Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pataliputra — Hindistanın Patna şəhərinin əvvəlki adı, Nandlar, Maurilər, Şunqlar və Quptlar imperiyalarının paytaxtı olmuş dövrünün möhtəşəm şəhəri. Qanq çayı ilə Sonun birləşdiyi yerdə yerləşən şəhər.
| Pataliputra | |
|---|---|
 | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Mərkəzin hündürlüyü | 53 ± 1 m |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Adının etimalogiyası
Pataliputra adının etmalogiyası qeyri-müəyyəndir. "Putra" sözü "oğlu", "Patali" düyü və yaxud Bignonia suaveolens adlı bitkinin növüdür. Bir ənənəvi etimalogiyaya görə şəhərin adı bitkinin adından götürülüb. Bir digər izaha görə də Pataliputra Raci Sudarşanın qızı olmuş Patalinin oğlu anlamına gəlir. Bəzi alimlərin fikrincə şəhər əvvəlcə Patali grama (Patali kəndi) kimi tanınmış daha sonra Patali şəhəri anlamı verən Patalipura sözündən Pataliputra sözünə çevrilmişdir.
Haqqında
Əhalisinin sayına və böyüklüyünə görə, Pataliputra şəhəri seçilirdi.
E.ə. I minilliyin ortalarından etibarən Hindistan şəhərləri yeni inkişaf mərhələsinə qədəm qoymuş, bir çox kəndlər böyüyüb şəhərə çevrilmişdir. Antik müəlliflərin məlumatına əsaslanıb demək olar ki, Maqadhanın sonrakı paytaxtı Pataliputranın (indiki Patna) əhalisi bir milyona çatırdı, şəhər 25– 30 km² sahədə yerləşirdi.
Yunan səfiri Meqasfenin məlumatında isə qeyd оlunurdu ki, Pataliputranın ərazisi təxminən 25 kv. km idi, şəhərdə 570 qüllə, 60 şəhər darvazası vardı. Səfir müqayisə üçün bildirir ki, Vatsa dövlətinin paytaхtı оlan Kauşanbi şəhəri Pataliputradan 11 dəfə kiçik idi.
Qədim Pataliputradakı körpünün qazıntıları zamanı hökmdar sarayı və “yüz sütun”lu zal tapılmışdır. Aşоkanın fərmanlarının əks olunduğu sütunlar yüksək sənətkarlıqla hazırlanmış, möhtəşəm sütunlar üzərində müxtəlif tərəflərə baxan 4 şir heykəli qoyulmuşdu. Qeyd edək ki, bu təsvir indi Hindistan Respublikasının gerbində əks olunmuşdur. Həmin dövrdə əsas tikinti materialı ağac idi, ağacişləmə sənəti geniş yayılmışdı. Hətta imperator Aşоkanın sarayında uzun müddət qalması üçün xüsusi emaldan keçirilmiş ağacdan istifadə olunmuşdur. O, dövrdə binalar daşdan da tikilirdi. Aşоkanın zamanında Pataliputrada buddistlərin 3 ümumi yığıncağı keçirilmişdir.
Şəhərin tikilmə tariixi e.ə. V əsrdə çar Acaşaşatrunun adı ilə bağlıdır. Həmin vaxtı şəhərin ərazisi 16.000 km2 idi. Tezliklə şəhər bütün Şimali Hindistanınn mədəniyyət və sənətkarlıq mərkəzinə çevrildi. Pataliputra həm də məşhur təsviri incəsənət və təhsil mərkəzi idi. Maurilərin hakimiyyəti dövründə (e.ə. təx. 300-cü illərdə) əhalisi 400.000 nəfər idi.
Quptlar imperiyasının hakimiyyətinin sonuna yaxın şəhər tənəzzül etdi.
İstinadlar
- https://archive.org/details/in.gov.ignca.22563/page/n13/mode/2up.
- 10 may, 2018-ci il tarixində arxivləşdirilib.
- "The Calcutta Review Vol LXXVI (1883), p.218". 2022-05-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-11-07.
- Language, Vol. 4, No. 2 (June , 1928), pp. 101–105 2018-05-10 at the Wayback Machine 10 May 2018-ci il tarixində arxivləşdirilmişdir.
