Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qaqarin ordeni — Rusiya Federal Kosmik Agentliyinin inkişafındakı böyük xidmətləri qiymətləndirmək üçün təsis edilmiş yüksək dərəcəli mükafat.
| Qaqarin ordeni | |
|---|---|
  | |
| | |
| Ölkə | |
| Tip | orden |
| Kimə verilir | Kosmik tədqiqatlar, elmi tədqiqatlara və texnoloji innovasiyalardakı töhfələrinə görə |
| Təltif edir | Rusiya Federasiyasının Prezidenti |
| Status | təqdim olunur |
| Statistika | |
| Təsis tarixi | 27 may 2023 |
| İlk təltif |
|
| Ardıcıllıq | |
| Yüksək mükafat | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
1961-ci ildə kosmosa ilk səyahət edən sovet kosmonavtı Yuri Qaqarinin adını daşıyan mükafat Qaqarin ordeni 2023-cü ildə Valentina Tereşkovanın 16 iyun 1963-cü ildə Vostok 6-da solo missiyasının 60 illiyi və Yuri Qaqarinin Vostok 1 kosmik gəmisində tarixi kosmosa uçuşunun 62-ci ildönümü şərəfinə təsis edilmişdir.
Tarixi
Sovet kosmonavtı Yuri Qaqarin kosmosa uçan ilk insan olub. O, 1961-ci il aprelin 12-də "Vostok-1" gəmisində 1 saat 48 dəqiqəyə yer kürəsini dövrə vurduqdan sonra, Yerə sağ-salamat qayıdıb.
12 aprel 2023-cü ildə Rusiya Federal Kosmik Agentliyin baş direktoru Yuri Borisov bəyan etdi ki, Rusiya prezidenti Vladimir Putin Rusiya Federal Kosmik Agentliyin tərəfindən Qaqarinin adına ordenin təsis edilməsi təklifini təsdiqləyib.Rusiya Federasiyası Prezidentinin 27 may 2023-cü il tarixli 385 nömrəli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş əsasnaməyə əsasən, Qaqarin ordeni Rusiya vətəndaşlarına ilk növbədə uğurlu ekipajla kosmik uçuşlara, kəşfiyyat, inkişaf və tədqiqat üzrə ekipajla kosmik uçuş proqramlarına görə verilir. Qaqarin ordeninin əsas məqsədi kosmosun tədqiqi və əlaqəli elmi fənlər sahəsinə əhəmiyyətli töhfə vermiş şəxsləri və təşkilatları tanımaq və tanıdmaqdır.
Valentina Tereşkova Qaqarin ordeninin ilk sahibi olub. İlk qadın kosmonavt Valentina Teleşkovaya Rusiya Federasiyası Prezidentinin 16 iyun 2023-cü il tarixli 442 nömrəli Fərmanı ilə "kosmosun tədqiqində görkəmli xidmətlərinə, tarixi uçuş zamanı göstərdiyi cəsarət və fədakarlığa, aktiv ictimai və beynəlxalq fəaliyyətinə görə" elə həmin gün Vladimir Putin Sankt-Peterburqdakı Konstantin sarayında keçirilən görüşdə ona mükafatı təqdim edib. "Bu yaxınlarda Yuri Qaqarin ordeni təsis edildi. Bilirəm ki, Yuri Alekseeviç sizin həyatınızda mühüm rol oynayıb, o, uçuş direktoru kimi ilk qadın kosmonavtın kimin olacağı ilə bağlı son qərarın verilməsində iştirak edib. Onunla yaxşı, mehriban, işgüzar və peşəkar münasibətləriniz olub. Əgər ölkəmizdə belə bir orden təsis edilibsə — və o, kosmosun tədqiqində yüksək nəticələr əldə etmiş konkret şəxslərə, elmi kollektivlərə, istehsalat qruplarına veriləcək. Əlbəttə, haqlı olaraq, bu orden ilk olaraq, sizə verilməlidir" — Putin Tereşkovaya müraciətində qeyd edib. Mükafat Tereşkovanın kosmosa uçuşunun 60-cı ildönümünə təsadüf edirdi.
