Peykər xan İyirmi Dörd — XVI əsrin sonları XVII əsrin əvvəllərində Səfəvi imperiyası üçün xidmət etmiş Qızılbaş tayfa başçısı. Fəaliyyətinin əsas hissəsi Cənubi Qafqazla bağlıdır. O, bu zaman Bərdənin və Kaxetiyanın hakimi vəzifəsində xidmət etmişdir. Sonuncu vəzifəsindən Şah Abbas dövründə 1625-ci ildə Gürcü üsyanı ilə getmişdir.
Peykər xan İyirmi Dörd | |
---|---|
Şəxsi məlumatlar | |
Vəfat tarixi | XVII əsr |
Hərbi fəaliyyəti | |
Mənsubiyyəti | Səfəvi imperiyası |
Qoşun növü | Süvari |
Rütbəsi | Xan |
Vəzifəsi | Bərdə hakimi Kaxetiya hakimi |
Döyüşlər | Gürcülərin Səfəvi dövlətinə qarşı üsyanı |
Canişinliyi
Gələcəkdə xan olacaq Peykər xan İyirmi Dörd tayfasının başçısı kimi Qarabağda hakimiyyət uğrunda Qacar tayfası ilə rəqabətdə idilər. Şah II İsmayılın əmri ilə Peykər xan bəylərbəyi təyin olunması üçün öz qohumu və Qarabağ bəylərbəyisi olan Yusif xan Şahverdi Ziyadoğlunu, onun anasını, qardaşlarını qətlə yetirdi. Lakin II Şah İsmayıl vəzifəni rəqib Qacar tayfası mənsubuna verdi.
Peykər xan 1608-ci ildə Şah Abbas tərəfindən Bərdənin hakimi təyin edildi. 1620-ci ildə vəzifəsi daha da yüksəldi və şahın tam hakimiyyəti altına almaq istədiyi Kaxetiyanın hakimi təyin edildi. Bundan sonra şahın əmri ilə o, gürcü kraliyyət ailəsindən olan Fatma Sultan Bəgüm ilə evləndi. Fatma Sultan Bəgüm Kartli çarı II Luarsabın bacısı idi və şah onu qardaşını edam etdirdikdən sonra öz hərəmindən qovmuşdu.
Kaxetiyaya göndərildikdən sonra Peykər xan Qarlanquç qalasına yerləşdi və qalanın ətrafında gözəl evlərlə və hamamlar tikdirdi. Şahın əmri ilə o, Azərbaycandan 15 min evlik İyirmi Dörd, Zülqədər, Süleyman Hacılı tayfalarından insanları Kaxetiyaya köçürdü. Bu zaman bölgə demək olar ki, insansız və dağıdılmış halda idi. Minlərlə gürcü imperiyanın daxili bölgələrinə sürgün edilmiş, yerdə qalanları isə dağlara və meşələrə qaçıb gizlənmişdilər. Peykər xanın vəziri olan Fəzli İsfahani Xuzani bu zaman Əfzal əl-Təvarix adlı kitab yazmışdı. Bu kitab indi də Şah Abbasın Gürcüstan və Qafqaz səfərlərini öyrənmək üçün əsas mənbələrdən biri olaraq qalmaqdadır.
Canişinliyinin sonu
Peykər xanın Kaxetiyadakı hakimliyi 1625-ci ilin sonlarında şahın gürcü əsilli məmuru Giorgi Saakadzenin (Murav bəy) üsyanı ilə sonlandı. Saakadze üsyan qaldıraraq Səfəvi komandanı Qaraçaqay xanı öldürdü və onun ordusunu Martqopi döyüşündə darmadağın etdi. Saakadze Araqvi hakimi Zurab ilə ittifaqda idi və ona Peykər xanın gürcü əsilli arvadı Lelannı yardımını söz vermişdi. Bu zaman Peykər xan dağlardakı gürcü qaçqınlara qarşı yürüşdə idi. Gürcü üsyançı qoşunlarının yaxınlaşdığı xəbərini eşidən Peykər xan dərhal qalaya geri döndü, buuradakı qiymətli var dövlətini, tayfasını və arvadını götürərək geri çəkildi. Kür çayını təhlükəsiz formada keçsələr də, gürcülərin hücumları nəticəsində onun tayfasından olan bir çox şəxs həyatını və ya mal-qarasını itirdi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Maeda, Hirotake. The forced migrations and reorganisation of the regional order in the Caucasus by Safavid Iran: Preconditions and developments described by Fazli Khuzani // Ieda, Osamu; Uyama, Tomohiko (redaktorlar ). Reconstruction and interaction of Slavic Eurasia and its neighbouring worlds (PDF). Slavic Eurasian Studies, No.10. Sapporo: Slavic Research Centre, Hokkaido University. 2006. 243–246. ISBN . 2020-11-08 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2021-11-27.
- Dumin, S.V., redaktor Дворянские роды Российской империи. Том 3. Князья [Noble families of the Russian Empire. Volume 3: Princes] (Russian). Moscow: Linkominvest. 1996. səh. 41.
- . Edge of Empires: A History of Georgia. Reaktion Books. 2012. 191–193. ISBN .
- Floor, Willem; , redaktorlar After the conquest: The rise of gholams of Kartlian noble origin // Iran and the World in the Safavid Age. I.B. Tauris. 2012. səh. 481. ISBN .
- Abrahams, Simin. A historiographical study and annotated translation of volume 2 of the Afzal al-Tavarikh by Fazil Khuzani al-Isfahani (PhD). University of Edinburgh. 1999. 16–19. :1842/6906. 2016-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-11-27.
