Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qadınlar bayramı (pyes) — Əbdürrəhimbəy Haqverdiyev pyesi 1928-ci ildə yazmışdır.
Əsər haqqında
"Qadınlar bayramı" və ya "8 Mart" teatr əsəri 1928-ci ildə Bakıda "Azərnəşr" tərəfindən nəşr edilmişdir. İki pərdədən ibarət olan pyesin bir digər adı isə "8 Mart" dır.
Əsərdə, inqilab ruhunda böyüyən Cahan adlı bir qadının həyat mübarizəsi təsvir olunur. O, sovet dövrünün ilk illərindən təhsil alaraq özünü yetişdirsə də, ancaq köhnə fikirli insanlarla mübarizə aparır. Onun mübarizəsi nəticəsində ətrafında geniş qadın ordusu yaranır və dar düşüncəli insanlar üzərində qələbə çalırlar. Cahan və onun ətrafındakı qadın xarakterləri ilə birlikdə müəllif qadınların cəmiyyətdəki əhəmiyyətindən bəhs edir. Qadınların bir cəmiyyətin inkişafında mühüm rol oynadığını xatırladır.
Əsərin qəhrəmanı Cahan kəndin yеniləşməsi yоlunda böyük işlər görür. Kəndə su çəkilir, məktəb, savadsızlığı ləğv еdən kurs açılır. Cahan inqilabın yеtirdiyi yеni insanlardan biridir. O, öz hüququnu almış azad Azərbaycan qadınıdır.
Pyes Əbdürrəhimbəy Haqverdiyevin sovet dövründə yazdığı bir çox pyesi kimi "Tənqid və Təbliğ" teatrında səhnəyə qoyuldu və o dövrdə ictimaiyyətin diqqətini çəkməyi bacardı.
Əsərin xülasəsi
Birinci pərdədə hadisələr Zaman adlı kəndlinin evində baş verir. Kəndin adamları onun evinə toplaşır və son hadisələri müzakirə edirlər. Zaman həyat yoldaşının artıq onu dinləmədiyini və azad yaşamaq istədiyini ifadə edir. Digər kişilər də evlərində eyni problemlərlə qarşılaşdıqlarını etiraf edirlər. Yeni sistem qurulandan sonra öz aralarında qadınlarının artıq evdə oturmadığını və böyük həvəslə işlədiklərindən şikayet edirlər. Zaman kəndlilərə bu problemi həll etmək üçün birlikdə Molla Xəlilin yanına getməyi təklif edir. Hər kəs bu təklifi yaxşı qarşılayır və həll yolu olaraq Molla Xəlili görürlər. Lakin Balakişi adlı kəndlinin əsas oraya gəlməkdə məqsədlərinin Zamanın qızını Qadim adlı gəncə istəmək olduğunu söyləyir. Zaman, bu mövzu ilə bağlı həyat yoldaş ilə danışdıqdan sonra xəbər verəcəyini bildirir və qonaqları yola salır.
Kəndlilər getdikdən sonra Zamanın arvadı Cahan içəri girir və Zaman ona vəziyyəti izah edir. Cahan, qızının hələ evlilik yaşına çatmadığını bildirir. Valideynlərinin danışığını eşidən Növrəstə də atasına etiraz edir və onu zorla evləndirə bilməyəcəyini söyləyir. Zaman qızına qulaq asmır və nikah üçün qazının yanına gedir. Növrəstə dərhal kənddəki hökumət idarəsinə gedir və orada işləyənlərə nə baş verdiyini izah edir. İdarədəkilər Zamanı tapır və qızını zorla ərə verərsə, həbs olunacağı barədə xəbərdarlıq edirlər.
İkinci pərdədə hadisələr kənd meydanında və onun içində yerləşən kiçik otaqda baş verir. Kənddə 8 Mart Qadınlar Gününə hazırlıqlar görülür. Hər kəs başçı seçdikləri Cahanın uğurlarından danışır. Bakıdan gələn hökumət nümayəndəsi də bayrama özəl hazırlanan mərasimə qatılır və kəndin inkişafındakı xidmətlərinə görə Cahanı təbrik edir.
Obrazlar
- Zaman, Fеyzi, Balakişi, Hadi — kəndlilər
- Cahan — Zamanın arvadı
- Növrəstə — Zamanın qızı
- Birinciqadın, İkinci qadın, Sair qadınlar, Ahıl qadın — Cahanın qоnaqları
- Birinci qız, İkinci qız — kənd qızları
- Cabbar — müəllim
- Mərkəzdən gəlmiş nümayəndə qadınlar, qızlar, piоеnеrlər, məktəb uşaqları, cavanlar, kənd əhalisi
Əsərin dili və üslub xüsusiyyətləri
Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev, bu əsərdə də özünəməxsus dil və üslub xüsusiyyətlərini qoruyur. Müəllif əsərdə Sovet rejiminin təsiri səbəbindən rus dilindəki sözlərə tez-tez yer verir.
Müəllif bu pyesdə folklor elementlərinə də geniş yer ayırır. Məsələn, bir çox əsərlərdə olduğu kimi bu əsərdə də bəddualardan istifadə etmişdir. Əsərdəki bəddualar daha çox Zaman xarakterinin dilindən səslənir. Yazıçı bəddualarla yanaşı, əsərdə deyimlərə də yer verir. Deyimlər əsasən əsərin birinci pərdəsində səslənir. Əsərin birinci pərdəsində müəllif kəndlilərin dilindən səslənən jarqon sözlərə də yer vermişdir. Müəllif bununlada bu tip kənd adamlarının savadsız və dar düşüncəli olduqlarını göstərməyə çalışır.