Statusu
Rusiya Federasiyası Prezidentinin 27 may 2023-cü il tarixli 385 nömrəli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş əsasnaməyə əsasən, Qaqarin ordeni Rusiya vətəndaşlarına verilir:
- kosmik uçuşun, kosmik fəzanın tədqiqi, inkişafı və istifadəsi üzrə insanlı kosmik uçuş proqramının uğurla başa çatdırılmasına görə;
- kosmosa uçuşun, kosmos fəzasının tədqiqi, inkişafı və istifadəsi üzrə kosmik uçuş proqramlarının təşkilində və uğurla həyata keçirilməsində müstəsna xidmətlərinə görə;
- Rusiya Federasiyasının müdafiəsi və təhlükəsizliyi maraqları da daxil olmaqla kosmik fəaliyyət sahəsində dövlət siyasətinin həyata keçirilməsində görkəmli xidmətlərinə görə;
- raket və kosmik texnikanın işlənib hazırlanması, istehsalı, sınaqdan keçirilməsi və problemsiz istismarı, yeni texnologiyaların yaradılması və tətbiqi və səmərəli elmi tədqiqatların aparılması sahəsində yüksək nailiyyətlərə görə;
- elmi, mühəndis-texniki kadrların hazırlanmasında böyük nailiyyətlərə görə.
Bundan əlavə, orden Rusiya Federasiyası ilə kosmik fəzanın tədqiqi və istifadəsi sahəsində beynəlxalq əməkdaşlıqda səmərəli iştirakına görə xarici vətəndaşlara, habelə, yerli kosmonavtikanın inkişafı (kosmik fəaliyyətlər), kosmik fəaliyyət sahəsində dövlət siyasətinin həyata keçirilməsində, kosmosda Rusiya Federasiyasının müdafiəsi və təhlükəsizliyinin təmin edilməsində verdikləri töhfələrinə, yüksək nailiyyətlərə görə də təşkilatların komandalarına (mülkiyyət formasından asılı olmayaraq) verilə bilər.
Ordenin döş nişanı sinənin sol tərəfinə taxılır və Rusiya Federasiyasının digər ordenləri varsa, Müqəddəs Yekaterina ordenindən sonra taxılır.
Təsviri
Ordenin döş nişanı gümüşdən hazırlanıb. Gümüşl' haşiyələnmiş beşguşəli ulduzdur. Ulduz, ulduzlu səmanın simvolik təsviri olan mavi mina ilə örtülmüş, üzəri üç ulduzlu kubik sirkoniya ilə bəzədilmişdir.
Beşguşəli ulduz sahəsində Yuri Qaqarinin dəbilqəli, yarı sağa çevrilmiş portreti var. Aşağı sağ şüadan yuxarı şüaya qalxan raketin simvolik təsviri, ardınca isə uzun bir iz var. Ulduzun əks şüalarının ucları arasındakı məsafə 44 mm-dir. Nişanının arxa tərəfində "YURİ QAQARİN" relyef yazısı, habelə orden nişanının nömrəsi vardır.
Ordenin nişanı üzükdən istifadə edilərək beşbucaqlı bloka bağlanır, lentin ortasında Rusiya Federasiyasının Dövlət Bayrağının rənglərinin uzununa zolaqları və lentin kənarları boyunca mavi zolaqlar olan mavi ipək lent ilə örtülmüşdür. Lentin eni 24 mm, Rusiya Federasiyasının Dövlət bayrağının rənglərindəki zolaqların eni 2 mm, mavi zolaqların eni isə 2 mm-dir.
Blokda Qaqarin ordeni nişanının miniatür surəti taxılır. Ulduzun əks şüalarının ucları arasındakı məsafə 15,4 mm, blokun aşağı küncünün yuxarı hissəsindən yuxarı tərəfin ortasına qədər olan hündürlüyü 19,2 mm, yuxarı tərəfinin uzunluğu 10 mm, tərəflərinin hər birinin uzunluğu 16 mm, aşağı küncü təşkil edən tərəflərin hər birinin uzunluğu isə 10 mm-dir. Uniformalarda Qaqarin ordenli lent taxılarkən hündürlüyü 8 mm olan plankdan istifadə olunur, lentin eni isə 24 mm olur. Qaqarin ordeninin lentinə rozet şəklində ordenin metal və minadan hazırlanmış nişanının miniatür təsviri əlavə edilmişdir. Ulduzun əks şüalarının ucları arasındakı məsafə 13 mm-dir. Rozetin diametri 15 mm-dir.
