Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qoboy (alm. Oboe, fr. hautbois, hərfi mənası – hündür ağac) — ağac nəfəsli musiqi aləti. Konus formalı alət olub klapanlar sistemi ilə təchiz olunur.
| Qoboy | |
|---|---|
 | |
| Hornbostel–Zaks təsnifatı | 422.112-71 |
| Audio nümunəsi | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixçə
Qaboy hələ qədim zamanlardan, e.ə. III minillikdə "memet" adı altında mövcud olmuşdur. Qədim ney alətindən törəmişdir. XVIII əsrin I yarısından peşəkar musiqidə istifadə olunur.
Quruluşu
Ağacdan düzəldilir. 17-ci əsrin 2-ci yarısında Fransada yaranmışdır. Müasir qoboy ucu bir qədər genəldilmiş konusşəkilli nazik borudan ibarətdir. Borunun üzərində 25 dəlik olur, bunlardan 22–24-ü qapaqla örtülür. Alətin ensiz hissəsinə dilli müştük taxılır. Ümumi uzunluğu 600–643 mm-dir. Diapazonu kiçik oktavanın si (si bemol) səsindən üçüncü oktavanın lya səsinə qədərdir. Solo və ansambl aləti kimi istifadə olunur.
Muğam ifaçılığında da uğurla tətbiq olunur. Məşhur qoboyçalan Kamil Cəlilovun ifa etdiyi muğamların lent yazıları Teleradionun "Qızıl fondu"na daxil edilmişdir.
Növləri
İngilis nəfiri (ital. corno inglese) – bəm hoboy. Düzgün olan angle (künc, küncə salınmış)– ov hoboyunun formasından yaranan nəfir sözünün yerinə, fransızca anglais (ingilis) sözünün təsadüfən işlədilməsi nəticəsində tarixi adını alıb. Hoboyun quruluşu kimi, lakin böyük ölçüdə, armudşəkilli boru ağızlı və bükük metal borulu, müştüklə əsas korpusu ilə birləşdirilən taxta nəfəs aləti.
Həqiqi səslənməsinin həcmi kiçik oktavanın mi səsindəndən ikinci oktavanın si – bemol səsinə qədərdir.
İngilis nəfiri hoboy ilə eyni cür applikaturada bir kvinta aşağı səslənir, yəni, Fa (in F) düzümündə tonu dəyişdirilmiş alətlər sırasına aiddir; notlar skripka açarında həqiqi səslənmədən bir kvinta yuxarı yazılır.
Hoboyun tembri ilə müqayisədə İ. nəfirinin tembri daha qəliz və yumşaqdır. Simfonik orkestrdə adətən bir İ. nəfiri işlədilir. Partiturada onun partiyası hoboyun partiyasından aşağıda yerləşdirilir. Bəzən hoboyun partiyasını ifa edən musiqiçi İ. nəfirinin də partiyasını çalır; belə olduqda alətlərin dəyişilməsi mula in sözləri ilə bildirilir.
İstinadlar
- "Əfrasiyab Bədəlbəylinin İzahlı monoqrafik musiqi lüğəti - Hoboy". 2022-03-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-05-30.
- Albert R. Rice. The Baroque Clarinet. Oxford University Press. 1992, p. 1 2018-05-18 at the Wayback Machine.
- "Muğam Ensiklopediyası - Qoboy". 2021-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-05-02.
- "Əfrasiyab Bədəlbəylinin İzahlı monoqrafik musiqi lüğəti - İngilis nəfiri". 2021-06-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-05-30.
Ünlü qoboy çalğıçıları
Xarici keçidlər
- Kamil Cəlilov — Qoboy və orkestr üçün konsert
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qoboy alm Oboe fr hautbois herfi menasi hundur agac agac nefesli musiqi aleti Konus formali alet olub klapanlar sistemi ile techiz olunur QoboyHornbostel Zaks tesnifati 422 112 71Audio numunesi source source Fayl haqqinda melumat Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixceQaboy hele qedim zamanlardan e e III minillikde memet adi altinda movcud olmusdur Qedim ney aletinden toremisdir XVIII esrin I yarisindan pesekar musiqide istifade olunur QurulusuAgacdan duzeldilir 17 ci esrin 2 ci yarisinda Fransada yaranmisdir Muasir qoboy ucu bir qeder geneldilmis konussekilli nazik borudan ibaretdir Borunun uzerinde 25 delik olur bunlardan 22 24 u qapaqla ortulur Aletin ensiz hissesine dilli mustuk taxilir Umumi uzunlugu 600 643 mm dir Diapazonu kicik oktavanin si si bemol sesinden ucuncu oktavanin lya sesine qederdir Solo ve ansambl aleti kimi istifade olunur Mugam ifaciliginda da ugurla tetbiq olunur Meshur qoboycalan Kamil Celilovun ifa etdiyi mugamlarin lent yazilari Teleradionun Qizil fondu na daxil edilmisdir NovleriIngilis nefiri ital corno inglese bem hoboy Duzgun olan angle kunc kunce salinmis ov hoboyunun formasindan yaranan nefir sozunun yerine fransizca anglais ingilis sozunun tesadufen isledilmesi neticesinde tarixi adini alib Hoboyun qurulusu kimi lakin boyuk olcude armudsekilli boru agizli ve bukuk metal borulu mustukle esas korpusu ile birlesdirilen taxta nefes aleti Heqiqi seslenmesinin hecmi kicik oktavanin mi sesindenden ikinci oktavanin si bemol sesine qederdir Ingilis nefiri hoboy ile eyni cur applikaturada bir kvinta asagi seslenir yeni Fa in F duzumunde tonu deyisdirilmis aletler sirasina aiddir notlar skripka acarinda heqiqi seslenmeden bir kvinta yuxari yazilir Hoboyun tembri ile muqayisede I nefirinin tembri daha qeliz ve yumsaqdir Simfonik orkestrde adeten bir I nefiri isledilir Partiturada onun partiyasi hoboyun partiyasindan asagida yerlesdirilir Bezen hoboyun partiyasini ifa eden musiqici I nefirinin de partiyasini calir bele olduqda aletlerin deyisilmesi mula in sozleri ile bildirilir Istinadlar Efrasiyab Bedelbeylinin Izahli monoqrafik musiqi lugeti Hoboy 2022 03 03 tarixinde Istifade tarixi 2013 05 30 Albert R Rice The Baroque Clarinet Oxford University Press 1992 p 1 2018 05 18 at the Wayback Machine Mugam Ensiklopediyasi Qoboy 2021 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2013 05 02 Efrasiyab Bedelbeylinin Izahli monoqrafik musiqi lugeti Ingilis nefiri 2021 06 13 tarixinde Istifade tarixi 2013 05 30 Unlu qoboy calgicilariKamil CelilovXarici kecidlerKamil Celilov Qoboy ve orkestr ucun konsert