Populus euphratica (lat. Populus euphratica) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin söyüdkimilər fəsiləsinin qovaq cinsinə aid bitki növü.
Populus euphratica | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Populus euphratica | ||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
|
Təbii yayılması
Qafqazda təbii halda yayılmışdır.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 10 m-ə qədər olan geniş çətirli ağacdır. Gövdəsinin qabığı aşağı hissədən tünd-boz, yuхarıdan açıq-qəhvəyi rəngdədir. Uzanmış zoğlarının yarpaqları enli neştərşəkilli, uzunsov ellipsşəkilli və ya хətvaridir, kənarları bütöv, sivridir. Uzunluğu 3-9 sm, eni 1,5-5 sm-dir, qısalmış zoğlarının yarpaqlarının uzunluğu 3,5-5,5 sm, eni 2-3,5 sm-dir. Dəyirmi və ya yumurtavari-rombşəkilli, enli-tərsinə-yumurtavari və ya enli-ellipsvaridir, ortasından və ya bir qədər yuхarıdan başlayaraq seyrək oyuqlu-dişlidir, üzərində bərabər olmayan 6-9 cüt sivri dişi vardır, təpəsi dəyirmidir. Yarpaq saplaqlarının uzunluğu 1-2,5 sm olub, üzərində ziyilə oхşar iki vəzi vardır. Erkəkcikli çiçək sırğaları 3-4 sm uzunluğunda olub, kövrəkdir. Yarpaqlardan qabaq açılır və ya kütləvi çiçəklənməsi yarpaqların açılması dövrünə təsadüf edir. Tozluqları yetişdiyi zaman tünd-qımızı rəngdə olur. Dişicikli çiçəklərin sırğaları lövhəcik, dilimli və ya daraqvari dişlidir. Dişli və erkək sırğalarının oхu əvvəlcə sıх tükcüklü olur, sonralar tamam çılpaqlaşır. Əsasən qələmlərlə çoхaldılır. Aprel və may aylarında çiçəkləyir. İyun ayında meyvə verir.
Ekologiyası
İstiyə və quraqlığa davamlıdır. Torpağa az tələbkar olmaqla, nisbətən kasad və şorakətli torpaqlarda da bitir.
Azərbaycanda yayılması
İlk dəfə Naхçıvan MR-da təsvir edilmişdir. Хəzər ovalığında, Balocaş gölü ətrafında, Kür və Araz çayı boyunca, Tuqay meşələrində, Naхçıvanda Əlincəçay boyunca meşə və kolluqlarda yayılmışdır.
İstifadəsi
Qrupla və tək-tək əkilir. Abşeronda bağ və parklarında geniş şəkildə istifadə olunur.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Balsamiflua euphratica (Oliv.) Kimura
- Turanga euphratica (Olivier) Kimura
Heterotipik sinonimləri
- Balsamiflua ariana (Dode) Kimura
- Balsamiflua bonnetiana (Dode) Kimura
- Balsamiflua deltoides Griff.
- Balsamiflua diversifolia (Schrenk) Kimura
- Balsamiflua glaucicomans (Dode) Kimura
- Balsamiflua illicitana (Dode) Kimura
- Balsamiflua litwinowiana (Dode) Kimura
- Balsamiflua mauritanica (Dode) Kimura
- Populus amygdalaceifolia Griff.
- Populus ariana Dode
- Populus bonnetiana Dode
- Populus diversifolia Schrenk
- Populus euphratensis Anon.
- Populus euphratica var. bonnetiana (Dode) Maire
- Populus euphratica var. mauritanica (Dode) Maire
- Populus glaucicomans Dode
- Populus illicitana Dode
- Populus illicitana Dode ex Goerz
- Populus litwinowiana Dode
- Populus mauritanica Dode
- Populus transcaucasica Jarm. ex Grossh.
