Qafqaz Xalqları Ali Dini Şurası (rus. Высший религиозный совет народов Кавказа, ing. Supreme Religious Council of the Peoples of the Caucasus) ― dini təşkilat.
Qafqaz Xalqları Ali Dini Şurası QXADŞ | |
---|---|
Növü | |
Yaranma tarixi | Sentyabr 1992 |
Qurucusu | Azərbaycan Gürcüstan Dağıstan Kabarda-Balkar Çeçenistan İnquşetiya Qaraçay-Çərkəz Adıge Respublikası |
Sədr | Allahşükür Paşazadə |
Üzvləri | Azərbaycan Gürcüstan Dağıstan Kabarda-Balkar Çeçenistan İnquşetiya Qaraçay-Çərkəz Adıge Respublikası |
1992-ci ilin sentyabrında Qroznı şəhərində keçirilən din xadimlərinin ümumi toplantısında təsis olunmuş və onun mərkəzi iqamətgahının Bakıda yerləşməsi ilə bağlı qərar qəbul edilmişdir. Şuranın sədri vəzifəsinə Azərbaycan, Gürcüstan, Dağıstan, Kabarda-Balkar, Çeçenistan, İnquşetiya, Qaraçay-Çərkəz və Adıge Respublikasının din xadimləri tərəfindən yekdilliklə Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə seçilmişdir. 2003-cü ilin 28 iyulunda Qafqaz Xalqlarının Ali Dini Şurasının Bakıda keçirilən iclasında isə Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə Ali Dini Şuranın ömürlük sədri seçilmişdi.
Tarixi
Qafqaz Xalqları Ali Dini Şurası 1992-ci ilin sentyabrında Qroznı şəhərində keçirilən din xadimlərinin ümumi toplantısında təsis olunmuş və onun mərkəzi iqamətgahının Bakıda yerləşməsi ilə bağlı qərar qəbul edilmişdir. Şuranın sədri vəzifəsinə Azərbaycan, Gürcüstan, Dağıstan, Kabarda-Balkar, Çeçenistan, İnquşetiya, Qaraçay-Çərkəz və Adıge Respublikasının din xadimləri tərəfindən yekdilliklə Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə seçilmişdir. 2003-cü ilin 28 iyulunda Qafqaz Xalqlarının Ali Dini Şurasının Bakıda keçirilən iclasında isə Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə Ali Dini Şuranın ömürlük sədri seçilmişdi. Qafqaz Xalqları Ali Dini Şurası özündə , Rusiya Federasiyasının Qaraçay-Çərkəz, Çeçenistan, Dağıstan, Kabardin-Balkar, Şimali Osetiya (Alaniya) Kalmıkiya, Adıgey və Krasnodar Respublikalarını habelə xristian və yəhudi icmalarını birləşdirir.
Rəhbərlik
Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə 1992-ci il 7 sentyabrda Çeçenistanın paytaxtı Qroznı şəhərində çağırılan Qafqaz Evi konfransında Azərbaycanın, Dağıstanın, Kabardino-Balkariyanın, Gürcüstanın, İnquşetiyanın, Çeçenistanın, Qaraçay-Çerkesiyanın, Adıge Respublikasının dini xadimləri tərəfindən Qafqaz Xalqları Ali Dini Şurasının sədri seçilmişdir. 2003-cü ilin 28 iyulunda Qafqaz Xalqlarının Ali Dini Şurasının Bakıda keçirilən iclasında Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə Ali Dini Şuranın ömürlük sədri seçilmişdi
Fəaliyyəti
Qafqaz Xalqları Ali Dini Şurasının fəaliyyət sferasına müxtəlif konfranslar keçirtmək, dünyada mövcud olan islamofobiya dalğası, MDB məkanında separatçılıq, radikalizm, ekstremizm, terrorizmlə mübarizə, digər beynəlxalq konfransların, Qafqazın mənəvi həyatında əlamətdar hadisə hesab edilən mötəbər tədbirlərin işində fəal iştirak etmək və s. məsələlər daxildir.
