Qaraidel (başq. Ҡариҙел; rus. Караиде́ль), Ufa (başq. Өфө; rus. Уфа́) və ya Ufimka (rus. Уфи́мка) — Ural və çay. Ağidelin sağ axını. O, Çelyabinsk, Sverdlovsk vilayətləri və Başqırdıstan Respublikası əraziləri ilə axır.
Qaraidel | |
---|---|
başq. Ҡариҙел | |
Ölkə | Rusiya |
Mənbəyi | Cənubi Ural, Uraltau |
Mənsəbi | Başqırdıstan, Ufa, Ağidel |
Uzunluğu | 918 km |
Su sərfi | 388 m³/san |
Hövzəsinin sahəsi | 53 100 km² |
[ru] | 10010200812111100020106 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Etimologiya
Rus dilində işlənilən Ufa adı Qaraidel adından gec, Ufa şəhərin əsası qoyulduğdan sonra meydana çıxmışdı. Bundan əvvəl rus dilində də baqırdcada kimi çayın adı Караидель (başq. Ҡариҙел) idi.
Qaraidel ilə Ağidel çayları qovuşanda, onların tünd və açıq axınların arasında fərq görünür.
Başqırdıstan Respublikasında bu çaya Ufimka deyirlər, Sverdlovsk və Çelyabinsk vilayətlərində isə Ufa. Başqırd ilə tatarlar isə onu Qaraidel adlandırırlar.
Coğrafiya
Qaraidel Ağidelin ən böyük axınıdır.
Çayın əsas qolları: Ufaleyka, Kukazar, Nadı, Əy, Serqa, Yürüdən, Töy, Esem, Şarovarka, Buqalış, Bisert, Sarana, Ərtə və Şuqurovka.
Yaşayış məntəqələri: Nyazepetrovsk şəhəri, Bilən qəsəbəsi, Şamaxı qəsəbəsi, Arıslan qəsəbəsi, Krasnoufimsk şəhəri, Sarana qəsəbəsi, Mullakay kəndi, Qaraidel qəsəbəsi, Pavlovka qəsəbəsi, Çandar kəndi və Ufa şəhəri.
İqtisadiyyat
Faydalı qazıntılar
Çayın yuxarı hissələrində nikel, dəmir, mis və kobalt var. Yuxarı axının qollarında isə almaz və qızıl tapılır. Vadisində isə neft, qaz, gil, qum və çınqıl var.
Enerji
1960-cı ildə çayda Pavlovka su elektrik stansiyası (SES) tikintisi başa çatıb. Pavlovka SES-ın dambası eyni adlı su anbarı yaradır.
Tarix
İnsanlar bu çayın sahillərində paleolit dövründən bəri yaşayırlar.
İstinadlar
- . 2016-04-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-05-31.
- Три путешествия по рекам. Река Уфа 2019-05-22 at the Wayback Machine, По Тропам Южного Урала.
- Река Уфа (Караидель) 2019-05-14 at the Wayback Machine, Весь Южный Урал.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-02-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-05-17.
- . 2013-09-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-05-31.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qaraidel basq Ҡariҙel rus Karaide l Ufa basq Өfo rus Ufa ve ya Ufimka rus Ufi mka Ural ve cay Agidelin sag axini O Celyabinsk Sverdlovsk vilayetleri ve Basqirdistan Respublikasi erazileri ile axir Qaraidelbasq ҠariҙelOlke RusiyaMenbeyi Cenubi Ural UraltauMensebi Basqirdistan Ufa AgidelUzunlugu 918 kmSu serfi 388 m sanHovzesinin sahesi 53 100 km ru 10010200812111100020106 Vikianbarda elaqeli mediafayllarEtimologiyaRus dilinde islenilen Ufa adi Qaraidel adindan gec Ufa seherin esasi qoyuldugdan sonra meydana cixmisdi Bundan evvel rus dilinde de baqirdcada kimi cayin adi Karaidel basq Ҡariҙel idi Qaraidel ile Agidel caylari qovusanda onlarin tund ve aciq axinlarin arasinda ferq gorunur Basqirdistan Respublikasinda bu caya Ufimka deyirler Sverdlovsk ve Celyabinsk vilayetlerinde ise Ufa Basqird ile tatarlar ise onu Qaraidel adlandirirlar CografiyaQaraidel Agidelin en boyuk axinidir Cayin esas qollari Ufaleyka Kukazar Nadi Ey Serqa Yuruden Toy Esem Sarovarka Buqalis Bisert Sarana Erte ve Suqurovka Yasayis menteqeleri Nyazepetrovsk seheri Bilen qesebesi Samaxi qesebesi Arislan qesebesi Krasnoufimsk seheri Sarana qesebesi Mullakay kendi Qaraidel qesebesi Pavlovka qesebesi Candar kendi ve Ufa seheri IqtisadiyyatFaydali qazintilar Cayin yuxari hisselerinde nikel demir mis ve kobalt var Yuxari axinin qollarinda ise almaz ve qizil tapilir Vadisinde ise neft qaz gil qum ve cinqil var Enerji 1960 ci ilde cayda Pavlovka su elektrik stansiyasi SES tikintisi basa catib Pavlovka SES in dambasi eyni adli su anbari yaradir TarixInsanlar bu cayin sahillerinde paleolit dovrunden beri yasayirlar Istinadlar 2016 04 25 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 05 31 Tri puteshestviya po rekam Reka Ufa 2019 05 22 at the Wayback Machine Po Tropam Yuzhnogo Urala Reka Ufa Karaidel 2019 05 14 at the Wayback Machine Ves Yuzhnyj Ural Arxivlenmis suret 2022 02 09 tarixinde Istifade tarixi 2016 05 17 2013 09 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 05 31