Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qədim Duzdağ mədəni — Naxçıvan Muxtar Respublikasının Böyükdüz kəndi yaxınlığında Naxçıvan şəhərindən 12 km aralıda yerləşən arxeoloji abidə.
| Qədim Duzdağ mədəni | |
|---|---|
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Şəhər | Naxçıvan |
| Yerləşir | YER |
| Üslubu | Naxçıvan memarlıq məktəbi |
| Vəziyyəti | fəaliyyət göstərir |
| Əhəmiyyəti | Yerli əhəmiyyətli |
| | |
XIX əsrin 70-ci illərində Duzdağda işləmiş dağ-mədən mühəndisi Koşkul və Bayer adlı şəxslər tərəfindən bir neçə ədəd daş balta tapılmışdır. Daş çəkiclərin bir qismi 1870-ci ildə abidələrlə maraqlanan Naxçıvan şəhər məktəbinin müfəttişi K. A. Nikitin tərəfindən toplan mışdır. Bu alətlərdən duz çıxarılması üçün istifadə edildiyini qeyd etmişdir. 1879-cu ildə İ. S. Polyakov arxeoloji kəşfiyyat işləri zamanı duz mədənlərinin yaxınlığından xeyli daş çəkic tapmışdır. Tədqiqatçının fikrincə onlar daha qədim dövrdə duz çıxarmaq üçün istifadə olunmuşdur. 1895-ci ildə Qafqazın arxeologiyası və etnoqrafiyası ilə məşğul olan P. N. Nadejdin tapıntılarla tanış olduqdan sonra onların duz çıxarmaq üçün daş çəkiclər olduğunu göstərmişdir. Həmin daş çəkiclər haqqında M. M. Hüseynov məqalə nəşr etdirmişdir. Qədim duz mədənləri 1967-ci ildə uçqun nəticəsində təsadüfən aşkar olunmuşdur. Dağıntı yerindən xeyli daş çəkiclər aşkar olunmuşdur. Onların biri iri həcmli olub, 30 kq ağırlığındadır. Daş çəkiclərin bir qismi Naxçıvan Dövlət Tarix Muzeyinə verilmişdir.
Uçqun nəticəsində qədim mədənlərin girişi tutulmuşdur. 1976-cı ildə müasir tuneldə aparılan partlayış zamanı qədim yolun üstü açılmışdır. Yol 70 metr uzunluğunda tuneldən ibarət olub, eni bəzi yerlərdə 6 m, bəzi yerlərdə isə 20 metrdir. Tunelin hündürlüyü 10 metrdən artıqdır. Tunel bir-birini əvəz edən 10 zaldan ibarətdir. Onların birində duzdan yonulmuş beş sütun vardır. Mədəndə aparılan tədqiqat zamanı ocaq yerləri, divarlarda isə his izləri aşkar edilmişdir. Bəzi yerlərdə duz laylarının arasına vurulmuş ağac pazlar, döşəmədə gil qab qırıqları, maral buynuzunun qalıqları qeydə alınmışdır. Mədənin divarında bir yerdə şaquli xətlərdən ibarət işarələrə təsadüf edilmişdir. Tədqiqatçıların fikrincə, bu, qədim say sistemi ilə bağlı olmuşdur. Şübhəsiz ki, həmin işarələrlə çıxarılan duzun miqdarı qeyd edilmişdir. 2007-ci ildə aparılan araşdırmalar zamanı Duzdağda Eneolit və Erkən Tunc dövrünə aid keramika məmulatı, daş çəkiclər tapılmışdır. Mədənlərdən aşkar edilmiş maddi-mədə niyyət qalıqları, xüsusilə daş çəkiclər əsasında, demək olar ki, bu duz yataqlarından e. ə. VI–II minilliklərdə geniş istifadə edilmişdir.
Mənbə
- Naxçıvan abidələri ensiklopediyası. Naxçıvan: 2008, səh.269–270 (az.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qedim Duzdag medeni Naxcivan Muxtar Respublikasinin Boyukduz kendi yaxinliginda Naxcivan seherinden 12 km aralida yerlesen arxeoloji abide Qedim Duzdag medeniOlke AzerbaycanSeher NaxcivanYerlesir YERUslubu Naxcivan memarliq mektebiVeziyyeti fealiyyet gosterirEhemiyyetiYerli ehemiyyetliQedim Duzdag medeni XIX esrin 70 ci illerinde Duzdagda islemis dag meden muhendisi Koskul ve Bayer adli sexsler terefinden bir nece eded das balta tapilmisdir Das cekiclerin bir qismi 1870 ci ilde abidelerle maraqlanan Naxcivan seher mektebinin mufettisi K A Nikitin terefinden toplan misdir Bu aletlerden duz cixarilmasi ucun istifade edildiyini qeyd etmisdir 1879 cu ilde I S Polyakov arxeoloji kesfiyyat isleri zamani duz medenlerinin yaxinligindan xeyli das cekic tapmisdir Tedqiqatcinin fikrince onlar daha qedim dovrde duz cixarmaq ucun istifade olunmusdur 1895 ci ilde Qafqazin arxeologiyasi ve etnoqrafiyasi ile mesgul olan P N Nadejdin tapintilarla tanis olduqdan sonra onlarin duz cixarmaq ucun das cekicler oldugunu gostermisdir Hemin das cekicler haqqinda M M Huseynov meqale nesr etdirmisdir Qedim duz medenleri 1967 ci ilde ucqun neticesinde tesadufen askar olunmusdur Daginti yerinden xeyli das cekicler askar olunmusdur Onlarin biri iri hecmli olub 30 kq agirligindadir Das cekiclerin bir qismi Naxcivan Dovlet Tarix Muzeyine verilmisdir Ucqun neticesinde qedim medenlerin girisi tutulmusdur 1976 ci ilde muasir tunelde aparilan partlayis zamani qedim yolun ustu acilmisdir Yol 70 metr uzunlugunda tunelden ibaret olub eni bezi yerlerde 6 m bezi yerlerde ise 20 metrdir Tunelin hundurluyu 10 metrden artiqdir Tunel bir birini evez eden 10 zaldan ibaretdir Onlarin birinde duzdan yonulmus bes sutun vardir Medende aparilan tedqiqat zamani ocaq yerleri divarlarda ise his izleri askar edilmisdir Bezi yerlerde duz laylarinin arasina vurulmus agac pazlar dosemede gil qab qiriqlari maral buynuzunun qaliqlari qeyde alinmisdir Medenin divarinda bir yerde saquli xetlerden ibaret isarelere tesaduf edilmisdir Tedqiqatcilarin fikrince bu qedim say sistemi ile bagli olmusdur Subhesiz ki hemin isarelerle cixarilan duzun miqdari qeyd edilmisdir 2007 ci ilde aparilan arasdirmalar zamani Duzdagda Eneolit ve Erken Tunc dovrune aid keramika memulati das cekicler tapilmisdir Medenlerden askar edilmis maddi mede niyyet qaliqlari xususile das cekicler esasinda demek olar ki bu duz yataqlarindan e e VI II minilliklerde genis istifade edilmisdir MenbeNaxcivan abideleri ensiklopediyasi Naxcivan 2008 seh 269 270 az