Qafqaz Xalqları Ali Dini Şurasının təşkilatçılığı ilə Azərbaycanda, eləcə də Rusiya Federasiyasının Şimali Qafqaz respublikalarında tez-tez müxtəlif konfranslar keçirilir. Bu konfranslarda bölgədə və dünyada baş verən proseslərin fonunda din xadimlərinin vəzifələri və Şimali Qafqazın din xadimlərinin xalqları və dövlətlərinin mənafeləri naminə üzərlərinə düşən məsuliyyət və vəzifələri ətrafında geniş fikir mübadiləsi aparılır və bu istiqamətdə mühüm qərarlar verilir.
Bundan əlavə qurum üzvləri keçirilən digər mötəbər tədbirlərin işində də yaxından iştirak edir. Belə ki, 2006-cı ildə Dünya Din Xadimlərinin Moskva Sammiti, 2010-cu ildə Dünya Dini liderlərinin Bakı Sammiti, 2014-cü ildə "Dini tolerantlığın möhkəmləndirilməsi: (Azərbaycan modeli, ATƏT regionu və onun hüdudlarından kənarda çağırışlar)" mövzusunda beynəlxalq konfrans, 2016-cı ildə "Qafqazda dini tolerantlıq ənənələri və Azərbaycanın multikulturalizm modeli" mövzusunda beynəlxalq konfrans, 2019-cu ildə Dünya dini liderlərinin II Bakı Sammiti və digər mötəbər tədbirlərin işində QXADŞ-nın üzvləri də fəal iştirak etmişdilər.
QXADŞ üzvləri həmçinin regionun mənəvi həyatında görülən işlərdə də yaxından iştirak edirlər, məsələn: Bakıda Təzəpir, Əjdərbəy, Şamaxıda Cümə məscid komplekslərinin, Heydər məscidinin təmir-yenidənqurma və inşa işlərindən sonra açılışında QXADŞ-nın üzvlərinin iştirakı, Çeçenistanda, Qroznının mərkəzində Əhməd Kadırovun adını daşıyan məscid kompleksinin ərsəyə gəlməsi, Kunta Hacı Kişiyev adına Rusiya İslam Universitetinin yaradılması, Nalçik şəhərində Ənəs Pşixaçevin adını daşıyan İslam təhsil kompleksinin təməlqoyma mərasimi.
3 mart 2004-cü ildə MDB Dinlərarası Şurasının yaradılması postsovet məkanında dini inteqrasiyanın başlanğıcı olmuşdur. QXADŞ-nın sədri Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə yeni yaradılan Şuranın həmsədrlərindən biri seçilmişdir.
17 iyun 2009-cu ildə QXADŞ-nın üzvlərinin də daxil olduğu MDB Müsəlmanları Məşvərət Şurası yaradıldı.
Qafqaz Xalqları Ali Dini şurasının üzvləri, eyni zamanda MDB Dinlərarası Şurasının, habelə MDB Müsəlmanları Məşvərət şurasının üzvləri olaraq, dünyanın müxtəlif yerlərində, o cümlədən, MDB məkanında separatçılıq, radikalizm, ekstremizm və terrorizmlə mübarizə işində vəhdət nümayiş etdirir, vahid mövqedən çıxış edirlər. Onların dağlıq Qarabağ münaqişəsində sərgilədiyi mövqe də bu qəbildəndir. Şura Qafqazrın ən mürəkkəb və uzun müddət davam edən bu probleminin yalnız dövlətlərarası deyil, eyni zamanda millətlərarası və dinlərarası dialoq prosesində ədalətli sülh yolu ilə həllini tapmasını məqbul və məqsədəuyğun sayaraq, bu istiqamətdə aparılan danışıqların artırılmasına tərəfdar olduğunu dəfələrlə nümayiş etdirmişdir. 44 günlük Vətən müharibəsi zamanı isə qurumun üzvləri Azərbaycanın haqq yolunda olduğunu vurğulayıb, Azərbaycan Prezidentinin qətiyyət və əzminə dəstək olmuş, erməni işğalçıların riyakar və haqsız davranışlarını isə sərt şəkildə qınamışdılar.
