Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Pnevmokok infeksiyası — pnevmokok adlanan Streptococcus pneumoniae bakteriyasının törətdiyi bir infeksiyadır. S. pneumoniae, sağlam yetkinlərin 5-10% -i və sağlam uşaqların 20-40% -nin burun və boğazını kolonizə edən bakteriya florasının ümumi üzvlərindən biridir. Bununla birlikdə, sətəlcəm, bakterial menenjit və sepsisin əsas səbəbi olan əhəmiyyətli bir xəstəliyin səbəbidir. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının hesablamalarına görə, 2005 -ci ildə dünyada 1,6 milyon uşağın ölümünə pnevmokok infeksiyaları səbəb olub.
İnfeksiyalar
Pnevmokok pnevmoniyası, cəmiyyət tərəfindən əldə edilən sətəlcəmin bütün epizodlarının 15% -50% -ni, bütün kəskin otitis media hallarının 30-50% -ni və qan dövranı infeksiyaları və bakterial meningitin əhəmiyyətli bir hissəsini təşkil edir.
2005-ci ildə ÜST -nin hesablamalarına görə, dünyada hər il təxminən 0,7-1 milyonu beş yaşın altında olan təxminən 1,6 milyon uşaq öldürür. Bu ölümlərin əksəriyyəti inkişaf etməkdə olan ölkələrdə olub.
Patogenez
S. pneumoniae normal olaraq sağlam yetkinlərin 5-10% -ində və sağlam uşaqların 20-40% -də burun və boğazda olur. [1] Xüsusilə insanların bir-birinə çox yaxın vaxt keçirdikləri yerlərdə (uşaq bağçaları, hərbi kışlalar) daha çox miqdarda müəyyən mühitlərdə tapıla bilər. Bakterial səth yapışqanlarının qarşılıqlı təsiri ilə nazofarengeal hüceyrələrə bağlanır. Bu normal kolonizasiya, orqanizmlər sırasıyla otitis media və sinüzitə səbəb ola biləcək Eustaki borusu və ya burun sinusları kimi bölgələrə daşındıqda yoluxucu ola bilər. Sətəlcəm, orqanizmlər ağciyərlərə inhalyasiya edilərək təmizlənməsə meydana gəlir (yenə virus infeksiyası və ya siqaretin səbəb olduğu siliyer iflici səbəb ola bilər). Orqanizmin polisakkarid kapsulu onu faqositoza qarşı dayanıqlı edir və əvvəlcədən mövcud olan antikapular antikor olmadıqda alveolyar makrofaqlar pnevmokokkları yetərincə öldürə bilməz. Orqanizm qan axınına (bakteremiyaya səbəb ola biləcəyi yerə) yayılır və meninkslərə, oynaq boşluqlarına, sümüklərə və peritoneal boşluğa aparılır və menenjit, beyin absesi, septik artrit və ya osteomiyelitlə nəticələnə bilər. [İstinad lazımdır]
S. pneumoniae, daha əvvəl qeyd edilən polisakkarid kapsülü də daxil olmaqla, bir ev sahibinin immun sistemindən yayınmasına kömək edən bir neçə virulentlik faktoruna malikdir. Komplement vasitəsi ilə opsonizasiyanı maneə törədən pnevmokok səthi zülallara malikdir və orqanizm tərəfindən istehsal olunan ifrazat IgA-nı məhv edəcək və tənəffüs mukozasına bağlanmasına vasitəçilik edən IgA1 proteazını ifraz edir.
IgG sintezi pozulmuş, faqositozu pozulmuş və ya pnevmokokların klirensi pozulmuş insanlarda pnevmokok infeksiyası riski xeyli artır. Xüsusilə, anadangəlmə aspleniya, dalağın cərrahi yolla çıxarılması və ya oraq hüceyrə xəstəliyi səbəbindən funksional dalağın olmaması infeksiyanın daha ağır gedişatına səbəb olur (splenektomiyadan sonra böyük bir infeksiya) və qarşısının alınması tədbirləri göstərilir (aspleniyaya baxın). .
İmmun sistemi zəif olan insanlar, məsələn, HİV -lə yaşayanlar, pnevmokok xəstəliyi riski daha yüksəkdir. Müalicə imkanı olan HİV xəstələrində invaziv pnevmokal xəstəlik riski ildə 0,2–1% təşkil edir və ölüm faizi 8% -dir.
