Qaraarça, Qaraarçaçay (özb. Qoraarcha «Qara arça (giləmeyvə)») — Özbəkistanın Daşkənd vilayəti Bostanlıq rayonu ərazisində yerləşən çay. Ağbulaq çayının sol qolunu təşkil edir.
Qaraarça çayı | |
---|---|
özb. Qoraarcha | |
Ölkə | Özbəkistan |
Mənbəyi | |
• Yüksəkliyi | 2800 m |
Mənsəbi | Çatkal |
• Yüksəkliyi | 1032 m |
Uzunluğu | 17.52 km |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Təsviri
Qaraarça çayı iki bulağın birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Bu bulaqlar Karanqur dağının ətəklərindən başlayır. Yuxarı axarlarda ensiz və dərin yataqla şimal-şərq istiqamətində axır. Orta axarlarda çay çoxlu qol qəbul edir. Buradan isə çay istiqamətini qəfl qərbə istiqamətlənir. Çay orta axarlarda qayalı kanyondan keçdiyindən qarşıda Böyük Çinqan asanası yerləşir. Aşağı axarlarda çay sərhəd sonasından keçir.
Qaraarça çayının və onun qollarının üzərində çoxlu sayda şəlalə vardır. Burada tektonik qalxmalar bərk materillardan ibarət olduğundan çoxlu şəlalələrə rast gəlinir
Qaraarça çayı il boyu qurumur. Bununla belə çayın maksimal səviyyəsi yazın əvvəllərində müşahidə edilir. Bu anlar çay olduqca təhlükəli olur. Xüsusi ilə çayın sərt döngələri olduqca təhlükə doğurur. Bu hissələrdə insan ölümü qeydə alınmışdır. Çay öz başlanğıcını 2800 metrdən götürür. Mənsəbi 1032 metr yüksəklikdə yerləşir. Çayın uzunluğu 17,52 km təşkil edir.
Qolları
Qaraarça çoxlu sayda qol qəbul edir. Onlar daimi və müvəqqəti axara malikdir. Sol qolları Minciliki və Car, silsilələrindən götürür. Sağdan gələn qollar isə Qaraqur silsiləsindən və Pulatxan platosundan götürür.
Çayın ən böyük qolu Çolmirob və Aynovkursaydır. Onların ikisidə sol qollardır.
Bitkilər və heyvanlar aləmi
Qaraarça çayı Uqam-Çatkal milli parkı ərazisindən axır. Butada çoxlu sayda balıq növləri yaşayır: forel, marnika, osman. Qaraarça çayı orta və aşağı axarlarda alma və alça ağlarından ibarət təbii meşəlikdən ibarətdir. Üstəlik burada yabanı üzüm və giləmeyvələr yetişir. İnsanların bölgəyə az müdaxilə etməsi və qida ehtiyatının çoxluğu səbəbindən burada yayılmışdır.,Orta və aşağı axarlarda ağcaqayın cəngəlliyindən axır.
Başlanğıcını 2500 metrdən götürür. Özünün ekosisteminə malik bir regionu əmələ gətirir. Yaz ayları burada sıx alp çəmənlikləri yerləşir. Burada zanbaq və göbələklər belə bitir. İnsanların ayağı dəymədiyi yerdə iri canlıları müşahidə etmək olar. Əsas canlıları gəmiricilərdir.
İnsan tərəfindən mənimsənilməsi
Çayın yuxarı axarlarında yerləşən ərazilərdə atçılıq inkişaf etmişdir. в верхнем течении, производится выпас скота. Orta və aşağı axarlarda təbiət öz ilkin gözəlliyini olduğu kimi saxlamışdır. Turislər bura gəlmək üçün Taxta aşırımı ilə hərəkət etməli olurlar. Bura həmdə iki çay Qaraarça və Çolmirob arasında su ayrıcı keçir. Bura gediş bölgənin sərhəd bölgəsində yerləşməsidir.
