Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Portuqaliya mətbəxi — ənənəvi Portuqaliya mətbəxi, ölkədə və bütün dünyada çox məşhurdur. Daha çox milli yeməkləri ilə tanınır. Portuqaliyanın müxtəlif regionlarında müxtəlif növ yemək hazırlanır. Qeyd etmək olar ki, Portuqaliya mətbəxi regionlara görə fərqlənir, dadların cürbəcürlüyü ilə boldur və dünyanın ən populyar mətbəxlərindən biri kimi sayılır. Portuqaliya mətbəxi dünyanın qədim, zəngin və dadlı mətbəxlərindən biridir. Portuqaliya mətbəxi insanlar arasında dəniz yeməkləri mətbəxi adı ilə məşhurdur.
Haqqında
Portuqaliya mətbəxi – kontinentin ən qərb mətbəxi. Portuqaliya böyük kəşflər və dahi dənizçilərin ölkəsidir. Onun müasir mətbəxi bir tərəfdən, işğalçıların (Romalılar və ərəblər), diqər tərəfdən isə, Yeni Dünyaya təşkil edilən ekspedisiyalardan gətirilən ekzotik ədviyyatların tə’siri altında formalaşıb. Portuqal xörəklərin sadəliyi və ekzotik ədviyyatların istifadəsi qeyri-adi duet yaradır. Romalılar Portuqaliya sarımsaq, ərəblər düyü, badam, sitrus meyvələri, xurma və şaftalı gətiriblər. Şimalda caldo verde xörəyi məşhurdur. Bu yaşıl şorba ən’ənəvi Portuqal xörəyidir. Onun içində couve gallega adlandırılan kələm yarpaqları istifadə olunur. Onun yanına isti yay axşamları üçün ideal olan vino verde – yaşıl çaxır verilir. Əgər biz bunlara qarğıdalı unundan hazırlanmış broad de milho adlandırılan çörəyi və bütün dünyada məşhur olan çorizo sosiskaları əlavə etsək, istənilən qurmanın arzusunu yerinə yetirmiş olarıq. Portuqaliyadan danışanda, həmçinin Douro Vadisini və məşhur Portonu qeyd etmək lazımdır. Bəzilər onu dünyanın ən gözəl çaxırı hesab edirlər. Donuz əti və dəniz məhsulları Mərkəzi Portuqaliyanın mətbəxində ətlərdən olduqca cox istifadə olunur. Leitão Assado, yani bişirilmiş donuz potası, xüsusilə məşhur xörəkdir. Portuqaliyanın bu hissəsi aqrar olduğuna görə, burada ətin istifadəsi əvəzolunmazdır, çünki fermerlərə işləmək üçün çoxlu enerji tələb olunur. Tərkibində çörək və dəniz məhsulları olan Açorda de Marisco şorbanı da qeyd etmək lazımdır – bu şorbanın dəqiq inqrediyentləri aşbazın əli altında olan ərzaqdan asılıdır. Tıxac palıdın bitdiyi yer Ölkənin cənub hissəsində iki əyalət var: Alentexo və Alqarve. Bura Portuqaliyanın olduqca mənzərəli hissəsidir: ucsuz-bucaqsız düzənliklərdə bitən gözəl tıxac palıdı, zeytun və sitrus ağaclıqlarını göz oxşayır. Burada palıd qozasında yekəldilən xüsusi donuz növü var. Alentexoya kulinar səyahəti etsəniz, mütləq məşhur Portuqal xörəyi olan Carne de Porco à Alentejananı dadın – midilərlə süfrəyə verilən koriandr və soğanla çaxırda qızardılmış donuz əti mükəmməldir. Portuqaliyanın Madera və Azor adalarını da xüsusi qeyd etmək lazımdır. Burada mətbəxin əsasını ət təşkil edir, xüsusilə kontinentdə populyar olmayan mal əti. Məşhur yerli xörək Cozido à Furnas adlanır – yerdə qazılmış sobalarda bişirilmiş müxtəlif ət və tərəvəzlər, və morceladır. Portuqaliya mətbəxinin ən məşhur yeməyi Bacalhau sayılır. O, bir çox üsüllarla hazırlanan qurudulmuş və duza qoyulmuş treska balığıdır. Deyirlər ki, Portuqaliyalılar treska balığın ilin günlərinə bərabər, yani 365 hazırlama reseptini bilirlər! Əsasən onlar brokkoli, qarğıdalı, soğan, bibər, gül kələmi və ya noxud ilə hazırlanır. Portuqaliyanın məşhur xoruzu Barseloş xoruzu Portuqaliyanın rəmzidir, ama hər adam bilmir ki, onun əhvalatı mətbəxnən bağlıdır. Çoxdan bəri günahsız bir zəvvar insan qətlində ittiham olunmuşdur. Məhkəmənin