Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
İslam dinində qiblə
Qiblə (ərəb. قبلة) — İslam dinində Məkkədə olan Kəbə evidir.
Bəqərə surəsinin 149-cu ayəsində belə buyurulur: "Hər hansı bir yerə gəldikdə (namaz vaxtı), üzünüzü Məscidül-Hərama (Kəbəyə) tərəf çevirin! Çünki Rəbbin tərəfindən göstərilən bu qiblə Haqqdır!..".
Namaz ona tərəf qılınmalıdır. Amma uzaqda olan şəxs, əgər "qibləyə tərəf namaz qılır" deyiləcək şəkildə dayanarsa, kifayətdir. Həmçinin, heyvanın başını kəsmək kimi, qibləyə tərəf yerinə yetirilməsi lazım olan işlərdə də hökm eynidir.
Vacibi namazı ayaq üstə qılan şəxsin sinəsi və qarnı üzü qibləyə doğru olmalıdır. Hətta üzünün də qiblədən çox dönməməsi gərəkdir. Ayaq barmaqlarının da qibləyə tərəf olması ehtiyat-müstəhəbbdir.
İlk qiblə; İslamın ilk vaxtlarında qiblə Əl-Əqsa məscidi olmuşdur. Allah tərəfindən Məhəmməd peyğəmbərə qiblənin dəyişməsi barədə ayə nazil olduqdan sonra qiblə Kəbə evi hesab olunur. və , mətn və arxeoloji araşdırmalara əsaslanaraq "Məscidül-Həram" ın Məkkədə deyil, Ərəbistan yarımadasının şimal-qərbində yerləşdiyini güman etdilər. Kanadalı arxeoloq və İslam tarixi tədqiqatçısı , ən qədim məscid, saray və qəbiristanlıqların Petraya işarə etdiyini kəşf etdi. Gibson bu tapıntıları ayə, hədis və tarixlə bağlı yazılı mənbələrdəki ipucları ilə birləşdirərək Məhəmmədin Petrada yaşadığı və oradan Mədinəyə köç etdiyi qənaətinə gəldi.
Qiblə ilə bağlı başqa bir məqam isə Kəbənin və ya Məkkənin yerinin qiblə üçün məcburi olmamasıdır. Bu vəziyyəti ərəblərin İslamdan əvvəlki Ərəbistanda kifayət qədər geniş yayılmış kub şəklində tikilmiş evləri və ya büt evlərini Kəbə adlandırmalarından və ilk məscidlərin Məkkəni göstərir vəziyyətdə tikili olmadığından anlamaq olar. İslamlaşma dövründə bu tikililərin və bütlərin dağıdılması ilə müsəlmanlar arasında əvvəldən yalnız bir Kəbə olduğu anlayışı yerləşmişdir.
Oturan halda namaz qılmalı olan şəxsin sinəsi və qarnı qibləyə tərəf olmalı və hətta üzü də qiblədən çox dönməməlidir.
Oturan halda namaz qıla bilməyən şəxs namaz halında ikən bədəninin ön qismi qibləyə tərəf olacaq şəkildə, böyrü üstə uzanmalıdır. Lazım-ehtiyat olaraq, sağ böyrü üstə uzanması mümkün olacaq təqdirdə, sol böyrü üstə uzanmamalıdır. Əgər bu ikisi də mümkün olmazsa, ayaqlarının altı qibləyə tərəf olacaq şəkildə, arxası üstə uzandığı halda namaz qılmalıdır.
Ehtiyat namazı, yaddan çıxmış səcdə və təşəhhüd gərək üzü qibləyə yerinə yetirilsin. Ehtiyat müstəhəbə görə səhv səcdəsini də üzü qibləyə yerinə yetirmək gərəkdir.
Müstəhəb namazı yol gedərkən və minik halında qılmaq olar. Əgər insan bu iki halda müstəhəbb namazı qılsa, üzü qibləyə olması lazım (vacib) deyildir.
Namaz qılmaq istəyən şəxs, qiblənin hansı tərəfə olduğuna əmin oluncaya və ya (iki adilin şəhadət verməsi kimi) yəqin hökmündə olan bir dəlil əldə edincəyə qədər qibləni təyin etmək üçün çalışmalıdır. Əks təqdirdə, müsəlmanların məscidlərinin mehrablarından, möminlərin məzarlarından və ya buna bənzər digər yollardan əldə edilən zənnə görə əməl etməlidir. Hətta elmi qaydalara əsasən qibləni tanıyan bir kafir və ya sözündən qibləni tanımaq güman edilərsə də, kifayətdir.