Qurum Qafqazın digər subyektlərinin oxşar problemlərində də eyni münasibət nümayiş etdirir. Belə ki, Qafqaz Xalqları Ali Dini Şurasının sədri Allahşükür Paşazadə Çeçenistan və İnquşetiyada dini təfriqə salan radikal təmayüllü qüvvələrin xalqa zidd əməllərinin qarşısının alınmasında əməli tədbirlər görmüş, "Qafqaz evi" çərçivəsində bölgədə barış mühitinin formalaşması istiqamətində gərgin fəaliyyət göstərmişdir. O, həmçinin 1999-cu ildə Rusiya Federasiyasının prezidenti Boris Yeltsinə çeçen xalqının məhvinə yönəldilən siyasətini tənqid edən etiraz müraciəti göndərərək, İslam ekstremizmi və terrorizmi ilə mübarizə şüarından sui-istifadə edərək, bütöv xalqın terrorçu, ekstremist, cinayətkar adlandırılmasını qətiyyətlə pisləmişdir. Bununla yanaşı Şura sədri, Beslan hadisələri, Manej meydanında cərəyan edən hadisələrlə bağlı anti-Qafqaz əhval-ruhiyyəsinin baş qaldırması əleyhinə olan qətiyyətli mövqeyini və fikirlərini RF-nın dövlət rəhbərliyinin diqqətinə çatdırmışdır.
Qafqazda yaşayan xristian və yəhudiləri də ehtiva edən QXADŞ bu dini mənsubiyyət daşıyıcılarının da həyatında önəm kəsb edən məqamlarda yaxından iştirak edir, onların ümumqafqaz mənafelərinə uyğun şəkildə həyata uğurlu inteqrasiyasını əməli şəkildə dəstəkləyir.
Toplantıları
Qafqaz Xalqları Ali Dini Şurası üzvləri görülmüş işlərin hesabatını vermək, həyata keçirilməsi qarşıda duran məsələləri müzakirə etmək, Qafqazda və dünyada gedən proseslərin mənəvi aspektinə dair fikir mübadiləsi aparmaq və müəyyən qərarlar vermək üçün mütəmadi olaraq Azərbaycanda, Şimali Qafqaz respublikalarında müxtəlif səpkili toplantılar keçirdir.
S/S | Tarix | Yer |
---|---|---|
1 | 28 iyul 2003-cü il | Azərbaycan, Bakı |
2 | 16 may 2011-ci il | Azərbaycan, Bakı |
3 | 21 dekabr 2011-ci il | Azərbaycan, Bakı |
4 | 18 noyabr 2012-ci il | Azərbaycan, Bakı |
5 | 22 avqust 2013-cü il | Çeçenistan, Qroznı |
6 | 27 avqust 2016-cı il | Çeçenistan, Qroznı |
7 | 01 dekabr 2016-cı il | Azərbaycan, Bakı |
8 | 15 sentyabr 2018-ci il | Qaraçay-Çərkəz, Çerkessk |
9 | 26 yanvar 2019-cu il | Şimali Osetiya-Alaniya, Vladiqafqaz |
10 | 27 fevral 2019-cu il | Qaraçay-Çərkəz, Çerkessk |
11 | 22 iyul 2020-ci il | Videokonfrans |
12 | 23 avqust 2021-ci il | Çeçenistan, Qroznı |
Mənbə
- Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi
- "İlham Əliyev Qafqaz Xalqları Ali Dini Şurasının üzvlərini qəbul edib". https://president.az/.
- "Sülhün, ədalətin və kamilliyin tərənnümçüsü". http://www.dqdk.gov.az/.
- "Anar İsgəndərov. İslam dünyasının nüfuzlu din xadimi. Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə – 70. Xalq qəzeti, 23.08.2019, № 183, s.4" (PDF).
- "Bakıda Qafqaz Xalqları Ali Dini Şurasının hesabat konfransı keçirilmişdir". Xalq qəzeti,17.05.2011.
