Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləyə hansısa kateqoriya əlavə edilməmişdir. Məqaləyə əlavə edərək töhfə verə bilərsiz. |
Bu məqaləni lazımdır. |
Pəhrizi müşahidə edərək, metabolik prosesləri asanlıqla normallaşdırmaq, immunitet sistemini gücləndirmək, həzm sistemini sabitləşdirmək və rifahı yaxşılaşdırmaq olar. Diyetoloqlar gündə ən azı 4 dəfə yeməyi məsləhət görürlər: kəsirli yeməklər metabolik prosesləri sürətləndirdiyi üçün arıqlamağa və bədəndəki artıq yağdan qurtulmağa kömək edir. Yemək arasındakı fasilələr orta hesabla 4-5 saat olmalıdır. Bundan əlavə, səhər yeməyi , nahar və şam yeməyi müddəti vacibdir. Beyinin yeməkdən 20 dəqiqə sonra toxluq siqnalı verməyə başladığı bilinir, buna görə də tələsməyin. Tələsik bir yemək həddindən artıq yeməyə səbəb ola bilər, çünki sadəcə doymuş olduğunuzu anlamaq üçün vaxtınız yoxdur.
Axşam və səhər nə yeyə bilərsiniz ?
"Altıdan sonra yeməyin" qaydası arıqlayan qadınların ən böyük səhvlərindən biridir. Belə bir strategiya, bədənin aclıq hissi səbəbiylə daim stres yaşayacağına və nəticədə həddindən artıq ehtiyat yağının yığılmasına gətirib çıxaracaqdır. Həm sağlamlığınızı, həm də şəklinizi qorumaq üçün axşam yeməyinizdə proteinli qidalar yeməlisiniz, yağlar və karbohidratlardan, həzmi çətin olan qidalardan çəkinin. Ən yaxşısı, axırıncı yemək yatmadan əvvəl 3-4 saatdan gec olmasa. Axşam saatlarında təzə tərəvəzlər, yağsız ət və balıq, süd məhsulları, kəsmik, təbii qatıq yeyə bilərsiniz. Axşam yağlı, qızardılmış, duzlu və konservləşdirilmiş yeməklərdən imtina etməyə dəyər - mədə-bağırsaq traktını çox yükləyir və sağlamlığın qorunmasına kömək etmir.
Nəhayət, heç bir halda səhər yeməyinizi laqeyd yanaşmamalısınız. Səhər yeməyindən imtina etmək arıqlamağa kömək etməyəcək, əksinə metabolik xəstəliklərə səbəb olacaqdır. Səhər yeməyi metabolik prosesləri aktivləşdirir, enerji və güc verir. Səhər yeməyi tez və etibarlı bir şəkildə arıqlamaq istəyən hər kəs üçün mütləqdir. Əlbəttə ki, səhər yeməyi sağlam olmalıdır - səhərlər bədənin yalnız kaloriyə deyil, faydalı maddələrə də ehtiyacı var. Səhər süd məhsulları, yumurta, təzə tərəvəz və meyvələr, quru meyvələr, bal, tam taxıl tostları, kəsmik və pendir, dənli bitkilər əvəzolunmazdır.
Pəhrizinizi dəyişdirmək və kilo vermək qərarına gəldiyiniz təqdirdə gün ərzində qidalanma tarazlığına da diqqət yetirməlisiniz. Səhər yeməyi ən həcmli olmalıdır və gündəlik pəhrizin ən azı dörddə birini təşkil etməlidir. Nahar pəhrizin təxminən üçdə birini təşkil edir və günortadan sonra çay və şam yeməyi üçün hissələr əhəmiyyətli dərəcədə azaldılmalıdır. Kiçik hissələrdə tez-tez kəsirli yeməklərə alışın, axşam hissələrini azaldın, səhər yeməyi və eyni yemək vaxtını unutmayın. Tezliklə bu rejim bir vərdiş halına gələcək və sağlam həyat tərzinizin ayrılmaz bir hissəsinə çevriləcəkdir.
