Bənövşəyi güləbətin (lat. Pulsatilla violacea) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin qaymaqçiçəyikimilər fəsiləsinin güləbətin cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və status: "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir – VU A2c+3c. Azərbaycanın nadir növüdür.
Bənövşəyi güləbətin | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Bənövşəyi güləbətin | ||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
|
Qısa morfoloji təsviri
Çoxillik ot bitkisidir. Gövdəsi sadədir, 5-20 sm hündürlükdədir, yarpaqlarla birlikdə yumşaq tüklüdür. Kök üzərində olan yarpaqlar çiçəklərlə birlikdə əmələ gəlir, uzunsov, ikiqat lələkvari yarılmış xətvari, qısa, itiləşmiş hissələrə ayrılmışdır. Çiçəklər bənövşəyi, bəzən də ağımtıl rənglidir. Çiçəkyanlığının yarpaqları ellipsivari və ya tərsyumurtavari, uzunsov, 3 sm-ə qədər uzunluqdadır. Meyvələrin saplağı tükcüklü, 2-3 sm uzunluqdadır.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
Çiçəkləməsi may-iyun aylarına təsadüf edir. Orta dağ qurşağından yuxarı dağ qurşağına qədər meşə talalarında, meşə kənarlarında, kolluqlarda rast gəlinir.
Yayılması
Kiçik Qafqazın şimal, cənub, mərkəzi hissələri və Naxçıvanın dağlıq hissəsi.
Sayı və tendensiyası
Fraqment şəklində rast gəlinən areallarında saylarının azalması müşahidə olunur.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Antropogen amillər (əsasən yay otlsaqlarının sistemsiz otarılması və biçənək kimi istifadə edilməsi).
Mühafizə tədbirləri
Yayıldığı ərazilərin nəzarətə götürülməsi, axtarış monitorinqlərinin aparılması, toxumla çoxalan bitki olduğundan lazımi miqdarda toxum ehtiyyatının toplanılması təklif olunur.
Sinonimləri
Pulsatilla georgica Rupr.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Benovseyi gulebetin lat Pulsatilla violacea bitkiler aleminin qaymaqcicekliler destesinin qaymaqciceyikimiler fesilesinin gulebetin cinsine aid bitki novu IUCN Qirmizi Siyahisina gore novun kateqoriyasi ve status Nesli kesilmeye hessas olanlar kateqoriyasina aiddir VU A2c 3c Azerbaycanin nadir novudur Benovseyi gulebetinElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Deste QaymaqciceklilerFesile QaymaqciceyikimilerYarimfesile Triba Cins GulebetinNov Benovseyi gulebetinBeynelxalq elmi adiPulsatilla violacea Rupr 1869Sekil axtarisiNCBI 1077390EOL 5529165Qisa morfoloji tesviriCoxillik ot bitkisidir Govdesi sadedir 5 20 sm hundurlukdedir yarpaqlarla birlikde yumsaq tukludur Kok uzerinde olan yarpaqlar ciceklerle birlikde emele gelir uzunsov ikiqat lelekvari yarilmis xetvari qisa itilesmis hisselere ayrilmisdir Cicekler benovseyi bezen de agimtil renglidir Cicekyanliginin yarpaqlari ellipsivari ve ya tersyumurtavari uzunsov 3 sm e qeder uzunluqdadir Meyvelerin saplagi tukcuklu 2 3 sm uzunluqdadir Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleriCiceklemesi may iyun aylarina tesaduf edir Orta dag qursagindan yuxari dag qursagina qeder mese talalarinda mese kenarlarinda kolluqlarda rast gelinir YayilmasiKicik Qafqazin simal cenub merkezi hisseleri ve Naxcivanin dagliq hissesi Sayi ve tendensiyasiFraqment seklinde rast gelinen areallarinda saylarinin azalmasi musahide olunur Mehdudlasdirici amillerAntropogen amiller esasen yay otlsaqlarinin sistemsiz otarilmasi ve bicenek kimi istifade edilmesi Muhafize tedbirleriYayildigi erazilerin nezarete goturulmesi axtaris monitorinqlerinin aparilmasi toxumla coxalan bitki oldugundan lazimi miqdarda toxum ehtiyyatinin toplanilmasi teklif olunur SinonimleriPulsatilla georgica Rupr IstinadlarHemcinin bax