qərarı çıxarılanda, hakim xoruz yeyirdi. Özünü müdafiə edən zəvvar dedi ki, əgər o günahsızdırsa, xoruz dirilib banlayacaq – və xoruz dirildi və banladı. Beləliklə, müttəhim təmizə çıxarıldı. Bu inanılmaz hadisədən sonra xoruz ölkənin rəmzinə çevrildi. Onun şəkili otkrıtka və markalarda istifadə olunmağa başladı. Portuqaliyalılar təzə tərəvəzlərdən hazırlanmış salatlardan çox ət, balıq və ya dəniz məhsullarla birlikdə buxara verilmiş, bişirilmiş və ya pörtlənmiş tərəvəzlərə üstünlük verir. Tərəvəzlər xörəklərin əsasını təşkil edir, lakin çox vaxtı onlar ət və ya balıq yeməkləri ilə qarnir kimi verilir. Tərəvəzlər xörəyi qidalı və zəngin edirlər. Misal kimi ən’ənəvi Portuqal Feijoada xörəyi çəkmək olar – onun əsasını paxlalar, ət və başqa tərəvəzlər təşkil edir. Pomidor Portuqaliya mətbəxində vacib rol oynayır. Hətta başqa millətlərin mətbəxlərində “Portuqal sayağı” ifadəsi pomidorla bişirilən xörəyi nəzərdə tutur. Portuqaliya yüksək keyfiyyətli butulka tıxaclarını istehsal edir. Dünyada istifadə olunan tıxacların üçdə ikisi burada istehsal olunur. Portuqaliyadan gələn tıxacların xüsusiyyətlərinin hesabına çaxır öz nadir ətirini qoruyub saxlayır.
Yeməklər
Portuqaliyanın gecə həyatının əsas mənbəyi şübhəsiz ki, Lissabonun Bayru Altdu adlı rayonudur. Günəşin batması ilə, xüsusən istirahət günlərində onun dar küçələri geniş bara və rəqs meydançalarına çevrilir. Burada addımbaşı qızla dolu bara rast gəlirsən, alkoqol isə çay kimi axır, turistlər də portuqaliyalılarla qaynayıb-qarışır, deyib-gülüb əylənirlər. Ümumiyyətlə, yerli sakinlər şərabı çox sevir. İçki Portuqaliyada o qədər çoxdur ki, portuqal xalqı demək olar ki, ondan hər naharda istifadə edilir. Portuqaliya şərabından söhbət gedirsə, şübhəsiz ki, ilk növbədə ağıla portveyn gəlir. Fadu musiqinin sədaları altında onun dadına baxmamaq günahdır. Yeməkdən sonra portuqallar portveyni zövq və əhval-ruhiyyəni qaldırmaq üçün içir. Ağ Portuqaliya şərabı isti havalarda bədəni sərinləşdirmək üçün ideal içkidir, o, beyni canlandırır, lakin dumanlandırıb sərxoş etmir. Sadəcə yüngül zövq verir. Bu səbəbdən də ağ şərab Portuqaliyada insanların su və ya meyvə suları kimi istifadə etdiyi kütləvi içki növüdür. Mağazada siz iki, ya üç avroya “Setubala”, “Alenteju” kimi yerli şərablar tapa bilərsiniz. Ağ şərabın alternativ variantı kimi vinho verde (yaşıl şərab) təklif olunur. Tünd dadları sevənlər qırmızı çaxır üzərində dayana bilər. Portuqaliyalıların "çiyələk arağı" adlandırdığı likör dadlı və kifayət qədər möhkəm içkidir. Yer gəlmişkən, likör də portuqaliyalıların ən çox sevdiyi içkidir. Onu çiyələk ağacından hazırlayır. Ölkə Atlantik okeanının sahilində yerləşdiyi üçün dəniz məhsulları və balıqla boldur. Bu isə o deməkdir ki, ən ləzzətli treska-bakalyau yeməyini, kaldo verdo şorbası, qızardılmış sardinyanı siz yalnız Portuqaliyada dada bilərsiniz. Yuxarıda sadalanan xörəklərlə yanaşı, mütləq karapau balığın da yoxlayın. Yerli restoranlarda balığı adətən qrildə hazırlayır, onlardan ədviyyatların dadlı və iştahaçıcı iyi gəlir. Ümumiyyətlə, Portuqaliya mətbəxi heç kimin laqeyd qala bilmədiyi həm də qastromoniya məntəqəsi kimi tanınır. Məsələn, çoxları fransız və italyan pendirinin dünyada çox məşhur olduğunu bilir, amma çox az adam bilir ki, Portuqaliya pendiri adlarınızı çəkdiyimiz iki ölkənin pendirindən heç də geri qalmır. Dequstasiyaya keyju freska adlı pendirdən başlayın. O, çox təmiz, yüngül və dadlı inək südündən