Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qara su adası palçıq vulkanı — Bakıdan 70 km cənub-şərqdə, Hamamdağ-Daşlı adası antiklinal zonasında yerləşir. Bu, Bakı arxipelaqının ən böyük və aktiv ada vulkanlarından biridir. Qaz, su, neft pərdəcikli lilli su verən çoxlu sayda qrifon və salzalar vardır. Bu vulkanda ilk dəfə, XIX əsrin ikinci yarısında, 1876-cı ilin fevral və mart aylarında 2 püskürmə baş vermiş və püskürmə qazların yanması və hündür alov sütunu ilə müşahidə olunmuşdur. 1923-cü il püskürməsində 60–70 min m³ brekçiya yer səthinə çıxarılmışdır. Ən intensiv və uzunmüddətli (2 sutka) püskürmə 1977-ci ilin aprelində baş vermişdir. Nəhayət, sonuncu, alovsuz və brekçiyasız püskürmə 1993-cü ildə qeydə alınmışdır. Bu zaman adanın mərkəz və şərq hissəsində köhnə brekçiya örtüyündə parçalanma zonası (200 x 25–50 m) və bəzi yerlərdə uzunluğu 700 m-ə çatan və 1 m dərinliyində çoxlu çatlar əmələ gəlmişdir. Aşağıda 1977-ci il püskürməsinin qısa təsviri verilir (Ə.Ə.Yaqubov, Ad.A.Əliyev, 1978). Bu vulkan yarım əsrdən çox "qəflət yuxusu" vəziyyətdə olmuş və oyanaraq səmaya hündürlüyü 500 m olan alov sütunu tullamışdır. Bu alovun şəfəqlərini bakılıların çoxu da görmüşdü. Şahidlərin dediyinə görə püskürmə axşam, çox güclü yeraltı uğultu ilə başladı. Ada üzərində qara tüstü və göbələkşəkilli su buxarı buludu qalxdı. Adadan 800 m aralıda olan bir çox buruqlardakı neftçilər alovun güclü istisini hiss etdilər. Gil süxurlarının və vulkan tozunun kiçik hissəcikləri hətta vulkandan 15 km aralıda olan Xərə Zirə adasına çatmışdı. "Bakı" seysmik stansiyası torpağın lokal titrəməsini qeydə almışdı. Gücünə, püskürmə müddətinə və brekçiya həcminə görə bu püskürmə Bakı arxipelaqı adalarının ən əhəmiyyətlisindən biri idi. Adanın şimal-qərb hissəsində krater ətrafında bir sıra dərin konsentrik və radial çatlar əmələ gəldi ki, bu da adanın səthini keçilməz edirdi. Təzə brekçiyanın üst qatında çoxlu sayda diametri və dərinliyi 1 m-dən çox olan çökəkliklər əmələ gəlmişdi. Bunlar vulkanın təkindən atılan böyük süxur parçalarının düşməsi nəticəsində yaranmışdılar. Brekçiyanın həcmi 1.5 mln m³-dən çox idi və adanın 3/4-nü örtmüşdü. Bərk tullantılar arasında neft hopmuş qumlu süxurlar da tapılmışdı. Bir neçə gün ərzində vulkanın kraterindən yanmış brekçiyanın lokal sahələri görünürdü. Burada karbohidrogen qazların yanması nəticəsində çıxan isti hələ də hiss olunmaqda davam edirdi.
| Qarasu adası palçıq vulkanı | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| İlk püskürmə | 1876 |
| Son püskürmə | 1977 |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Ada | Qara su |
| | |
Mənbə
- Qarasu adası palçıq vulkanı 2010-08-29 at the Wayback Machine
Xarici keçidlər
- Qarasu adası
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qara su adasi palciq vulkani Bakidan 70 km cenub serqde Hamamdag Dasli adasi antiklinal zonasinda yerlesir Bu Baki arxipelaqinin en boyuk ve aktiv ada vulkanlarindan biridir Qaz su neft perdecikli lilli su veren coxlu sayda qrifon ve salzalar vardir Bu vulkanda ilk defe XIX esrin ikinci yarisinda 1876 ci ilin fevral ve mart aylarinda 2 puskurme bas vermis ve puskurme qazlarin yanmasi ve hundur alov sutunu ile musahide olunmusdur 1923 cu il puskurmesinde 60 70 min m brekciya yer sethine cixarilmisdir En intensiv ve uzunmuddetli 2 sutka puskurme 1977 ci ilin aprelinde bas vermisdir Nehayet sonuncu alovsuz ve brekciyasiz puskurme 1993 cu ilde qeyde alinmisdir Bu zaman adanin merkez ve serq hissesinde kohne brekciya ortuyunde parcalanma zonasi 200 x 25 50 m ve bezi yerlerde uzunlugu 700 m e catan ve 1 m derinliyinde coxlu catlar emele gelmisdir Asagida 1977 ci il puskurmesinin qisa tesviri verilir E E Yaqubov Ad A Eliyev 1978 Bu vulkan yarim esrden cox qeflet yuxusu veziyyetde olmus ve oyanaraq semaya hundurluyu 500 m olan alov sutunu tullamisdir Bu alovun sefeqlerini bakililarin coxu da gormusdu Sahidlerin dediyine gore puskurme axsam cox guclu yeralti ugultu ile basladi Ada uzerinde qara tustu ve gobeleksekilli su buxari buludu qalxdi Adadan 800 m aralida olan bir cox buruqlardaki neftciler alovun guclu istisini hiss etdiler Gil suxurlarinin ve vulkan tozunun kicik hissecikleri hetta vulkandan 15 km aralida olan Xere Zire adasina catmisdi Baki seysmik stansiyasi torpagin lokal titremesini qeyde almisdi Gucune puskurme muddetine ve brekciya hecmine gore bu puskurme Baki arxipelaqi adalarinin en ehemiyyetlisinden biri idi Adanin simal qerb hissesinde krater etrafinda bir sira derin konsentrik ve radial catlar emele geldi ki bu da adanin sethini kecilmez edirdi Teze brekciyanin ust qatinda coxlu sayda diametri ve derinliyi 1 m den cox olan cokeklikler emele gelmisdi Bunlar vulkanin tekinden atilan boyuk suxur parcalarinin dusmesi neticesinde yaranmisdilar Brekciyanin hecmi 1 5 mln m den cox idi ve adanin 3 4 nu ortmusdu Berk tullantilar arasinda neft hopmus qumlu suxurlar da tapilmisdi Bir nece gun erzinde vulkanin kraterinden yanmis brekciyanin lokal saheleri gorunurdu Burada karbohidrogen qazlarin yanmasi neticesinde cixan isti hele de hiss olunmaqda davam edirdi Qarasu adasi palciq vulkaniUmumi melumatlarIlk puskurme 1876Son puskurme 1977Yerlesmesi39 50 10 sm e 49 31 55 s u Olke AzerbaycanAda Qara suQarasu adasi palciq vulkaniMenbeQarasu adasi palciq vulkani 2010 08 29 at the Wayback MachineXarici kecidlerQarasu adasi