- "В Управлении мусульман Кавказа состоялось заседание Высшего религиозного Совета народов Кавказа. AzərTac, 21.12.2011".
- "Bakıda Qafqaz Xalqları Ali Dini Şurasının iclası keçirilmişdir. Azərbaycan qəzeti, 20.11.2012, s. 7".
- "Haqqın nuru (qəzet)". Bakı, 16-23.05.2011".
Ədəbiyyat
- "Tarixi şəxsiyyətlər: Şeyxülsilam Allahşükür Paşazadə 70" jurnalı. Bakı, 2019
- İslam dünyasının nüfuzlu din xadimi: Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə – 70. Xalq qəzeti.-2019.-23 avqust.-№183.-S.4.
- Azərbaycanın görkəmli din xadimləri: Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə. Biblioqrafik göstərici. Bakı, "Nurlar" 2019, 400 səh.
İstinadlar
- "Tarixi şəxsiyyətlər: Şeyxülsilam Allahşükür Paşazadə 70" jurnalı. Bakı, 2019. səh.36
- Azərbaycanın görkəmli din xadimləri: Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə. Biblioqrafik göstərici. Bakı, "Nurlar" 2019, 400 səh.
- "В Москве завершился всемирный саммит религиозных лидеров". 2021-07-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-14.
- "О Всемирном саммите религиозных лидеров". 2021-07-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-14.
- "Məhəmmədəli Qəribli. Azərbaycanın tolerantlıq modeli dünyanın 28 universitetində öyrənilir. Bakı Xəbər, 14 yanvar 2021, № 7, s. 13" (PDF). 2022-06-19 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2021-07-14.
- "Dini tolerantlığın möhkəmləndirilməsi: (Azərbaycan modeli, ATƏT regionu və onun hüdudlarından kənarda çağırışlar) mövzusunda Beynəlxalq Konfrans. Bakı, 17–18 noyabr 2014-cü il" (PDF). 2021-07-14 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2021-07-14.
- "Bakıda "Qafqazda dini tolerantlıq ənənələri və Azərbaycanın multikulturalizm modeli" mövzusunda beynəlxalq konfrans keçirilib". 2021-06-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-14.
- "Bakıda Dünya dini liderlərinin II sammiti keçirilir, Xalq qəzeti, 15 noyabr 2019-cu il, № 253 (29225), s. 1–4" (PDF). 2021-07-14 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2021-07-14.
- "Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, YUNESKO-nun və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri Mehriban xanım Əliyeva müxtəlif ölkələrin din xadimləri ilə görüşmüşdür. Xalq qəzeti, 7 iyul 2009-cu il, № 145, s.5". 2021-07-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-14.
- "İlham Əliyev Bakıdakı Əjdərbəy məscidinin əsaslı təmir və yenidənqurmadan sonra açılışında iştirak etmişdir". 2021-07-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-14.
- "İlham Əliyev Şamaxı Cümə məscidinin əsaslı bərpa və yenidənqurmadan sonra istifadəyə verilmə mərasimində iştirak etmişdir". 2021-07-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-14.
- "İlham Əliyev Bakıda Heydər məscidinin açılışında iştirak edib". 2018-09-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-14.
- "На открытие мечети "Сердце Чечни" в Грозный съедутся представители 28 стран". 2021-07-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-14.
- "Новый исламский образовательный центр будет носить имя Анаса-Хаджи Пшихачева/". 2021-07-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-14.
- "Межрелигиозный Совет СНГ". 2022-03-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-14.
- "Современная религиозная ситуация в Российской Федерации". 2022-04-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-13.
- "Силантьев Р.А. Исламо-христианский диалог в России в новейший период. Вопросы философии, №9, 2010. с. 11" (PDF). 2022-04-01 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2021-07-13.
- "Azərbaycandakı dini konfessiya rəhbərlərinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevə müraciəti. 30 sentyabr 2020-ci il". 2021-11-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-15.