İstinadlar
- "Abdurrahim Bey Hakverdiyev Hayatı-Sanatı ve Tiyatro Eserleri" (PDF) (türk dili). academia.edu. 3 iyun 2020 tarixində (PDF).
- "Əbdürrəhimbəy Haqverdiyev Seçilmiş əsərləri iki cilddə I cild ,"Lider Nəşriyyat" Bakı −2005" (PDF). 2022-05-04 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-06-04.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qadinlar bayrami pyes Ebdurrehimbey Haqverdiyev pyesi 1928 ci ilde yazmisdir Eser haqqinda Qadinlar bayrami ve ya 8 Mart teatr eseri 1928 ci ilde Bakida Azernesr terefinden nesr edilmisdir Iki perdeden ibaret olan pyesin bir diger adi ise 8 Mart dir Eserde inqilab ruhunda boyuyen Cahan adli bir qadinin heyat mubarizesi tesvir olunur O sovet dovrunun ilk illerinden tehsil alaraq ozunu yetisdirse de ancaq kohne fikirli insanlarla mubarize aparir Onun mubarizesi neticesinde etrafinda genis qadin ordusu yaranir ve dar dusunceli insanlar uzerinde qelebe calirlar Cahan ve onun etrafindaki qadin xarakterleri ile birlikde muellif qadinlarin cemiyyetdeki ehemiyyetinden behs edir Qadinlarin bir cemiyyetin inkisafinda muhum rol oynadigini xatirladir Eserin qehremani Cahan kendin yenilesmesi yolunda boyuk isler gorur Kende su cekilir mekteb savadsizligi legv eden kurs acilir Cahan inqilabin yetirdiyi yeni insanlardan biridir O oz huququnu almis azad Azerbaycan qadinidir Pyes Ebdurrehimbey Haqverdiyevin sovet dovrunde yazdigi bir cox pyesi kimi Tenqid ve Teblig teatrinda sehneye qoyuldu ve o dovrde ictimaiyyetin diqqetini cekmeyi bacardi Eserin xulasesiBirinci perdede hadiseler Zaman adli kendlinin evinde bas verir Kendin adamlari onun evine toplasir ve son hadiseleri muzakire edirler Zaman heyat yoldasinin artiq onu dinlemediyini ve azad yasamaq istediyini ifade edir Diger kisiler de evlerinde eyni problemlerle qarsilasdiqlarini etiraf edirler Yeni sistem qurulandan sonra oz aralarinda qadinlarinin artiq evde oturmadigini ve boyuk hevesle islediklerinden sikayet edirler Zaman kendlilere bu problemi hell etmek ucun birlikde Molla Xelilin yanina getmeyi teklif edir Her kes bu teklifi yaxsi qarsilayir ve hell yolu olaraq Molla Xelili gorurler Lakin Balakisi adli kendlinin esas oraya gelmekde meqsedlerinin Zamanin qizini Qadim adli gence istemek oldugunu soyleyir Zaman bu movzu ile bagli heyat yoldas ile danisdiqdan sonra xeber vereceyini bildirir ve qonaqlari yola salir Kendliler getdikden sonra Zamanin arvadi Cahan iceri girir ve Zaman ona veziyyeti izah edir Cahan qizinin hele evlilik yasina catmadigini bildirir Valideynlerinin danisigini esiden Novreste de atasina etiraz edir ve onu zorla evlendire bilmeyeceyini soyleyir Zaman qizina qulaq asmir ve nikah ucun qazinin yanina gedir Novreste derhal kenddeki hokumet idaresine gedir ve orada isleyenlere ne bas verdiyini izah edir Idaredekiler Zamani tapir ve qizini zorla ere vererse hebs olunacagi barede xeberdarliq edirler Ikinci perdede hadiseler kend meydaninda ve onun icinde yerlesen kicik otaqda bas verir Kendde 8 Mart Qadinlar Gunune hazirliqlar gorulur Her kes basci secdikleri Cahanin ugurlarindan danisir Bakidan gelen hokumet numayendesi de bayrama ozel hazirlanan merasime qatilir ve kendin inkisafindaki xidmetlerine gore Cahani tebrik edir ObrazlarZaman Feyzi Balakisi Hadi kendliler Cahan Zamanin arvadi Novreste Zamanin qizi Birinciqadin Ikinci qadin Sair qadinlar Ahil qadin Cahanin qonaqlari Birinci qiz Ikinci qiz kend qizlari Cabbar muellim Merkezden gelmis numayende qadinlar qizlar pioenerler mekteb usaqlari cavanlar kend ehalisiEserin dili ve uslub xususiyyetleriEbdurrehim bey Haqverdiyev bu eserde de ozunemexsus dil ve uslub xususiyyetlerini qoruyur Muellif eserde Sovet rejiminin tesiri sebebinden rus dilindeki sozlere tez tez yer verir Muellif bu pyesde folklor elementlerine de genis yer ayirir Meselen bir cox eserlerde oldugu kimi bu eserde de beddualardan istifade etmisdir Eserdeki beddualar daha cox Zaman xarakterinin dilinden seslenir Yazici beddualarla yanasi eserde deyimlere de yer verir Deyimler esasen eserin birinci perdesinde seslenir Eserin birinci perdesinde muellif kendlilerin dilinden seslenen jarqon sozlere de yer vermisdir Muellif bununlada bu tip kend adamlarinin savadsiz ve dar dusunceli olduqlarini gostermeye calisir Istinadlar Abdurrahim Bey Hakverdiyev Hayati Sanati ve Tiyatro Eserleri PDF turk dili academia edu 3 iyun 2020 tarixinde PDF Ebdurrehimbey Haqverdiyev Secilmis eserleri iki cildde I cild Lider Nesriyyat Baki 2005 PDF 2022 05 04 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 06 04