- Melville, Charles. New Light on the Reign of Shah 'Abbas: Volume III of the Afzal al-Tawarikh // Newman, Andrew J. (redaktor). Society and Culture in the Early Modern Middle East: Studies on Iran in the Safavid Period. Brill. 2003. səh. 89. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Peyker xan Iyirmi Dord XVI esrin sonlari XVII esrin evvellerinde Sefevi imperiyasi ucun xidmet etmis Qizilbas tayfa bascisi Fealiyyetinin esas hissesi Cenubi Qafqazla baglidir O bu zaman Berdenin ve Kaxetiyanin hakimi vezifesinde xidmet etmisdir Sonuncu vezifesinden Sah Abbas dovrunde 1625 ci ilde Gurcu usyani ile getmisdir Peyker xan Iyirmi DordSexsi melumatlarVefat tarixi XVII esrHerbi fealiyyetiMensubiyyeti Sefevi imperiyasiQosun novu SuvariRutbesi XanVezifesi Berde hakimi Kaxetiya hakimiDoyusler Gurculerin Sefevi dovletine qarsi usyaniCanisinliyiGelecekde xan olacaq Peyker xan Iyirmi Dord tayfasinin bascisi kimi Qarabagda hakimiyyet ugrunda Qacar tayfasi ile reqabetde idiler Sah II Ismayilin emri ile Peyker xan beylerbeyi teyin olunmasi ucun oz qohumu ve Qarabag beylerbeyisi olan Yusif xan Sahverdi Ziyadoglunu onun anasini qardaslarini qetle yetirdi Lakin II Sah Ismayil vezifeni reqib Qacar tayfasi mensubuna verdi Peyker xan 1608 ci ilde Sah Abbas terefinden Berdenin hakimi teyin edildi 1620 ci ilde vezifesi daha da yukseldi ve sahin tam hakimiyyeti altina almaq istediyi Kaxetiyanin hakimi teyin edildi Bundan sonra sahin emri ile o gurcu kraliyyet ailesinden olan Fatma Sultan Begum ile evlendi Fatma Sultan Begum Kartli cari II Luarsabin bacisi idi ve sah onu qardasini edam etdirdikden sonra oz hereminden qovmusdu Kaxetiyaya gonderildikden sonra Peyker xan Qarlanquc qalasina yerlesdi ve qalanin etrafinda gozel evlerle ve hamamlar tikdirdi Sahin emri ile o Azerbaycandan 15 min evlik Iyirmi Dord Zulqeder Suleyman Hacili tayfalarindan insanlari Kaxetiyaya kocurdu Bu zaman bolge demek olar ki insansiz ve dagidilmis halda idi Minlerle gurcu imperiyanin daxili bolgelerine surgun edilmis yerde qalanlari ise daglara ve meselere qacib gizlenmisdiler Peyker xanin veziri olan Fezli Isfahani Xuzani bu zaman Efzal el Tevarix adli kitab yazmisdi Bu kitab indi de Sah Abbasin Gurcustan ve Qafqaz seferlerini oyrenmek ucun esas menbelerden biri olaraq qalmaqdadir Canisinliyinin sonuPeyker xanin Kaxetiyadaki hakimliyi 1625 ci ilin sonlarinda sahin gurcu esilli memuru Giorgi Saakadzenin Murav bey usyani ile sonlandi Saakadze usyan qaldiraraq Sefevi komandani Qaracaqay xani oldurdu ve onun ordusunu Martqopi doyusunde darmadagin etdi Saakadze Araqvi hakimi Zurab ile ittifaqda idi ve ona Peyker xanin gurcu esilli arvadi Lelanni yardimini soz vermisdi Bu zaman Peyker xan daglardaki gurcu qacqinlara qarsi yurusde idi Gurcu usyanci qosunlarinin yaxinlasdigi xeberini esiden Peyker xan derhal qalaya geri dondu buuradaki qiymetli var dovletini tayfasini ve arvadini goturerek geri cekildi Kur cayini tehlukesiz formada kecseler de gurculerin hucumlari neticesinde onun tayfasindan olan bir cox sexs heyatini ve ya mal qarasini itirdi Hemcinin baxMartqopi doyusuIstinadlarMaeda Hirotake The forced migrations and reorganisation of the regional order in the Caucasus by Safavid Iran Preconditions and developments described by Fazli Khuzani Ieda Osamu Uyama Tomohiko redaktorlar Reconstruction and interaction of Slavic Eurasia and its neighbouring worlds PDF Slavic Eurasian Studies No 10 Sapporo Slavic Research Centre Hokkaido University 2006 243 246 ISBN 4938637391 2020 11 08 tarixinde PDF Istifade tarixi 2021 11 27 Dumin S V redaktor Dvoryanskie rody Rossijskoj imperii Tom 3 Knyazya Noble families of the Russian Empire Volume 3 Princes Russian Moscow Linkominvest 1996 seh 41 Edge of Empires A History of Georgia Reaktion Books 2012 191 193 ISBN 978 1780230306 Floor Willem redaktorlar After the conquest The rise of gholams of Kartlian noble origin Iran and the World in the Safavid Age I B Tauris 2012 seh 481 ISBN 978 1780769905 Abrahams Simin A historiographical study and annotated translation of volume 2 of the Afzal al Tavarikh by Fazil Khuzani al Isfahani PhD University of Edinburgh 1999 16 19 1842 6906 2016 03 04 tarixinde Istifade tarixi 2021 11 27 Melville Charles New Light on the Reign of Shah Abbas Volume III of the Afzal al Tawarikh Newman Andrew J redaktor Society and Culture in the Early Modern Middle East Studies on Iran in the Safavid Period Brill 2003 seh 89 ISBN 9004127747