hazırlanan pendirdən başlayın. Portuqaliyanın zeytun yağı da xüsusi diqqətə layiqdir. Qeyd etmək lazımdır ki, o, dünyanın ən yaxşı bitki yağlarından biri sayılır. Səyahətdən geri qayıdanda ev üçün bir butulka Portuqaliya zeytun yağı alsanız, təəssüflənməyəcəksiniz. Portuqaliyada yüzlərlə növ desert və şirniyyatlar hazırlanır. Bu, dadlı və təzə bulka, sloyka, kökələr, kremli, qozlu və badamlı biskvit, marsipan və şəkərlənmiş meyvələr ola bilər. Lakin ilk növbədə sonyuş (tərcümədə - "xəyal" və "yuxular") adlı şirniyyatın dadına baxmağa çalışın. Şirniyyat sevənlər onu yüksək qiymətləndirəcək. Portuqaliya mətbəxi dəniz yeməkləri ilə məşhurdur. Portuqaliyalılar dünyada ən çox balıq yeyən millətlər arasındadır. Ədviyyatlardan, misal üçün qara istiot, piri piri və darçından çox istifadə edirlər. Yeməkləri üç kursdan, entrada (yəni giriş), əsas yemək (balıq - peixe və ya ət - carne) və sobremesas-dan (yəni desertlər) ibarətdir. Müxtəlif növ pendirləri var. Çaxırları iki cür olur: "gənc" (yaşıl) çaxır (vinho verde) və "yetişdirilmiş" və ya "yaşa dolmuş" çaxır (vinho maduro). Adlarından məlum olduğu kimi birinci növ çaxırlar gənc ikən, digərləri isə müəyyən müddət saxlandıqdan sonra içilir. Hər iki çaxırın qırmızı, ağ və rosé növləri olur. Çaxırlar adətən garrafeira adlanan çaxır mağazalarında satılır. Səhər yeməyi sadədir. Səhər yeməyinə çay, kofe, süd və ya portağal şirəsi içilsə də, əsasən kiçik espresso "şot"ları populyardır. Faro-da ikən səhər yeməyinə üzərinə natural, yəni "təbii" yazılmış yoğurt götürülür. Bu yoğurtun dadı eynən Azərbaycan qatığın dadı kimi olur. Sonralar üstündə pedaços, yəni hissəciklər yazılmış yoğurtlar adı yoğurt kimi idi. Amma ilk yoğurtun qatıq dadı ilə olması çox maraqlı idi. Bir də maraqlı olan səhər yeməyinə portağal, çiyələk, əncir, yerkökü və digər mürəbbələrlə birlikdə balqabaq və pomidor mürəbbəsinin olması idi. Rast gəlmədiyim üçün bu iki mürəbbənin Azərbaycanda ümumiyyətlə hazırlanmadığını düşünürəm. Amma bəlkə hazırlansa öz yerli "dadlarımızdan" qatmaqla yeni və maraqlı mürəbbələr yarada bilərik. Səhər yeməyinə içilən portağal şirəsi üçün müxtəlif formalı və dizaynlı şirəçəkən cihazlardan istifadə olunur. Cənub şəhərlərində (misal üçün Faro və Laqosda) küçələrdə portağal ağacları var. Günəşli günlər hətta qışda belə bol olduğundan meyvələr yaxşı yetişir. Portağal şirəsi də ona görə çox istifadə olunur. Portağaldan danışarkən bu sözümüzün Portuqaliyadan gəldiyini deməmək düzgün olmazdı. Bildiyim qədərilə Azərbaycanda, Türkiyədə, Yunanıstanda, Gürcüstanda və İranda apelsinə portağal deyilir (tələffüz fərqləri olmaqla). Portağalı məhz portuqaliyalılar bir zamanlar Hindistandan Avropaya gətiriblər. Sözümüz də buradan gəlir. Nahar və axşam yeməyi daha rəngarəngdir. Portuqaliyalıların ən çox yediyi və ümumiyyətlə ölkənin ən tanınmış yeməyi bacalhau yeməkləridir. Bacalhau qurudulmuş və duzlanmış treska balığına deyilir. Bu yemək bir çox üsullarla və müxtəlif inqredientlərlə treska balığından hazırlanır. Saysız növü var. Evorada olarkən salatlı bacalhau, Portoda isə Braqa stilində bacalhau daddım. Hər ikisi dadlı idi, amma Evoranın bacalhau-sunu da vardır. Təbii ki, Portuqaliya mətbəxində treskadan başqa bir çox balıq və dəniz məhsullarından istifadə olunur. Ət yeməklərinə gəldikdə isə daha çox donuz ətinə, sonra isə mal ətinə üstünlük verilir. Məncə donuz yeməklərinin variasiyaları və əyalətlər üçün spesifik adları daha çoxdur. Bizə ekzotik gələ biləcək vəhşi dovşan ətindən hazırlanmış yeməklərin menyuda olması da o qədər də nadir hal deyil. Bu əsaslarla birlikdə əsasən kartof və düyü yeyilir. Digər tərəvəzlər də çiy və ya bişirilmiş halda yeyilə bilər. Ölkənin ən populyar şorbası caldo verde, yəni yaşıl şorbadır. Hazırlanması üçün əsasən yarpaq kələm, kartof püresi, zeytun yağı və duzdan istifadə olunur. Bu şorbaya həm də chouriço (donuz əti sosiskaları) əlavə oluna bilər. Müxtəlif şəhərlərdə və əyalətlərdə fərqli yemək adətləri, yeməklər və çaxırlara rast gəlmək olar. Porto-da həm də francesinha adlı sendviç populyardır. Bu yemək donuz əti, mal əti, yumurta, pendir, çörək və kartofdan hazırlanır. Portoda ikən menyularda bu şəhər üçün özəl olan, haqqında oxudulan və heyvanların mədəsindən hazırlanan tripas yeməyinə rast gəlmək olar. Yəqin ki, bu yeməyi xüsusi restoranlarda yemək olar. Yeməklərə və şirniyyatlara gəldikdə isə Portuqaliyanın çoxlu miqdarda belə mətbəx inciləri var. Yenə də əyalət və şəhərdən asılı olaraq bu məmulatlar dəyişir. Lissabonda pastéis de bacalhau, yəni treska kökəsi və ya qoğalı yeyilir. Çox dadlıdır. Gördüyüm desertlərdən pastel de nata, arroz doce (düyü pudinqi), leite-creme (kastardlı və karamelli desert) və pudim flã (karamel flanı) populyardır. Pastel de nata Portuqaliyanın ən tanınmış desertidir və ölkə daxilində də çox populyardır. Portuqaliyada ən sadə və dadlı desert isə şokolad musu ilə qarışdırılmış və xırda doğranmış ananas hissəcikləridir. Hazırlanması asandır. Yaxşı şokolad musu resepti bilirsinizsə dadını yoxlayın. Ləzzətli olacaq. Portuqaliya gözəl və zəngin mətbəxli bir ölkədir. Portuqaliyanın şəhərlərində küçələrdə dayanan mobil şabalıd köşklərindən şabalıd alıb yemək olar. Bu şabalıdlar çox dadlı olur. Yolunuz Sintradan düşsə oradakı Piriquita kafesinə baş çəkin. Müxtəlif biş-düş və şirniyyatlar hazırlayıb satırlar. Kafenin əsası 1862-ci ildə qoyulub. Deyilənə görə kral I Karlos (1863-1908) bu kafeninin ilk sahiblərinin bişirdiyi queijada-ları sevərmiş. Lissabonda da bağlamada satılan xüsusi Sintra queijada-ları almaq olar (başqa queijada-lar təzə bişirilmiş satılır). Piriquita-da travesseiro, nozes douradas, pastéis de Cruz Alta və bir çox başqa şirniyyat alıb yemək olar. Maraqlıdır ki, şirin qoğal Portuqaliyada, əsasən Lissabonda kruasan (croissant) formasında satıla bilər. Xaricdən kruasana bənzəsə də, diqqətlə baxdıqda və ya toxunduqda bu məmulatın tamamilə fərqli xəmirdən hazırlandığını görmək olar. Portuqaliyaya milad bayramı ərəfəsində baş çəksəniz bu bayrama uyğun yeməklər və şirniyyatlar dada bilərsiniz. Belə elementlərdən biri Bolo Rei, yəni kral keksidir (bir sıra başqa xristian ölkələrində olduğu kimi). İçinə çoxlu miqdarda meyvə qurusu və bir də qoz-fındıq qoyulur. Milad bayramı ərəfəsində desert kimi yeyilir. Portuqliyanın müasir mətbəxi bir tərəfdən, işğalçıların (Romalılar və ərəblər), digər tərəfdən isə, Yeni Dünyaya təşkil edilən ekspedisiyalardan gətirilən ekzotik ədviyyatların tə’siri altında formalaşıb. Portuqal xörəklərin sadəliyi və ekzotik ədviyyatların istifadəsi qeyri-adi duet yaradır.
Qalareya
İstinadlar
- "Portuguese food". baidu. İstifadə tarixi: 10 October 2015.
- "Vila Nova de Poiares: Capital Universal da Chanfana". 2014-02-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-02-04.
- "Bife a Casa (Portuguese House Steak)". Kidbite Lunches. 16 October 2012. 4 May 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 4 February 2018.
