Postsənaye cəmiyyəti (ing. Post-industrial society) — iqtisadiyyatı yüksək məhsuldar sənaye, bilik sənayesi, ÜDM-də yüksək keyfiyyətli və yenilikçi xidmətlərin yüksək payı olan, bütün iqtisadi və digər fəaliyyət növlərində rəqabət olan, habelə xidmət sektorunda işləyən əhalinin sənaye sahələrindən daha yüksək paya sahib yenilikçi bir sektorun hakim olduğu bir cəmiyyət.
Postsənaye cəmiyyətində təsirli bir yenilikçi sənaye, bütün iqtisadi subyektlərin, istehlakçıların və əhalinin ehtiyaclarını təmin edir, böyümə sürətini tədricən azaldır və keyfiyyətcə, yenilikçi dəyişiklikləri artırır.
Elmi inkişaflar iqtisadiyyatın əsas hərəkətverici qüvvəsinə — bilik sənayesinin əsasına çevrilir. Ən dəyərli keyfiyyətlər işçinin təhsil səviyyəsi, peşəkarlığı, öyrənmə qabiliyyəti və yaradıcılığıdır.
Postsənaye cəmiyyətinin inkişafında əsas intensiv amil insan kapitalıdır — mütəxəssislər, yüksək savadlı insanlar, bütün növ iqtisadi yeniliklərdə elm və bilik.
Postsənaye cəmiyyətin inkişafının mahiyyəti və konsepsiyası
Postindustrial cəmiyyətin sənaye cəmiyyətindən əsas fərqləndirici cəhətləri çox yüksək əmək məhsuldarlığı, yüksək həyat keyfiyyəti, yüksək texnologiyalara sahib olan və innovasiya iqtisadiyyatının üstünlük təşkil edən sektoru və riskli işdir. Yüksək keyfiyyətli insan kapitalının yüksək dəyəri və məhsuldarlığı yeniliklər və yeniliklər arasında rəqabət artıqlığı yaradır.
Postindustrial cəmiyyətin mahiyyəti əhalinin həyat keyfiyyətinin artması və bilik sənayesi daxil olmaqla yenilikçi bir iqtisadiyyatın inkişafından ibarətdir.
Postsənaye cəmiyyətinin inkişaf konsepsiyası yenilikçi iqtisadiyyatın keyfiyyətini və rəqabət qabiliyyətini yüksəltmək üçün insan kapitalına investisiya qoyma, həyat keyfiyyəti də daxil olmaqla keyfiyyətini artırmaq üçün azaldılır.
Yüksək əmək məhsuldarlığı, innovasiya sisteminin səmərəliliyi, insan kapitalı və bütün iqtisadiyyat, idarəetmə sistemləri, bütün fəaliyyət növlərində yüksək rəqabət bazarları sənaye məhsulları ilə doyurur, iqtisadi agentlər və əhali daxil olmaqla hər növ və növ istehlakçıların tələbini təmin edir.
Bazarların sənaye məhsulları və malları ilə doyması ümumi sənaye istehsalının artım sürətinin azalmasına və sənayenin ÜDM-dəki payının xidmət sektorunun payına nisbətən azalmasına səbəb olur. Öz-özlüyündə ÜDM-də sənayenin payının azalması post-sənaye iqtisadiyyatının əsas əlaməti deyil. Məsələn, Rusiyada, 2010-cu ildə xidmətlərin payı, Rosstata görə, ÜDM-in 62,7% -ni, sənaye — 27,5%, kənd təsərrüfatı — 9,8% -ni təşkil etdi, bununla belə, Rusiyanın sənayesi və iqtisadiyyatı rəqabətə davamlı olmayan bir sənaye ilə böyük ölçüdə xammala söykənir iqtisadiyyat. Rusiyada daxili bazarların istehsal olunmuş mal və məhsullarla doyması yüksək əmək məhsuldarlığı səbəbindən deyil, idxalının ixracata nisbətən üstünlük təşkil etməsindən qaynaqlanır. Ukraynada xidmət sektoru ilə bənzər bir Rusiya vəziyyəti. 2011-ci ildə xidmətlərin ÜDM-də payı 56% idi, lakin iqtisadiyyat bundan postindustrial vəziyyətə gəlmədi. Belarus Respublikasında vəziyyət fərqlidir. ÜDM-in 46,2% -i sənaye, 44% -i isə xidmətlərdir. Bu ölkənin iqtisadiyyatı xammal iqtisadiyyatının az payı olan sənaye tipinə aiddir.
