Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Psedax (çeç. Доьлака, inquş Долакоа) - İnquşetiya Respublikasının Malqobek rayonunda yerləşən kənd.
| Psedax | |
|---|---|
| Пседах | |
 | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Sahəsi |
|
| Mərkəzin hündürlüyü | 460 m |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Poçt indeksi | 386332 |
Coğrafiya
Kənd Malqobek rayonunun qərb hissəsində və MalQobek şəhərinin rayon mərkəzindən cənubda, İnquşetiyanın paytaxtı Maqas şəhərindən şimal-qərbdə düz bir xəttdə 35 km məsafədə yerləşir. Şimal-şərqdə Psedax Saqopşi kəndinə, qərbdə kəndinə, cənub-şərqdə ən yaxın yaşayış məntəqəsi , cənub-qərbdə isə (Şimali Osetiya) ilə həmsərhəddir.
Kənd Sunjenski silsiləsinin şimal ətəyində, dağətəyi zonada yerləşir. Musakay zirvəsi kəndin cənubunda (872.5 m), cənub-şərqində Babalo dağı (818.1 m) yüksəlir. Kənddəki təpəlik ərazilərində dəniz səviyyəsindən mütləq hündürlüyü 420-540 metr arasında dəyişir. Hidroqrafik şəbəkə Musakay dağının şimal yamacında başlayan və kənddən axan kiçik Psedax çayı ilə təmsil olunur. Qərbdə, Sunjenski silsiləsinin şimal yamacında Joronka çayı axır.
İqlimi orta dərəcədə soyuq rütubətlidir. Hava temperaturunun iyulun orta aylıq amplitudası + 21.7 ° C, yanvarda −3.5 ° C arasında dəyişir. Orta illik yağıntının miqdarı 677 mm-dir. Ən çox yağıntı aprel-avqust ayları arasında düşür.
Tarix
Kənd 1820-ci ildə Kiçik Kabarda ərazisində qurulmuşdur.1860-cı illərdə ərazi Kiçik Kabarda Bekoviçi-Çərkəz şahzadələrindən geri alındı və Nazran cəmiyyətinə verildi.
Kəndin adının etimologiyasına gəldikdə, Psedax kabardin dilindəki "gözəl su / çay" mənasını verən Pudaçe sözünün təhrif olunmuş halıdır.
1926-cı ildə kənd İnquş Muxtar Vilayətinin Açalukovski rayonunun mərkəzi və eyni zamanda Psedaxdan əlavə kənd təsərrüfatını da əhatə edən Psedax Kənd Sovetinin mərkəzi idi: Şərqi Sovetski, Doxolber, Qərbi Sovetski, Mazaevski, 1920-1921-ci illərdə yaranmışdır. Kəndin özündə 344 ev (325 kəndli və 19 kəndli olmayan), 1802 nəfər yaşayırdı (884 kişi və 918 qadın).
1944-cü ilə qədər kənd Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının Psedax bölgəsinin inzibati mərkəzi idi. 1944-cü ildə çeçenlərin və inquşların deportasiyasından və Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının ləğv edilməsindən sonra Psedax kəndi Alanski adlandırıldı. 1957-ci ildə Çeçen-Inguş Muxtar Sovet Sosialist Respublikası bərpa edildikdən sonra kənd əvvəlki adı - Psedaha qaytarıldı.
Psedax kəndinin yaxınlığında 1 sentyabr 2004-cü ildə Beslan şəhərində 1 nömrəli məktəbi ələ keçirən terrorçuların düşərgəsi var idi..
