Qızıl kilsə (erm: Karmiravank) – Türkiyə Cümhuriyyətində, Qars ilinin Ani şəhər xarabalığının 15 km Şimalında, Yağıkəsən kəndi ərazisində erkən orta əsrlər dövrünə aid kilsə.
Qızıl kilsə | |
---|---|
Ölkə | Türkiyə |
Şəhər | Qars |
Yerləşir | |
Aidiyyatı | Erməni Qriqoryan Kilsəsi |
Tikilmə tarixi | X əsr |
Üslubu | |
|
Kilsə kiçik bir çayın kənarında, ətrafında heç bir ağac olmayan hündür bir təpənin üstündə inşa edilmişdir. Kilsənin kilometrlərlə uzaqlıqdan görünən konik dam silueti, üfuqdəki dağ və təpələrlə uyğunluq təşkil edərək, əsrarəngiz bir görüntü əmələ gətirir.
Kilsənin tarixiylə bağlı demək olar ki, heç nə məlum deyil. Sadəcə araşdırmaçılar binanın bir erkən orta əsr abidəsi olduğunu qeyd edirlər. Kilsə, XIX əsrə qədər Yağıkəsən kəndinin kilsəsi olaraq istifadə edilmiş və rəsmi qeydlərdə adı Surb Astvatsatzin (Məryəm ana kilsəsi) olaraq qeyd edilmişdir.
1877-ci il Rusiya – Osmanlı müharibəsində kilsə böyük ziyan görmüş, lakin sonradan dəyən zərər aradan qaldırılmışdır. Keşiş Salatiel Ter Davityanın kilsəni "öz əlləriylə" bərpa etməsi haqqında kilsənin giriş qapısı üstündəki kitabədə məluat verilir.
1920-ci ildə Yağıkəsən kəndinin əhalisi Qərbi Azərbaycan ərazisində qurulan qondarma Ermənistan SSR ərazisinə köçürülənə kimi kənd bir erməni kənd idi və kilsə də həmin kəndin sakinlərinə məxsus idi. Kəndin əhalisi Azərbaycana köçürüldükdən sonra isə kilsə tərk edilib. Lakin abidə günümüzə yaxşı vəziyyətdə çatıb.
Memarlıq xüsusiyyətləri
Kilsənin ümumi planlaşdırılması, X əsr erməni kilsələrini xatırladır. Lakin divar bəzəkləri, kilsənin daha gec bir tarixə, XII əsrin sonu, XIII əsrin əvəllərinə aid olduğunu söyləməyə imkan verir. Mütəxəssislər qeyd edirlər ki, Ani yaxınlığında orta əsr erməni memarlığının nümunəsi kimi təqdim ediləcək bir əsər axtarılarsa bu heç şübhəsiz Qızıl kilsə olmalıdır.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qizil kilse erm Karmiravank Turkiye Cumhuriyyetinde Qars ilinin Ani seher xarabaliginin 15 km Simalinda Yagikesen kendi erazisinde erken orta esrler dovrune aid kilse Qizil kilseOlke TurkiyeSeher QarsYerlesirAidiyyati Ermeni Qriqoryan KilsesiTikilme tarixi X esrUslubuQizil kilse Kilse kicik bir cayin kenarinda etrafinda hec bir agac olmayan hundur bir tepenin ustunde insa edilmisdir Kilsenin kilometrlerle uzaqliqdan gorunen konik dam silueti ufuqdeki dag ve tepelerle uygunluq teskil ederek esrarengiz bir goruntu emele getirir Kilsenin tarixiyle bagli demek olar ki hec ne melum deyil Sadece arasdirmacilar binanin bir erken orta esr abidesi oldugunu qeyd edirler Kilse XIX esre qeder Yagikesen kendinin kilsesi olaraq istifade edilmis ve resmi qeydlerde adi Surb Astvatsatzin Meryem ana kilsesi olaraq qeyd edilmisdir 1877 ci il Rusiya Osmanli muharibesinde kilse boyuk ziyan gormus lakin sonradan deyen zerer aradan qaldirilmisdir Kesis Salatiel Ter Davityanin kilseni oz elleriyle berpa etmesi haqqinda kilsenin giris qapisi ustundeki kitabede meluat verilir 1920 ci ilde Yagikesen kendinin ehalisi Qerbi Azerbaycan erazisinde qurulan qondarma Ermenistan SSR erazisine kocurulene kimi kend bir ermeni kend idi ve kilse de hemin kendin sakinlerine mexsus idi Kendin ehalisi Azerbaycana kocuruldukden sonra ise kilse terk edilib Lakin abide gunumuze yaxsi veziyyetde catib Memarliq xususiyyetleriKilsenin umumi planlasdirilmasi X esr ermeni kilselerini xatirladir Lakin divar bezekleri kilsenin daha gec bir tarixe XII esrin sonu XIII esrin evellerine aid oldugunu soylemeye imkan verir Mutexessisler qeyd edirler ki Ani yaxinliginda orta esr ermeni memarliginin numunesi kimi teqdim edilecek bir eser axtarilarsa bu hec subhesiz Qizil kilse olmalidir Hemcinin bax