Bu baxımdan, bəzi elm adamları postindustrial cəmiyyətin meydana gəlməsinin həlledici meyarının məşğulluq strukturundakı bir dəyişiklik olduğunu, yəni qeyri-istehsal sahəsindəki işləyənlərin bütün əmək qabiliyyətli əhalinin% 50 və ya daha çox hissəsini əldə etməsi olduğuna inanırlar. Eyni zamanda, pərakəndə satış, istehlakçı xidmətləri və bu kimi xidmətlər sektorunun bir çox növü qeyri-məhsuldar fəaliyyət sayılmır.
Xidmətlərin payının sənaye istehsalına nisbətən üstünlük təşkil etməsi istehsal həcmlərində azalma demək deyil. Sadəcə, postindustrial cəmiyyətdəki bu həcmlər, tələbin ödənməsi sayəsində göstərilən xidmətlərin həcmindən daha yavaş artır. Eyni zamanda, xidmətlərin həcmindəki artım, xidmət sektorunun yenilikçi inkişafı və istehlakçılara müxtəlif yenilikçi xidmətlərin geridə qalması ilə birbaşa həyat keyfiyyətinin artması ilə bağlıdır. İnternet və yeni rabitə vasitələri bu həqiqi və bitməyən prosesin yaxşı bir nümunəsidir.
Əhaliyə yeni, yenilikçi xidmətlər göstərməklə əhalinin həyat keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması imkanları tükənməzdir.
Postsənaye cəmiyyəti konsepsiyasının formalaşması
"Post-sənayeləşmə" termini, elmi dövriyyəyə 20-ci əsrin əvvəllərində Asiya ölkələrinin sənayedən əvvəlki inkişafında ixtisaslaşmış alim A. Cumaraswamy tərəfindən daxil edilmişdir. Müasir mənasında bu termin ilk dəfə 1950-ci illərin sonlarında istifadə edilmiş və post-sənaye cəmiyyəti konsepsiyası, xüsusilə Harvard Universitetinin professoru Daniel Bellin işi, xüsusilə 1973-cü ildə "Gələcək Post-Sənaye Cəmiyyəti" adlı kitabının nəşrindən sonra geniş qəbul edilmişdir.
Postsənaye nəzəriyyəyə informasiya cəmiyyəti, post-iqtisadi cəmiyyət, postmodern, "üçüncü dalğa", "dördüncü forma cəmiyyəti", "istehsal prinsipinin elmi və informasiya mərhələsi" anlayışları yaxındır. Bəzi futuroloqlar post-sənayeləşmənin yalnız dünyəvi sivilizasiyanın inkişafının "insandan sonrakı" mərhələsinə keçidin bir müqəddiməsidir.
Postsənaye cəmiyyətinin inkişafı
Post-sənaye cəmiyyəti konsepsiyası bütün ictimai inkişafın üç mərhələyə bölünməsinə əsaslanır:
- Aqrar (sənaye öncəsi) — əkinçilik sahəsi həlledici idi, əsas strukturlar kilsə, ordu idi.
- Sənaye — sənaye həlledici idi, əsas strukturlar bir şirkət, bir firma idi.
- Postindustrial — nəzəri bilik həlledicidir, əsas quruluş universitetdir, istehsal və yığılma yeri kimi. Eynilə, cəmiyyətin inkişafındakı üç "dalğanı" müəyyənləşdirir:
- əkinçiliyə keçiddə aqrar.
- sənaye inqilabı zamanı sənaye.
- biliyə əsaslanan bir cəmiyyətə keçiddə məlumatlandırma (postindustrial). D. Bell üç texnoloji inqilabı təyin edir:
- XVIII əsrdə buxar mühərrikinin ixtirası.
- XIX əsrdə elektrik və kimya sahəsindəki elmi və texnoloji inkişaflar.
- XX əsrdə kompüterlərin yaradılması.
iddia edirdi ki, sənaye inqilabı əmək məhsuldarlığını artıran və kütləvi istehlak cəmiyyətini hazırlayan montaj xətti istehsalını yaratdığına görə, indi də hər istiqamətdə uyğun sosial inkişafı təmin edən bir məlumat axını istehsalı olmalıdır.
Postindustrial nəzəriyyə bir çox cəhətdən praktika ilə təsdiqlənmişdir. Yaradanlarının proqnozlaşdırdığı kimi istehlakçı cəmiyyəti xidmət iqtisadiyyatı yaratdı və onun çərçivəsində iqtisadiyyatın informasiya sektoru ən sürətlə inkişaf etməyə başladı.