- "Tarixi şəxsiyyətlər: Şeyxülsilam Allahşükür Paşazadə 70". Bakı, 2019. s. 39–41
- "İyulun 22-də Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin (QMİ) sədri Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə Qafqaz Xalqları Ali Dini Şurasının videoformatda konfransında iştirak edib". 2021-07-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-15.
- "23 avqust 2021-ci ildə Qafqaz Xalqları Ali Dini Şurasının iclası keçirilib". 2021-09-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-24.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qafqaz Xalqlari Ali Dini Surasi rus Vysshij religioznyj sovet narodov Kavkaza ing Supreme Religious Council of the Peoples of the Caucasus dini teskilat Qafqaz Xalqlari Ali Dini Surasi QXADSNovuYaranma tarixi Sentyabr 1992Qurucusu Azerbaycan Gurcustan Dagistan Kabarda Balkar Cecenistan Inqusetiya Qaracay Cerkez Adige RespublikasiSedr Allahsukur PasazadeUzvleri Azerbaycan Gurcustan Dagistan Kabarda Balkar Cecenistan Inqusetiya Qaracay Cerkez Adige Respublikasi 1992 ci ilin sentyabrinda Qrozni seherinde kecirilen din xadimlerinin umumi toplantisinda tesis olunmus ve onun merkezi iqametgahinin Bakida yerlesmesi ile bagli qerar qebul edilmisdir Suranin sedri vezifesine Azerbaycan Gurcustan Dagistan Kabarda Balkar Cecenistan Inqusetiya Qaracay Cerkez ve Adige Respublikasinin din xadimleri terefinden yekdillikle Seyxulislam Allahsukur Pasazade secilmisdir 2003 cu ilin 28 iyulunda Qafqaz Xalqlarinin Ali Dini Surasinin Bakida kecirilen iclasinda ise Seyxulislam Allahsukur Pasazade Ali Dini Suranin omurluk sedri secilmisdi TarixiQafqaz Xalqlari Ali Dini Surasi 1992 ci ilin sentyabrinda Qrozni seherinde kecirilen din xadimlerinin umumi toplantisinda tesis olunmus ve onun merkezi iqametgahinin Bakida yerlesmesi ile bagli qerar qebul edilmisdir Suranin sedri vezifesine Azerbaycan Gurcustan Dagistan Kabarda Balkar Cecenistan Inqusetiya Qaracay Cerkez ve Adige Respublikasinin din xadimleri terefinden yekdillikle Seyxulislam Allahsukur Pasazade secilmisdir 2003 cu ilin 28 iyulunda Qafqaz Xalqlarinin Ali Dini Surasinin Bakida kecirilen iclasinda ise Seyxulislam Allahsukur Pasazade Ali Dini Suranin omurluk sedri secilmisdi Qafqaz Xalqlari Ali Dini Surasi ozunde Rusiya Federasiyasinin Qaracay Cerkez Cecenistan Dagistan Kabardin Balkar Simali Osetiya Alaniya Kalmikiya Adigey ve Krasnodar Respublikalarini habele xristian ve yehudi icmalarini birlesdirir RehberlikSeyxulislam Allahsukur Pasazade 1992 ci il 7 sentyabrda Cecenistanin paytaxti Qrozni seherinde cagirilan Qafqaz Evi konfransinda Azerbaycanin Dagistanin Kabardino Balkariyanin Gurcustanin Inqusetiyanin Cecenistanin Qaracay Cerkesiyanin Adige Respublikasinin dini xadimleri terefinden Qafqaz Xalqlari Ali Dini Surasinin sedri secilmisdir 2003 cu ilin 28 iyulunda Qafqaz Xalqlarinin Ali Dini Surasinin Bakida kecirilen iclasinda Seyxulislam Allahsukur Pasazade Ali Dini Suranin omurluk sedri secilmisdiFealiyyetiQafqaz Xalqlari Ali Dini Surasinin fealiyyet sferasina muxtelif konfranslar kecirtmek dunyada movcud olan islamofobiya dalgasi MDB mekaninda separatciliq radikalizm ekstremizm terrorizmle mubarize diger beynelxalq