Əhali
| İl | 1926 | 2002 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Əhali | 1802 | 6312 | 6523 | 6590 | 6663 | 6770 | 4606 | 4619 | 4753 | 4909 | 5036 | 5205 | 5369 | 5514 | 5644 | 5799 |
Milli tərkib
| Год переписи | 1939 | 1970 | 2002 | 2010 |
|---|---|---|---|---|
| çeçenlər | 1 804 | 2 615 | 652 | 3 807 |
| inquşlar | 178 | 403 | 5 485 | 760 |
| ruslar | 130 | 176 | 59 | 11 |
| digərləri | 133 | 107 | 116 | 28 |
| cəmi | 2 245 | 3 301 | 6 312 | 4 606 |
İnfrastruktur
- 8 nömrəli uşaq bağçası "Çeburaşka" - Karl Marks küçəsi, 40a
- 7 nömrəli orta məktəb - Nuradilova küçəsi, 35
- 25 nömrəli orta məktəb - Şkolnaya küçəsi, 19a
- Tam hüquqlu bir rayon xəstəxanasına çevrilməsi planlaşdırılan feldşer məntəqəsi.
- Mədəniyyət evinin binasında kənd kitabxanası
İstinadlar
- http://www.gks.ru/free_doc/2016/oktmo/tom4_oktmo.rar.
- GEOnet Names Server. 2018.
- "Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2023 года (с учётом итогов Всероссийской переписи населения 2020 г.)" (rus). 2023-08-18. İstifadə tarixi: 2023-08-23..
- "Закон Республики Ингушетия от 23 февраля 2009 года № 5-рз «Об установлении границ муниципальных образований Республики Ингушетия и наделении их статусом сельского поселения, муниципального района и городского округа»". 2018-01-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-22.
- "Поиск кодов ОКАТО. Сельское поселение Пседах, Малгобекский район". 2016-06-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-22.
- "Росреестр. Публичная кадастровая карта". 2020-03-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-22.
- "Климат Пседаха // Climate-Data.org". 2019-10-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-10-02.
- "Список населённых мест Ингушской автономной области, составленный по материалам Всесоюзной переписи населения 1926 года". 2021-10-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-22.
- "Сборник сведений о кавказских горцах. Вып. II. / Тифлис. 1869. С. 37-61". 2019-10-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-22.
- "А. В. Твёрдый. Топонимический словарь Кавказа. Пседах". 2020-08-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-22.
- В Президиум Верховного Совета РСФСР. Президиум Верховного Совета Северо-Осетинской АССР просит утвердить его постановление о переименовании населённых пунктов в новых районах, вошедших в состав Северо-Осетинской АССР… 2022-03-28 at the Wayback Machine (см. документ № 99)
- "Послесловие к Беслану. Тезисы выступления заместителя председателя Совета Федерации, председателя Парламентской комиссии по расследованию причин и обстоятельств совершения террористического акта в городе Беслане Республики Северная Осетия — Алания 1-3 сентября 2004 года А. П. Торшина". 2022-01-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-22.
- "Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года" (rus). Федеральная служба государственной статистики. January 1, 2019. July 19, 2019 tarixində . İstifadə tarixi: October 1, 2019.
- "Россия / Rossija". pop-stat.mashke.org (ingilis). January 11, 2019 tarixində . İstifadə tarixi: October 1, 2019.
- "Том 1. Численность и размещение населения". www.gks.ru (rus). Федеральная служба государственной статистики. September 11, 2019 tarixində . İstifadə tarixi: October 1, 2019.
- "ЧИСЛЕННОСТЬ НАСЕЛЕНИЯ РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ". www.gks.ru (rus). Федеральная служба государственной статистики. January 1, 2012. May 13, 2019 tarixində . İstifadə tarixi: October 1, 2019.
- "ЧИСЛЕННОСТЬ НАСЕЛЕНИЯ РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ". www.gks.ru (rus). Федеральная служба государственной статистики. January 1, 2013. May 13, 2019 tarixində . İstifadə tarixi: October 1, 2019.
- "Этнокавказ. Национальный состав населения Пседахского района по переписи 1939 года". 2022-09-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-22.
- "Этнокавказ. Национальный состав населения Малгобекского района по переписи 1970 года". 2020-09-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-22.
- "Этнокавказ. Национальный состав населения Малгобекского района по переписи 2002 года". 2021-01-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-22.
