Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Qazaxıstanda elm və texnologiya uzun bir tarixə malikdir. Qazaxıstan coğrafiyasından dünyaca məşhur filosoflar və elm adamları gəldi. Bu gün Qazaxıstan Respublikası elmi və texnoloji tərəqqi üçün hökumət siyasətlərini inkişaf etdirir.
Tarixi
Arxeoloji tədqiqatlar və məqalələr; Qazaxıstan coğrafiyasında VIII–XI əsrlər arasında İslamın yayıldığını və ərəb mədəniyyətinin bu bölgədəki mədəni həyata çox təsir etdiyini söyləyir. Buna baxmayaraq Qazaxıstan coğrafiyasında yaşayan türklər dil və mədəniyyətlərini qoruyub saxlaya bildilər. Ərəb və ərəb mədəniyyətinin geniş yayıldığı bu dövrdə bir çox filosof və alim bu mədəniyyətin yaranmasında və inkişafında mühüm rol oynadı. Bundan əlavə, bu dövrdə Orta Asiya şəhərləri yalnız bazarları və sənətkarları ilə deyil; Şairləri, alimləri, sənətkarları, zəngin kitabxanaları və təhsil ocaqları ilə də məşhur idi.
Adını tanıdan şəhərlər arasında həm coğrafi, həm də əkinçilik baxımından Orta Asiyanın münbit və əlverişli bölgəsi olan Otrar (Fârab) şəhəri, Hindistan və Avropanın yolları ilə Avropaya gedən İpək Yolunun üzərində yerləşirdi. Bu şəhərdə yerləşən Otrar Kitabxanası, Misirdə İsgəndəriyyə Kitabxanasından sonra ikinci böyük kitabxana idi və ən çox kitabın yerləşdiyi ev idi.
Dövrün tanınmış alimlərindən biri olan Farabi, Otrarda anadan olmuş və günümüzə qədər gəlib çatmış yüzdən çox əsər qoymuşdur. Eyni dövrdə Biruni, İbn-i Sina, Xarəzmi, Rudeki kimi bir çox elm adamı böyüdü və Qazaxıstan şəhərlərində tanındı.
Qazaxıstanda elm və texnika sahəsində mühüm bir addım olaraq, Qazaxıstan Respublikasının Milli Kosmik Agentliyi 27 Mart 2007-ci ildə rəsmi olaraq açıldı.
Siyasət
2030 hədəfləri
Qazaxıstanda 2030 hədəf üçün strateji plan 1997-ci ildə prezident fərmanı ilə qəbul edildi. Xarici investorları yüksək səviyyədə cəlb etmək üçün milli təhlükəsizlik və siyasi sabitliklə yanaşı; Sərbəst bazar iqtisadiyyatı, səhiyyə, təhsil, rabitə, infrastruktur, peşə təhsili, enerji və nəqliyyat kimi sahələrdə böyüməyə diqqət yetirir.
2050 hədəfləri
Qazaxıstandakı 2050 hədəfləri 2012-ci ilin dekabrında Qazaxıstan Prezidenti Nursultan Nazarbayev tərəfindən ictimaiyyətlə paylaşıldı və Qazaxıstanın gələcək böyümə perspektivlərini təmin etmək üçün uzunmüddətli bir strategiya olaraq təqdim edildi. Gələcəyə baxışı haqqında danışan Nazarbayev, Qazaxıstanı dünyanın ən inkişaf etmiş 30 ölkəsindən biri kimi göstərdiklərini söylədi. Bu praqmatik strategiya, Qazaxıstanın 2050-ci ilə qədər 30 iqtisadiyyat ölkəsi arasında yer alması üçün hərtərəfli sosial-iqtisadi və siyasi islahatların aparılmasını təklif edir. Əlavə olaraq Nazarbayev, araşdırma və inkişaf, səmərəlilik, iş imkanları və həyat səviyyəsinin yüksəldilməsinə diqqət etdiklərini söyləyərək "Bunlar ən inkişaf etmiş 30 ölkə sırasına girməyimizin standartlarıdır" ifadəsini istifadə etdi.