Pnevmokok pnevmoniyası ilə qrip arasında bir əlaqə vardır. Qrip səbəbiylə tənəffüs yollarının (tənəffüs epitelinin) və yuxarı tənəffüs sisteminin zədələnməsi pnevmokokal giriş və infeksiyanı asanlaşdıra bilər.
Digər risk faktorları arasında siqaret çəkmə, narkotik inyeksiya, Hepatit C və KOAH var.
Zəhərlilik faktoru
S. pneumoniae, hüceyrə səthində və orqanizm daxilində fərqli virulentlik faktorlarını ifadə edir. Bu virulentlik faktorları S. pneumoniae infeksiyası zamanı bəzi klinik təzahürlərə kömək edir.
- Polisakkarid kapsülü - bakteriya hüceyrələrinin C3b opsonizasiyasını maneə törətməklə ev sahibi immun hüceyrələr tərəfindən faqositozun qarşısını alır.
- Pnevmolizin (Ply)-53-kDa məsamə əmələ gətirən, ana hüceyrələrin lizisinə səbəb ola bilən və komplementi aktivləşdirən zülaldır.
- Autolizin (LytA) - bu zülalın aktivləşdirilməsi, daxili məzmununu (yəni pnevmolizin) sərbəst buraxan bakteriyaları parçalayır.
- Hidrogen peroksid - ev sahibi hüceyrələrə ziyan vurur (menenjit zamanı nöronal hüceyrələrdə apoptoza səbəb ola bilər) və rəqabət edən bakteriyalara (Haemophilus influenzae, Neisseria meningitidis, Staphylococcus aureus) qarşı bakterisid təsir göstərir
- Pili-bir çox S. pneumoniae suşunun səthindən uzanan tüklərə bənzər quruluşlar. Üst tənəffüs yollarının kolonizasiyasına və sepsis zamanı immunitet sistemi tərəfindən çox miqdarda TNF əmələ gəlməsinə kömək edərək septik şok ehtimalını artırırlar.
- Kolin bağlayan zülal A/Pnevmokok səthi zülal A (CbpA/PspA)-ağciyər epiteliya hüceyrələrinin hüceyrə səthində karbohidratlarla qarşılıqlı təsir göstərən və pnevmokokların tamamlayıcı vasitəçi opsonizasiyasını maneə törədə bilən bir yapışdırıcıdır.
- Genetik çevrilmə qabiliyyəti, ehtimal ki, burundakı kolonizasiya fitnesində və virulentliyində (ağciyər infeksiyası) mühüm rol oynayır.
Diaqnoz
İnfeksiyanın təbiətindən asılı olaraq laboratoriya müayinəsi üçün müvafiq nümunə götürülür. Pnevmokoklar ümumiyyətlə cüt və ya zəncirdə görülən qram pozitiv kokklardır. Optochin antibiotik diskinin əlavə edildiyi qan agar lövhələrində kultivasiya edildikdə, alfa-hemolitik koloniyalar və diskin ətrafında antibiotikə qarşı həssaslığı göstərən aydın bir maneə zonası göstərilir. Pnevmokoklar da safra ilə həll olunur. Digər streptokoklar kimi katalaz-mənfi təsir göstərir. Quellung testi xüsusi kapsul polisakkaridləri müəyyən edə bilər.
Pnevmokok antijeni (hüceyrə divarı C polisakkarid) müxtəlif bədən mayelərində aşkar edilə bilər. Lateks aglütinasiyasına əsaslanan köhnə aşkarlama dəstləri, Gram boyamasına çox az dəyər qatmış və bəzən yanlış pozitiv olmuşdur. Pnevmokok infeksiyalarında həssaslığı 70-80% və> 90% (pozitiv olaraq əsl səbəbi müəyyən etdikdə) olan sürətli immunokromatoqrafiya ilə daha yaxşı nəticələr əldə edilir. Test əvvəlcə sidik nümunələrində təsdiqləndi, lakin digər bədən mayelərinə uğurla tətbiq edildi. Sinə rentgen müayinəsi, törədiciyə xas olmasa da iltihabı təsdiqləmək üçün də aparıla bilər.