Post-sənaye iqtisadiyyatının yaranma səbəbləri
Qeyd etmək lazımdır ki, tədqiqatçılar arasında post-sənaye cəmiyyətinin yaranma səbəbləri barədə vahid bir baxış yoxdur.
Postindustrial nəzəriyyənin inkişaf etdiriciləri aşağıdakı səbəblərə işarə edirlər:
- Texnologiyaların təkmilləşdirilməsi, istehsalın mexanizasiyası və avtomatlaşdırılması bilavasitə maddi istehsalda çalışan insanların nisbətini azaltmağa imkan verir.
- Müasir iqtisadiyyat elə bir keyfiyyətə çatmışdır ki, əksər işçilər nisbətən yüksək təhsil səviyyəsinə malik olmalıdırlar.
- Əhalinin əhəmiyyətli bir hissəsinin rifahı o qədər yaxşılaşmışdır ki, intellektual artım və yaradıcılıq qabiliyyətlərinin yaxşılaşdırılması cəmiyyətin dəyər miqyasında mühüm yer tutmuşdur.
- Əsas maddi ehtiyacları ödənilən, intellektual işlə məşğul olan insanlar xidmətlərə artan tələb edirlər.
- Mütəxəssis işçi qüvvəsinin payının artması əsas "istehsal vasitələri" nin işçilərin ixtisasına çevrilməsinə gətirib çıxarır. Bu, cəmiyyətin quruluşunu dəyişdirir və maddi "istehsal vasitələrinə" sahib olmaq əvvəlki əhəmiyyətini itirir.
Marksizm tərəfdarları başqa bir şeyin səbəblərini görürlər:
- Əmək bölgüsü fərdi fəaliyyətlərin istehsal sahəsindən müstəqil bir xidmətə davamlı təcrid olunmasına gətirib çıxarır (autsorsinq). Əvvəllər istehsalçı özü bir reklam kampaniyası icad etmiş və həyata keçirmişdirsə və bu fabrik işinin bir hissəsi idisə, indi reklam işi iqtisadiyyatın müstəqil bir sektorudur. Bənzər proseslər bir zamanlar fiziki və zehni əməyin ayrılmasına gətirib çıxardı.
- Beynəlxalq əmək bölgüsünün inkişafı nəticəsində bölgələrdə konkret fəaliyyət üçün ən sərfəli sahələrin tədricən konsentrasiyası mövcuddur. Bu yenidən bölüşdürmənin katalizatorlarından biri, korporativ mülkiyyət hüquqlarının milli çərçivədən kənar genişləndirilməsidir. Səmərəliliyin artırılması uğrunda mübarizə çoxmillətli şirkətləri daha gəlirli bölgələrdə istehsal yerləşdirməyə məcbur edir. Buna xüsusi nəqliyyat xərclərinin azalması da kömək edir. Bu gün istehsal coğrafi olaraq artıq xammal mənbəyinə və ya əsas istehlakçıya bağlı deyildir. Eyni zamanda, mənfəət də daxil olmaqla istehsalın nəticələri ana şirkətə məxsusdur və istehsal vahidləri başqa bir ölkədə yerləşdiyi halda, mərkəzi qərargahının yerləşdiyi ölkədə xidmət sektorunun əlavə istehlak və inkişaf mənbəyidir.
- İqtisadiyyatın və əmək məhsuldarlığının inkişafı ilə istehlak quruluşu dəyişir. Sabit zəruri malların tədarükündən sonra, məhsul istehlakındakı artımla müqayisədə xidmətlər istehlakında sürətli artım başlayır. Bu, iqtisadiyyatın strukturundakı istehsal və məşğulluq nisbətində müvafiq bir dəyişikliyə səbəb olur.
- Əksər xidmətlərin istehsalı, xidmətin istehlak edildiyi yerə bağlıdır. Çində bir saç düzəltmə qiymətləri dünyadakından 100 qat daha aşağı olsa da, bunun ABŞ və ya Avropadakı bərbərlik bazarını əhəmiyyətli dərəcədə təsir etməsi ehtimalı yoxdur, lakin rabitə vasitələrinin inkişafı və məlumatların kütləvi əmtəəyə çevrilməsi bəzi xidmət növlərində məsafəli ticarətin inkişafına imkan verdi.