konfranslarin Qafqazin menevi heyatinda elametdar hadise hesab edilen moteber tedbirlerin isinde feal istirak etmek ve s meseleler daxildir Qafqaz Xalqlari Ali Dini Surasinin teskilatciligi ile Azerbaycanda elece de Rusiya Federasiyasinin Simali Qafqaz respublikalarinda tez tez muxtelif konfranslar kecirilir Bu konfranslarda bolgede ve dunyada bas veren proseslerin fonunda din xadimlerinin vezifeleri ve Simali Qafqazin din xadimlerinin xalqlari ve dovletlerinin menafeleri namine uzerlerine dusen mesuliyyet ve vezifeleri etrafinda genis fikir mubadilesi aparilir ve bu istiqametde muhum qerarlar verilir Bundan elave qurum uzvleri kecirilen diger moteber tedbirlerin isinde de yaxindan istirak edir Bele ki 2006 ci ilde Dunya Din Xadimlerinin Moskva Sammiti 2010 cu ilde Dunya Dini liderlerinin Baki Sammiti 2014 cu ilde Dini tolerantligin mohkemlendirilmesi Azerbaycan modeli ATET regionu ve onun hududlarindan kenarda cagirislar movzusunda beynelxalq konfrans 2016 ci ilde Qafqazda dini tolerantliq eneneleri ve Azerbaycanin multikulturalizm modeli movzusunda beynelxalq konfrans 2019 cu ilde Dunya dini liderlerinin II Baki Sammiti ve diger moteber tedbirlerin isinde QXADS nin uzvleri de feal istirak etmisdiler QXADS uzvleri hemcinin regionun menevi heyatinda gorulen islerde de yaxindan istirak edirler meselen Bakida Tezepir Ejderbey Samaxida Cume mescid komplekslerinin Heyder mescidinin temir yenidenqurma ve insa islerinden sonra acilisinda QXADS nin uzvlerinin istiraki Cecenistanda Qrozninin merkezinde Ehmed Kadirovun adini dasiyan mescid kompleksinin erseye gelmesi Kunta Haci Kisiyev adina Rusiya Islam Universitetinin yaradilmasi Nalcik seherinde Enes Psixacevin adini dasiyan Islam tehsil kompleksinin temelqoyma merasimi 3 mart 2004 cu ilde MDB Dinlerarasi Surasinin yaradilmasi postsovet mekaninda dini inteqrasiyanin baslangici olmusdur QXADS nin sedri Seyxulislam Allahsukur Pasazade yeni yaradilan Suranin hemsedrlerinden biri secilmisdir 17 iyun 2009 cu ilde QXADS nin uzvlerinin de daxil oldugu MDB Muselmanlari Mesveret Surasi yaradildi Qafqaz Xalqlari Ali Dini surasinin uzvleri eyni zamanda MDB Dinlerarasi Surasinin habele MDB Muselmanlari Mesveret surasinin uzvleri olaraq dunyanin muxtelif yerlerinde o cumleden MDB mekaninda separatciliq radikalizm ekstremizm ve terrorizmle mubarize isinde vehdet numayis etdirir vahid movqeden cixis edirler Onlarin dagliq Qarabag munaqisesinde sergilediyi movqe de bu qebildendir Sura Qafqazrin en murekkeb ve uzun muddet davam eden bu probleminin yalniz dovletlerarasi deyil eyni zamanda milletlerarasi ve dinlerarasi dialoq prosesinde edaletli sulh yolu ile hellini tapmasini meqbul ve meqsedeuygun sayaraq bu istiqametde aparilan danisiqlarin artirilmasina terefdar oldugunu defelerle numayis etdirmisdir 44 gunluk Veten muharibesi zamani ise qurumun uzvleri Azerbaycanin haqq yolunda oldugunu vurgulayib Azerbaycan Prezidentinin qetiyyet ve ezmine destek olmus ermeni isgalcilarin riyakar ve haqsiz davranislarini ise sert sekilde qinamisdilar Qurum Qafqazin diger subyektlerinin oxsar problemlerinde de eyni munasibet numayis etdirir Bele ki Qafqaz Xalqlari Ali Dini