Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qələbə meydanında Leninqradın müdafiəçilərinə abidə (rus. Монумент героическим защитникам Ленинграда) — 1941–1943-cü illərdə Leninqradın blokadası zamanı Leninqradı müdafiə etmiş Qızıl Ordu hərbçilərinin şərəfinə ucaldılmış monumental heykəltaraşlıq kompleksi.
| Qələbə meydanında Leninqradın müdafiəçilərinə heykəl | |
|---|---|
| Монумент героическим защитникам Ленинграда | |
 Abidənin 1981-ci ildə ümumi görünüşü | |
 | |
| Ölkə |  Rusiya |
| Şəhər |  Sankt-Peterburq |
| Yerləşir | Qələbə meydanı |
| Heykəltaraş | Mixail Anikuşin |
| Memar | Valentin Kamenski Sergey Speranski |
| Tikilmə tarixi | 1974—1975 |
| Hündürlüyü | 4.800 sm |
| Material | bürünc, qranit |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Leninqradın qəhrəman müdafiəçiləri şərəfinə abidənin ucaldılması ideyası hələ Böyük Vətən Müharibəsi illərində meydana gəlmişdi, lakin abidənin inşasına yalnız otuz il sonra, şəhərin düşmən qüvvələrin blokadasından tamamilə təmizlənməsindən sonra başlanmışdır. Abidənin inşa ediləcəyi yer 1960-cı illərdə seçilmiş, kompleksin Sredniy Roqatki meydanında ucaldılması qərarlaşdırılmış, 1962-ci ildə meydan Qələbə meydanı adlandırılmışdır.
Abidə üçün yer təsadüfən seçilməmişdi. Müharibənin ilk günlərindən Moskva prospekti cəbhə yolu olmuş və bu prospektlə xalq qüvvələri, texnika və hərbi birləşmələr hərəkət etmişlər. Məhz bu ərazinin yaxınlığından müdafiə xətti keçirdi. Sredniy Roqatki meydanının özündə xəndəklər qazılmış, tank əlehinə qurğular yerləşdirilmişdi. 1945-ci ildə Böyük Vətən Müharibəsinin başa çatmasından sonra müharibədən qayıdan qvardiya döyüşçülərini qarşılamaq üçün məhz burada müvəqqəti triumfal arka inşa edilmişdi.
Kompleks əhalinin verdiyi bəxşişlər hesabına inşa edilmişdi. Bəxşişlərin toplanması məqsədi ilə Dövlət Bankında 114292 №-li hesab yaradılmışdı. Şəhər sakinləri bu çağırışa müsbət yanaşmışdılar. Yüz minlərlə şəhər sakini, təşkilatlar və ictimai birliklər bu hesaba ödənişlər etmişlər. Layihə üçün müsabiqə elan edilsə də qalib olmadığına görə kompleksin inşası bir müddət yubanmışdır.
1970-ci illərdə layihə üzərində işlərin tamamlanması üçün xüsusi yaradıcı qrup təşkil olunmuşdur. Nəticədə Leninqradın qəhrəman müdafiəçiləri şərəfinə abidə memarlar V. A. Kamenski, S. B. Speranski və heykəltaraş M. K. Anikuşinin layihəsi əsasında inşa edilmişdir. Onların üçü də Leninqradın müdafiəsində şəxsən iştirak etmişdilər. Abidə Pulkovski yüksəkliyi və hava limanı tərəfdən Sankt-Peterburqun cənub girişini formalaşdırır. Ümumilikdə kompleks şəhərin qəhrəmanlıq tarixinin bürünc və qranit üzərində həkk edilmiş tarixçəsidir. Kompleksin əsas fasadı şəhərə daxil olanlara — Qələbə meydanına tərəf istiqamətlənir. Hündür qranit üzərində Leninqrad müdafiəçilərinin 26 bürünc heykəli ucaldılmışdır. Heykəllər qrupu cəbhə xətti istiqamətinə — Pulkovski yüksəkliyinə istiqamətlənir.
Üç il sonra 23 fevral 1978-ci ildə abidə kompleksi tərkibində yeraltı xatirə zalının açılışı olmuşdur. Hazırda həmin zal Şəhər Tarixi Muzeyinin filialı kimi fəaliyyət göstərir. Bu zalda Leninqradın blokadasına həsr edilmiş sənədli-bədii ekspozisiya nümayiş etdirilir. Zalda blokada günlərini əks etdirən şam formalı 900 çıraq quraşdırılmışdır. Çıraqların altında Leninqrad ətrafında döyüşlərin baş verdiyi yaşayış məntəqələrinin adları yazılmışdır. Xatirə zalında "1941-Blokada" və "Qələbə" (müəlliflər: S. N. Repin, İ. Q. Uralov, N. P. Fomin, rəhbər: A. A. Mılnikov) mozaik pannoları, "Leninqrad uğrunda qəhrəman döyüş" elektron xəritsəi, şəhərin 700 müdafiəçisinin adlarının yazıldığı mərmər lövhə yerləşir. 1995-ci ildə ekspozisiyaya Leninqrad uğrunda canlarını fəda etmiş hərbçilərin və mülki vətəndaşların adlarının yazıldığı Xatirə Kitabı da əlavə edilmişdir.