- Əliyev (Ayvazalı) B.F. Hindistanın etnoqrafiyası (maddi mədəniyyət). I. Bakıː Elm və təhsil, 2017, s.62-63
- Əliyev (Ayvazalı) B.F. Hindistanın etnoqrafiyası (maddi mədəniyyət). I. Bakıː Elm və təhsil, 2017, s.158
- "Pataliputra". 2019-05-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-11-07.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pataliputra Hindistanin Patna seherinin evvelki adi Nandlar Mauriler Sunqlar ve Quptlar imperiyalarinin paytaxti olmus dovrunun mohtesem seheri Qanq cayi ile Sonun birlesdiyi yerde yerlesen seher Pataliputra25 36 40 sm e 85 08 38 s u Olke HindistanTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 53 1 mXeriteni goster gizle Pataliputra Vikianbarda elaqeli mediafayllarPataliputra seheriAdinin etimalogiyasiPataliputra adinin etmalogiyasi qeyri mueyyendir Putra sozu oglu Patali duyu ve yaxud Bignonia suaveolens adli bitkinin novudur Bir enenevi etimalogiyaya gore seherin adi bitkinin adindan goturulub Bir diger izaha gore de Pataliputra Raci Sudarsanin qizi olmus Patalinin oglu anlamina gelir Bezi alimlerin fikrince seher evvelce Patali grama Patali kendi kimi taninmis daha sonra Patali seheri anlami veren Patalipura sozunden Pataliputra sozune cevrilmisdir HaqqindaEhalisinin sayina ve boyukluyune gore Pataliputra seheri secilirdi E e I minilliyin ortalarindan etibaren Hindistan seherleri yeni inkisaf merhelesine qedem qoymus bir cox kendler boyuyub sehere cevrilmisdir Antik muelliflerin melumatina esaslanib demek olar ki Maqadhanin sonraki paytaxti Pataliputranin indiki Patna ehalisi bir milyona catirdi seher 25 30 km sahede yerlesirdi Yunan sefiri Meqasfenin melumatinda ise qeyd olunurdu ki Pataliputranin erazisi texminen 25 kv km idi seherde 570 qulle 60 seher darvazasi vardi Sefir muqayise ucun bildirir ki Vatsa dovletinin paytahti olan Kausanbi seheri Pataliputradan 11 defe kicik idi Qedim Pataliputradaki korpunun qazintilari zamani hokmdar sarayi ve yuz sutun lu zal tapilmisdir Asokanin fermanlarinin eks olundugu sutunlar yuksek senetkarliqla hazirlanmis mohtesem sutunlar uzerinde muxtelif tereflere baxan 4 sir heykeli qoyulmusdu Qeyd edek ki bu tesvir indi Hindistan Respublikasinin gerbinde eks olunmusdur Hemin dovrde esas tikinti materiali agac idi agacisleme seneti genis yayilmisdi Hetta imperator Asokanin sarayinda uzun muddet qalmasi ucun xususi emaldan kecirilmis agacdan istifade olunmusdur O dovrde binalar dasdan da tikilirdi Asokanin zamaninda Pataliputrada buddistlerin 3 umumi yigincagi kecirilmisdir Seherin tikilme tariixi e e V esrde car Acasasatrunun adi ile baglidir Hemin vaxti seherin erazisi 16 000 km2 idi Tezlikle seher butun Simali Hindistaninn medeniyyet ve senetkarliq merkezine cevrildi Pataliputra hem de meshur tesviri incesenet ve tehsil merkezi idi Maurilerin hakimiyyeti dovrunde e e tex 300 cu illerde ehalisi 400 000 nefer idi Quptlar imperiyasinin hakimiyyetinin sonuna yaxin seher tenezzul etdi Istinadlarhttps archive org details in gov ignca 22563 page n13 mode 2up 10 may 2018 ci il tarixinde arxivlesdirilib The Calcutta Review Vol LXXVI 1883 p 218 2022 05 28 tarixinde Istifade tarixi 2019 11 07 Language Vol 4 No 2 June 1928 pp 101 105 2018 05 10 at the Wayback Machine 10 May 2018 ci il tarixinde arxivlesdirilmisdir Eliyev Ayvazali B F Hindistanin etnoqrafiyasi maddi medeniyyet I Bakiː Elm ve tehsil 2017 s 62 63 Eliyev Ayvazali B F Hindistanin etnoqrafiyasi maddi medeniyyet I Bakiː Elm ve tehsil 2017 s 158 Pataliputra 2019 05 30 tarixinde Istifade tarixi 2019 11 07