- Bəzi xidmətləri təbiətinə görə əmək məhsuldarlığını artırmaq çətindir. Bir taksi sürücüsü eyni anda iki maşın sürməyəcək. Tələbat artdıqca ya taksi avtobusa çevriləcək, ya da taksi sürücülərinin sayı artacaq. Eyni zamanda, kütləvi sənaye istehsalı bir işçi tərəfindən məhsul həcmində davamlı artım ilə xarakterizə olunur. Bu, işçi sayında xidmət sektoruna qarşı əlavə bir əyilməyə gətirib çıxarır.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Who Makes It? Clark's Sector Model for US Economy 1850-2009". 8 September 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 29 December 2011.
- 1999 Forward to "The Coming of the Post-Industrial Society" by Daniel Bell
- The American States in the Postindustrial Economy. The State and Local Government Review. on the web: https://www.jstor.org/pss/4355128 2020-11-08 at the Wayback Machine
- Targ, Harry R. "Global Dominance and Dependence, Post-Industrialism, and International Relations Theory: A Review." International Studies Quarterly. 20. 3 (1976): 461–482.
- Wright, James D."The Political Consciousness of Post-Industrialism." Contemporary Sociology. 7. 3 (1978): 270–273.
- Banks, Alan and Jim Foster."The Mystifications of Post-Industrialism. Appalachian Journal . 10. 4 (1983): 372–378.
- Czarnitzki, Dirk; Hall Bronwyn H. (Berkeley); Oriani Raffaele; The Market Valuation of Knowledge Assets in US and European Firms. On the web at http://elsa.berkeley.edu/~bhhall/papers/CHO05_mktval.pdf 2021-11-27 at the Wayback Machine
- Nisbet, Matthew C. "Science and Society Beliefs across the Globe". . 43 cild no. 5. . 2019. 25–27. 6 December 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 6 December 2019.
- Алексаха А. Г. Демографический фактор в экономической истории (PDF) (АНТРО). 2014. 17–28.
- Barnes, T et al. "Vancouver: Restructuring narratives in the transnational metropolis." Canadian urban regions: trajectories of growth and change. Eds. L Bourne et al. (2011): 291–327.
- Д. Белл Грядущее постиндустриальное общество. М., Академия, 1999.
- "Конвергенция идеологий постиндустриализма и информационного общества". 2011-02-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-09-05.
- В. Иноземцев Современное постиндустриальное общество: природа, противоречия, перспективы. Введение. М.: Логос, 2000. 2005-09-23 at the Wayback Machine
- В.Иноземцев. Наука, личность и общество в постиндустриальной действительности 2016-01-01 at the Wayback Machine
- В. Иноземцев. За пределами экономического общества. Постиндустриальные теории и постэкономические тенденции в современном мире. М.:"Academia"-"Наука", 1998. 2008-05-07 at the Wayback Machine В частности, в главе 3: "Следствием этого глобального исторического перехода становится вытеснение человека из сферы непосредственно материального производства". "Происходят модификация социальных ценностей и изменение мотивации человеческой деятельности, в результате чего вопрос об отношении к средствам производства, столь важный в традиционных обществах, теряет своё былое значение"
Ədəbiyyat
- Антипина О. Н., Иноземцев В. Л. Диалектика стоимости в постиндустриальном обществе // Мировая экономика и международные отношения. — 1998. — № 5.
- Белл Д. Грядущее постиндустриальное общество. — М.: Академия, 1999. — .
- Большаков А. В. Генезис и структура деловых сетей в контексте теории постиндустриальной экономики // Экономический анализ: теория и практика. — 2012. — № 10 (265).
- Гейтс Б. Дорога в будущее. — М., 1998.
- Иноземцев В. Л. — М.: Логос, 2000. — 304 с.
- Иноземцев В. Л. Постиндустриальное хозяйство и "постиндустриальное" общество (К проблеме социальных тенденций XXI века) [ölü keçid]
- "Постиндустриального общества" теория // Научный коммунизм: Словарь / Александров В. В., Амвросов А. А., Ануфриев Е. А. и др.; Под ред. А. М. Румянцева. — 4‑е изд., доп. — М.: Политиздат, 1983. — 352 с.
- Постфордизм: концепции, институты, практики / под ред. , В. С. Мартьянова. — М.: Политическая энциклопедия, 2015.
- Кагарлицкий, Борис Юльевич. Политология революции. М.: Алгоритм. 2007. ISBN .