- "ВПН, том 4. Таблица 4. Население по национальности и владению русским языком Республики Ингушетия". 2016-03-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-06-15.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Psedax cec Dolaka inqus Dolakoa Inqusetiya Respublikasinin Malqobek rayonunda yerlesen kend PsedaxPsedah43 28 02 sm e 44 34 09 s u Olke RusiyaTarixi ve cografiyasiSahesi 3 km Merkezin hundurluyu 460 mEhalisiEhalisi 6 245 nef 2023 Reqemsal identifikatorlarPoct indeksi 386332PsedaxCografiyaKend Malqobek rayonunun qerb hissesinde ve MalQobek seherinin rayon merkezinden cenubda Inqusetiyanin paytaxti Maqas seherinden simal qerbde duz bir xettde 35 km mesafede yerlesir Simal serqde Psedax Saqopsi kendine qerbde kendine cenub serqde en yaxin yasayis menteqesi cenub qerbde ise Simali Osetiya ile hemserheddir Kend Sunjenski silsilesinin simal eteyinde dageteyi zonada yerlesir Musakay zirvesi kendin cenubunda 872 5 m cenub serqinde Babalo dagi 818 1 m yukselir Kenddeki tepelik erazilerinde deniz seviyyesinden mutleq hundurluyu 420 540 metr arasinda deyisir Hidroqrafik sebeke Musakay daginin simal yamacinda baslayan ve kendden axan kicik Psedax cayi ile temsil olunur Qerbde Sunjenski silsilesinin simal yamacinda Joronka cayi axir Iqlimi orta derecede soyuq rutubetlidir Hava temperaturunun iyulun orta ayliq amplitudasi 21 7 C yanvarda 3 5 C arasinda deyisir Orta illik yagintinin miqdari 677 mm dir En cox yaginti aprel avqust aylari arasinda dusur TarixKend 1820 ci ilde Kicik Kabarda erazisinde qurulmusdur 1860 ci illerde erazi Kicik Kabarda Bekovici Cerkez sahzadelerinden geri alindi ve Nazran cemiyyetine verildi Kendin adinin etimologiyasina geldikde Psedax kabardin dilindeki gozel su cay menasini veren Pudace sozunun tehrif olunmus halidir 1926 ci ilde kend Inqus Muxtar Vilayetinin Acalukovski rayonunun merkezi ve eyni zamanda Psedaxdan elave kend teserrufatini da ehate eden Psedax Kend Sovetinin merkezi idi Serqi Sovetski Doxolber Qerbi Sovetski Mazaevski 1920 1921 ci illerde yaranmisdir Kendin ozunde 344 ev 325 kendli ve 19 kendli olmayan 1802 nefer yasayirdi 884 kisi ve 918 qadin 1944 cu ile qeder kend Cecen Inqus Muxtar Sovet Sosialist Respublikasinin Psedax bolgesinin inzibati merkezi idi 1944 cu ilde cecenlerin ve inquslarin deportasiyasindan ve Cecen Inqus Muxtar Sovet Sosialist Respublikasinin legv edilmesinden sonra Psedax kendi Alanski adlandirildi 1957 ci ilde Cecen Ingus Muxtar Sovet Sosialist Respublikasi berpa edildikden sonra kend evvelki adi Psedaha qaytarildi Psedax kendinin yaxinliginda 1 sentyabr 2004 cu ilde Beslan seherinde 1 nomreli mektebi ele keciren terrorcularin dusergesi var idi EhaliIllere gore ehali Psedax Menbe Il1926200220062007200820092010201120122013201420152016201720182019Ehali1802631265236590666367704606461947534909503652055369551456445799Milli terkib God perepisi 1939 1970 2002 2010cecenler 1 804 2 615 652 3 807inquslar 178 403 5 485 760ruslar 130 176 59 11digerleri 133 107 116 28cemi 2 245 3 301 6 312 4 606Infrastruktur8 nomreli usaq bagcasi Ceburaska Karl Marks kucesi 40a 7 nomreli orta mekteb Nuradilova kucesi 35 25 nomreli orta mekteb Skolnaya kucesi 19a Tam huquqlu bir rayon xestexanasina cevrilmesi planlasdirilan feldser menteqesi Medeniyyet evinin binasinda kend kitabxanasiIstinadlarhttp www gks ru free doc 