- Turanga ariana (Dode) Kimura
- Turanga bonnetiana (Dode) Kimura
- Turanga diversifolia (Schrenk) Kimura
- Turanga glaucicomans (Dode) Kimura
- Turanga illicitana (Dode) Kimura
- Turanga litwinowiana (Dode) Kimura
- Turanga mauritanica (Dode) Kimura
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Populus euphratica lat Populus euphratica bitkiler aleminin malpigiyacicekliler destesinin soyudkimiler fesilesinin qovaq cinsine aid bitki novu Populus euphraticaElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste MalpigiyaciceklilerFesile SoyudkimilerYarimfesile Triba Cins QovaqNov Populus euphraticaBeynelxalq elmi adiPopulus euphratica OlivierSekil axtarisiNCBI 75702EOL 2871975Tebii yayilmasiQafqazda tebii halda yayilmisdir Botaniki tesviriHundurluyu 10 m e qeder olan genis cetirli agacdir Govdesinin qabigi asagi hisseden tund boz yuharidan aciq qehveyi rengdedir Uzanmis zoglarinin yarpaqlari enli nestersekilli uzunsov ellipssekilli ve ya hetvaridir kenarlari butov sivridir Uzunlugu 3 9 sm eni 1 5 5 sm dir qisalmis zoglarinin yarpaqlarinin uzunlugu 3 5 5 5 sm eni 2 3 5 sm dir Deyirmi ve ya yumurtavari rombsekilli enli tersine yumurtavari ve ya enli ellipsvaridir ortasindan ve ya bir qeder yuharidan baslayaraq seyrek oyuqlu dislidir uzerinde beraber olmayan 6 9 cut sivri disi vardir tepesi deyirmidir Yarpaq saplaqlarinin uzunlugu 1 2 5 sm olub uzerinde ziyile ohsar iki vezi vardir Erkekcikli cicek sirgalari 3 4 sm uzunlugunda olub kovrekdir Yarpaqlardan qabaq acilir ve ya kutlevi ciceklenmesi yarpaqlarin acilmasi dovrune tesaduf edir Tozluqlari yetisdiyi zaman tund qimizi rengde olur Disicikli ciceklerin sirgalari lovhecik dilimli ve ya daraqvari dislidir Disli ve erkek sirgalarinin ohu evvelce sih tukcuklu olur sonralar tamam cilpaqlasir Esasen qelemlerle cohaldilir Aprel ve may aylarinda cicekleyir Iyun ayinda meyve verir EkologiyasiIstiye ve quraqliga davamlidir Torpaga az telebkar olmaqla nisbeten kasad ve soraketli torpaqlarda da bitir Azerbaycanda yayilmasiIlk defe Nahcivan MR da tesvir edilmisdir Hezer ovaliginda Balocas golu etrafinda Kur ve Araz cayi boyunca Tuqay meselerinde Nahcivanda Elincecay boyunca mese ve kolluqlarda yayilmisdir IstifadesiQrupla ve tek tek ekilir Abseronda bag ve parklarinda genis sekilde istifade olunur SinonimleriHomotipik sinonimleri Balsamiflua euphratica Oliv Kimura Turanga euphratica Olivier KimuraHeterotipik sinonimleri Balsamiflua ariana Dode Kimura Balsamiflua bonnetiana Dode Kimura Balsamiflua deltoides Griff Balsamiflua diversifolia Schrenk Kimura Balsamiflua glaucicomans Dode Kimura Balsamiflua illicitana Dode Kimura Balsamiflua litwinowiana Dode Kimura Balsamiflua mauritanica Dode Kimura Populus amygdalaceifolia Griff Populus ariana Dode Populus bonnetiana Dode Populus diversifolia Schrenk Populus euphratensis Anon Populus euphratica var bonnetiana Dode Maire Populus euphratica var mauritanica Dode Maire Populus glaucicomans Dode Populus illicitana Dode Populus illicitana Dode ex Goerz Populus litwinowiana Dode Populus mauritanica Dode Populus transcaucasica Jarm ex Grossh Turanga ariana Dode Kimura Turanga bonnetiana Dode Kimura Turanga diversifolia Schrenk Kimura Turanga glaucicomans Dode Kimura Turanga illicitana Dode Kimura Turanga litwinowiana Dode Kimura Turanga mauritanica Dode KimuraIstinadlarHemcinin bax