Təsviri
Memorialın əsas vertikalı — 48 metrlik qranit obelisk – Böyük Vətən Müharibəsində xalqların qələbəsini simvolizə edir. Obeliskin aşağısında "Qaliblər" heykəl qrupu yerləşir: işçi və əsgərin təsvir olunduğu bu heykəllər M. K. Anikuşinin fikrincə cəbhə və şəhərin birliyini göstərir. Obelisk "Qələbə meydanı" ilə "Blokada" yarımdairəvi xatirə zalının arasında yerləşir.
Kompleksin şəhərə baxan şimal tərəfində "Blokada" xatirə zalı yerləşir. Zal 40 m diametr dairə və 124 m uzunluğunda divarlar vasitəsiylə kənar aləmdən ayrılır və bu blokadanı simvolizə edir. Zalın mərkəzində "Blokada" heykəl kompozisiyası yerləşir. Müəllif heykəlləri insan boyu ölçüsündə işləmişdir ki, izləyicilər leninqradlıların necə dərin iztirab çəkdiklərini, ölüm və həyat arasında sərhəddin necə nazik olmasını hiss edə bilsinlər. Öz əsərindən bəhs edərkən sənətkar qeyd edir ki, o hər şeyi ifadə etməyə çalışmışdır: bombardmanlar, top atəşləri, dəhşətli aclıq, şiddətli soyuq, əziyyət və Leninqrada qəddar düşmən tərəfindən vurulmuş yaralar.
İstinadlar
- "Экспозиция Монумента героическим защитникам Ленинграда". 2019-04-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-04-30.
- "Творческая мастерская «Группа ФоРУС». Мозаики монумента героическим защитникам Ленинграда". 2019-04-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-04-30.
Ədəbiyyat
- Памятники Санкт-Петербурга. Справочник. СПб.: Артбюро, 2002.
- Исаченко, В. Г. Памятники Санкт-Петербурга. Справочник. СПб.: Паритет, 2004.
- Гусаров, А. Ю. Памятники воинской славы Петербурга. СПб., 2010.
- Ковальчук, В. М., Чистиков, А. И. Ленинград и ленинградцы в годы блокады. СПб.: Лики России, 2012.
Xarici keçidlər
- Экспозиция Монумента героическим защитникам Ленинграда
- Творческая мастерская "Группа ФоРУС". Мозаики монумента героическим защитникам Ленинграда
- Экспозиция Монумента героическим защитникам Ленинграда
- Положение о почетном звании "Город-Герой", утвержденное Указом Президиума Верховного Совета СССР от 8 мая 1965 года
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qelebe meydaninda Leninqradin mudafiecilerine abide rus Monument geroicheskim zashitnikam Leningrada 1941 1943 cu illerde Leninqradin blokadasi zamani Leninqradi mudafie etmis Qizil Ordu herbcilerinin serefine ucaldilmis monumental heykeltarasliq kompleksi Qelebe meydaninda Leninqradin mudafiecilerine heykelMonument geroicheskim zashitnikam LeningradaAbidenin 1981 ci ilde umumi gorunusu59 50 34 sm e 30 19 19 s u Olke RusiyaSeher Sankt PeterburqYerlesir Qelebe meydaniHeykeltaras Mixail AnikusinMemar Valentin Kamenski Sergey SperanskiTikilme tarixi 1974 1975Hundurluyu 4 800 smMaterial burunc qranitQelebe meydaninda Leninqradin mudafiecilerine heykel Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiLeninqradin qehreman mudafiecileri serefine abidenin ucaldilmasi ideyasi hele Boyuk Veten Muharibesi illerinde meydana gelmisdi lakin abidenin insasina yalniz otuz il sonra seherin dusmen quvvelerin blokadasindan tamamile temizlenmesinden sonra baslanmisdir Abidenin insa edileceyi yer 1960 ci illerde secilmis kompleksin Sredniy Roqatki meydaninda ucaldilmasi qerarlasdirilmis 1962 ci ilde meydan Qelebe meydani adlandirilmisdir Abide ucun yer tesadufen secilmemisdi Muharibenin ilk gunlerinden Moskva prospekti cebhe yolu olmus ve bu prospektle xalq quvveleri texnika ve herbi birlesmeler hereket etmisler Mehz bu erazinin yaxinligindan mudafie xetti kecirdi Sredniy Roqatki meydaninin ozunde xendekler qazilmis tank elehine qurgular yerlesdirilmisdi 1945 ci ilde Boyuk Veten Muharibesinin basa catmasindan sonra muharibeden qayidan qvardiya doyusculerini qarsilamaq ucun mehz burada muveqqeti triumfal arka insa edilmisdi Kompleks ehalinin verdiyi bexsisler hesabina insa edilmisdi Bexsislerin toplanmasi meqsedi ile Dovlet Bankinda 114292 li hesab yaradilmisdi