Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Pasterizə — maye mühitdə, qidada mikroorqanizimlərin veğetativ formalarını (termofil istisna olmaqla) birdəfəlik və ya qısa müddətdə 100°C-dən aşağı temperaturda qızdırılması yolu ilə məhv edilməsidi.
- Adətən bu proses ən cox maye qidaları və ya maddələri 60 dəq. ərizində 60°C-yə qədər, və ya 30 dəq. ərzində 70–80°C-yə qədər qızdırmaqla baş verir.
- Bu texnologiya XIX əsrin ortalarında fransız mikrobioloqu Lui Paster tərəfindən təklif olunmuşdur. Bu üsul qida məhsullarını zərərləşdirmək həm də onların saxlama müddətini uzatmaq üçün istifadə olunur.
Tətbiq sahələri
Qida xammalın növündən və xüsusiyyətlərindən asılı olaraq müxtəlıf pasterizə rejimləri istifadə olunur. Təsnifatla tanış olaq:
- uzun pasterizə (63–650C 30–40-dəqiqə ərizində);
- qısa pasterizə (82–850C 0,5–1 dəqiqə ərizində);
- ani pasterizə (92–980C, bir neçə saniyə ərizində), məhsulu 1000C yuxarı bir neçə saniyə ərizində qızdırılması isə ultrapasterizə adlanır. Pasterizə zamanı məhsulda mikroorqanizimlərin vegetativ forması məhv olunur, lakin sporlar canlı vəziyyətdə qalir və əlverişli şərait yarandıqda intensiv inkişaf etməyə başlayır və buna görə pasterizə edilmiş məhsullar (süd.pivə və s.) məhdud müddət və aşağı temperaturda saxlanılır. Belə saymaq olar ki, məhsulların qida dəyəri pasterizə zamanı praktiki dəyişmir, çünki dad keyfiyyətləri və qiymətli komponentlər (vitaminlər, fermentlər) tam qorunub saxlanılır.
Pasterizə məhsulun sterilləşməsi deyil. Pasterizə zamanı əsasən pisxotrof və mezofil südturşulu bakteriyalar (S.lactis, S.cremoris və s.) məhv olunur , halbuki südturşulu məhsulların alınması üçün istifadə olunan termofil südturşulu streptokokların və entrekokların azalır. Pasterizənin effektliyi (pasterizədən sonra süddəki mikrofloranın xüsusiyyətləri pasterizədən əvvəl südün saxlama şəraiti xüsüsən sağımdan sonra soyuma temperatutu) ilə müəyyən edilir. Məhsulları konservləşdirmədə pasterizə tətbiq edilə bilməz, çünki hermetik möhrlənmiş konteynerlər anaerob mikrofloranın sporlarının cücərməsi üçün əlverişli bir mühitdir(bax botulizm). Məhsulların uzun müddətli konservləşdirilməsi (qorunması)üçün (xüsusən ilk öncə torpaqla çirklənmiş məsələn göbələk, giləmeyvə vəs.) həmçinin tibbi və əczaçılıq məqsədləri üçün kəsirli sterilizə tindallaşma tətbiq olunur.
Ədəbiyyat
- Источник: Фирсов Н. Н. "Микробиология: словарь терминов" , М. "Дрофа" 2006 г.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Pasterize maye muhitde qidada mikroorqanizimlerin vegetativ formalarini termofil istisna olmaqla birdefelik ve ya qisa muddetde 100 C den asagi temperaturda qizdirilmasi yolu ile mehv edilmesidi Adeten bu proses en cox maye qidalari ve ya maddeleri 60 deq erizinde 60 C ye qeder ve ya 30 deq erzinde 70 80 C ye qeder qizdirmaqla bas verir Bu texnologiya XIX esrin ortalarinda fransiz mikrobioloqu Lui Paster terefinden teklif olunmusdur Bu usul qida mehsullarini zererlesdirmek hem de onlarin saxlama muddetini uzatmaq ucun istifade olunur Tetbiq saheleriQida xammalin novunden ve xususiyyetlerinden asili olaraq muxtelif pasterize rejimleri istifade olunur Tesnifatla tanis olaq uzun pasterize 63 650C 30 40 deqiqe erizinde qisa pasterize 82 850C 0 5 1 deqiqe erizinde ani pasterize 92 980C bir nece saniye erizinde mehsulu 1000C yuxari bir nece saniye erizinde qizdirilmasi ise ultrapasterize adlanir Pasterize zamani mehsulda mikroorqanizimlerin vegetativ formasi mehv olunur lakin sporlar canli veziyyetde qalir ve elverisli serait yarandiqda intensiv inkisaf etmeye baslayir ve buna gore pasterize edilmis mehsullar sud pive ve s mehdud muddet ve asagi temperaturda saxlanilir Bele saymaq olar ki mehsullarin qida deyeri pasterize zamani praktiki deyismir cunki dad keyfiyyetleri ve qiymetli komponentler vitaminler fermentler tam qorunub saxlanilir Pasterize mehsulun sterillesmesi deyil Pasterize zamani esasen pisxotrof ve mezofil sudtursulu bakteriyalar S lactis S cremoris ve s mehv olunur halbuki sudtursulu mehsullarin alinmasi ucun istifade olunan termofil sudtursulu streptokoklarin ve entrekoklarin azalir Pasterizenin effektliyi pasterizeden sonra suddeki mikrofloranin xususiyyetleri pasterizeden evvel sudun saxlama seraiti xususen sagimdan sonra soyuma temperatutu ile mueyyen edilir Mehsullari konservlesdirmede pasterize tetbiq edile bilmez cunki hermetik mohrlenmis konteynerler anaerob mikrofloranin sporlarinin cucermesi ucun elverisli bir muhitdir bax botulizm Mehsullarin uzun muddetli konservlesdirilmesi qorunmasi ucun xususen ilk once torpaqla cirklenmis meselen gobelek gilemeyve ves hemcinin tibbi ve eczaciliq meqsedleri ucun kesirli sterilize tindallasma tetbiq olunur EdebiyyatIstochnik Firsov N N Mikrobiologiya slovar terminov M Drofa 2006 g