Elm fondu
2006-cı ildə Qazaxıstan hökuməti xarici investorlarla əməkdaşlığı stimullaşdırmaq və sərbəst bazar iqtisadiyyatını stimullaşdırmaq üçün 2007–2012-ci illər arasında Dövlət Elmi İnkişaf Proqramı çərçivəsində elm fondu yaratdı. Elmin maliyyələşdirilməsinin təxminən 80% -i tədqiqat institutları üçün istifadə olunur. Bu fond hökumətin Ali Elmi Texnologiya Komitəsi tərəfindən müəyyən edilir və baş nazir rəhbərlik edir. Qazaxıstan müstəqillik qazandıqdan sonra elmin inkişafı ilə bağlı tədqiqatlarda da elmin maliyyələşdirilməsindən tez-tez bəhs olunur.
Elm fondu ilk növbədə müəyyən sahələrdə tədqiqat layihələrinə qrant və borclar verir;
- karbohidrogen, mədən sənayesi və əlaqədar xidmət sahələri (% 37),
- biotexnologiya (% 17),
- kosmik texnologiyalar (11%),
- nüvə və bərpa olunan enerji texnologiyaları (8%),
- nanotexnologiya və yeni texnologiyalar (5%),
- digərləri (22%).
2007–2012 Dövlət Elmi İnkişaf Proqramında Elm Fondunun 2010-cu ilədək bütün elmi maliyyələşdirmələrin 25% -ni təşkil etməsi lazım olduğu bildirilir. Lakin 2008-ci ildəki qlobal maliyyə böhranından sonra hökumətin fonda töhfəsi azaldı. Fond faizsiz və vergisiz kreditlər kimi daha çevik şərtlər təklif etməklə və kredit müddətini 15 ilə qədər uzatmaqla həyata keçirilməyə davam etdi.
Təhsil və elm meylləri
2010-cu ildə Qazaxıstan, ali təhsil sistemlərini uyğunlaşdırmağı hədəfləyən yeni bir proqram elan etdi və bu hədəfə uyğun olaraq Qazaxıstandakı bəzi ali təhsil müəssisələri Avropa Universitetlər Birliyinə üzv oldu.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun meqalenin muzakire sehifesine diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Qazaxistanda elm ve texnologiya uzun bir tarixe malikdir Qazaxistan cografiyasindan dunyaca meshur filosoflar ve elm adamlari geldi Bu gun Qazaxistan Respublikasi elmi ve texnoloji tereqqi ucun hokumet siyasetlerini inkisaf etdirir TarixiArxeoloji tedqiqatlar ve meqaleler Qazaxistan cografiyasinda VIII XI esrler arasinda Islamin yayildigini ve ereb medeniyyetinin bu bolgedeki medeni heyata cox tesir etdiyini soyleyir Buna baxmayaraq Qazaxistan cografiyasinda yasayan turkler dil ve medeniyyetlerini qoruyub saxlaya bildiler Ereb ve ereb medeniyyetinin genis yayildigi bu dovrde bir cox filosof ve alim bu medeniyyetin yaranmasinda ve inkisafinda muhum rol oynadi Bundan elave bu dovrde Orta Asiya seherleri yalniz bazarlari ve senetkarlari ile deyil Sairleri alimleri senetkarlari zengin kitabxanalari ve tehsil ocaqlari ile de meshur idi Adini tanidan seherler arasinda hem cografi hem de ekincilik baximindan Orta Asiyanin munbit ve elverisli bolgesi olan Otrar Farab seheri Hindistan ve Avropanin yollari ile Avropaya geden Ipek Yolunun uzerinde yerlesirdi Bu seherde yerlesen Otrar Kitabxanasi Misirde Isgenderiyye Kitabxanasindan sonra ikinci boyuk kitabxana idi ve en cox kitabin yerlesdiyi ev idi Dovrun taninmis alimlerinden biri olan Farabi Otrarda anadan olmus