Orden ilə təltif edilənlər
Qaqarin ordeni, kosmosun tədqiqi sahəsindəki fəaliyyətlərinə, dəyərli töhfələrinə görə çoxsaylı görkəmli şəxslərə və təşkilatlara verilmişdir.
İstinadlar
- "Russiya Prezidentdi Vladimir Putin Qaqarin ordeninin təsis edilməsini təsdiqləyib". РИА Новости. 2023-04-12. 2023-05-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-29.
- Гагарин Юрий Алексеевич/ Aleksandrov A. P. // Səkkiz qatlı yol — Almanlar [Elektron resurs]. — 2006. — S. 237.— (Böyük Rusiya Ensiklopediyası: [в 35 т.]/ гл. ред. ; 2004–2017,т.6).— .
- "Rusiya Federasiyası Prezidentinin 27 may 2023-cü il tarixli №-li Fərmanı. 385 "Qaqarin ordeninin təsis edilməsi haqqında"". publication.pravo.gov.ru. Official Internet portal of legal information. 2023-05-27. 2023-05-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-27.
- "Rusiyada Qaqarin ordeni təsis edilib". . 2023-05-27. 2023-05-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-27.
- "Валентина Терешкова стала первым кавалером новой госнаграды - ордена Гагарина". . 2023-06-16. 2023-07-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-31.
- "Терешкова стала первым кавалером ордена Гагарина". ТАСС. 2023-06-16. 2023-07-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-31.
- "Rusiya Federasiyası Prezidentinin 16 iyun 2023-cü il tarixli № 3 Fərmanı. 442 "V.V. Tereşkovanın Qaqarin ordeni ilə təltif edilməsi haqqında"". publication.pravo.gov.ru. Official Internet portal of legal information. 2023-06-16. 2023-06-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-06-16.
- "Prezident Valentina Tereşkovanı Qaqarin ordeni ilə təltif edib". President of Russia (ingilis). 2023-06-16. 2023-06-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-06-18.
Xarici keçidlər
![image]()
Vikianbarda Qaqarin ordeni ilə əlaqəli mediafayllar var.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qaqarin ordeni Rusiya Federal Kosmik Agentliyinin inkisafindaki boyuk xidmetleri qiymetlendirmek ucun tesis edilmis yuksek dereceli mukafat Qaqarin ordeniOlke RusiyaTip ordenKime verilir Kosmik tedqiqatlar elmi tedqiqatlara ve texnoloji innovasiyalardaki tohfelerine goreTeltif edir Rusiya Federasiyasinin PrezidentiStatus teqdim olunurStatistikaTesis tarixi 27 may 2023Ilk teltif 16 iyun 2023ArdicilliqYuksek mukafat Muqeddes Boyuk Sehid Yekaterina ordeni Vikianbarda elaqeli mediafayllar 1961 ci ilde kosmosa ilk seyahet eden sovet kosmonavti Yuri Qaqarinin adini dasiyan mukafat Qaqarin ordeni 2023 cu ilde Valentina Tereskovanin 16 iyun 1963 cu ilde Vostok 6 da solo missiyasinin 60 illiyi ve Yuri Qaqarinin Vostok 1 kosmik gemisinde tarixi kosmosa ucusunun 62 ci ildonumu serefine tesis edilmisdir TarixiVladimir Putin Valentina Tereskovani Qaqarin ordeni ile teltif edir 16 iyun 2023 cu il Sovet kosmonavti Yuri Qaqarin kosmosa ucan ilk insan olub O 1961 ci il aprelin 12 de Vostok 1 gemisinde 1 saat 48 deqiqeye yer kuresini dovre vurduqdan sonra Yere sag salamat qayidib 12 aprel 2023 cu ilde Rusiya Federal Kosmik Agentliyin bas direktoru Yuri Borisov beyan etdi ki Rusiya prezidenti Vladimir Putin Rusiya Federal Kosmik Agentliyin terefinden Qaqarinin adina ordenin tesis edilmesi