Profilaktik tədbirlər
S. pneumoniae səbəb olan xəstəliyin əhəmiyyətinə görə, invaziv infeksiyadan qorunmaq üçün bir neçə peyvənd hazırlanmışdır. Dünya Səhiyyə Təşkilatı uşaqlıqda rutin pnevmokok peyvəndi tövsiyə edir; İngiltərə, Amerika Birləşmiş Ştatları, və Cənubi Afrika da daxil olmaqla bir sıra ölkələrdə uşaqlıq peyvəndi cədvəlinə daxil edilmişdir.
Müalicə
Tarix boyu müalicə əsasən β-laktam antibiotiklərinə əsaslanırdı. 1960 -cı illərdə S. pneumoniae -nin demək olar ki, bütün suşları penisilinə həssas idi, lakin son zamanlarda xüsusilə yüksək antibiotik istifadəsi sahələrində penisilin müqavimətinin artması müşahidə olunur. Ştammların fərqli bir hissəsi də sefalosporinlərə, makrolidlərə (eritromisin kimi), tetrasiklinə, klindamisinə və florokinolonlara qarşı davamlı ola bilər. Penisilinə davamlı suşların digər antibiotiklərə davamlı olma ehtimalı daha yüksəkdir. İzolatların çoxu vankomisinə həssas olaraq qalır, baxmayaraq ki, β-laktama həssas olan bir izolyatda istifadəsi, dərmanın toxumalarda yayılması və vankomisinə qarşı müqavimətin inkişafı ilə bağlı narahatlıqlar səbəbindən daha az arzuolunandır.
Daha inkişaf etmiş beta-laktam antibiotikləri (sefalosporinlər) menenjit və cəmiyyətdən alınan sətəlcəmin müalicəsi üçün digər antibiotiklərlə birlikdə istifadə olunur. Yetkinlərdə levofloksasin və moksifloksasin kimi son zamanlarda inkişaf etmiş florokinolonlar tez -tez sətəlcəmli xəstələr üçün empirik əhatə təmin etmək üçün istifadə olunur, lakin bu dərmanların vərəmin müalicəsində istifadə edildiyi dünyanın bəzi yerlərində müqavimət təsvir edilmişdir. [15]
Həssaslıq testi, orqanizmin əldə edildiyi cəmiyyətdəki müqavimət nümunələri ilə idarə olunan empirik antibiotik müalicəsi ilə müntəzəm olmalıdır. Həssaslıq testlərinin nəticələrinin klinik nəticə ilə nə dərəcədə əlaqəli olduğu barədə mübahisə var. Penisilinlərin nəticələrini yaxşılaşdırmaq üçün makrolidlərlə sinerjistik təsir göstərə biləcəyinə dair kiçik klinik sübutlar var.
Dayanıqlı Pneumococci suşlarına penisilinə davamlı Pneumococci (PRP), penisilinə davamlı Streptococcus pneumoniae (PRSP), Streptococcus pneumoniae penicillin davamlı (SPPR), və ya dərmana davamlı Strepotococcus pneumomoniae (DRSP) deyilir.
Tarixi
19 -cu əsrdə, dovşanların öldürülmüş pnevmokoklarla peyvənd edilməsinin onları sonrakı canlı pnevmokoklarla mübarizədən qoruduğu nümayiş etdirildi. İmmunlaşdırılmış dovşanlardan və ya pnevmokok sətəlcəmindən sağalan insanlardan alınan serum da qorunma təmin etdi. 20 -ci əsrdə aşılamanın effektivliyi Cənubi Afrika mədənçilərində nümayiş etdirildi.
Pnevmokokun kapsulunun onu faqositoza qarşı davamlı hala gətirdiyi aşkar edildi və 1920 -ci illərdə, kapsula polisakkaridə xas olan bir antikorun S. pneumoniae öldürülməsinə kömək etdiyi göstərildi. 1936 -cı ildə pnevmokok pnevmoniya epidemiyasını dayandırmaq üçün bir pnevmokok kapsul polisakkarid peyvəndi istifadə edildi. 1940 -cı illərdə pnevmokokların kapsula çevrilməsi ilə bağlı təcrübələr ilk olaraq DNT -ni genetik məlumat daşıyan material olaraq təyin etdi.