Qiblənin hansı istiqamətdə olmasına gümanı olan bir şəxs daha güclü güman tapa bilərsə, öz gümanına əməl etməməlidir. Məsələn, əgər qonaq ev sahibinin dediyinə əsasən qibləyə güman tapsa, amma başqa yolla daha bir güclü güman əldə edə bilsə, onun sözünə əməl etməməlidir.
Əgər qibləni tapması üçün bir vəsilə yoxdursa, yaxud çalışmaqla bir gümana gələ bilmirsə, bir tərəfə namaz qılsa kifayətdir. Amma vaxt geniş olduğu təqdirdə, dörd tərəfə namaz qılması ehtiyat müstəhəbbdir.
Əgər qiblənin iki tərəfdən biri olduğunu yəqin və ya zənn edərsə, hər iki tərəfə də namaz qılmalıdır.
Bir neçə tərəfə namaz qılmaq istəyən şəxs, əgər zöhr və əsr namazı kimi, biri digərindən sonra qılınmalı olan iki namaz qılmaq istəyərsə, birinci namazı neçə tərəfə qılacaqsa, qılmalı və daha sonra ikinci namaza başlaması ehtiyat-müstəhəbbdir.
Qibləyə yəqinliyi olmayan şəxs, əgər namazdan başqa bir iş görmək istəsə, gərək o işi üzü qibləyə əmələ gətirsin. Məsələn; bir heyvanın başını kəsmək istəsə, gümanına əməl etsin və əgər güman mümkün deyildirsə, hansı tərəfə əncam versə, səhihdir.
Bəhai dinində qiblə
Bəhai dinindəBəhai dinində qiblə İsrailin Əkka şəhəridir. Bəhai dininin peyğəmbəri Bəhaullah İrandan Osmanlının Bağdad (indiki İraq), daha sonra İstanbul, Ədirnə və nəhayət məhbəs-şəhər olan Əkkaya sürgün olunmuşdur. Bəhailərin inancına görə, bu şəhər Bəhaullahın son vəhy məkanıdır və bəhailər üçün qiblədir.
- "Arxivlənmiş surət". 2020-03-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-03-02.
- Dan Gibson: Qur'ānic geography: a survey and evaluation of the geographical references in the qurãn with suggested solutions for various problems and issues. Independent Scholars Press, Surrey (BC) 2011,
- "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2021-07-18 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-02-17.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Islam dininde qibleQible Qible ereb قبلة Islam dininde Mekkede olan Kebe evidir Beqere suresinin 149 cu ayesinde bele buyurulur Her hansi bir yere geldikde namaz vaxti uzunuzu Mescidul Herama Kebeye teref cevirin Cunki Rebbin terefinden gosterilen bu qible Haqqdir Namaz ona teref qilinmalidir Amma uzaqda olan sexs eger qibleye teref namaz qilir deyilecek sekilde dayanarsa kifayetdir Hemcinin heyvanin basini kesmek kimi qibleye teref yerine yetirilmesi lazim olan islerde de hokm eynidir Vacibi namazi ayaq uste qilan sexsin sinesi ve qarni uzu qibleye dogru olmalidir Hetta uzunun de qibleden cox donmemesi gerekdir Ayaq barmaqlarinin da qibleye teref olmasi ehtiyat mustehebbdir Ilk qible Islamin ilk vaxtlarinda qible El Eqsa mescidi olmusdur Allah terefinden Mehemmed peygembere qiblenin deyismesi barede aye nazil olduqdan sonra qible Kebe evi hesab olunur ve metn ve arxeoloji arasdirmalara esaslanaraq Mescidul Heram in Mekkede deyil Erebistan yarimadasinin simal qerbinde yerlesdiyini guman etdiler Kanadali arxeoloq ve Islam tarixi tedqiqatcisi en qedim mescid saray ve qebiristanliqlarin Petraya isare etdiyini kesf etdi Gibson bu tapintilari aye hedis ve tarixle bagli yazili menbelerdeki ipuclari ile birlesdirerek Mehemmedin Petrada yasadigi ve oradan Medineye koc etdiyi qenaetine geldi Qible ile bagli basqa bir meqam ise Kebenin ve ya Mekkenin yerinin qible ucun mecburi olmamasidir Bu veziyyeti ereblerin Islamdan