ve gunumuze qeder gelib catmis yuzden cox eser qoymusdur Eyni dovrde Biruni Ibn i Sina Xarezmi Rudeki kimi bir cox elm adami boyudu ve Qazaxistan seherlerinde tanindi Qazaxistanda elm ve texnika sahesinde muhum bir addim olaraq Qazaxistan Respublikasinin Milli Kosmik Agentliyi 27 Mart 2007 ci ilde resmi olaraq acildi Siyaset2030 hedefleri Qazaxistanda 2030 hedef ucun strateji plan 1997 ci ilde prezident fermani ile qebul edildi Xarici investorlari yuksek seviyyede celb etmek ucun milli tehlukesizlik ve siyasi sabitlikle yanasi Serbest bazar iqtisadiyyati sehiyye tehsil rabite infrastruktur pese tehsili enerji ve neqliyyat kimi sahelerde boyumeye diqqet yetirir 2050 hedefleri Qazaxistandaki 2050 hedefleri 2012 ci ilin dekabrinda Qazaxistan Prezidenti Nursultan Nazarbayev terefinden ictimaiyyetle paylasildi ve Qazaxistanin gelecek boyume perspektivlerini temin etmek ucun uzunmuddetli bir strategiya olaraq teqdim edildi Geleceye baxisi haqqinda danisan Nazarbayev Qazaxistani dunyanin en inkisaf etmis 30 olkesinden biri kimi gosterdiklerini soyledi Bu praqmatik strategiya Qazaxistanin 2050 ci ile qeder 30 iqtisadiyyat olkesi arasinda yer almasi ucun herterefli sosial iqtisadi ve siyasi islahatlarin aparilmasini teklif edir Elave olaraq Nazarbayev arasdirma ve inkisaf semerelilik is imkanlari ve heyat seviyyesinin yukseldilmesine diqqet etdiklerini soyleyerek Bunlar en inkisaf etmis 30 olke sirasina girmeyimizin standartlaridir ifadesini istifade etdi Elm fondu2006 ci ilde Qazaxistan hokumeti xarici investorlarla emekdasligi stimullasdirmaq ve serbest bazar iqtisadiyyatini stimullasdirmaq ucun 2007 2012 ci iller arasinda Dovlet Elmi Inkisaf Proqrami cercivesinde elm fondu yaratdi Elmin maliyyelesdirilmesinin texminen 80 i tedqiqat institutlari ucun istifade olunur Bu fond hokumetin Ali Elmi Texnologiya Komitesi terefinden mueyyen edilir ve bas nazir rehberlik edir Qazaxistan musteqillik qazandiqdan sonra elmin inkisafi ile bagli tedqiqatlarda da elmin maliyyelesdirilmesinden tez tez behs olunur Elm fondu ilk novbede mueyyen sahelerde tedqiqat layihelerine qrant ve borclar verir karbohidrogen meden senayesi ve elaqedar xidmet saheleri 37 biotexnologiya 17 kosmik texnologiyalar 11 nuve ve berpa olunan enerji texnologiyalari 8 nanotexnologiya ve yeni texnologiyalar 5 digerleri 22 2007 2012 Dovlet Elmi Inkisaf Proqraminda Elm Fondunun 2010 cu iledek butun elmi maliyyelesdirmelerin 25 ni teskil etmesi lazim oldugu bildirilir Lakin 2008 ci ildeki qlobal maliyye bohranindan sonra hokumetin fonda tohfesi azaldi Fond faizsiz ve vergisiz kreditler kimi daha cevik sertler teklif etmekle ve kredit muddetini 15 ile qeder uzatmaqla heyata kecirilmeye davam etdi Tehsil ve elm meylleri2010 cu ilde Qazaxistan ali tehsil sistemlerini uygunlasdirmagi hedefleyen yeni bir proqram elan etdi ve bu hedefe uygun olaraq Qazaxistandaki bezi ali tehsil muessiseleri Avropa Universitetler Birliyine uzv oldu