavab olaraq müəyyən yollarla hərəkət etdiyini, ya da yerçəkən qüvvə olmadığını, ya da cazibə qüsursuz bir qüvvə olduğunu bildirir.
Klassik mexanika
Klassik mexanikada fizikada olduğu kimi, qravitasiya sahəsi fiziki bir miqdardır . Qravitasiya sahəsi Nyutonun universal qravitasiya qanunu ilə müəyyənləşdirilə bilər. Bu şəkildə müəyyən edilən kütləsi M bir hissəsi ətrafında qravitasiya sahəsi birbaşa hissəcik istiqamətində işarə edən bir vektorun hər nöqtəsindən ibarət olan bir vektor sahəsidir. Hər bir nöqtədə sahənin böyüklüyü universal qanunun tətbiqi ilə hesablanır və məkanda həmin nöqtədə hər hansı bir obyektdə vahid kütləə görə qüvvəni təmsil edir. Kuvvet sahəsində mühafizəkar olduğundan, güc sahələri ilə əlaqəli kosmosda hər bir nöqtədə bir kütlə kütləsinə görə bir skalyar potensial enerjisi var; bu, cazibə potensialı adlanır. Qravitasiya sahəsi tənliyidir.
burada F - qravitasiya qüvvəsi, m - test hissəciklərinin kütləsi, R - test parçacığının mövqeyi, R - R istiqamətində vahid vektor, t - vaxt, G - qravitasiya sabitidir və ∇ - del operatorudur.
İstinadlar
- Feynman, Richard (1970). The Feynman Lectures on Physics
- Geroch, Robert (1981). General Relativity from A to B
- Foster, J.; Nightingale, J. D. (2006). A Short Course in General Relativity
- Foster, J.; Nightingale, J. D. (2006). A Short Course in General Relativity
- Forshaw, J. R.; Smith, A. G. (2009). Dynamics and Relativity. Wiley
- Lerner, R. G.; Trigg, G. L., eds. (1991). Encyclopaedia of Physics (2nd ed.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qravitasiya sahesi qravitasiyanin movcud oldugu fiziki sahe Qravitasiya sahesinde sinaq cismine tesir eden quvvenin bu cismin nisbeti ile olculen fiziki kemiyyet qravitasiya sahesinin intensivliyi ve ya serbest dusme tecili adlanir Qravitasiya sahesinin intensivliyi qravitasiya sahesinde cisme tesir eden cazibe quvvesinin onun kutlesine olan nisbetine deyilir g F m ve ya g GM R2 Qravitasiya sahesinin intensivliyi bu saheni yaradan cismin burada Yerin kutlesi ile duz onun merkezinden olan mesafenin kvadrati ile ters mutenasibdir Qravitasiya sahesinin intensivliyi vektorial kemiyyetdir ve her yerde onu yaradan cismin merkezine dogru yonelir Serbestdusme tecili bezen qravitasiya sahesinin intensivliyi de adlanir ve Yer sethinde cisimlerin havasiz fezada dusme tecilidir Yer qutblerde bir qeder basiqdir ve qravitasiya sahesinin intensivliyi 9 83N kq ekvatorda 9 79N kq dir ve ortalama g 9 81N kq goturulur Yer sethinden h hundurluyunde qravitasiya sahesinin intensivliyi gh GM R h 2 ile hesablanir Bu tecil cismin kutlesinden asili deyil ve 9 81N kq ve ya g 9 81m san2 Yer ayri seckilik qoymadan butun cisimlre eyni suret artirma imkani verir Ay sethinde Ayin yaratdigi qravitastya sahesinin intensivliyi Yer sethinde Yerin yaratdigi sahenin intensivliyinden teqriben alti defe kicikdir Fizikada gravitasiya sahesi kutlevi bir cismin oz etrafindaki yere uzanan tesirini izah etmek ucun basqa bir kutlevi orqan uzerinde bir quvve cixaran bir modeldir Belelikle bir cekisi sahe qravitasiya hadiselerini izah etmek ucun istifade olunur ve kiloqramda N kq yeni tonlarla olculur Orijinal konsepsiyasinda cekisi kutle kutleleri arasinda bir quvve idi Isaak Nyuton tan sonra Pierre Simon Laplace bir cur yerin radiasiya sahesi ve ya maye kimi model cekmeye cehd gosterdi ve 19 cu esrden etibaren cekisi ucun serhler bir noqte celb deyil bir sahede model baximindan tedris edilmisdir Bir sahe modelinde bir birine celb eden iki hissecikden daha cox hissecikler spacetime onlarin kutlesi vasitesile tehrif edirler ve bu tehrif bir guc kimi qebul edilen ve olculur Bele bir modelde madde uzaq mesafenin eyriliyine cavab olaraq mueyyen yollarla hereket etdiyini ya da yerceken quvve olmadigini ya da cazibe qusursuz bir quvve oldugunu bildirir Klassik mexanikaKlassik mexanikada fizikada oldugu kimi qravitasiya sahesi fiziki bir miqdardir Qravitasiya sahesi Nyutonun universal qravitasiya qanunu ile mueyyenlesdirile biler Bu sekilde mueyyen edilen kutlesi M bir hissesi etrafinda qravitasiya sahesi birbasa hissecik istiqametinde isare eden bir vektorun her noqtesinden ibaret olan bir vektor sahesidir Her bir noqtede sahenin boyukluyu universal qanunun tetbiqi ile hesablanir ve mekanda hemin noqtede her hansi bir obyektde vahid kutlee gore quvveni temsil edir Kuvvet sahesinde muhafizekar oldugundan guc saheleri ile elaqeli kosmosda her bir noqtede bir kutle kutlesine gore bir skalyar potensial enerjisi var bu cazibe potensiali adlanir Qravitasiya sahesi tenliyidir g Fm d2Rdt2 GMR R 2 F displaystyle mathbf g frac mathbf F m frac mathrm d 2 mathbf R mathrm d t 2 GM frac mathbf hat R left mathbf R right 2 nabla Phi burada F qravitasiya quvvesi m test hisseciklerinin kutlesi R test parcaciginin movqeyi R R istiqametinde vahid vektor t vaxt G qravitasiya sabitidir ve del operatorudur IstinadlarFeynman Richard 1970 The Feynman Lectures on Physics Geroch Robert 1981 General Relativity from A to B Foster J Nightingale J D 2006 A Short Course in General Relativity Foster J Nightingale J D 2006 A Short Course in General Relativity Forshaw J R Smith A G 2009 Dynamics and Relativity Wiley Lerner R G Trigg G L eds 1991 Encyclopaedia of Physics 2nd ed