evvelki Erebistanda kifayet qeder genis yayilmis kub seklinde tikilmis evleri ve ya but evlerini Kebe adlandirmalarindan ve ilk mescidlerin Mekkeni gosterir veziyyetde tikili olmadigindan anlamaq olar Islamlasma dovrunde bu tikililerin ve butlerin dagidilmasi ile muselmanlar arasinda evvelden yalniz bir Kebe oldugu anlayisi yerlesmisdir Petra Oturan halda namaz qilmali olan sexsin sinesi ve qarni qibleye teref olmali ve hetta uzu de qibleden cox donmemelidir Oturan halda namaz qila bilmeyen sexs namaz halinda iken bedeninin on qismi qibleye teref olacaq sekilde boyru uste uzanmalidir Lazim ehtiyat olaraq sag boyru uste uzanmasi mumkun olacaq teqdirde sol boyru uste uzanmamalidir Eger bu ikisi de mumkun olmazsa ayaqlarinin alti qibleye teref olacaq sekilde arxasi uste uzandigi halda namaz qilmalidir Ehtiyat namazi yaddan cixmis secde ve tesehhud gerek uzu qibleye yerine yetirilsin Ehtiyat mustehebe gore sehv secdesini de uzu qibleye yerine yetirmek gerekdir Musteheb namazi yol gederken ve minik halinda qilmaq olar Eger insan bu iki halda mustehebb namazi qilsa uzu qibleye olmasi lazim vacib deyildir Namaz qilmaq isteyen sexs qiblenin hansi terefe olduguna emin oluncaya ve ya iki adilin sehadet vermesi kimi yeqin hokmunde olan bir delil elde edinceye qeder qibleni teyin etmek ucun calismalidir Eks teqdirde muselmanlarin mescidlerinin mehrablarindan mominlerin mezarlarindan ve ya buna benzer diger yollardan elde edilen zenne gore emel etmelidir Hetta elmi qaydalara esasen qibleni taniyan bir kafir ve ya sozunden qibleni tanimaq guman edilerse de kifayetdir Qiblenin hansi istiqametde olmasina gumani olan bir sexs daha guclu guman tapa bilerse oz gumanina emel etmemelidir Meselen eger qonaq ev sahibinin dediyine esasen qibleye guman tapsa amma basqa yolla daha bir guclu guman elde ede bilse onun sozune emel etmemelidir Eger qibleni tapmasi ucun bir vesile yoxdursa yaxud calismaqla bir gumana gele bilmirse bir terefe namaz qilsa kifayetdir Amma vaxt genis oldugu teqdirde dord terefe namaz qilmasi ehtiyat mustehebbdir Eger qiblenin iki terefden biri oldugunu yeqin ve ya zenn ederse her iki terefe de namaz qilmalidir Bir nece terefe namaz qilmaq isteyen sexs eger zohr ve esr namazi kimi biri digerinden sonra qilinmali olan iki namaz qilmaq isteyerse birinci namazi nece terefe qilacaqsa qilmali ve daha sonra ikinci namaza baslamasi ehtiyat mustehebbdir Qibleye yeqinliyi olmayan sexs eger namazdan basqa bir is gormek istese gerek o isi uzu qibleye emele getirsin Meselen bir heyvanin basini kesmek istese gumanina emel etsin ve eger guman mumkun deyildirse hansi terefe encam verse sehihdir Behai dininde qibleBehai dinindeBehai dininde qible Israilin Ekka seheridir Behai dininin peygemberi Behaullah Irandan Osmanlinin Bagdad indiki Iraq daha sonra Istanbul Edirne ve nehayet mehbes seher olan Ekkaya surgun olunmusdur Behailerin inancina gore bu seher Behaullahin son vehy mekanidir ve behailer ucun qibledir Arxivlenmis suret 2020 03 24 tarixinde Istifade tarixi 2021 03 02 Dan Gibson Qur anic geography a survey and evaluation of the geographical references in the quran with suggested solutions for various problems and issues Independent Scholars Press Surrey BC 2011 ISBN 978 0 9733642 8 6 Arxivlenmis suret PDF 2021 07 18 tarixinde PDF Istifade tarixi 2022 02 17