Pəhrizlərdən niyə istifadə etməliyik ?
Biz arıqlamağa yönəldilən pəhrizlərdən artıq kiloqramlardan azad olmaq üçün istifadə edirik. İdmanla məsğul olan insanlar əldə etdikləri nəticələri yaxşılaşdırmaq üçün hüksək enerjili pəhrizlərdən istifadə edir. Vegetarian pəhrizin mahiyyəti heyvanları xilas etməkdən ibarətdir. Ən populyar pəhrizlər çəki azaltma pəhrizləridir. Çəki azaltma strategiyaları seçdiyimiz xüsusi məqsəddən asılıdır. Yaş həddi və sağlamlıq durumu kimi faktlar nəzərə alınmalıdır. Bu çox vacibdir, cünki yaxşı pəhriz ehtiyaclarımıza görə seçilməlidir. Bədən çəkisinin sürətli azaldılması orqanizmi enerji, vitamin və qida maddələrindən məhrum etmədən əldə oluna bilməz. Düzgün seçilməmiş qida mütləq dəri, saç və dırnaqların vəziyyətin pisləşməsinə gətirib çıxarır. Sağlamlığımızı yaxşılaşdırmaq və daha gözəl görünmək üçün biz sağlamlıq pəhrizi tutmağı tövsiyə edirik. O, cəmləşmə qabiliyyətimizi artırır, insanı bəzi xərcəng xəstəlik növlərindən qoruyur, depressiya ilə mübarizə aparmaqda kömək edir və ümumi əhval-ruhiyyəni yaxşılaşdırır. Bu pəhriz həmçinin həyat tərzi hesab edilir və insanın sağlam olmayan qidalanma vərdişlərindən azad olmasını nəzərdə tutur. Bəzilərimiz üçün pəhriz qidalanma vərdişlərin “tam dəyişməsi” deməkdir. O, qidalanma vərdişlərimizin dəyişməsi və həyatımız boyu diskomfortsuz sadiq qala biləcəyimiz yeni sağlam vərdişlərin yaranması deməkdir.
Pəhrizlər kimlər üçün nəzərdə tutulur ?
Pəhriz artıq çəkıni itirməyə yönəldilməyən bir qidalanma tərzi də ola bilər. Bəzən həyat situasiyaları biz nə qida qəbul etdiyimizi müəyyən edir. Hər kəsin xüsusi tələbatları olduğu üçün bir neçə növ pəhrizlər mövcuddur. Şübhəsiz ki, qidanın körpənin sağlamlığı üçün nə qədər zəruri olduğunu anlayan hamilə qadınlar üçün yaradılan pəhriz orqanizmləri çoxlu miqdarda kalsium və maqnezium tələb edən tələbələr üçün nəzərdə tutulan tələbə pəhrizdən fərqlənir. Yaşlı təbəqə üçün pəhriz tam başqa ehtiyacları təmin edir və yaşlanma prosesin ləngitməsi, əhval-ruhiyənin yaxşılaşdırılması və orqanizmin enerji potensialın artırılması kimi məqsədləri güdür. Bəzən kökəlməyə əbəs yerə can atan az bədən çəkisi olan insanlara rast gəlmək olar. Belə insanlar üçün xüsusi pəhriz nəzərdə tutulub.
Mövsümi pəhrizlər
Bəzən insanlar fəsilə uyğun olaraq pəhrizi seçir. Belə bir pəhriz nəyinki orqanizmin müxtəlif vitamin və faydalı maddələrə olan tələbatını ödəyir, həmçinin qidanın mövcud olmasından asılıdır. Yay pəhrizi təzə yığılmış tərəvəzlər, şirəli meyvələr və təzə qöy-göyərti ilə zəngindir. Digər tərəfdən, qış pəhrizi insan orqanizmini enerji ilə təmin etməli və müqavimətini artırmalıdır. Qış vaxtı insan orqanizmi daha çox enerji tələb etdiyi üçün biz daha yağlı və kalorili qidanı qəbul etməyə çalışırıq. Pəhrizi uzun bir müddət ərzində saxlamağa iradəsi olmayan insanlara biz bir günlük və ya üç günlük pəhrizi tutmaqa tövsiyə edirik.