2016 oktmo tom4 oktmo rar GEOnet Names Server 2018 Chislennost postoyannogo naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2023 goda s uchyotom itogov Vserossijskoj perepisi naseleniya 2020 g rus 2023 08 18 Istifade tarixi 2023 08 23 Zakon Respubliki Ingushetiya ot 23 fevralya 2009 goda 5 rz Ob ustanovlenii granic municipalnyh obrazovanij Respubliki Ingushetiya i nadelenii ih statusom selskogo poseleniya municipalnogo rajona i gorodskogo okruga 2018 01 28 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 22 Poisk kodov OKATO Selskoe poselenie Psedah Malgobekskij rajon 2016 06 14 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 22 Rosreestr Publichnaya kadastrovaya karta 2020 03 13 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 22 Klimat Psedaha Climate Data org 2019 10 22 tarixinde Istifade tarixi 2022 10 02 Spisok naselyonnyh mest Ingushskoj avtonomnoj oblasti sostavlennyj po materialam Vsesoyuznoj perepisi naseleniya 1926 goda 2021 10 21 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 22 Sbornik svedenij o kavkazskih gorcah Vyp II Tiflis 1869 S 37 61 2019 10 22 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 22 A V Tvyordyj Toponimicheskij slovar Kavkaza Psedah 2020 08 08 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 22 V Prezidium Verhovnogo Soveta RSFSR Prezidium Verhovnogo Soveta Severo Osetinskoj ASSR prosit utverdit ego postanovlenie o pereimenovanii naselyonnyh punktov v novyh rajonah voshedshih v sostav Severo Osetinskoj ASSR 2022 03 28 at the Wayback Machine sm dokument 99 Posleslovie k Beslanu Tezisy vystupleniya zamestitelya predsedatelya Soveta Federacii predsedatelya Parlamentskoj komissii po rassledovaniyu prichin i obstoyatelstv soversheniya terroristicheskogo akta v gorode Beslane Respubliki Severnaya Osetiya Alaniya 1 3 sentyabrya 2004 goda A P Torshina 2022 01 26 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 22 Chislennost naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2019 goda rus Federalnaya sluzhba gosudarstvennoj statistiki January 1 2019 July 19 2019 tarixinde Istifade tarixi October 1 2019 Rossiya Rossija pop stat mashke org ingilis January 11 2019 tarixinde Istifade tarixi October 1 2019 Tom 1 Chislennost i razmeshenie naseleniya www gks ru rus Federalnaya sluzhba gosudarstvennoj statistiki September 11 2019 tarixinde Istifade tarixi October 1 2019 ChISLENNOST NASELENIYa ROSSIJSKOJ FEDERACII www gks ru rus Federalnaya sluzhba gosudarstvennoj statistiki January 1 2012 May 13 2019 tarixinde Istifade tarixi October 1 2019 ChISLENNOST NASELENIYa ROSSIJSKOJ FEDERACII www gks ru rus Federalnaya sluzhba gosudarstvennoj statistiki January 1 2013 May 13 2019 tarixinde Istifade tarixi October 1 2019 Etnokavkaz Nacionalnyj sostav naseleniya Psedahskogo rajona po perepisi 1939 goda 2022 09 07 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 22 Etnokavkaz Nacionalnyj sostav naseleniya Malgobekskogo rajona po perepisi 1970 goda 2020 09 24 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 22 Etnokavkaz Nacionalnyj sostav naseleniya Malgobekskogo rajona po perepisi 2002 goda 2021 01 20 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 22 VPN tom 4 Tablica 4 Naselenie po nacionalnosti i vladeniyu russkim yazykom Respubliki Ingushetiya 2016 03 06 tarixinde Istifade tarixi 2015 06 15