Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Hər il oktyabr ayının 1-də Azərbaycan Respublikası Prokurorluğunun əməkdaşları öz peşə bayramlarmı təntənə ilə qeyd edirlər. Bu günün qeyd olunması tarixi zərurətdən yaranmışdır.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Nazirlər Şurasının 1 oktyabr 1918-ci il tarixli qərarı ilə Bakı Dairə Məhkəməsinin tərkibində prokurorluq orqanlarının fəaliyyətə başlamasını əsas tutaraq hər il oktyabr ayının 1-nin Azərbaycan Respublikası Prokurorluğu işçilərinin peşə bayramı günü kimi qeyd edilməsi barədə 17 iyul 1998-ci il tarixli sərəncam imzalamışdır.
Məhkəmə orqanlarından fərqli olaraq, bir çox dövlətlərdə prokurorluq müstəqil institut kimi xeyli sonralar yaranmışdır. Dövlət idarəetmə mexanizminin tərkib hissəsi kimi prokurorluğun əsası ilk dəfə XIV əsrin əvvəllərində Fransada kral IV Filip tərəfindən qoyulmuşdur.
Onun vaxtında kral mənafelərinin prokurorluq tərəfindən təmsil edilməsi Qanunla (25 mart 1302) təsbit edilmişdi. Həm Qərb ölkələri, həm də Rusiya prokurorluqlarına bir örnək kimi təsiri olan Fransa prokurorluğunun təşkili və fəaliyyəti haqqında qanun isə 1586-cı ildə qəbul olunmuşdur. Müstəqil Azərbaycan dövlətində prokurorluq orqanlarının yaranma tarixi Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövrünə (1918-1920) təsadüf edir.
1918-ci il noyabr ayının 18-də Nazirlər Şurası tərəfindən "Azərbaycan Məhkəmə Palatası haqqında Əsasnamə" təsdiq edilmişdir. F. Xoyski, X. Xasməmmədov, A. Səfikürdski, T. Makinski AXC-nin ədliyyə nazirləri, eyni zamanda baş prokurorları olmuşlar. Olduqca mürəkkəb və ağır şəraitdə fəaliyyət göstərən AXC-nin Məhkəmə palatasında, Bakı və Gəncə dairə məhkəmələrinin tərkibində olan prokurorluq orqanları öz səlahiyyətləri daxilində böyük işlər görmüşlər.
AXC-nin süqutundan sonra dövlət orqanları ilə yanaşı, prokurorluq və istintaq orqanları da ləğv olundu. Sovetləşmənin ilk illərində bütün hakimiyyət orqanlarının fəaliyyətinə nəzarət funksiyasını həyata keçirməli olan xüsusi orqanın yaradılması zəruriliyini nəzərə alaraq Azərbaycan SSR MİK-in 11 iyul 1922-ci il tarixli "Azərbaycan SSR-nin dövlət prokurorluğu haqqında" Dekreti ilə Azərbaycan SSR-də sovet prokurorluğunun əsası qoyuldu. Xalq ədliyyə komissarları Ə. Qarayev, S. Çivanov, B. Vəlibəyov, B. Talıblı, H. Hacıyev, A. Sultanova və başqaları həm də Azərbaycan SSR-in baş prokurorları olmuşlar.