- Кагарлицкий Б. Ю. Восстание среднего класса. Klassenkampf. М.: Ультра.Культура. 2003. ISBN .
- Нейсбитт, Джон, Эбурдин, Патриция Мегатенденции 2000. — М., 1994.
- Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907. //
- Возникновение и упадок концепций постиндустриального общества 2020-11-04 at the Wayback Machine // Семёнов Ю. И. Философия истории
- Туроу Л. Будущее капитализма. — Новосибирск, 1999.
- Тоффлер, Элвин Третья волна. — М.: АСТ, 2004. — /
- Новая постиндустриальная волна на Западе. Антология / под ред. В. Л. Иноземцева. — М.: Академия, 1999. — .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Postsenaye cemiyyeti ing Post industrial society iqtisadiyyati yuksek mehsuldar senaye bilik senayesi UDM de yuksek keyfiyyetli ve yenilikci xidmetlerin yuksek payi olan butun iqtisadi ve diger fealiyyet novlerinde reqabet olan habele xidmet sektorunda isleyen ehalinin senaye sahelerinden daha yuksek paya sahib yenilikci bir sektorun hakim oldugu bir cemiyyet ABS iqtisadiyyati ucun Sektor modeli 1850 2009 Postsenaye cemiyyetinde tesirli bir yenilikci senaye butun iqtisadi subyektlerin istehlakcilarin ve ehalinin ehtiyaclarini temin edir boyume suretini tedricen azaldir ve keyfiyyetce yenilikci deyisiklikleri artirir Elmi inkisaflar iqtisadiyyatin esas hereketverici quvvesine bilik senayesinin esasina cevrilir En deyerli keyfiyyetler iscinin tehsil seviyyesi pesekarligi oyrenme qabiliyyeti ve yaradiciligidir Postsenaye cemiyyetinin inkisafinda esas intensiv amil insan kapitalidir mutexessisler yuksek savadli insanlar butun nov iqtisadi yeniliklerde elm ve bilik Postsenaye cemiyyetin inkisafinin mahiyyeti ve konsepsiyasiPostindustrial cemiyyetin senaye cemiyyetinden esas ferqlendirici cehetleri cox yuksek emek mehsuldarligi yuksek heyat keyfiyyeti yuksek texnologiyalara sahib olan ve innovasiya iqtisadiyyatinin ustunluk teskil eden sektoru ve riskli isdir Yuksek keyfiyyetli insan kapitalinin yuksek deyeri ve mehsuldarligi yenilikler ve yenilikler arasinda reqabet artiqligi yaradir Postindustrial cemiyyetin mahiyyeti ehalinin heyat keyfiyyetinin artmasi ve bilik senayesi daxil olmaqla yenilikci bir iqtisadiyyatin inkisafindan ibaretdir Postsenaye cemiyyetinin inkisaf konsepsiyasi yenilikci iqtisadiyyatin keyfiyyetini ve reqabet qabiliyyetini yukseltmek ucun insan kapitalina investisiya qoyma heyat keyfiyyeti de daxil olmaqla keyfiyyetini artirmaq ucun azaldilir Yuksek emek mehsuldarligi innovasiya sisteminin semereliliyi insan kapitali ve butun iqtisadiyyat idareetme sistemleri butun fealiyyet novlerinde yuksek reqabet bazarlari senaye mehsullari ile doyurur iqtisadi agentler ve ehali daxil olmaqla her nov ve nov istehlakcilarin telebini temin edir Bazarlarin senaye mehsullari ve mallari ile doymasi umumi senaye istehsalinin artim suretinin azalmasina ve senayenin UDM deki payinin xidmet sektorunun payina nisbeten azalmasina sebeb olur Oz ozluyunde UDM de senayenin payinin azalmasi post senaye iqtisadiyyatinin esas elameti deyil Meselen Rusiyada 2010 cu ilde xidmetlerin payi Rosstata gore UDM in 62 7 ni senaye 27 5 kend teserrufati 9 8 ni teskil etdi bununla bele Rusiyanin senayesi ve iqtisadiyyati reqabete davamli olmayan bir senaye ile boyuk olcude xammala soykenir iqtisadiyyat Rusiyada daxili bazarlarin istehsal olunmus mal ve mehsullarla doymasi yuksek emek mehsuldarligi sebebinden deyil idxalinin ixracata nisbeten ustunluk teskil etmesinden qaynaqlanir Ukraynada xidmet sektoru ile benzer bir Rusiya veziyyeti 2011 ci ilde xidmetlerin UDM de payi 56 idi