Qarabağlar şəhəri — Müasir Qarabağlar kəndinin yerləşdiyi ərazidə isə məskunlaşmanın tarixi, əsasən, orta əsrlərə aiddir. Qarabağların tarixinə diqqət yetirsək, bu ərazinin, xüsusilə XII–XVII əsrlərdə bölgənin əsas mərkəzlərindən biri kimi önəmli bir statusa sahib olduğunu söyləyə bilərik. Qarabağlar şəhərinin əsasının nə zaman qoyulması barədə yazılı qaynaqlarda verilən məlumatlar da məhz XII əsri işarə etməkdədir. Türk səyyahı Övliya Çələbinin "Bu şəhərin özülünü Mənüçöhr qoyub" fikrinə əsaslanan bir sıra tədqiqatçılar Qarabağlar şəhərinin əsasının XII əsrdə Şirvanşah Mənüçöhr tərəfindən qoyulduğu fikrini irəli sürmüşlər. Lakin bu fikrin nə qədər həqiqətə uyğun olub-olmadığı hələlik digər mənbələr tərəfindən təsdiqlənməmişdir. Qarabağların şəhər kimi formalaşması və inkişaf dövrü isə Hülakülər dövlətinin dönəminə təsadüf edir. Dövrün mənbələrində Naxçıvan tüməninin tərkibinə aid olan Naxçıvan, Əncan, Ordubad, Azad, Makuyə, Dəbil, Sürməli, Qarabağlar şəhərlərinin adı çəkilmişdir. Qarabağlar kəndi ətrafında yerləşən ərazilərdəki oykonimlər də (Qıvraq, Yurdçu və sair) ərazidə Hülakülər dövründə sürətli məskunlaşmanın olduğunu sübut edir. Qarabağlar ərazisində bu günə qədər qorunub saxlanılan Qarabağlar türbəsi də məhz Hülakülər dövründə tikilmişdir. XIX əsrdə bu kənddə olmuş V.M.Sısoyev Qarabağlar türbəsinin son Hülakülər – ilk Teymurilər dönəmində tikildiyini yazmış, portal-baştağ çərçivələrinin isə XIV əsr memarlığına uyğun olduğunu göstərmişdir. Abidənin üzərində Hülakü hökmdarı Əhməd Təkudərin anası Cahan Qudi xatının adının həkk olunması bu dövrdə Qarabağlar və ətraf ərazilərdə ciddi quruculuq işlərinin aparıldığını, Marağa, Təbriz və Sultaniyə ilə yanaşı, Qarabağların da Hülakülər dövlətinin əsas siyasi mərkəzlərindən biri olduğunu ehtimal etməyimizə imkan verir. Əmir Teymurun Qarabağlarda böyük bir qoşun ilə beş ay qışlaması da bu şəhərin ciddi əhəmiyyətindən xəbər verir. Öz inkişafının zirvəsinə XIII–XIV əsrlərdə çatmış Qarabağlar şəhəri XVI əsrdə dağıntılara məruz qalsa da, şəhər və bölgə mərkəzi kimi statusunu itirməmişdir.
Qədim şəhər | |
Qarabağlar şəhəri | |
---|---|
| |
Ölkə | Azərbaycan |
Vilayət | Naxçıvan |
Salınma tarixi | XII - XII əsrlər |
Banisi | II Mənuçöhr |
Milli tərkibi | Azərbaycan türkləri |
Həmçinin bax
İstinadlar
- Kəlbizadə E. Tarixi-coğrafi Qarabağlar 2018-07-13 at the Wayback Machine, "Şərq qapısı" qəzeti, 04.12.2016
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Qarabaglar Qarabaglar seheri Muasir Qarabaglar kendinin yerlesdiyi erazide ise meskunlasmanin tarixi esasen orta esrlere aiddir Qarabaglarin tarixine diqqet yetirsek bu erazinin xususile XII XVII esrlerde bolgenin esas merkezlerinden biri kimi onemli bir statusa sahib oldugunu soyleye bilerik Qarabaglar seherinin esasinin ne zaman qoyulmasi barede yazili qaynaqlarda verilen melumatlar da mehz XII esri isare etmekdedir Turk seyyahi Ovliya Celebinin Bu seherin ozulunu Menucohr qoyub fikrine esaslanan bir sira tedqiqatcilar Qarabaglar seherinin esasinin XII esrde Sirvansah Menucohr terefinden qoyuldugu fikrini ireli surmusler Lakin bu fikrin ne qeder heqiqete uygun olub olmadigi helelik diger menbeler terefinden tesdiqlenmemisdir Qarabaglarin seher kimi formalasmasi ve inkisaf dovru ise Hulakuler dovletinin donemine tesaduf edir Dovrun menbelerinde Naxcivan tumeninin terkibine aid olan Naxcivan Encan Ordubad Azad Makuye Debil Surmeli Qarabaglar seherlerinin adi cekilmisdir Qarabaglar kendi etrafinda yerlesen erazilerdeki oykonimler de Qivraq Yurdcu ve sair erazide Hulakuler dovrunde suretli meskunlasmanin oldugunu subut edir Qarabaglar erazisinde bu gune qeder qorunub saxlanilan Qarabaglar turbesi de mehz Hulakuler dovrunde tikilmisdir XIX esrde bu kendde olmus V M Sisoyev Qarabaglar turbesinin son Hulakuler ilk Teymuriler doneminde tikildiyini yazmis portal bastag cercivelerinin ise XIV esr memarligina uygun oldugunu gostermisdir Abidenin uzerinde Hulaku hokmdari Ehmed Tekuderin anasi Cahan Qudi xatinin adinin hekk olunmasi bu dovrde Qarabaglar ve etraf erazilerde ciddi quruculuq islerinin aparildigini Maraga Tebriz ve Sultaniye ile yanasi Qarabaglarin da Hulakuler dovletinin esas siyasi merkezlerinden biri oldugunu ehtimal etmeyimize imkan verir Emir Teymurun Qarabaglarda boyuk bir qosun ile bes ay qislamasi da bu seherin ciddi ehemiyyetinden xeber verir Oz inkisafinin zirvesine XIII XIV esrlerde catmis Qarabaglar seheri XVI esrde dagintilara meruz qalsa da seher ve bolge merkezi kimi statusunu itirmemisdir Qedim seherQarabaglar seheriQarabaglar turbesiOlke AzerbaycanVilayet NaxcivanSalinma tarixi XII XII esrlerBanisi II MenucohrMilli terkibi Azerbaycan turkleriHemcinin baxQarabaglar sultanligi Qarabaglar nahiyesiIstinadlarKelbizade E Tarixi cografi Qarabaglar 2018 07 13 at the Wayback Machine Serq qapisi qezeti 04 12 2016