Pəhrizdən çıxma üsulu
Səmərəli pəhrizin insan orqanizmi üçün faydası pəhrizdən necə çıxacağımızdan çox asılıdır. İdeal çəkini əldə etmək üçün pəhrizdən çıxma prosesi tədrici olmalıdır. Yaxşı nəticə əldə etmək üçün sadəcə çəkini tədricən aşağı salmaq lazımdır və sonrakı müddətdə az kalorili qidadan yavaş-yavaş uzaqlaşmaq lazımdır. Əgər davamlı nəticələri əldə etmək istəyirsinizsə, pəhriz tutduqdan sonra düzgün qidalanma vərdişləri əldə etmək lazımdır. Pəhriz həyat tərzinin ayrılmaz bir hissəsinə çevrilməlidir. Bundan əlavə, fiziki fəaliyyət ilə məşğul olmaq zəruridir, çünki beləliklə biz orqanizmin gündəlik kalori tələbatlarını tarazlamış oluruq. Qidanın kalori dəyərindən çəkimizin artması və yaxud azalması birbaşa asılıdır. Qəbul etdiyimiz qida kalori baxımından optimal olanda, bu bizim maddə mübadiləsini yaxşılaşdırır və bizi yo-yo effektindən (yəni çəkinin gah artıb gah azalmasından) qoruyur.
Bir neçə faydalı məsləhətlər...
Tərkibində az yağ olan üç dadlı yemək kişilər üçün pəhrizin əsasını təşkil etməlidir. Səhər yeməyi əsasən bütün gün üçün enerjini təmin edən karbohidratlardan, nahar proteinlərdən, şam isə piy yandıran karbohidratlar porsiyasından ibarətdir. Əsas yeməklər arasında daha yüngül bir yemək də olmalıdır, məsələn, kiçik stəkan yoğurt, 100 ml tomat şirəsi (110 kilokalori), şirin olmayan desert, misal üçün, bir qaşıq kəsmik ilə bir dilim çovdar çörəyi və dilim-dilim doğranmış xiyar (75 kilokalori). Ətə əla bir əvəz balıq və tərəvəzlərdir, lakin bu o demək deyil ki, ət yeməkdən tamamilə imtina etməlisiniz (bu xüsusilə də müntəzəm və fəal şəkildə məşq edən kişilərə aiddir). Biz qızardılmış ət və balıqdan, həmçinin “boş" kaloriyalarla bədəni təchiz edən, iştahı kəskinləşdirən, qarın köpü və mədənin pozulmasına səbəb olan alkoqol barədə unutmalıyıq. Buna baxmayaraq, hərdənbir bir az araq və ya qırmızı şərab içməyi özümüzə rəva görə bilərik. Biz həmçinin tünd qəhvə və çayın istehlakını azaltmalıyıq.
Unutmayın ki, düzgün qidalanma insanın sağlamlığı üçün ən vacib amildir. Gündəlik rasionda zülallar, yağlar, karbohidratlar, mineral duzlar və təbii ki, vitaminlər olmalıdır. Bu üzvi maddələrin hər biri müəyyən miqdarda insan orqanizmi üçün çox vacib və faydalıdır. Zülallar hər bir canlı hüceyrədə olur. Onlar yeni hüceyrələrin yaranması, bütün orqanizmin toxumalarının bərpası və inkişafı üçün lazımdır. Zülallar həm heyvan, həm də bitki mənşəli olurlar. Heyvan mənşəli zülallar ən çox süd, ət, balıq və yumurtanın tərkibində mövcuddur. Tərəvəzlər, yarmalar, çörək bitki mənşəli zülallarla zəngindir.