- Administrator. . www.bikeonelas.com. 2014-05-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-02-04.
- SILVA, A. J. M. (2015), The fable of the cod and the promised sea. About portuguese traditions of bacalhau, in BARATA, F. T- and ROCHA, J. M. (eds.), Heritages and Memories from the Sea, Proceedings of the 1st International Conference of the UNESCO Chair in Intangible Heritage and Traditional Know-How: Linking Heritage, 14–16 January 2015. University of Evora, Évora, pp. 130-143. PDF version 2020-08-03 at the Wayback Machine
- (por.) PESSOA, M.F.; MENDES, B.; OLIVEIRA, J.S. CULTURAS MARINHAS EM PORTUGAL 2008-10-29 at the Wayback Machine, "O consumo médio anual em produtos do mar pela população portuguesa, estima-se em cerca de 58,5 kg/ por habitante sendo, por isso, o maior consumidor em produtos marinhos da Europa e um dos quatro países a nível mundial com uma dieta à base de produtos do mar."
- Queijos portugueses 2021-10-26 at the Wayback Machine. Infopédia [Online]. Porto: Porto Editora, 2003-2013.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Portuqaliya metbexi enenevi Portuqaliya metbexi olkede ve butun dunyada cox meshurdur Daha cox milli yemekleri ile taninir Portuqaliyanin muxtelif regionlarinda muxtelif nov yemek hazirlanir Qeyd etmek olar ki Portuqaliya metbexi regionlara gore ferqlenir dadlarin curbecurluyu ile boldur ve dunyanin en populyar metbexlerinden biri kimi sayilir Portuqaliya metbexi dunyanin qedim zengin ve dadli metbexlerinden biridir Portuqaliya metbexi insanlar arasinda deniz yemekleri metbexi adi ile meshurdur HaqqindaPortuqaliya metbexi kontinentin en qerb metbexi Portuqaliya boyuk kesfler ve dahi denizcilerin olkesidir Onun muasir metbexi bir terefden isgalcilarin Romalilar ve erebler diqer terefden ise Yeni Dunyaya teskil edilen ekspedisiyalardan getirilen ekzotik edviyyatlarin te siri altinda formalasib Portuqal xoreklerin sadeliyi ve ekzotik edviyyatlarin istifadesi qeyri adi duet yaradir Romalilar Portuqaliya sarimsaq erebler duyu badam sitrus meyveleri xurma ve saftali getiribler Simalda caldo verde xoreyi meshurdur Bu yasil sorba en enevi Portuqal xoreyidir Onun icinde couve gallega adlandirilan kelem yarpaqlari istifade olunur Onun yanina isti yay axsamlari ucun ideal olan vino verde yasil caxir verilir Eger biz bunlara qargidali unundan hazirlanmis broad de milho adlandirilan coreyi ve butun dunyada meshur olan corizo sosiskalari elave etsek istenilen qurmanin arzusunu yerine yetirmis olariq Portuqaliyadan danisanda hemcinin Douro Vadisini ve meshur Portonu qeyd etmek lazimdir Beziler onu dunyanin en gozel caxiri hesab edirler Donuz eti ve deniz mehsullari Merkezi Portuqaliyanin metbexinde etlerden olduqca cox istifade olunur Leitao Assado yani bisirilmis donuz potasi xususile meshur xorekdir Portuqaliyanin bu hissesi aqrar olduguna gore burada etin istifadesi evezolunmazdir cunki fermerlere islemek ucun coxlu enerji teleb olunur Terkibinde corek ve deniz mehsullari olan Acorda de Marisco sorbani da qeyd etmek lazimdir bu sorbanin deqiq inqrediyentleri asbazin eli altinda olan erzaqdan asilidir Tixac palidin bitdiyi yer Olkenin cenub hissesinde iki eyalet var Alentexo ve Alqarve Bura Portuqaliyanin olduqca menzereli hissesidir ucsuz bucaqsiz duzenliklerde biten gozel tixac palidi zeytun ve sitrus agacliqlarini goz oxsayir Burada palid qozasinda yekeldilen xususi donuz novu var Alentexoya kulinar seyaheti etseniz mutleq meshur Portuqal xoreyi olan Carne de Porco a Alentejanani dadin midilerle sufreye verilen koriandr ve soganla caxirda qizardilmis donuz eti mukemmeldir Portuqaliyanin Madera ve Azor adalarini da xususi qeyd etmek lazimdir Burada metbexin esasini et teskil edir xususile kontinentde populyar olmayan mal eti Meshur yerli xorek Cozido a Furnas adlanir yerde qazilmis sobalarda bisirilmis