1900-cü ildə fərqli pnevmokok serovarlarının mövcud olduğu və müəyyən bir serovar ilə immunizasiyanın digər serovarlarla infeksiyaya qarşı qorunmadığı qəbul edildi. O vaxtdan bəri quellung reaksiyası ilə müəyyən edilə bilən unikal bir polisakkarid kapsula malik olan doxsandan çox serovar aşkar edilmişdir. Bu serovarlardan bəziləri digərlərinə nisbətən daha çox xəstəliyə səbəb olduğu üçün 90 -dan az serovar ilə immunizasiya edərək ağlabatan qoruma təmin etmək mümkündür; hazırkı peyvəndlər 23-ə qədər serovar ehtiva edir (yəni "23-valent" dir).
Serovarlar iki sistemə görə nömrələnir: kəşf edildiyi sıraya görə nömrələnən Amerika sistemi və antigenik oxşarlıqlara görə qruplaşdıran Danimarka sistemi.
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Pnevmokok infeksiyasi pnevmokok adlanan Streptococcus pneumoniae bakteriyasinin toretdiyi bir infeksiyadir S pneumoniae saglam yetkinlerin 5 10 i ve saglam usaqlarin 20 40 nin burun ve bogazini kolonize eden bakteriya florasinin umumi uzvlerinden biridir Bununla birlikde setelcem bakterial menenjit ve sepsisin esas sebebi olan ehemiyyetli bir xesteliyin sebebidir Umumdunya Sehiyye Teskilatinin hesablamalarina gore 2005 ci ilde dunyada 1 6 milyon usagin olumune pnevmokok infeksiyalari sebeb olub InfeksiyalarPnevmokok pnevmoniyasi cemiyyet terefinden elde edilen setelcemin butun epizodlarinin 15 50 ni butun keskin otitis media hallarinin 30 50 ni ve qan dovrani infeksiyalari ve bakterial meningitin ehemiyyetli bir hissesini teskil edir 2005 ci ilde UST nin hesablamalarina gore dunyada her il texminen 0 7 1 milyonu bes yasin altinda olan texminen 1 6 milyon usaq oldurur Bu olumlerin ekseriyyeti inkisaf etmekde olan olkelerde olub PatogenezS pneumoniae normal olaraq saglam yetkinlerin 5 10 inde ve saglam usaqlarin 20 40 de burun ve bogazda olur 1 Xususile insanlarin bir birine cox yaxin vaxt kecirdikleri yerlerde usaq bagcalari herbi kislalar daha cox miqdarda mueyyen muhitlerde tapila biler Bakterial seth yapisqanlarinin qarsiliqli tesiri ile nazofarengeal huceyrelere baglanir Bu normal kolonizasiya orqanizmler sirasiyla otitis media ve sinuzite sebeb ola bilecek Eustaki borusu ve ya burun sinuslari kimi bolgelere dasindiqda yoluxucu ola biler Setelcem orqanizmler agciyerlere inhalyasiya edilerek temizlenmese meydana gelir yene virus infeksiyasi ve ya siqaretin sebeb oldugu siliyer iflici sebeb ola biler Orqanizmin polisakkarid kapsulu onu faqositoza qarsi dayaniqli edir ve evvelceden movcud olan antikapular antikor olmadiqda alveolyar makrofaqlar pnevmokokklari yeterince oldure bilmez Orqanizm qan axinina bakteremiyaya sebeb ola bileceyi yere yayilir ve meninkslere oynaq bosluqlarina sumuklere ve peritoneal bosluga aparilir ve menenjit beyin absesi septik artrit ve ya osteomiyelitle neticelene biler Istinad lazimdir S pneumoniae daha evvel qeyd edilen polisakkarid kapsulu de daxil olmaqla bir ev sahibinin immun sisteminden yayinmasina komek eden bir nece virulentlik faktoruna malikdir Komplement vasitesi ile opsonizasiyani manee toreden pnevmokok sethi zulallara malikdir ve orqanizm terefinden istehsal olunan ifrazat IgA ni mehv edecek ve teneffus mukozasina baglanmasina vasitecilik eden IgA1 proteazini ifraz edir IgG sintezi pozulmus faqositozu pozulmus ve ya pnevmokoklarin klirensi pozulmus insanlarda pnevmokok infeksiyasi riski xeyli artir Xususile anadangelme aspleniya dalagin cerrahi yolla cixarilmasi ve ya oraq huceyre xesteliyi sebebinden funksional