lakin iqtisadiyyat bundan postindustrial veziyyete gelmedi Belarus Respublikasinda veziyyet ferqlidir UDM in 46 2 i senaye 44 i ise xidmetlerdir Bu olkenin iqtisadiyyati xammal iqtisadiyyatinin az payi olan senaye tipine aiddir Bu baximdan bezi elm adamlari postindustrial cemiyyetin meydana gelmesinin helledici meyarinin mesgulluq strukturundaki bir deyisiklik oldugunu yeni qeyri istehsal sahesindeki isleyenlerin butun emek qabiliyyetli ehalinin 50 ve ya daha cox hissesini elde etmesi olduguna inanirlar Eyni zamanda perakende satis istehlakci xidmetleri ve bu kimi xidmetler sektorunun bir cox novu qeyri mehsuldar fealiyyet sayilmir Xidmetlerin payinin senaye istehsalina nisbeten ustunluk teskil etmesi istehsal hecmlerinde azalma demek deyil Sadece postindustrial cemiyyetdeki bu hecmler telebin odenmesi sayesinde gosterilen xidmetlerin hecminden daha yavas artir Eyni zamanda xidmetlerin hecmindeki artim xidmet sektorunun yenilikci inkisafi ve istehlakcilara muxtelif yenilikci xidmetlerin geride qalmasi ile birbasa heyat keyfiyyetinin artmasi ile baglidir Internet ve yeni rabite vasiteleri bu heqiqi ve bitmeyen prosesin yaxsi bir numunesidir Ehaliye yeni yenilikci xidmetler gostermekle ehalinin heyat keyfiyyetinin yaxsilasdirilmasi imkanlari tukenmezdir Postsenaye cemiyyeti konsepsiyasinin formalasmasi Post senayelesme termini elmi dovriyyeye 20 ci esrin evvellerinde Asiya olkelerinin senayeden evvelki inkisafinda ixtisaslasmis alim A Cumaraswamy terefinden daxil edilmisdir Muasir menasinda bu termin ilk defe 1950 ci illerin sonlarinda istifade edilmis ve post senaye cemiyyeti konsepsiyasi xususile Harvard Universitetinin professoru Daniel Bellin isi xususile 1973 cu ilde Gelecek Post Senaye Cemiyyeti adli kitabinin nesrinden sonra genis qebul edilmisdir Postsenaye nezeriyyeye informasiya cemiyyeti post iqtisadi cemiyyet postmodern ucuncu dalga dorduncu forma cemiyyeti istehsal prinsipinin elmi ve informasiya merhelesi anlayislari yaxindir Bezi futuroloqlar post senayelesmenin yalniz dunyevi sivilizasiyanin inkisafinin insandan sonraki merhelesine kecidin bir muqeddimesidir Postsenaye cemiyyetinin inkisafi Post senaye cemiyyeti konsepsiyasi butun ictimai inkisafin uc merheleye bolunmesine esaslanir Aqrar senaye oncesi ekincilik sahesi helledici idi esas strukturlar kilse ordu idi Senaye senaye helledici idi esas strukturlar bir sirket bir firma idi Postindustrial nezeri bilik helledicidir esas qurulus universitetdir istehsal ve yigilma yeri kimi Eynile cemiyyetin inkisafindaki uc dalgani mueyyenlesdirir ekinciliye kecidde aqrar senaye inqilabi zamani senaye biliye esaslanan bir cemiyyete kecidde melumatlandirma postindustrial D Bell uc texnoloji inqilabi teyin edir XVIII esrde buxar muherrikinin ixtirasi XIX esrde elektrik ve kimya sahesindeki elmi ve texnoloji inkisaflar XX esrde komputerlerin yaradilmasi iddia edirdi ki senaye inqilabi emek mehsuldarligini artiran ve kutlevi istehlak cemiyyetini hazirlayan montaj xetti istehsalini yaratdigina gore indi de her istiqametde uygun sosial inkisafi temin eden bir melumat axini istehsali olmalidir Postindustrial nezeriyye bir cox cehetden praktika ile tesdiqlenmisdir Yaradanlarinin proqnozlasdirdigi kimi istehlakci cemiyyeti xidmet iqtisadiyyati yaratdi ve onun cercivesinde iqtisadiyyatin informasiya sektoru en suretle inkisaf etmeye basladi Post senaye iqtisadiyyatinin yaranma sebebleriQeyd etmek lazimdir ki tedqiqatcilar arasinda post senaye cemiyyetinin yaranma sebebleri barede vahid bir baxis yoxdur Postindustrial nezeriyyenin