Qoniometr (yunanca gonio-bucaq +… metr) — kristalın üzləri arasındakı bucaqları ölçmək üçün cihaz. İki növü var: tətbiqi qoniometr və əksedici qoniometr. Tətbiqi qoniometr qoniometr transportir və onun mərkəzinə bərkidilmiş sərbəst fırlanan xətkeşdən ibarətdir. Tətbiqi qoniometrlə (1782-ci ildə fransız alimi Karanjo ixtira etmişdir) böyük ölçülü kristallar, əksedici qoniometrlə nisbətən kiçik ölçülü kristallar üzərində ölçmə aparılır. Əksedici qoniometrlər bir və ya iki dairəli olur. Birdairəli əksedici qoniometri 1809-cu ildə ingilis alimi U. H. Vollaston, ikidairəlini isə 1890-cı ildə rus alimi Y. S. Fyodorov ixtira etmişdir. Birdairəli qoniometrdə kristal limbin mərkəzindən keçən fırlanan oxa bərkidilir və tərpənməz işıq mənbəyindən yönəldilmiş pralel şüa dəstəsi işıqlandırılır. Üzlərdən əks olunan şüalar növbə ilə tərpənməz üfüqi müşahidə borusuna daxil olur. İxtiyari üzdən əks olunmuş şüaları müşahidə etdikdə limbdən götürülmüş ölçülər arasındakı fərq müvafiq üzlər arasındakı bucağı 180°-yə tamamlayır. İkidairəli qoniometrdə üfüqi və şaquli limblər olur. Bu qoniometrlə üzlərin sferik koordinatları ölçülür və buna əsasən istənilən bucaq müəyyən edilir. Səmtləşdirilmiş şliflərin hazırlanmasında, təbii üzləri olmayan kristallik cisimlərdə kristalloqrafik istiqamətləri tapmaq üçün, rentgen-struktur təhlildə və antropometriyada (klinik tətqiqatlarda) lazımi bucaqları ölçmək məqsədilə xüsusi qoniometrlərdən istifadə edilir.
Mənbə
- Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası. Bakı: 1979.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qoniometr yunanca gonio bucaq metr kristalin uzleri arasindaki bucaqlari olcmek ucun cihaz Iki novu var tetbiqi qoniometr ve eksedici qoniometr Tetbiqi qoniometr qoniometr transportir ve onun merkezine berkidilmis serbest firlanan xetkesden ibaretdir Tetbiqi qoniometrle 1782 ci ilde fransiz alimi Karanjo ixtira etmisdir boyuk olculu kristallar eksedici qoniometrle nisbeten kicik olculu kristallar uzerinde olcme aparilir Eksedici qoniometrler bir ve ya iki daireli olur Birdaireli eksedici qoniometri 1809 cu ilde ingilis alimi U H Vollaston ikidairelini ise 1890 ci ilde rus alimi Y S Fyodorov ixtira etmisdir Birdaireli qoniometrde kristal limbin merkezinden kecen firlanan oxa berkidilir ve terpenmez isiq menbeyinden yoneldilmis pralel sua destesi isiqlandirilir Uzlerden eks olunan sualar novbe ile terpenmez ufuqi musahide borusuna daxil olur Ixtiyari uzden eks olunmus sualari musahide etdikde limbden goturulmus olculer arasindaki ferq muvafiq uzler arasindaki bucagi 180 ye tamamlayir Ikidaireli qoniometrde ufuqi ve saquli limbler olur Bu qoniometrle uzlerin sferik koordinatlari olculur ve buna esasen istenilen bucaq mueyyen edilir Semtlesdirilmis sliflerin hazirlanmasinda tebii uzleri olmayan kristallik cisimlerde kristalloqrafik istiqametleri tapmaq ucun rentgen struktur tehlilde ve antropometriyada klinik tetqiqatlarda lazimi bucaqlari olcmek meqsedile xususi qoniometrlerden istifade edilir QoniometrMenbeAzerbaycan Sovet Ensiklopediyasi Baki 1979