Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Potala sarayı — Çinin və Tibetin dünya əhəmiyyətli abidələrindən biri.
Tarixi
Xunşan qırmızı dağı Lxas şəhərinin şimal-qərbinə uzanır, orada möhtəşəm Potal sarayı yüksəlir. Tibet buddistlərinin ürəyində Xunşan, deyilənə görə, Bodisatva Quaninin həyat sürdüyü Putoşan dağından ayrılmazdır. Rəvayətə görə Potal sarayını Tufan çarı Srontszanqambo öz gələcək həyat yoldaşı – Tan şahzadəsi Vençen üçün 7-ci əsrdə tikdirmişdir. Xunşan dağının yamacı boyu ətəkdən zirvəyə qədər uzanaraq o, Tibet memarlığının 1000 tikilisini özündə birləşdirir. Tufan sülaləsinin süqutundan sonra hərbi hücumlar nəticəsində sarayın əksər zalları dağıdılmışdır, onların bərpasına 1645-ci ildə, Tsin hökumətinin dalay-lamanı Tibetin Beşinci hökmdarı təyin etməsindən sonra başlanmışdır. Onun xələfləri Potal sarayının genişləndirilməsi işlərini davam etdirmişlər və o, bizim günlərə gəlib çatan şəklini almışdır. Potal sarayı iki hissəyə bölünür – Poçjanqabo və Poçjanmabo. Şərqdə Poçjanqabo dalay-lamanın iqamətgahı rolunu oynayır, mərkəzdə Poçjanmabo buddist zallarını və matəm paqoda-həvənglərini özündə birləşdirir. Qərbdəki ağ evlərdə monaxlar və qulluqçular yaşayır. Poçjanmabonun qarşısında bayram günlərində Buddanın təsvirini nümayiş etdirmək üçün yer salınmışdır. Potal sarayının əsas binası 13 mərtəbədən ibarətdir. Potal sarayı – Tibet buddizminin müqəddəs yeridir, hər il buranı çoxlu sayda zəvvarlar və turistlər ziyarət edir. Potala qalxma adətən dağın ətəyindəki ağardılmış daş plitədən başlayır. Dolambac daş yollarla dörd aloxanın təsviri olan şərq qapılarına çatmaq və 4 metrlik saray divarından əzəmətli pavilyona düşmək mümkündür. Dağın ortası 1600 kv. m sahəsi olan nəhəng terras nəzərə açılır, burada dalay-lama möminlərə xitab edirdi. Buradan dəhlizlə Poçjanmaboda ən böyk pavilyon olan Tsotsinsyaya qalxırsan. Tarixi yazılara görə, 1653-cü ildən başlayaraq Tsin imperatoru Şunçjinin qızıl etimadnamə və möhürlə Beşinci dalay-lamaya təşrif buyurduğu və mərkəzi hökumətin onu müqəddəslər dərəcəsinə yüksəldilməsini təsdiq etdiyi zamandan bəri burada təntənəli dini mərasimlər keçirilir. Poçjanmabonun əsas tikilisi 8 sərdabəni – matəm paqoda-həvəngini yaradır. Onlardan ən irisi və cah-cəlallısı Beşinci dalay-lamanın paqodasıdır. O, 3721 kiloqramlıq lay qızılla döşənmiş və qiymətli daşlarla naxışlanmışdır. Poçjanmabonun ən iri pavilyonunda Tsin imperatoru Tsyanlunun imzası ilə xatirə lövhəsi və Tsin imperatoru Kansi tərəfindən hədiyyə olunan çox yaraşıqlı pərdələr təqdim olunmuşdur. Rəvayətə görə, bu pərdələri hazırlamaq üçün imperator Kansi xüsusi emalatxana yaratmağı əmr etmişdi və onların tikilməsinə bütöv il sərf olunmuşdur. Buradan koridorla sarayın ən qədim hissəsinə - Snoqyal pavilyonuna düşmək mümkündür, burada çar Srontszanqambonun, şahzadə Vençenin və əyanların heykəlləri saxlanır. Ən hündür pavilyon olan Sasronlantszedə Tsin imperatoru Tsyanlunun təsvirinə və xatirə lövhələrinə qurbanlar kəsilirdi. Beşinci dalay-lamanın ölümündən sonra Tibet təqvimi ilə yeni il günlərində onun xələfləri qurban kəsirdilər. Mərmər divarlar, qızıl damlar, yaraşıqlı karnizlər öz zərli bəzəkləri ilə birlikdə Potal sarayını təsviredilməz dərəcədə əzəmətli və möhtəşəm edir. Oradakı rəngbərəng divar naxışları Buddaların və loxanların təsvirini verir, Beşinci dalay-lamanın həyat və fəaliyyətini, Tan şahzadəsi Vençenin Tibetdə təntənəli nitqini gerçək əks etdirir, Tibet buddizminin, qədim Tibet mədəniyyətinin inkişafını təsvir edir. Potal sarayının qədim memarlıq ahəngi – xalqın ağıl və bacarığının məhsulu, tibetlilər və xanlılar arasında mədəni əlaqələrin sübutu və Tibetin sarsılmaz simvoludur.