dalagin olmamasi infeksiyanin daha agir gedisatina sebeb olur splenektomiyadan sonra boyuk bir infeksiya ve qarsisinin alinmasi tedbirleri gosterilir aspleniyaya baxin Immun sistemi zeif olan insanlar meselen HIV le yasayanlar pnevmokok xesteliyi riski daha yuksekdir Mualice imkani olan HIV xestelerinde invaziv pnevmokal xestelik riski ilde 0 2 1 teskil edir ve olum faizi 8 dir Pnevmokok pnevmoniyasi ile qrip arasinda bir elaqe vardir Qrip sebebiyle teneffus yollarinin teneffus epitelinin ve yuxari teneffus sisteminin zedelenmesi pnevmokokal giris ve infeksiyani asanlasdira biler Diger risk faktorlari arasinda siqaret cekme narkotik inyeksiya Hepatit C ve KOAH var Zeherlilik faktoru S pneumoniae huceyre sethinde ve orqanizm daxilinde ferqli virulentlik faktorlarini ifade edir Bu virulentlik faktorlari S pneumoniae infeksiyasi zamani bezi klinik tezahurlere komek edir Polisakkarid kapsulu bakteriya huceyrelerinin C3b opsonizasiyasini manee toretmekle ev sahibi immun huceyreler terefinden faqositozun qarsisini alir Pnevmolizin Ply 53 kDa mesame emele getiren ana huceyrelerin lizisine sebeb ola bilen ve komplementi aktivlesdiren zulaldir Autolizin LytA bu zulalin aktivlesdirilmesi daxili mezmununu yeni pnevmolizin serbest buraxan bakteriyalari parcalayir Hidrogen peroksid ev sahibi huceyrelere ziyan vurur menenjit zamani noronal huceyrelerde apoptoza sebeb ola biler ve reqabet eden bakteriyalara Haemophilus influenzae Neisseria meningitidis Staphylococcus aureus qarsi bakterisid tesir gosterir Pili bir cox S pneumoniae susunun sethinden uzanan tuklere benzer quruluslar Ust teneffus yollarinin kolonizasiyasina ve sepsis zamani immunitet sistemi terefinden cox miqdarda TNF emele gelmesine komek ederek septik sok ehtimalini artirirlar Kolin baglayan zulal A Pnevmokok sethi zulal A CbpA PspA agciyer epiteliya huceyrelerinin huceyre sethinde karbohidratlarla qarsiliqli tesir gosteren ve pnevmokoklarin tamamlayici vasiteci opsonizasiyasini manee torede bilen bir yapisdiricidir Genetik cevrilme qabiliyyeti ehtimal ki burundaki kolonizasiya fitnesinde ve virulentliyinde agciyer infeksiyasi muhum rol oynayir DiaqnozInfeksiyanin tebietinden asili olaraq laboratoriya muayinesi ucun muvafiq numune goturulur Pnevmokoklar umumiyyetle cut ve ya zencirde gorulen qram pozitiv kokklardir Optochin antibiotik diskinin elave edildiyi qan agar lovhelerinde kultivasiya edildikde alfa hemolitik koloniyalar ve diskin etrafinda antibiotike qarsi hessasligi gosteren aydin bir manee zonasi gosterilir Pnevmokoklar da safra ile hell olunur Diger streptokoklar kimi katalaz menfi tesir gosterir Quellung testi xususi kapsul polisakkaridleri mueyyen ede biler Pnevmokok antijeni huceyre divari C polisakkarid muxtelif beden mayelerinde askar edile biler Lateks aglutinasiyasina esaslanan kohne askarlama destleri Gram boyamasina cox az deyer qatmis ve bezen yanlis pozitiv olmusdur Pnevmokok infeksiyalarinda hessasligi 70 80 ve gt 90 pozitiv olaraq esl sebebi mueyyen etdikde olan suretli immunokromatoqrafiya ile daha yaxsi neticeler elde edilir Test evvelce sidik numunelerinde tesdiqlendi lakin diger beden mayelerine ugurla tetbiq edildi Sine rentgen muayinesi torediciye xas olmasa da iltihabi tesdiqlemek ucun de aparila biler Profilaktik tedbirlerS pneumoniae sebeb olan xesteliyin ehemiyyetine gore invaziv infeksiyadan qorunmaq ucun bir nece peyvend hazirlanmisdir Dunya Sehiyye Teskilati usaqliqda rutin pnevmokok peyvendi tovsiye