Qidalanma üçün meyvələrin, kələmin və kartofun tərkibinə daxil olan zülallar xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Hər bir insan gündə 100-120 qram zülal qəbul etməlidir. Fiziki işlə məşğul olan insanlar üçün gündəlik zülal həddi 150-160 qramdır. Bu miqdarın 60 faizini heyvan mənşəli zülallar təşkil etməlidir.
Yağlar Süd məhsullarının (kərə yağı, xama, kəsmik, qaymaq, süd) tərkibinə daxil olan yağlar insana daha çox xeyirlidir. Bu yağların tərkibində vitaminlər çoxdur və onlar asanlıqla həzm olunur.
Bitki mənşəli yağlar isə yüksək qidalılığı ilə seçilir… İnsana bir gündə lazım olan yağların orta miqdarı 80-110 qramdır. Onların yarısı bitki, yarısı isə heyvan mənşəli yağlar olmalıdır.
Karbohidratlar Karbohidratlar da enerji mənbəyi hesab olunur. Onlar məhsulların tərkibinə şəkər və nişasta hüceyrələri şəklində daxil olur. Həm şəkər, həm də nişasta çox dəyərli qida məhsullarıdır. Onlar ən çox bitki mənşəli məhsulların (tərəvəzlər, giləmeyvələr, yarmalar, un, çörək) tərkibində olur. Karbohidratlar mədə-bağırsaq sisteminin düzgün işləməsi üçün lazımdır.
Mineral duzlar Həyat üçün çox zəruri olan üzvi maddələrdir.
Kalsium – sümüklərə, əzələlərin və ürəyin normal işinə; fosfor – sümüklərə, toxumalar və sinir sisteminin işi üçün; maqnium –qan damar sistemi; dəmir – qanın tərkibi üçün zəruridir. Mineral düzlara ən çox meyvə və tərəvəzlərin tərkibində rast gəlinir. Yarmalarda və süd məhsullarında da mineral duzlar var. Fosfor – ət, balıq, pendir, kələm, yumurta və çörəkdə; maqnium – yarmalarda, qara çörəkdə; dəmir – təzə göyərtidə, ətdə və çörəkdə var.
Hər gün orqanizmə orta hesabla 0,8-1 qram kalsium, 1,5-1,7 qram fosfor, 0,3-0,5 qram maqnium, 1,4-1,6 qram dəmir lazımdır. Vitaminlər Vitaminlər orqanizmin sağlamlığı üçün hava qədər vacibdir. Onların çatışmazlığı qısa müddətdə insanın orqanizmində xəstəlik şəklində üzə çıxır. Qida məhsullarının tərkibində mövcud olan hər bir vitamin orqanizmə özünəməxsus tərzdə təsir edir.