muxtelif et ve terevezler ve morceladir Portuqaliya metbexinin en meshur yemeyi Bacalhau sayilir O bir cox usullarla hazirlanan qurudulmus ve duza qoyulmus treska baligidir Deyirler ki Portuqaliyalilar treska baligin ilin gunlerine beraber yani 365 hazirlama reseptini bilirler Esasen onlar brokkoli qargidali sogan biber gul kelemi ve ya noxud ile hazirlanir Portuqaliyanin meshur xoruzu Barselos xoruzu Portuqaliyanin remzidir ama her adam bilmir ki onun ehvalati metbexnen baglidir Coxdan beri gunahsiz bir zevvar insan qetlinde ittiham olunmusdur Mehkemenin qerari cixarilanda hakim xoruz yeyirdi Ozunu mudafie eden zevvar dedi ki eger o gunahsizdirsa xoruz dirilib banlayacaq ve xoruz dirildi ve banladi Belelikle muttehim temize cixarildi Bu inanilmaz hadiseden sonra xoruz olkenin remzine cevrildi Onun sekili otkritka ve markalarda istifade olunmaga basladi Portuqaliyalilar teze terevezlerden hazirlanmis salatlardan cox et baliq ve ya deniz mehsullarla birlikde buxara verilmis bisirilmis ve ya portlenmis terevezlere ustunluk verir Terevezler xoreklerin esasini teskil edir lakin cox vaxti onlar et ve ya baliq yemekleri ile qarnir kimi verilir Terevezler xoreyi qidali ve zengin edirler Misal kimi en enevi Portuqal Feijoada xoreyi cekmek olar onun esasini paxlalar et ve basqa terevezler teskil edir Pomidor Portuqaliya metbexinde vacib rol oynayir Hetta basqa milletlerin metbexlerinde Portuqal sayagi ifadesi pomidorla bisirilen xoreyi nezerde tutur Portuqaliya yuksek keyfiyyetli butulka tixaclarini istehsal edir Dunyada istifade olunan tixaclarin ucde ikisi burada istehsal olunur Portuqaliyadan gelen tixaclarin xususiyyetlerinin hesabina caxir oz nadir etirini qoruyub saxlayir YemeklerPortuqaliyanin gece heyatinin esas menbeyi subhesiz ki Lissabonun Bayru Altdu adli rayonudur Gunesin batmasi ile xususen istirahet gunlerinde onun dar kuceleri genis bara ve reqs meydancalarina cevrilir Burada addimbasi qizla dolu bara rast gelirsen alkoqol ise cay kimi axir turistler de portuqaliyalilarla qaynayib qarisir deyib gulub eylenirler Umumiyyetle yerli sakinler serabi cox sevir Icki Portuqaliyada o qeder coxdur ki portuqal xalqi demek olar ki ondan her naharda istifade edilir Portuqaliya serabindan sohbet gedirse subhesiz ki ilk novbede agila portveyn gelir Fadu musiqinin sedalari altinda onun dadina baxmamaq gunahdir Yemekden sonra portuqallar portveyni zovq ve ehval ruhiyyeni qaldirmaq ucun icir Ag Portuqaliya serabi isti havalarda bedeni serinlesdirmek ucun ideal ickidir o beyni canlandirir lakin dumanlandirib serxos etmir Sadece yungul zovq verir Bu sebebden de ag serab Portuqaliyada insanlarin su ve ya meyve sulari kimi istifade etdiyi kutlevi icki novudur Magazada siz iki ya uc avroya Setubala Alenteju kimi yerli serablar tapa bilersiniz Ag serabin alternativ varianti kimi vinho verde yasil serab teklif olunur Tund dadlari sevenler qirmizi caxir uzerinde dayana biler Portuqaliyalilarin ciyelek aragi adlandirdigi likor dadli ve kifayet qeder mohkem ickidir Yer gelmisken likor de portuqaliyalilarin en cox sevdiyi ickidir Onu ciyelek agacindan hazirlayir Olke Atlantik okeaninin sahilinde yerlesdiyi ucun deniz mehsullari ve baliqla boldur Bu ise o demekdir ki en lezzetli treska bakalyau yemeyini kaldo verdo sorbasi qizardilmis sardinyani siz yalniz Portuqaliyada dada bilersiniz Yuxarida sadalanan xoreklerle yanasi mutleq karapau baligin da yoxlayin Yerli restoranlarda baligi adeten qrilde hazirlayir onlardan edviyyatlarin dadli ve istahacici iyi gelir Umumiyyetle Portuqaliya metbexi hec kimin laqeyd qala bilmediyi hem de qastromoniya menteqesi kimi taninir Meselen coxlari fransiz ve italyan pendirinin dunyada cox meshur oldugunu bilir amma cox az adam bilir ki Portuqaliya pendiri adlarinizi cekdiyimiz iki olkenin pendirinden hec de geri qalmir Dequstasiyaya keyju