Seher sakinleri bu cagirisa musbet yanasmisdilar Yuz minlerle seher sakini teskilatlar ve ictimai birlikler bu hesaba odenisler etmisler Layihe ucun musabiqe elan edilse de qalib olmadigina gore kompleksin insasi bir muddet yubanmisdir 1970 ci illerde layihe uzerinde islerin tamamlanmasi ucun xususi yaradici qrup teskil olunmusdur Neticede Leninqradin qehreman mudafiecileri serefine abide memarlar V A Kamenski S B Speranski ve heykeltaras M K Anikusinin layihesi esasinda insa edilmisdir Onlarin ucu de Leninqradin mudafiesinde sexsen istirak etmisdiler Abide Pulkovski yuksekliyi ve hava limani terefden Sankt Peterburqun cenub girisini formalasdirir Umumilikde kompleks seherin qehremanliq tarixinin burunc ve qranit uzerinde hekk edilmis tarixcesidir Kompleksin esas fasadi sehere daxil olanlara Qelebe meydanina teref istiqametlenir Hundur qranit uzerinde Leninqrad mudafiecilerinin 26 burunc heykeli ucaldilmisdir Heykeller qrupu cebhe xetti istiqametine Pulkovski yuksekliyine istiqametlenir Uc il sonra 23 fevral 1978 ci ilde abide kompleksi terkibinde yeralti xatire zalinin acilisi olmusdur Hazirda hemin zal Seher Tarixi Muzeyinin filiali kimi fealiyyet gosterir Bu zalda Leninqradin blokadasina hesr edilmis senedli bedii ekspozisiya numayis etdirilir Zalda blokada gunlerini eks etdiren sam formali 900 ciraq qurasdirilmisdir Ciraqlarin altinda Leninqrad etrafinda doyuslerin bas verdiyi yasayis menteqelerinin adlari yazilmisdir Xatire zalinda 1941 Blokada ve Qelebe muellifler S N Repin I Q Uralov N P Fomin rehber A A Milnikov mozaik pannolari Leninqrad ugrunda qehreman doyus elektron xeritsei seherin 700 mudafiecisinin adlarinin yazildigi mermer lovhe yerlesir 1995 ci ilde ekspozisiyaya Leninqrad ugrunda canlarini feda etmis herbcilerin ve mulki vetendaslarin adlarinin yazildigi Xatire Kitabi da elave edilmisdir TesviriMemorialin esas vertikali 48 metrlik qranit obelisk Boyuk Veten Muharibesinde xalqlarin qelebesini simvolize edir Obeliskin asagisinda Qalibler heykel qrupu yerlesir isci ve esgerin tesvir olundugu bu heykeller M K Anikusinin fikrince cebhe ve seherin birliyini gosterir Obelisk Qelebe meydani ile Blokada yarimdairevi xatire zalinin arasinda yerlesir Kompleksin sehere baxan simal terefinde Blokada xatire zali yerlesir Zal 40 m diametr daire ve 124 m uzunlugunda divarlar vasitesiyle kenar alemden ayrilir ve bu blokadani simvolize edir Zalin merkezinde Blokada heykel kompozisiyasi yerlesir Muellif heykelleri insan boyu olcusunde islemisdir ki izleyiciler leninqradlilarin nece derin iztirab cekdiklerini olum ve heyat arasinda serheddin nece nazik olmasini hiss ede bilsinler Oz eserinden behs ederken senetkar qeyd edir ki o her seyi ifade etmeye calismisdir bombardmanlar top atesleri dehsetli acliq siddetli soyuq eziyyet ve Leninqrada qeddar dusmen terefinden vurulmus yaralar Istinadlar Ekspoziciya Monumenta geroicheskim zashitnikam Leningrada 2019 04 12 tarixinde Istifade tarixi 2015 04 30 Tvorcheskaya masterskaya Gruppa FoRUS Mozaiki monumenta geroicheskim zashitnikam Leningrada 2019 04 12 tarixinde Istifade tarixi 2015 04 30 EdebiyyatPamyatniki Sankt Peterburga Spravochnik SPb Artbyuro 2002 Isachenko V G Pamyatniki Sankt Peterburga Spravochnik SPb Paritet 2004 Gusarov A Yu Pamyatniki voinskoj slavy Peterburga SPb 2010 Kovalchuk V M Chistikov A I Leningrad i leningradcy v gody blokady SPb Liki Rossii 2012 Xarici kecidlerVikianbarda Qelebe meydaninda Leninqradin mudafiecilerine heykel ile elaqeli mediafayllar var Ekspoziciya Monumenta geroicheskim zashitnikam Leningrada Tvorcheskaya masterskaya Gruppa FoRUS Mozaiki monumenta geroicheskim zashitnikam Leningrada Ekspoziciya Monumenta geroicheskim zashitnikam Leningrada Polozhenie o pochetnom zvanii Gorod Geroj utverzhdennoe Ukazom Prezidiuma Verhovnogo Soveta SSSR ot 8 maya 1965 goda