İstinadlar
- Шабанова Н.С. Салихов А.Ф. 1988 г. 13 с
- Крыленко В.И., Крыленко И.В., Крыленко В.В., Дзагания Е.В. 2006
- Шабанова Н.С. Салихов А.Ф. 1988 г. 15 с
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qaraarca Qaraarcacay ozb Qoraarcha Qara arca gilemeyve Ozbekistanin Daskend vilayeti Bostanliq rayonu erazisinde yerlesen cay Agbulaq cayinin sol qolunu teskil edir Qaraarca cayiozb QoraarchaOlke OzbekistanMenbeyi Yuksekliyi 2800 mMensebi Catkal Yuksekliyi 1032 mUzunlugu 17 52 kmmenbeyi mensebiQaraarca cayi Ozbekistanin fiziki xeritesinde 41 24 53 sm e 70 04 43 s u 41 29 16 sm e 70 11 14 s u Vikianbarda elaqeli mediafayllarTesviriQaraarca cayi uzerinde yerlesen selale Qaraarca cayi iki bulagin birlesmesinden emele gelmisdir Bu bulaqlar Karanqur daginin eteklerinden baslayir Yuxari axarlarda ensiz ve derin yataqla simal serq istiqametinde axir Orta axarlarda cay coxlu qol qebul edir Buradan ise cay istiqametini qefl qerbe istiqametlenir Cay orta axarlarda qayali kanyondan kecdiyinden qarsida Boyuk Cinqan asanasi yerlesir Asagi axarlarda cay serhed sonasindan kecir Qaraarca cayinin ve onun qollarinin uzerinde coxlu sayda selale vardir Burada tektonik qalxmalar berk materillardan ibaret oldugundan coxlu selalelere rast gelinir Qaraarca cayi il boyu qurumur Bununla bele cayin maksimal seviyyesi yazin evvellerinde musahide edilir Bu anlar cay olduqca tehlukeli olur Xususi ile cayin sert dongeleri olduqca tehluke dogurur Bu hisselerde insan olumu qeyde alinmisdir Cay oz baslangicini 2800 metrden goturur Mensebi 1032 metr yukseklikde yerlesir Cayin uzunlugu 17 52 km teskil edir QollariQaraarcanin qollarindan biri olan Colmirob Qaraarca coxlu sayda qol qebul edir Onlar daimi ve muveqqeti axara malikdir Sol qollari Minciliki ve Car silsilelerinden goturur Sagdan gelen qollar ise Qaraqur silsilesinden ve Pulatxan platosundan goturur Cayin en boyuk qolu Colmirob ve Aynovkursaydir Onlarin ikiside sol qollardir Bitkiler ve heyvanlar alemiQaraarca cayi Uqam Catkal milli parki erazisinden axir Butada coxlu sayda baliq novleri yasayir forel marnika osman Qaraarca cayi orta ve asagi axarlarda alma ve alca aglarindan ibaret tebii meselikden ibaretdir Ustelik burada yabani uzum ve gilemeyveler yetisir Insanlarin bolgeye az mudaxile etmesi ve qida ehtiyatinin coxlugu sebebinden burada yayilmisdir Orta ve asagi axarlarda agcaqayin cengelliyinden axir Baslangicini 2500 metrden goturur Ozunun ekosistemine malik bir regionu emele getirir Yaz aylari burada six alp cemenlikleri yerlesir Burada zanbaq ve gobelekler bele bitir Insanlarin ayagi deymediyi yerde iri canlilari musahide etmek olar Esas canlilari gemiricilerdir Insan terefinden menimsenilmesiCayin yuxari axarlarinda yerlesen erazilerde atciliq inkisaf etmisdir v verhnem techenii proizvoditsya vypas skota Orta ve asagi axarlarda tebiet oz ilkin gozelliyini oldugu kimi saxlamisdir Turisler bura gelmek ucun Taxta asirimi ile hereket etmeli olurlar Bura hemde iki cay Qaraarca ve Colmirob arasinda su ayrici kecir Bura gedis bolgenin serhed bolgesinde yerlesmesidir IstinadlarShabanova N S Salihov A F 1988 g 13 s Krylenko V I Krylenko I V Krylenko V V Dzaganiya E V 2006 Shabanova N S Salihov A F 1988 g 15 s