Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qaraboğazgöl (türkm. Garabogazköl) — Xəzər dənizinin şərqində Türkmənistan ərazisində laqun mənşəli körfəz. Dənizlə dayaz və eni 200 metrə çatan eyni adlı boğazla birləşir. Onun sahəsi mövsümdən asılı olaraq dəyişir. Dərinliyi 4-7 metr arası dəyişir.
| Qaraboğazgöl körfəzi | |
|---|---|
| Garabogazköl Aylagy | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Tip | Körfəz |
| Sahəsi | 18,100 km² |
| Həcmi | 128.800.000.000 m³ |
| Sahil uzunluğu | 730 km |
| Dərin yeri | 4-7 m |
| Duzluluğu | 310 ‰ |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  Türkmənistan |
| Akvatoriyası | |
| | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Körfəzin duzluluğu Xəzər dənizinə nisbətən daha yüksəkdir, 310 ‰ təşkil edir. Körfəzin duzluğunun yüksək olmasının səbəbi Mirabilit duzu ilə zənginliyidir. Körfəzin sahəsi 18 000 km²
Adının etimalogiyası
Qara boğaz gölü mənasını verir. Demək olar ki, Xəzərin suyunu özünə çəkərək buxarlandırır. Körfəz dənizçilərdə və köçərilərdə həmişə vahimə doğururdu. Hər zaman insanların təfəkküründə ölüm və zəhərli su kimi qalıb.
Bəzən körfəzi Ağ qızıl dənizi adlandırırlar. Səbəb onun zəngin mirabilit ehtiyatı ilə əlaqədardır.
Duzluğu
Az dərinlik körfəzin duzlu sularının yenidən dənizə qayıtmasına səbəb olur. Bununla da laqun Xəzərin duz balansına öz təsirini göstərir. Hər km³ dənizdən körfəzi 13-15 milyon ton müxtəlif duzlar axır. Hər il isə körfəzə 8–10 km³ su axır. Səviyənin yüksək olduğu vaxtlar isə bu rəqəm 25 km³ qədər qalxır.
1980-ci ildə Qaraboğazgölü Xəzər dənizindən ayıran damba dikilir. 1984-ci ildə isə dambada su buraxan qurğular inşa edilir. Bundan sonra körfəzin səviyyəsi bir necə metr aşağı enir. 1992-ci ildə isə damba partladılır. Körfəzlə dəniz arasında əlaqə bərpa olunandan sonra səviyə əvvəlki vəziyyətinə qayıdıb. Bununla belə Mirabilit hasilatına ağır zərbə dəymişdir.
İstinadlar
- Turkmenistan // Geo-Data: The World Geographical Encyclopedia. 2003 – HighBeam Research vasitəsilə.
- Kosarev, Aleksey; Kostianoy, Andrey; Zonn, Igor. Kara-Bogaz-Gol Bay: Physical and Chemical Evolution (Hesabat). 2008-11-02. 2016-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-09.
- "Qaraboğazgölün təsviri". 2016-03-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-08-21.
Mənbə
- Российский энциклопедический словарь[ölü keçid]
- История исследования и освоения Кара-Богаз-Гола 2007-01-27 at the Wayback Machine
- Xəzərin səviyə tərəddüdü.
- Konstantin Qeorgeviç Pаustоvski. Qara-Boğaz.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qarabogazgol turkm Garabogazkol Xezer denizinin serqinde Turkmenistan erazisinde laqun menseli korfez Denizle dayaz ve eni 200 metre catan eyni adli bogazla birlesir Onun sahesi movsumden asili olaraq deyisir Derinliyi 4 7 metr arasi deyisir Qarabogazgol korfeziGarabogazkol AylagyUmumi melumatlarTip KorfezSahesi 18 100 km Hecmi 128 800 000 000 m Sahil uzunlugu 730 kmDerin yeri 4 7 mDuzlulugu 310 Yerlesmesi41 21 01 sm e 53 35 43 s u Olke TurkmenistanAkvatoriyasi Xezer deniziQarabogazgol korfeziQarabogazgol korfezi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Korfezin duzlulugu Xezer denizine nisbeten daha yuksekdir 310 teskil edir Korfezin duzlugunun yuksek olmasinin sebebi Mirabilit duzu ile zenginliyidir Korfezin sahesi 18 000 km Adinin etimalogiyasiQara bogaz golu menasini verir Demek olar ki Xezerin suyunu ozune cekerek buxarlandirir Korfez denizcilerde ve kocerilerde hemise vahime dogururdu Her zaman insanlarin tefekkurunde olum ve zeherli su kimi qalib Bezen korfezi Ag qizil denizi adlandirirlar Sebeb onun zengin mirabilit ehtiyati ile elaqedardir DuzluguXezer denizini korfezle birlesdiren dar Qarabogazgol bogazi Az derinlik korfezin duzlu sularinin yeniden denize qayitmasina sebeb olur Bununla da laqun Xezerin duz balansina oz tesirini gosterir Her km denizden korfezi 13 15 milyon ton muxtelif duzlar axir Her il ise korfeze 8 10 km su axir Seviyenin yuksek oldugu vaxtlar ise bu reqem 25 km qeder qalxir 1980 ci ilde Qarabogazgolu Xezer denizinden ayiran damba dikilir 1984 ci ilde ise dambada su buraxan qurgular insa edilir Bundan sonra korfezin seviyyesi bir nece metr asagi enir 1992 ci ilde ise damba partladilir Korfezle deniz arasinda elaqe berpa olunandan sonra seviye evvelki veziyyetine qayidib Bununla bele Mirabilit hasilatina agir zerbe deymisdir IstinadlarTurkmenistan Geo Data The World Geographical Encyclopedia 2003 HighBeam Research vasitesile Kosarev Aleksey Kostianoy Andrey Zonn Igor Kara Bogaz Gol Bay Physical and Chemical Evolution Hesabat 2008 11 02 2016 03 04 tarixinde Istifade tarixi 2020 08 09 Qarabogazgolun tesviri 2016 03 06 tarixinde Istifade tarixi 2015 08 21 MenbeRossijskij enciklopedicheskij slovar olu kecid Istoriya issledovaniya i osvoeniya Kara Bogaz Gola 2007 01 27 at the Wayback Machine Xezerin seviye tereddudu Konstantin Qeorgevic Paustovski Qara Bogaz Hemcinin baxXezer denizi Turkmenistan