- Saglam Arıqlayın saytı 27 fevral 2021
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleye hansisa kateqoriya elave edilmemisdir Meqaleye kateqoriyalar elave ederek tohfe vere bilersiz Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Pehrizi musahide ederek metabolik prosesleri asanliqla normallasdirmaq immunitet sistemini guclendirmek hezm sistemini sabitlesdirmek ve rifahi yaxsilasdirmaq olar Diyetoloqlar gunde en azi 4 defe yemeyi meslehet gorurler kesirli yemekler metabolik prosesleri suretlendirdiyi ucun ariqlamaga ve bedendeki artiq yagdan qurtulmaga komek edir Yemek arasindaki fasileler orta hesabla 4 5 saat olmalidir Bundan elave seher yemeyi nahar ve sam yemeyi muddeti vacibdir Beyinin yemekden 20 deqiqe sonra toxluq siqnali vermeye basladigi bilinir buna gore de telesmeyin Telesik bir yemek heddinden artiq yemeye sebeb ola biler cunki sadece doymus oldugunuzu anlamaq ucun vaxtiniz yoxdur Axsam ve seher ne yeye bilersiniz Altidan sonra yemeyin qaydasi ariqlayan qadinlarin en boyuk sehvlerinden biridir Bele bir strategiya bedenin acliq hissi sebebiyle daim stres yasayacagina ve neticede heddinden artiq ehtiyat yaginin yigilmasina getirib cixaracaqdir Hem saglamliginizi hem de seklinizi qorumaq ucun axsam yemeyinizde proteinli qidalar yemelisiniz yaglar ve karbohidratlardan hezmi cetin olan qidalardan cekinin En yaxsisi axirinci yemek yatmadan evvel 3 4 saatdan gec olmasa Axsam saatlarinda teze terevezler yagsiz et ve baliq sud mehsullari kesmik tebii qatiq yeye bilersiniz Axsam yagli qizardilmis duzlu ve konservlesdirilmis yemeklerden imtina etmeye deyer mede bagirsaq traktini cox yukleyir ve saglamligin qorunmasina komek etmir Nehayet hec bir halda seher yemeyinizi laqeyd yanasmamalisiniz Seher yemeyinden imtina etmek ariqlamaga komek etmeyecek eksine metabolik xesteliklere sebeb olacaqdir Seher yemeyi metabolik prosesleri aktivlesdirir enerji ve guc verir Seher yemeyi tez ve etibarli bir sekilde ariqlamaq isteyen her kes ucun mutleqdir Elbette ki seher yemeyi saglam olmalidir seherler bedenin yalniz kaloriye deyil faydali maddelere de ehtiyaci var Seher sud mehsullari yumurta teze terevez ve meyveler quru meyveler bal tam taxil tostlari kesmik ve pendir denli bitkiler evezolunmazdir Pehrizinizi deyisdirmek ve kilo vermek qerarina geldiyiniz teqdirde gun erzinde qidalanma tarazligina da diqqet yetirmelisiniz Seher yemeyi en hecmli olmalidir ve gundelik pehrizin en azi dordde birini teskil etmelidir Nahar pehrizin texminen ucde birini teskil edir ve gunortadan sonra cay ve sam yemeyi ucun hisseler ehemiyyetli derecede azaldilmalidir Kicik hisselerde tez tez kesirli yemeklere alisin axsam hisselerini azaldin seher yemeyi ve eyni yemek vaxtini unutmayin Tezlikle bu rejim bir verdis halina gelecek ve saglam heyat terzinizin ayrilmaz bir hissesine cevrilecekdir Pehrizlerden niye istifade etmeliyik Biz ariqlamaga yoneldilen pehrizlerden artiq kiloqramlardan azad olmaq ucun istifade edirik Idmanla mesgul olan insanlar elde etdikleri neticeleri yaxsilasdirmaq ucun huksek enerjili pehrizlerden istifade edir Vegetarian pehrizin mahiyyeti heyvanlari xilas etmekden ibaretdir En populyar pehrizler ceki azaltma pehrizleridir Ceki azaltma strategiyalari secdiyimiz xususi meqsedden asilidir Yas heddi ve saglamliq durumu kimi faktlar nezere alinmalidir Bu cox vacibdir cunki yaxsi