edir Ingiltere Amerika Birlesmis Statlari ve Cenubi Afrika da daxil olmaqla bir sira olkelerde usaqliq peyvendi cedveline daxil edilmisdir MualiceTarix boyu mualice esasen b laktam antibiotiklerine esaslanirdi 1960 ci illerde S pneumoniae nin demek olar ki butun suslari penisiline hessas idi lakin son zamanlarda xususile yuksek antibiotik istifadesi sahelerinde penisilin muqavimetinin artmasi musahide olunur Stammlarin ferqli bir hissesi de sefalosporinlere makrolidlere eritromisin kimi tetrasikline klindamisine ve florokinolonlara qarsi davamli ola biler Penisiline davamli suslarin diger antibiotiklere davamli olma ehtimali daha yuksekdir Izolatlarin coxu vankomisine hessas olaraq qalir baxmayaraq ki b laktama hessas olan bir izolyatda istifadesi dermanin toxumalarda yayilmasi ve vankomisine qarsi muqavimetin inkisafi ile bagli narahatliqlar sebebinden daha az arzuolunandir Daha inkisaf etmis beta laktam antibiotikleri sefalosporinler menenjit ve cemiyyetden alinan setelcemin mualicesi ucun diger antibiotiklerle birlikde istifade olunur Yetkinlerde levofloksasin ve moksifloksasin kimi son zamanlarda inkisaf etmis florokinolonlar tez tez setelcemli xesteler ucun empirik ehate temin etmek ucun istifade olunur lakin bu dermanlarin veremin mualicesinde istifade edildiyi dunyanin bezi yerlerinde muqavimet tesvir edilmisdir 15 Hessasliq testi orqanizmin elde edildiyi cemiyyetdeki muqavimet numuneleri ile idare olunan empirik antibiotik mualicesi ile muntezem olmalidir Hessasliq testlerinin neticelerinin klinik netice ile ne derecede elaqeli oldugu barede mubahise var Penisilinlerin neticelerini yaxsilasdirmaq ucun makrolidlerle sinerjistik tesir gostere bileceyine dair kicik klinik subutlar var Dayaniqli Pneumococci suslarina penisiline davamli Pneumococci PRP penisiline davamli Streptococcus pneumoniae PRSP Streptococcus pneumoniae penicillin davamli SPPR ve ya dermana davamli Strepotococcus pneumomoniae DRSP deyilir Tarixi19 cu esrde dovsanlarin oldurulmus pnevmokoklarla peyvend edilmesinin onlari sonraki canli pnevmokoklarla mubarizeden qorudugu numayis etdirildi Immunlasdirilmis dovsanlardan ve ya pnevmokok setelceminden sagalan insanlardan alinan serum da qorunma temin etdi 20 ci esrde asilamanin effektivliyi Cenubi Afrika medencilerinde numayis etdirildi Pnevmokokun kapsulunun onu faqositoza qarsi davamli hala getirdiyi askar edildi ve 1920 ci illerde kapsula polisakkaride xas olan bir antikorun S pneumoniae oldurulmesine komek etdiyi gosterildi 1936 ci ilde pnevmokok pnevmoniya epidemiyasini dayandirmaq ucun bir pnevmokok kapsul polisakkarid peyvendi istifade edildi 1940 ci illerde pnevmokoklarin kapsula cevrilmesi ile bagli tecrubeler ilk olaraq DNT ni genetik melumat dasiyan material olaraq teyin etdi 1900 cu ilde ferqli pnevmokok serovarlarinin movcud oldugu ve mueyyen bir serovar ile immunizasiyanin diger serovarlarla infeksiyaya qarsi qorunmadigi qebul edildi O vaxtdan beri quellung reaksiyasi ile mueyyen edile bilen unikal bir polisakkarid kapsula malik olan doxsandan cox serovar askar edilmisdir Bu serovarlardan bezileri digerlerine nisbeten daha cox xesteliye sebeb oldugu ucun 90 dan az serovar ile immunizasiya ederek aglabatan qoruma temin etmek mumkundur hazirki peyvendler 23 e qeder serovar ehtiva edir yeni 23 valent dir Serovarlar iki sisteme gore nomrelenir kesf edildiyi siraya gore nomrelenen Amerika sistemi ve antigenik oxsarliqlara gore qruplasdiran Danimarka sistemi Istinadlar