freska adli pendirden baslayin O cox temiz yungul ve dadli inek sudunden hazirlanan pendirden baslayin Portuqaliyanin zeytun yagi da xususi diqqete layiqdir Qeyd etmek lazimdir ki o dunyanin en yaxsi bitki yaglarindan biri sayilir Seyahetden geri qayidanda ev ucun bir butulka Portuqaliya zeytun yagi alsaniz teessuflenmeyeceksiniz Portuqaliyada yuzlerle nov desert ve sirniyyatlar hazirlanir Bu dadli ve teze bulka sloyka kokeler kremli qozlu ve badamli biskvit marsipan ve sekerlenmis meyveler ola biler Lakin ilk novbede sonyus tercumede xeyal ve yuxular adli sirniyyatin dadina baxmaga calisin Sirniyyat sevenler onu yuksek qiymetlendirecek Portuqaliya metbexi deniz yemekleri ile meshurdur Portuqaliyalilar dunyada en cox baliq yeyen milletler arasindadir Edviyyatlardan misal ucun qara istiot piri piri ve darcindan cox istifade edirler Yemekleri uc kursdan entrada yeni giris esas yemek baliq peixe ve ya et carne ve sobremesas dan yeni desertler ibaretdir Muxtelif nov pendirleri var Caxirlari iki cur olur genc yasil caxir vinho verde ve yetisdirilmis ve ya yasa dolmus caxir vinho maduro Adlarindan melum oldugu kimi birinci nov caxirlar genc iken digerleri ise mueyyen muddet saxlandiqdan sonra icilir Her iki caxirin qirmizi ag ve rose novleri olur Caxirlar adeten garrafeira adlanan caxir magazalarinda satilir Seher yemeyi sadedir Seher yemeyine cay kofe sud ve ya portagal siresi icilse de esasen kicik espresso sot lari populyardir Faro da iken seher yemeyine uzerine natural yeni tebii yazilmis yogurt goturulur Bu yogurtun dadi eynen Azerbaycan qatigin dadi kimi olur Sonralar ustunde pedacos yeni hissecikler yazilmis yogurtlar adi yogurt kimi idi Amma ilk yogurtun qatiq dadi ile olmasi cox maraqli idi Bir de maraqli olan seher yemeyine portagal ciyelek encir yerkoku ve diger murebbelerle birlikde balqabaq ve pomidor murebbesinin olmasi idi Rast gelmediyim ucun bu iki murebbenin Azerbaycanda umumiyyetle hazirlanmadigini dusunurem Amma belke hazirlansa oz yerli dadlarimizdan qatmaqla yeni ve maraqli murebbeler yarada bilerik Seher yemeyine icilen portagal siresi ucun muxtelif formali ve dizaynli sireceken cihazlardan istifade olunur Cenub seherlerinde misal ucun Faro ve Laqosda kucelerde portagal agaclari var Gunesli gunler hetta qisda bele bol oldugundan meyveler yaxsi yetisir Portagal siresi de ona gore cox istifade olunur Portagaldan danisarken bu sozumuzun Portuqaliyadan geldiyini dememek duzgun olmazdi Bildiyim qederile Azerbaycanda Turkiyede Yunanistanda Gurcustanda ve Iranda apelsine portagal deyilir teleffuz ferqleri olmaqla Portagali mehz portuqaliyalilar bir zamanlar Hindistandan Avropaya getiribler Sozumuz de buradan gelir Nahar ve axsam yemeyi daha rengarengdir Portuqaliyalilarin en cox yediyi ve umumiyyetle olkenin en taninmis yemeyi bacalhau yemekleridir Bacalhau qurudulmus ve duzlanmis treska baligina deyilir Bu yemek bir cox usullarla ve muxtelif inqredientlerle treska baligindan hazirlanir Saysiz novu var Evorada olarken salatli bacalhau Portoda ise Braqa stilinde bacalhau daddim Her ikisi dadli idi amma Evoranin bacalhau sunu da vardir Tebii ki Portuqaliya metbexinde treskadan basqa bir cox baliq ve deniz mehsullarindan istifade olunur Et yemeklerine geldikde ise daha cox donuz etine sonra ise mal etine ustunluk verilir Mence donuz yemeklerinin variasiyalari ve eyaletler ucun spesifik adlari daha coxdur Bize ekzotik gele bilecek vehsi dovsan etinden hazirlanmis yemeklerin menyuda olmasi da o qeder de nadir hal deyil Bu esaslarla birlikde esasen kartof ve duyu yeyilir Diger terevezler de ciy ve ya bisirilmis halda yeyile biler Olkenin en populyar sorbasi caldo verde yeni yasil sorbadir Hazirlanmasi ucun esasen yarpaq kelem kartof puresi zeytun yagi ve duzdan istifade olunur Bu sorbaya hem de chourico donuz eti sosiskalari elave oluna biler