Surasinin sedri Allahsukur Pasazade Cecenistan ve Inqusetiyada dini tefriqe salan radikal temayullu quvvelerin xalqa zidd emellerinin qarsisinin alinmasinda emeli tedbirler gormus Qafqaz evi cercivesinde bolgede baris muhitinin formalasmasi istiqametinde gergin fealiyyet gostermisdir O hemcinin 1999 cu ilde Rusiya Federasiyasinin prezidenti Boris Yeltsine cecen xalqinin mehvine yoneldilen siyasetini tenqid eden etiraz muracieti gondererek Islam ekstremizmi ve terrorizmi ile mubarize suarindan sui istifade ederek butov xalqin terrorcu ekstremist cinayetkar adlandirilmasini qetiyyetle pislemisdir Bununla yanasi Sura sedri Beslan hadiseleri Manej meydaninda cereyan eden hadiselerle bagli anti Qafqaz ehval ruhiyyesinin bas qaldirmasi eleyhine olan qetiyyetli movqeyini ve fikirlerini RF nin dovlet rehberliyinin diqqetine catdirmisdir Qafqazda yasayan xristian ve yehudileri de ehtiva eden QXADS bu dini mensubiyyet dasiyicilarinin da heyatinda onem kesb eden meqamlarda yaxindan istirak edir onlarin umumqafqaz menafelerine uygun sekilde heyata ugurlu inteqrasiyasini emeli sekilde destekleyir ToplantilariQafqaz Xalqlari Ali Dini Surasi uzvleri gorulmus islerin hesabatini vermek heyata kecirilmesi qarsida duran meseleleri muzakire etmek Qafqazda ve dunyada geden proseslerin menevi aspektine dair fikir mubadilesi aparmaq ve mueyyen qerarlar vermek ucun mutemadi olaraq Azerbaycanda Simali Qafqaz respublikalarinda muxtelif sepkili toplantilar kecirdir QXADS nin kecirdiyi konfrans ve iclaslarin xronoloji cedveli S S Tarix Yer1 28 iyul 2003 cu il Azerbaycan Baki2 16 may 2011 ci il Azerbaycan Baki3 21 dekabr 2011 ci il Azerbaycan Baki4 18 noyabr 2012 ci il Azerbaycan Baki5 22 avqust 2013 cu il Cecenistan Qrozni6 27 avqust 2016 ci il Cecenistan Qrozni7 01 dekabr 2016 ci il Azerbaycan Baki8 15 sentyabr 2018 ci il Qaracay Cerkez Cerkessk9 26 yanvar 2019 cu il Simali Osetiya Alaniya Vladiqafqaz10 27 fevral 2019 cu il Qaracay Cerkez Cerkessk11 22 iyul 2020 ci il Videokonfrans12 23 avqust 2021 ci il Cecenistan QrozniMenbeQafqaz Muselmanlari Idaresi Ilham Eliyev Qafqaz Xalqlari Ali Dini Surasinin uzvlerini qebul edib https president az Sulhun edaletin ve kamilliyin terennumcusu http www dqdk gov az Anar Isgenderov Islam dunyasinin nufuzlu din xadimi Seyxulislam Allahsukur Pasazade 70 Xalq qezeti 23 08 2019 183 s 4 PDF Bakida Qafqaz Xalqlari Ali Dini Surasinin hesabat konfransi kecirilmisdir Xalq qezeti 17 05 2011 V Upravlenii musulman Kavkaza sostoyalos zasedanie Vysshego religioznogo Soveta narodov Kavkaza AzerTac 21 12 2011 Bakida Qafqaz Xalqlari Ali Dini Surasinin iclasi kecirilmisdir Azerbaycan qezeti 20 11 2012 s 7 Haqqin nuru qezet Baki 16 23 05 2011 Edebiyyat Tarixi sexsiyyetler Seyxulsilam Allahsukur Pasazade 70 jurnali Baki 2019 Islam dunyasinin nufuzlu din xadimi Seyxulislam Allahsukur Pasazade 70 Xalq qezeti 2019 23 avqust 183 S 4 Azerbaycanin gorkemli din xadimleri Seyxulislam Allahsukur Pasazade Biblioqrafik gosterici Baki Nurlar 2019 400 seh Istinadlar Tarixi sexsiyyetler Seyxulsilam Allahsukur Pasazade 70 jurnali Baki 2019 seh 36 Azerbaycanin gorkemli din xadimleri Seyxulislam Allahsukur Pasazade Biblioqrafik