Pərçimləmə metaldan və hazırlanmış tikinti və maşın hissələrinin söküləbilməyən birləşməsi üçün tətbiq olunan üsuldur.
Tətbiq sahəsi
Əgər pərçim birləşməsi bir hissədən başqasına güc ötürərsə onda buna güc birləşməsi deyilir. Çənlərin kipləşdirilməsində güc birləşməsi o qədər də rol oynamır, burada kipləşdirici birləşmədən söhbət gedir. Hər iki məsələnin birlikdə həlli pərçimlərn daha yaxın vurulmasını tələb edir. Bunlar yüksək təzyiq altında işləyən çənlərin hazırlanmasında geniş tətbiq olunurlar. Pərçimin qaynaq ilə müqayisədə üstün cəhəti ondan ibarətdir ki, bu birləşmə ucuz başa gəlir, birləşmə zamanı hissələrin mexaniki xassələri qızdırma ilə əlavə olaraq zəiflədilmir və nəzarətsiz daxili gərginlik halı yaranmır. Bu cəhətlər pərçimləmənin yüngül hissələrin hazırlanmasında geniş tətbiq olunmasına gətirib çıxarmışdır.
Konstruksiyası
Birləşdirmə üçün istifadə edilən element pərçim çubuğu adlanır. Çubuqlar adətən bir ucu yarımkürə formasında olan çivi şəklində hazırlanırlar. Birləşdirmə zamanı isə onlar isti və ya soyuq halda, hissələrdə açılmış deşiklərdən keçirilərək çəkiclərin köməyi ilə döyəcəklənir və beləliklə hissələrin bir-birinə nisbətən hərəkətini bu istiqamətdə məhdudlaşdırır. Pərçim başlığının normal ölçüdə alınması üçün çubuğin ucu deşikdən l=1,5d qədər kənara şıxmalıdır. Deşiyin diametri qiyməti pərçim çubuğunun diametrindən asılı olaraq qəbul olunur. Onların arasındakı fərq yığmanın dəqiqliyindən və pərçimin ölçüsündən asılı olaraq 0,5–1 mm arasında dəyişir. Pərçim çubuğunun diametri möhkəmlik hesabatı əsasında tapılır.
Pərçimləri başlığının formasına görə yarımkürəvi, yarımyatıq, yatıq və içiboş olurlar. Təyinatına görə pərşim birləşməsi üç qrupa bölünür: a) möhkəm (metal hissələrdə), b) möhkəm-kip ( buxar qazanlarında, çənlərdə) c) kip (kiçik daxili təzyiqli çənlərdə). Pərçimləmə üsuluna görə lövhələr üst-üstə, uzərinə əlavə lövhə qoyulmaqla uc-uca birləşdirilə bilərlər.
Pərçim biləşməsinin əsas üstün cəhətləri yüksək etibarlıq, keyfiyyətə nəzarət, titrəməyə davamlığından ibarətdir. Texnologiyanın baha olması, pərçim yuvaları hissələri zəiflədərək, əlavə örtük lövhələrinə ehtiyac yaratması onun çatımayan cəhətlərini təşkil edirlər.
Mənbə
- Rezo Əliyev. Maşınqayırma leksikonu. II hissə, Bakı: Appostrof nəşriyyatı, 2012, 423 s.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Percimleme metaldan ve hazirlanmis tikinti ve masin hisselerinin sokulebilmeyen birlesmesi ucun tetbiq olunan usuldur Ikicergeli percim birlesmesiTetbiq sahesiEger percim birlesmesi bir hisseden basqasina guc oturerse onda buna guc birlesmesi deyilir Cenlerin kiplesdirilmesinde guc birlesmesi o qeder de rol oynamir burada kiplesdirici birlesmeden sohbet gedir Her iki meselenin birlikde helli percimlern daha yaxin vurulmasini teleb edir Bunlar yuksek tezyiq altinda isleyen cenlerin hazirlanmasinda genis tetbiq olunurlar Percimin qaynaq ile muqayisede ustun ceheti ondan ibaretdir ki bu birlesme ucuz basa gelir birlesme zamani hisselerin mexaniki xasseleri qizdirma ile elave olaraq zeifledilmir ve nezaretsiz daxili gerginlik hali yaranmir Bu cehetler percimlemenin yungul hisselerin hazirlanmasinda genis tetbiq olunmasina getirib cixarmisdir KonstruksiyasiBirlesdirme ucun istifade edilen element percim cubugu adlanir Cubuqlar adeten bir ucu yarimkure formasinda olan civi seklinde hazirlanirlar Birlesdirme zamani ise onlar isti ve ya soyuq halda hisselerde acilmis desiklerden kecirilerek cekiclerin komeyi ile doyeceklenir ve belelikle hisselerin bir birine nisbeten hereketini bu istiqametde mehdudlasdirir Percim basliginin normal olcude alinmasi ucun cubugin ucu desikden l 1 5d qeder kenara sixmalidir Desiyin diametri qiymeti percim cubugunun diametrinden asili olaraq qebul olunur Onlarin arasindaki ferq yigmanin deqiqliyinden ve percimin olcusunden asili olaraq 0 5 1 mm arasinda deyisir Percim cubugunun diametri mohkemlik hesabati esasinda tapilir Percimleri basliginin formasina gore yarimkurevi yarimyatiq yatiq ve icibos olurlar Teyinatina gore persim birlesmesi uc qrupa bolunur a mohkem metal hisselerde b mohkem kip buxar qazanlarinda cenlerde c kip kicik daxili tezyiqli cenlerde Percimleme usuluna gore lovheler ust uste uzerine elave lovhe qoyulmaqla uc uca birlesdirile bilerler Percim bilesmesinin esas ustun cehetleri yuksek etibarliq keyfiyyete nezaret titremeye davamligindan ibaretdir Texnologiyanin baha olmasi percim yuvalari hisseleri zeiflederek elave ortuk lovhelerine ehtiyac yaratmasi onun catimayan cehetlerini teskil edirler MenbeRezo Eliyev Masinqayirma leksikonu II hisse Baki Appostrof nesriyyati 2012 423 s