inkisaf etdiricileri asagidaki sebeblere isare edirler Texnologiyalarin tekmillesdirilmesi istehsalin mexanizasiyasi ve avtomatlasdirilmasi bilavasite maddi istehsalda calisan insanlarin nisbetini azaltmaga imkan verir Muasir iqtisadiyyat ele bir keyfiyyete catmisdir ki ekser isciler nisbeten yuksek tehsil seviyyesine malik olmalidirlar Ehalinin ehemiyyetli bir hissesinin rifahi o qeder yaxsilasmisdir ki intellektual artim ve yaradiciliq qabiliyyetlerinin yaxsilasdirilmasi cemiyyetin deyer miqyasinda muhum yer tutmusdur Esas maddi ehtiyaclari odenilen intellektual isle mesgul olan insanlar xidmetlere artan teleb edirler Mutexessis isci quvvesinin payinin artmasi esas istehsal vasiteleri nin iscilerin ixtisasina cevrilmesine getirib cixarir Bu cemiyyetin qurulusunu deyisdirir ve maddi istehsal vasitelerine sahib olmaq evvelki ehemiyyetini itirir Marksizm terefdarlari basqa bir seyin sebeblerini gorurler Emek bolgusu ferdi fealiyyetlerin istehsal sahesinden musteqil bir xidmete davamli tecrid olunmasina getirib cixarir autsorsinq Evveller istehsalci ozu bir reklam kampaniyasi icad etmis ve heyata kecirmisdirse ve bu fabrik isinin bir hissesi idise indi reklam isi iqtisadiyyatin musteqil bir sektorudur Benzer prosesler bir zamanlar fiziki ve zehni emeyin ayrilmasina getirib cixardi Beynelxalq emek bolgusunun inkisafi neticesinde bolgelerde konkret fealiyyet ucun en serfeli sahelerin tedricen konsentrasiyasi movcuddur Bu yeniden bolusdurmenin katalizatorlarindan biri korporativ mulkiyyet huquqlarinin milli cerciveden kenar genislendirilmesidir Semereliliyin artirilmasi ugrunda mubarize coxmilletli sirketleri daha gelirli bolgelerde istehsal yerlesdirmeye mecbur edir Buna xususi neqliyyat xerclerinin azalmasi da komek edir Bu gun istehsal cografi olaraq artiq xammal menbeyine ve ya esas istehlakciya bagli deyildir Eyni zamanda menfeet de daxil olmaqla istehsalin neticeleri ana sirkete mexsusdur ve istehsal vahidleri basqa bir olkede yerlesdiyi halda merkezi qerargahinin yerlesdiyi olkede xidmet sektorunun elave istehlak ve inkisaf menbeyidir Iqtisadiyyatin ve emek mehsuldarliginin inkisafi ile istehlak qurulusu deyisir Sabit zeruri mallarin tedarukunden sonra mehsul istehlakindaki artimla muqayisede xidmetler istehlakinda suretli artim baslayir Bu iqtisadiyyatin strukturundaki istehsal ve mesgulluq nisbetinde muvafiq bir deyisikliye sebeb olur Ekser xidmetlerin istehsali xidmetin istehlak edildiyi yere baglidir Cinde bir sac duzeltme qiymetleri dunyadakindan 100 qat daha asagi olsa da bunun ABS ve ya Avropadaki berberlik bazarini ehemiyyetli derecede tesir etmesi ehtimali yoxdur lakin rabite vasitelerinin inkisafi ve melumatlarin kutlevi emteeye cevrilmesi bezi xidmet novlerinde mesafeli ticaretin inkisafina imkan verdi Bezi xidmetleri tebietine gore emek mehsuldarligini artirmaq cetindir Bir taksi surucusu eyni anda iki masin surmeyecek Telebat artdiqca ya taksi avtobusa cevrilecek ya da taksi suruculerinin sayi artacaq Eyni zamanda kutlevi senaye istehsali bir isci terefinden mehsul hecminde davamli artim ile xarakterize olunur Bu isci sayinda xidmet sektoruna qarsi elave bir eyilmeye getirib cixarir Hemcinin baxBilik iqtisadiyyatiIstinadlar Who Makes It Clark s Sector Model for US Economy 1850 2009 8 September 2019 tarixinde Istifade tarixi 29 December 2011 1999 Forward to The Coming of the Post Industrial Society by Daniel Bell The American States in the Postindustrial Economy The State and Local Government Review on the web https www jstor org pss 4355128 2020 