pehriz ehtiyaclarimiza gore secilmelidir Beden cekisinin suretli azaldilmasi orqanizmi enerji vitamin ve qida maddelerinden mehrum etmeden elde oluna bilmez Duzgun secilmemis qida mutleq deri sac ve dirnaqlarin veziyyetin pislesmesine getirib cixarir Saglamligimizi yaxsilasdirmaq ve daha gozel gorunmek ucun biz saglamliq pehrizi tutmagi tovsiye edirik O cemlesme qabiliyyetimizi artirir insani bezi xerceng xestelik novlerinden qoruyur depressiya ile mubarize aparmaqda komek edir ve umumi ehval ruhiyyeni yaxsilasdirir Bu pehriz hemcinin heyat terzi hesab edilir ve insanin saglam olmayan qidalanma verdislerinden azad olmasini nezerde tutur Bezilerimiz ucun pehriz qidalanma verdislerin tam deyismesi demekdir O qidalanma verdislerimizin deyismesi ve heyatimiz boyu diskomfortsuz sadiq qala bileceyimiz yeni saglam verdislerin yaranmasi demekdir Pehrizler kimler ucun nezerde tutulur Pehriz artiq cekini itirmeye yoneldilmeyen bir qidalanma terzi de ola biler Bezen heyat situasiyalari biz ne qida qebul etdiyimizi mueyyen edir Her kesin xususi telebatlari oldugu ucun bir nece nov pehrizler movcuddur Subhesiz ki qidanin korpenin saglamligi ucun ne qeder zeruri oldugunu anlayan hamile qadinlar ucun yaradilan pehriz orqanizmleri coxlu miqdarda kalsium ve maqnezium teleb eden telebeler ucun nezerde tutulan telebe pehrizden ferqlenir Yasli tebeqe ucun pehriz tam basqa ehtiyaclari temin edir ve yaslanma prosesin lengitmesi ehval ruhiyenin yaxsilasdirilmasi ve orqanizmin enerji potensialin artirilmasi kimi meqsedleri gudur Bezen kokelmeye ebes yere can atan az beden cekisi olan insanlara rast gelmek olar Bele insanlar ucun xususi pehriz nezerde tutulub Movsumi pehrizlerBezen insanlar fesile uygun olaraq pehrizi secir Bele bir pehriz neyinki orqanizmin muxtelif vitamin ve faydali maddelere olan telebatini odeyir hemcinin qidanin movcud olmasindan asilidir Yay pehrizi teze yigilmis terevezler sireli meyveler ve teze qoy goyerti ile zengindir Diger terefden qis pehrizi insan orqanizmini enerji ile temin etmeli ve muqavimetini artirmalidir Qis vaxti insan orqanizmi daha cox enerji teleb etdiyi ucun biz daha yagli ve kalorili qidani qebul etmeye calisiriq Pehrizi uzun bir muddet erzinde saxlamaga iradesi olmayan insanlara biz bir gunluk ve ya uc gunluk pehrizi tutmaqa tovsiye edirik Pehrizden cixma usuluSemereli pehrizin insan orqanizmi ucun faydasi pehrizden nece cixacagimizdan cox asilidir Ideal cekini elde etmek ucun pehrizden cixma prosesi tedrici olmalidir Yaxsi netice elde etmek ucun sadece cekini tedricen asagi salmaq lazimdir ve sonraki muddetde az kalorili qidadan yavas yavas uzaqlasmaq lazimdir Eger davamli neticeleri elde etmek isteyirsinizse pehriz tutduqdan sonra duzgun qidalanma verdisleri elde etmek lazimdir Pehriz heyat terzinin ayrilmaz bir hissesine cevrilmelidir Bundan elave fiziki fealiyyet ile mesgul olmaq zeruridir cunki belelikle biz orqanizmin gundelik kalori telebatlarini tarazlamis oluruq Qidanin kalori deyerinden cekimizin artmasi ve yaxud azalmasi birbasa asilidir Qebul etdiyimiz qida kalori baximindan optimal olanda bu bizim madde mubadilesini yaxsilasdirir ve bizi yo yo effektinden yeni cekinin gah artib gah azalmasindan qoruyur Bir nece faydali meslehetler Terkibinde az yag olan uc dadli yemek kisiler ucun pehrizin esasini teskil etmelidir Seher yemeyi esasen butun gun ucun