Qalareya
-
![image]()
Qar aslanlar -
![image]()
Yuxarı terrasda -
![image]()
Potala və ətraf şəhər -
![image]()
Potalanın arxasındakı su hövzəsi)
İstinadlar
- Elcan Həbibzadə. Salam Çin. B.: "Nurlan", 2007.-174 səh
Xarici keçidlər
- Дворец Потала и уникальные мандалы
- Виртуальный тур по дворцу Потала 2008-03-24 at the Wayback Machine
- The Potala Palace (sacredsites.com)
- UNESCO: Potala Palace
- Flickr: Photos tagged with potala, photos likely of Potala Palace
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Potala sarayi Cinin ve Tibetin dunya ehemiyyetli abidelerinden biri TarixiPotala sarayi Xunsan qirmizi dagi Lxas seherinin simal qerbine uzanir orada mohtesem Potal sarayi yukselir Tibet buddistlerinin ureyinde Xunsan deyilene gore Bodisatva Quaninin heyat surduyu Putosan dagindan ayrilmazdir Revayete gore Potal sarayini Tufan cari Srontszanqambo oz gelecek heyat yoldasi Tan sahzadesi Vencen ucun 7 ci esrde tikdirmisdir Xunsan daginin yamaci boyu etekden zirveye qeder uzanaraq o Tibet memarliginin 1000 tikilisini ozunde birlesdirir Tufan sulalesinin suqutundan sonra herbi hucumlar neticesinde sarayin ekser zallari dagidilmisdir onlarin berpasina 1645 ci ilde Tsin hokumetinin dalay lamani Tibetin Besinci hokmdari teyin etmesinden sonra baslanmisdir Onun xelefleri Potal sarayinin genislendirilmesi islerini davam etdirmisler ve o bizim gunlere gelib catan seklini almisdir Potal sarayi iki hisseye bolunur Pocjanqabo ve Pocjanmabo Serqde Pocjanqabo dalay lamanin iqametgahi rolunu oynayir merkezde Pocjanmabo buddist zallarini ve matem paqoda hevenglerini ozunde birlesdirir Qerbdeki ag evlerde monaxlar ve qulluqcular yasayir Pocjanmabonun qarsisinda bayram gunlerinde Buddanin tesvirini numayis etdirmek ucun yer salinmisdir Potal sarayinin esas binasi 13 mertebeden ibaretdir Potal sarayi Tibet buddizminin muqeddes yeridir her il burani coxlu sayda zevvarlar ve turistler ziyaret edir Potala qalxma adeten dagin eteyindeki agardilmis das pliteden baslayir Dolambac das yollarla dord aloxanin tesviri olan serq qapilarina catmaq ve 4 metrlik saray divarindan ezemetli pavilyona dusmek mumkundur Dagin ortasi 1600 kv m sahesi olan neheng terras nezere acilir burada dalay lama mominlere xitab edirdi Buradan dehlizle Pocjanmaboda en boyk pavilyon olan Tsotsinsyaya qalxirsan Tarixi yazilara gore 1653 cu ilden baslayaraq Tsin imperatoru Suncjinin qizil etimadname ve mohurle Besinci dalay lamaya tesrif buyurdugu ve merkezi hokumetin onu muqeddesler derecesine yukseldilmesini tesdiq etdiyi zamandan beri burada tenteneli dini merasimler kecirilir Pocjanmabonun esas tikilisi 8 serdabeni matem paqoda hevengini yaradir Onlardan en irisi ve cah celallisi Besinci dalay lamanin paqodasidir O 3721 kiloqramliq lay qizilla dosenmis ve qiymetli daslarla naxislanmisdir Pocjanmabonun en iri pavilyonunda Tsin imperatoru Tsyanlunun imzasi ile xatire lovhesi ve Tsin imperatoru Kansi terefinden hediyye olunan cox yarasiqli perdeler teqdim olunmusdur Revayete gore bu perdeleri hazirlamaq ucun imperator Kansi xususi emalatxana yaratmagi emr etmisdi ve onlarin tikilmesine butov il serf olunmusdur Buradan koridorla sarayin en qedim hissesine Snoqyal pavilyonuna dusmek mumkundur burada car Srontszanqambonun sahzade Vencenin ve eyanlarin heykelleri saxlanir En hundur pavilyon olan Sasronlantszede Tsin imperatoru Tsyanlunun tesvirine ve xatire lovhelerine qurbanlar kesilirdi Besinci dalay lamanin olumunden sonra Tibet teqvimi ile yeni il gunlerinde onun xelefleri qurban kesirdiler Mermer divarlar qizil damlar yarasiqli karnizler oz zerli bezekleri ile birlikde Potal sarayini tesviredilmez derecede ezemetli ve mohtesem edir Oradaki rengbereng divar naxislari Buddalarin ve loxanlarin tesvirini verir Besinci dalay lamanin heyat ve fealiyyetini Tan sahzadesi Vencenin Tibetde tenteneli nitqini gercek eks etdirir Tibet buddizminin qedim Tibet medeniyyetinin inkisafini tesvir edir Potal sarayinin qedim memarliq ahengi xalqin agil ve bacariginin mehsulu tibetliler ve xanlilar arasinda medeni elaqelerin subutu ve Tibetin sarsilmaz simvoludur QalareyaQar aslanlar Yuxari terrasda Potala ve etraf seher Potalanin arxasindaki su hovzesi IstinadlarElcan Hebibzade Salam Cin B Nurlan 2007 174 sehXarici kecidlerDvorec Potala i unikalnye mandaly Virtualnyj tur po dvorcu Potala 2008 03 24 at the Wayback Machine The Potala Palace sacredsites com UNESCO Potala Palace Flickr Photos tagged with potala photos likely of Potala Palace