teklifini tesdiqleyib Rusiya Federasiyasi Prezidentinin 27 may 2023 cu il tarixli 385 nomreli Fermani ile tesdiq edilmis esasnameye esasen Qaqarin ordeni Rusiya vetendaslarina ilk novbede ugurlu ekipajla kosmik ucuslara kesfiyyat inkisaf ve tedqiqat uzre ekipajla kosmik ucus proqramlarina gore verilir Qaqarin ordeninin esas meqsedi kosmosun tedqiqi ve elaqeli elmi fenler sahesine ehemiyyetli tohfe vermis sexsleri ve teskilatlari tanimaq ve tanidmaqdir Valentina Tereskova Qaqarin ordeninin ilk sahibi olub Ilk qadin kosmonavt Valentina Teleskovaya Rusiya Federasiyasi Prezidentinin 16 iyun 2023 cu il tarixli 442 nomreli Fermani ile kosmosun tedqiqinde gorkemli xidmetlerine tarixi ucus zamani gosterdiyi cesaret ve fedakarliga aktiv ictimai ve beynelxalq fealiyyetine gore ele hemin gun Vladimir Putin Sankt Peterburqdaki Konstantin sarayinda kecirilen gorusde ona mukafati teqdim edib Bu yaxinlarda Yuri Qaqarin ordeni tesis edildi Bilirem ki Yuri Alekseevic sizin heyatinizda muhum rol oynayib o ucus direktoru kimi ilk qadin kosmonavtin kimin olacagi ile bagli son qerarin verilmesinde istirak edib Onunla yaxsi mehriban isguzar ve pesekar munasibetleriniz olub Eger olkemizde bele bir orden tesis edilibse ve o kosmosun tedqiqinde yuksek neticeler elde etmis konkret sexslere elmi kollektivlere istehsalat qruplarina verilecek Elbette haqli olaraq bu orden ilk olaraq size verilmelidir Putin Tereskovaya muracietinde qeyd edib Mukafat Tereskovanin kosmosa ucusunun 60 ci ildonumune tesaduf edirdi StatusuRusiya Federasiyasi Prezidentinin 27 may 2023 cu il tarixli 385 nomreli Fermani ile tesdiq edilmis esasnameye esasen Qaqarin ordeni Rusiya vetendaslarina verilir kosmik ucusun kosmik fezanin tedqiqi inkisafi ve istifadesi uzre insanli kosmik ucus proqraminin ugurla basa catdirilmasina gore kosmosa ucusun kosmos fezasinin tedqiqi inkisafi ve istifadesi uzre kosmik ucus proqramlarinin teskilinde ve ugurla heyata kecirilmesinde mustesna xidmetlerine gore Rusiya Federasiyasinin mudafiesi ve tehlukesizliyi maraqlari da daxil olmaqla kosmik fealiyyet sahesinde dovlet siyasetinin heyata kecirilmesinde gorkemli xidmetlerine gore raket ve kosmik texnikanin islenib hazirlanmasi istehsali sinaqdan kecirilmesi ve problemsiz istismari yeni texnologiyalarin yaradilmasi ve tetbiqi ve semereli elmi tedqiqatlarin aparilmasi sahesinde yuksek nailiyyetlere gore elmi muhendis texniki kadrlarin hazirlanmasinda boyuk nailiyyetlere gore Bundan elave orden Rusiya Federasiyasi ile kosmik fezanin tedqiqi ve istifadesi sahesinde beynelxalq emekdasliqda semereli istirakina gore xarici vetendaslara habele yerli kosmonavtikanin inkisafi kosmik fealiyyetler kosmik fealiyyet sahesinde dovlet siyasetinin heyata kecirilmesinde kosmosda Rusiya Federasiyasinin mudafiesi ve tehlukesizliyinin temin edilmesinde verdikleri tohfelerine yuksek nailiyyetlere gore de teskilatlarin komandalarina mulkiyyet formasindan asili olmayaraq verile biler Ordenin dos nisani sinenin sol terefine taxilir ve Rusiya Federasiyasinin diger ordenleri varsa Muqeddes Yekaterina ordeninden sonra taxilir TesviriNisaninin arxa terefi Ordenin dos nisani gumusden hazirlanib Gumusl