enerjini temin eden karbohidratlardan nahar proteinlerden sam ise piy yandiran karbohidratlar porsiyasindan ibaretdir Esas yemekler arasinda daha yungul bir yemek de olmalidir meselen kicik stekan yogurt 100 ml tomat siresi 110 kilokalori sirin olmayan desert misal ucun bir qasiq kesmik ile bir dilim covdar coreyi ve dilim dilim dogranmis xiyar 75 kilokalori Ete ela bir evez baliq ve terevezlerdir lakin bu o demek deyil ki et yemekden tamamile imtina etmelisiniz bu xususile de muntezem ve feal sekilde mesq eden kisilere aiddir Biz qizardilmis et ve baliqdan hemcinin bos kaloriyalarla bedeni techiz eden istahi keskinlesdiren qarin kopu ve medenin pozulmasina sebeb olan alkoqol barede unutmaliyiq Buna baxmayaraq herdenbir bir az araq ve ya qirmizi serab icmeyi ozumuze reva gore bilerik Biz hemcinin tund qehve ve cayin istehlakini azaltmaliyiq Unutmayin ki duzgun qidalanma insanin saglamligi ucun en vacib amildir Gundelik rasionda zulallar yaglar karbohidratlar mineral duzlar ve tebii ki vitaminler olmalidir Bu uzvi maddelerin her biri mueyyen miqdarda insan orqanizmi ucun cox vacib ve faydalidir Zulallar her bir canli huceyrede olur Onlar yeni huceyrelerin yaranmasi butun orqanizmin toxumalarinin berpasi ve inkisafi ucun lazimdir Zulallar hem heyvan hem de bitki menseli olurlar Heyvan menseli zulallar en cox sud et baliq ve yumurtanin terkibinde movcuddur Terevezler yarmalar corek bitki menseli zulallarla zengindir Qidalanma ucun meyvelerin kelemin ve kartofun terkibine daxil olan zulallar xususi ehemiyyet kesb edir Her bir insan gunde 100 120 qram zulal qebul etmelidir Fiziki isle mesgul olan insanlar ucun gundelik zulal heddi 150 160 qramdir Bu miqdarin 60 faizini heyvan menseli zulallar teskil etmelidir Yaglar Sud mehsullarinin kere yagi xama kesmik qaymaq sud terkibine daxil olan yaglar insana daha cox xeyirlidir Bu yaglarin terkibinde vitaminler coxdur ve onlar asanliqla hezm olunur Bitki menseli yaglar ise yuksek qidaliligi ile secilir Insana bir gunde lazim olan yaglarin orta miqdari 80 110 qramdir Onlarin yarisi bitki yarisi ise heyvan menseli yaglar olmalidir Karbohidratlar Karbohidratlar da enerji menbeyi hesab olunur Onlar mehsullarin terkibine seker ve nisasta huceyreleri seklinde daxil olur Hem seker hem de nisasta cox deyerli qida mehsullaridir Onlar en cox bitki menseli mehsullarin terevezler gilemeyveler yarmalar un corek terkibinde olur Karbohidratlar mede bagirsaq sisteminin duzgun islemesi ucun lazimdir Mineral duzlar Heyat ucun cox zeruri olan uzvi maddelerdir Kalsium sumuklere ezelelerin ve ureyin normal isine fosfor sumuklere toxumalar ve sinir sisteminin isi ucun maqnium qan damar sistemi demir qanin terkibi ucun zeruridir Mineral duzlara en cox meyve ve terevezlerin terkibinde rast gelinir Yarmalarda ve sud mehsullarinda da mineral duzlar var Fosfor et baliq pendir kelem yumurta ve corekde maqnium yarmalarda qara corekde demir teze goyertide etde ve corekde var Her gun orqanizme orta hesabla 0 8 1 qram kalsium 1 5 1 7 qram fosfor 0 3 0 5 qram maqnium 1 4 1 6 qram demir lazimdir Vitaminler Vitaminler orqanizmin saglamligi ucun hava qeder vacibdir Onlarin catismazligi qisa muddetde insanin orqanizminde xestelik seklinde uze cixir Qida mehsullarinin terkibinde movcud olan her bir vitamin orqanizme ozunemexsus terzde tesir edir Saglam Ariqlayin sayti 27 fevral 2021