gosterici Baki Nurlar 2019 400 seh V Moskve zavershilsya vsemirnyj sammit religioznyh liderov 2021 07 16 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 14 O Vsemirnom sammite religioznyh liderov 2021 07 15 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 14 Mehemmedeli Qeribli Azerbaycanin tolerantliq modeli dunyanin 28 universitetinde oyrenilir Baki Xeber 14 yanvar 2021 7 s 13 PDF 2022 06 19 tarixinde PDF Istifade tarixi 2021 07 14 Dini tolerantligin mohkemlendirilmesi Azerbaycan modeli ATET regionu ve onun hududlarindan kenarda cagirislar movzusunda Beynelxalq Konfrans Baki 17 18 noyabr 2014 cu il PDF 2021 07 14 tarixinde PDF Istifade tarixi 2021 07 14 Bakida Qafqazda dini tolerantliq eneneleri ve Azerbaycanin multikulturalizm modeli movzusunda beynelxalq konfrans kecirilib 2021 06 13 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 14 Bakida Dunya dini liderlerinin II sammiti kecirilir Xalq qezeti 15 noyabr 2019 cu il 253 29225 s 1 4 PDF 2021 07 14 tarixinde PDF Istifade tarixi 2021 07 14 Heyder Eliyev Fondunun prezidenti YUNESKO nun ve ISESKO nun xosmeramli sefiri Mehriban xanim Eliyeva muxtelif olkelerin din xadimleri ile gorusmusdur Xalq qezeti 7 iyul 2009 cu il 145 s 5 2021 07 16 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 14 Ilham Eliyev Bakidaki Ejderbey mescidinin esasli temir ve yenidenqurmadan sonra acilisinda istirak etmisdir 2021 07 14 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 14 Ilham Eliyev Samaxi Cume mescidinin esasli berpa ve yenidenqurmadan sonra istifadeye verilme merasiminde istirak etmisdir 2021 07 14 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 14 Ilham Eliyev Bakida Heyder mescidinin acilisinda istirak edib 2018 09 05 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 14 Na otkrytie mecheti Serdce Chechni v Groznyj sedutsya predstaviteli 28 stran 2021 07 14 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 14 Novyj islamskij obrazovatelnyj centr budet nosit imya Anasa Hadzhi Pshihacheva 2021 07 28 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 14 Mezhreligioznyj Sovet SNG 2022 03 13 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 14 Sovremennaya religioznaya situaciya v Rossijskoj Federacii 2022 04 23 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 13 Silantev R A Islamo hristianskij dialog v Rossii v novejshij period Voprosy filosofii 9 2010 s 11 PDF 2022 04 01 tarixinde PDF Istifade tarixi 2021 07 13 Azerbaycandaki dini konfessiya rehberlerinin Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti Ilham Eliyeve muracieti 30 sentyabr 2020 ci il 2021 11 30 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 15 Tarixi sexsiyyetler Seyxulsilam Allahsukur Pasazade 70 Baki 2019 s 39 41 Iyulun 22 de Qafqaz Muselmanlari Idaresinin QMI sedri Seyxulislam Allahsukur Pasazade Qafqaz Xalqlari Ali Dini Surasinin videoformatda konfransinda istirak edib 2021 07 15 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 15 23 avqust 2021 ci ilde Qafqaz Xalqlari Ali Dini Surasinin iclasi kecirilib 2021 09 20 tarixinde Istifade tarixi 2021 08 24 Hemcinin baxQafqaz Muselmanlari Idaresi Seyxulislam Allahsukur Pasazade