Muxtelif seherlerde ve eyaletlerde ferqli yemek adetleri yemekler ve caxirlara rast gelmek olar Porto da hem de francesinha adli sendvic populyardir Bu yemek donuz eti mal eti yumurta pendir corek ve kartofdan hazirlanir Portoda iken menyularda bu seher ucun ozel olan haqqinda oxudulan ve heyvanlarin medesinden hazirlanan tripas yemeyine rast gelmek olar Yeqin ki bu yemeyi xususi restoranlarda yemek olar Yemeklere ve sirniyyatlara geldikde ise Portuqaliyanin coxlu miqdarda bele metbex incileri var Yene de eyalet ve seherden asili olaraq bu memulatlar deyisir Lissabonda pasteis de bacalhau yeni treska kokesi ve ya qogali yeyilir Cox dadlidir Gorduyum desertlerden pastel de nata arroz doce duyu pudinqi leite creme kastardli ve karamelli desert ve pudim fla karamel flani populyardir Pastel de nata Portuqaliyanin en taninmis desertidir ve olke daxilinde de cox populyardir Portuqaliyada en sade ve dadli desert ise sokolad musu ile qarisdirilmis ve xirda dogranmis ananas hissecikleridir Hazirlanmasi asandir Yaxsi sokolad musu resepti bilirsinizse dadini yoxlayin Lezzetli olacaq Portuqaliya gozel ve zengin metbexli bir olkedir Portuqaliyanin seherlerinde kucelerde dayanan mobil sabalid kosklerinden sabalid alib yemek olar Bu sabalidlar cox dadli olur Yolunuz Sintradan dusse oradaki Piriquita kafesine bas cekin Muxtelif bis dus ve sirniyyatlar hazirlayib satirlar Kafenin esasi 1862 ci ilde qoyulub Deyilene gore kral I Karlos 1863 1908 bu kafeninin ilk sahiblerinin bisirdiyi queijada lari severmis Lissabonda da baglamada satilan xususi Sintra queijada lari almaq olar basqa queijada lar teze bisirilmis satilir Piriquita da travesseiro nozes douradas pasteis de Cruz Alta ve bir cox basqa sirniyyat alib yemek olar Maraqlidir ki sirin qogal Portuqaliyada esasen Lissabonda kruasan croissant formasinda satila biler Xaricden kruasana benzese de diqqetle baxdiqda ve ya toxunduqda bu memulatin tamamile ferqli xemirden hazirlandigini gormek olar Portuqaliyaya milad bayrami erefesinde bas cekseniz bu bayrama uygun yemekler ve sirniyyatlar dada bilersiniz Bele elementlerden biri Bolo Rei yeni kral keksidir bir sira basqa xristian olkelerinde oldugu kimi Icine coxlu miqdarda meyve qurusu ve bir de qoz findiq qoyulur Milad bayrami erefesinde desert kimi yeyilir Portuqliyanin muasir metbexi bir terefden isgalcilarin Romalilar ve erebler diger terefden ise Yeni Dunyaya teskil edilen ekspedisiyalardan getirilen ekzotik edviyyatlarin te siri altinda formalasib Portuqal xoreklerin sadeliyi ve ekzotik edviyyatlarin istifadesi qeyri adi duet yaradir QalareyaIstinadlar Portuguese food baidu Istifade tarixi 10 October 2015 Vila Nova de Poiares Capital Universal da Chanfana 2014 02 23 tarixinde Istifade tarixi 2018 02 04 Bife a Casa Portuguese House Steak Kidbite Lunches 16 October 2012 4 May 2022 tarixinde Istifade tarixi 4 February 2018 Administrator www bikeonelas com 2014 05 27 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 02 04 SILVA A J M 2015 The fable of the cod and the promised sea About portuguese traditions of bacalhau in BARATA F T and ROCHA J M eds Heritages and Memories from the Sea Proceedings of the 1st International Conference of the UNESCO Chair in Intangible Heritage and Traditional Know How Linking Heritage 14 16 January 2015 University of Evora Evora pp 130 143 PDF version 2020 08 03 at the Wayback Machine por PESSOA M F MENDES B OLIVEIRA J S CULTURAS MARINHAS EM PORTUGAL 2008 10 29 at the Wayback Machine O consumo medio anual em produtos do mar pela populacao portuguesa estima se em cerca de 58 5 kg por habitante sendo por isso o maior consumidor em produtos marinhos da Europa e um dos quatro paises a nivel mundial com uma dieta a base de produtos do mar Queijos portugueses 2021 10 26 at the Wayback Machine Infopedia Online Porto Porto Editora 2003 2013