1936-cı ilin iyulunda Azərbaycan SSR Prokurorluğu Xalq Ədliyyə Komissarlığının tərkibindən çıxarılaraq birbaşa SSRİ Prokurorluğuna tabe edilməklə ayrıca qurum kimi fəaliyyətə başlamışdır. Kommunist partiyasının mütləq hakim olduğu Sovet hakimiyyəti dövründə prokurorluq bu rejimə və partiya liderlərinə xidmət edən bir orqan olmuşdur. Azərbaycan müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra Azərbaycan Respublikasının Prokurorluğu sinfi mənafelərə xidmət edən orqandan qanunun aliliyinin, insan hüquq və azadlıqlarının təmin olunmasına, cinayətkarlıqla mübarizəyə, qanunçuluğun qorunmasına xidmət edən orqana çevrilməklə sivil və demokratik inkişaf yoluna qədəm qoymuşdur.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Her il oktyabr ayinin 1 de Azerbaycan Respublikasi Prokurorlugunun emekdaslari oz pese bayramlarmi tentene ile qeyd edirler Bu gunun qeyd olunmasi tarixi zeruretden yaranmisdir Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin Nazirler Surasinin 1 oktyabr 1918 ci il tarixli qerari ile Baki Daire Mehkemesinin terkibinde prokurorluq orqanlarinin fealiyyete baslamasini esas tutaraq her il oktyabr ayinin 1 nin Azerbaycan Respublikasi Prokurorlugu iscilerinin pese bayrami gunu kimi qeyd edilmesi barede 17 iyul 1998 ci il tarixli serencam imzalamisdir Mehkeme orqanlarindan ferqli olaraq bir cox dovletlerde prokurorluq musteqil institut kimi xeyli sonralar yaranmisdir Dovlet idareetme mexanizminin terkib hissesi kimi prokurorlugun esasi ilk defe XIV esrin evvellerinde Fransada kral IV Filip terefinden qoyulmusdur Onun vaxtinda kral menafelerinin prokurorluq terefinden temsil edilmesi Qanunla 25 mart 1302 tesbit edilmisdi Hem Qerb olkeleri hem de Rusiya prokurorluqlarina bir ornek kimi tesiri olan Fransa prokurorlugunun teskili ve fealiyyeti haqqinda qanun ise 1586 ci ilde qebul olunmusdur Musteqil Azerbaycan dovletinde prokurorluq orqanlarinin yaranma tarixi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti dovrune 1918 1920 tesaduf edir 1918 ci il noyabr ayinin 18 de Nazirler Surasi terefinden Azerbaycan Mehkeme Palatasi haqqinda Esasname tesdiq edilmisdir F Xoyski X Xasmemmedov A Sefikurdski T Makinski AXC nin edliyye nazirleri eyni zamanda bas prokurorlari olmuslar Olduqca murekkeb ve agir seraitde fealiyyet gosteren AXC nin Mehkeme palatasinda Baki ve Gence daire mehkemelerinin terkibinde olan prokurorluq orqanlari oz selahiyyetleri daxilinde boyuk isler gormusler AXC nin suqutundan sonra dovlet orqanlari ile yanasi prokurorluq ve istintaq orqanlari da legv olundu Sovetlesmenin ilk illerinde butun hakimiyyet orqanlarinin fealiyyetine nezaret funksiyasini heyata kecirmeli olan xususi orqanin yaradilmasi zeruriliyini nezere alaraq Azerbaycan SSR MIK in 11 iyul 1922 ci il tarixli Azerbaycan SSR nin dovlet prokurorlugu haqqinda Dekreti ile Azerbaycan SSR de sovet prokurorlugunun esasi qoyuldu Xalq edliyye komissarlari E Qarayev S Civanov B Velibeyov B Talibli H Haciyev A Sultanova ve basqalari hem de Azerbaycan SSR in bas prokurorlari olmuslar 1936 ci ilin iyulunda Azerbaycan SSR Prokurorlugu Xalq Edliyye Komissarliginin terkibinden cixarilaraq birbasa SSRI Prokurorluguna tabe edilmekle ayrica qurum kimi fealiyyete baslamisdir Kommunist partiyasinin mutleq hakim oldugu Sovet hakimiyyeti dovrunde prokurorluq bu rejime ve partiya liderlerine xidmet eden bir orqan olmusdur Azerbaycan musteqilliyini berpa etdikden sonra Azerbaycan Respublikasinin Prokurorlugu sinfi menafelere xidmet eden orqandan qanunun aliliyinin insan huquq ve azadliqlarinin temin olunmasina cinayetkarliqla mubarizeye qanunculugun qorunmasina xidmet eden orqana cevrilmekle sivil ve demokratik inkisaf yoluna qedem qoymusdur