11 08 at the Wayback Machine Targ Harry R Global Dominance and Dependence Post Industrialism and International Relations Theory A Review International Studies Quarterly 20 3 1976 461 482 Wright James D The Political Consciousness of Post Industrialism Contemporary Sociology 7 3 1978 270 273 Banks Alan and Jim Foster The Mystifications of Post Industrialism Appalachian Journal 10 4 1983 372 378 Czarnitzki Dirk Hall Bronwyn H Berkeley Oriani Raffaele The Market Valuation of Knowledge Assets in US and European Firms On the web at http elsa berkeley edu bhhall papers CHO05 mktval pdf 2021 11 27 at the Wayback Machine Nisbet Matthew C Science and Society Beliefs across the Globe 43 cild no 5 2019 25 27 6 December 2019 tarixinde Istifade tarixi 6 December 2019 Aleksaha A G Demograficheskij faktor v ekonomicheskoj istorii PDF ANTRO 2014 17 28 Barnes T et al Vancouver Restructuring narratives in the transnational metropolis Canadian urban regions trajectories of growth and change Eds L Bourne et al 2011 291 327 D Bell Gryadushee postindustrialnoe obshestvo M Akademiya 1999 ISBN 5 87444 070 4 Konvergenciya ideologij postindustrializma i informacionnogo obshestva 2011 02 12 tarixinde Istifade tarixi 2010 09 05 V Inozemcev Sovremennoe postindustrialnoe obshestvo priroda protivorechiya perspektivy Vvedenie M Logos 2000 2005 09 23 at the Wayback Machine V Inozemcev Nauka lichnost i obshestvo v postindustrialnoj dejstvitelnosti 2016 01 01 at the Wayback Machine V Inozemcev Za predelami ekonomicheskogo obshestva Postindustrialnye teorii i postekonomicheskie tendencii v sovremennom mire M Academia Nauka 1998 2008 05 07 at the Wayback Machine V chastnosti v glave 3 Sledstviem etogo globalnogo istoricheskogo perehoda stanovitsya vytesnenie cheloveka iz sfery neposredstvenno materialnogo proizvodstva Proishodyat modifikaciya socialnyh cennostej i izmenenie motivacii chelovecheskoj deyatelnosti v rezultate chego vopros ob otnoshenii k sredstvam proizvodstva stol vazhnyj v tradicionnyh obshestvah teryaet svoyo byloe znachenie EdebiyyatAntipina O N Inozemcev V L Dialektika stoimosti v postindustrialnom obshestve Mirovaya ekonomika i mezhdunarodnye otnosheniya 1998 5 Bell D Gryadushee postindustrialnoe obshestvo M Akademiya 1999 ISBN 5 87444 070 4 Bolshakov A V Genezis i struktura delovyh setej v kontekste teorii postindustrialnoj ekonomiki Ekonomicheskij analiz teoriya i praktika 2012 10 265 Gejts B Doroga v budushee M 1998 Inozemcev V L M Logos 2000 304 s Inozemcev V L Postindustrialnoe hozyajstvo i postindustrialnoe obshestvo K probleme socialnyh tendencij XXI veka olu kecid Postindustrialnogo obshestva teoriya Nauchnyj kommunizm Slovar Aleksandrov V V Amvrosov A A Anufriev E A i dr Pod red A M Rumyanceva 4 e izd dop M Politizdat 1983 352 s Postfordizm koncepcii instituty praktiki pod red V S Martyanova M Politicheskaya enciklopediya 2015 Kagarlickij Boris Yulevich Politologiya revolyucii M Algoritm 2007 ISBN 978 5 9265 0401 6 Kagarlickij B Yu Vosstanie srednego klassa Klassenkampf M Ultra Kultura 2003 ISBN 5 98042 011 8 Nejsbitt Dzhon Eburdin Patriciya Megatendencii 2000 M 1994 Postsenaye cemiyyeti Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Vozniknovenie i upadok koncepcij postindustrialnogo obshestva 2020 11 04 at the Wayback Machine Semyonov Yu I Filosofiya istorii Turou L Budushee kapitalizma Novosibirsk 1999 Toffler Elvin Tretya volna M AST 2004 ISBN 5 17 011040 5 Novaya postindustrialnaya volna na Zapade Antologiya pod red V L Inozemceva M Akademiya 1999 ISBN 5 87444 067 4