hasiyelenmis besguseli ulduzdur Ulduz ulduzlu semanin simvolik tesviri olan mavi mina ile ortulmus uzeri uc ulduzlu kubik sirkoniya ile bezedilmisdir Besguseli ulduz sahesinde Yuri Qaqarinin debilqeli yari saga cevrilmis portreti var Asagi sag suadan yuxari suaya qalxan raketin simvolik tesviri ardinca ise uzun bir iz var Ulduzun eks sualarinin uclari arasindaki mesafe 44 mm dir Nisaninin arxa terefinde YURI QAQARIN relyef yazisi habele orden nisaninin nomresi vardir Ordenin nisani uzukden istifade edilerek besbucaqli bloka baglanir lentin ortasinda Rusiya Federasiyasinin Dovlet Bayraginin renglerinin uzununa zolaqlari ve lentin kenarlari boyunca mavi zolaqlar olan mavi ipek lent ile ortulmusdur Lentin eni 24 mm Rusiya Federasiyasinin Dovlet bayraginin renglerindeki zolaqlarin eni 2 mm mavi zolaqlarin eni ise 2 mm dir Blokda Qaqarin ordeni nisaninin miniatur sureti taxilir Ulduzun eks sualarinin uclari arasindaki mesafe 15 4 mm blokun asagi kuncunun yuxari hissesinden yuxari terefin ortasina qeder olan hundurluyu 19 2 mm yuxari terefinin uzunlugu 10 mm tereflerinin her birinin uzunlugu 16 mm asagi kuncu teskil eden tereflerin her birinin uzunlugu ise 10 mm dir Uniformalarda Qaqarin ordenli lent taxilarken hundurluyu 8 mm olan plankdan istifade olunur lentin eni ise 24 mm olur Qaqarin ordeninin lentine rozet seklinde ordenin metal ve minadan hazirlanmis nisaninin miniatur tesviri elave edilmisdir Ulduzun eks sualarinin uclari arasindaki mesafe 13 mm dir Rozetin diametri 15 mm dir Orden ile teltif edilenlerQaqarin ordeni kosmosun tedqiqi sahesindeki fealiyyetlerine deyerli tohfelerine gore coxsayli gorkemli sexslere ve teskilatlara verilmisdir Valentina Tereskova Sovet Ittifaqi Qehremani Dovlet Dumasinin deputati Istinadlar Russiya Prezidentdi Vladimir Putin Qaqarin ordeninin tesis edilmesini tesdiqleyib RIA Novosti 2023 04 12 2023 05 29 tarixinde Istifade tarixi 2023 05 29 Gagarin Yurij Alekseevich Aleksandrov A P Sekkiz qatli yol Almanlar Elektron resurs 2006 S 237 Boyuk Rusiya Ensiklopediyasi v 35 t gl red 2004 2017 t 6 ISBN 5 85270 335 4 Rusiya Federasiyasi Prezidentinin 27 may 2023 cu il tarixli li Fermani 385 Qaqarin ordeninin tesis edilmesi haqqinda publication pravo gov ru Official Internet portal of legal information 2023 05 27 2023 05 27 tarixinde Istifade tarixi 2023 05 27 Rusiyada Qaqarin ordeni tesis edilib 2023 05 27 2023 05 27 tarixinde Istifade tarixi 2023 05 27 Valentina Tereshkova stala pervym kavalerom novoj gosnagrady ordena Gagarina 2023 06 16 2023 07 31 tarixinde Istifade tarixi 2023 07 31 Tereshkova stala pervym kavalerom ordena Gagarina TASS 2023 06 16 2023 07 31 tarixinde Istifade tarixi 2023 07 31 Rusiya Federasiyasi Prezidentinin 16 iyun 2023 cu il tarixli 3 Fermani 442 V V Tereskovanin Qaqarin ordeni ile teltif edilmesi haqqinda publication pravo gov ru Official Internet portal of legal information 2023 06 16 2023 06 16 tarixinde Istifade tarixi 2023 06 16 Prezident Valentina Tereskovani Qaqarin ordeni ile teltif edib President of Russia ingilis 2023 06 16 2023 06 18 tarixinde Istifade tarixi 2023 06 18 Xarici kecidlerVikianbarda Qaqarin ordeni ile elaqeli mediafayllar var