ParaHoxozoa — heyvanlar aləminin Eumetazoylar (Eumetazoa) yarımaləminə aid edilən və (Placozoa), (Cnidaria) və İkitərəflisimmetriyalılar (Bilateria) tiplərini özündə birləşdirən bir klad (monofiletik qrup) üçün təklif olunan addır. Bu qrupun adı, onun üzvlərinin və ParaHox gen ailələrinə malik olması ilə əlaqələndirilir, baxmayaraq ki, bu genlərin strukturu və funksiyası qrup daxilində fərqlənir. ParaHoxozoa, heyvan təkamülünün anlaşılmasında mühüm yer tutur, çünki o, radial simmetriyalı (və ya asimmetrik) orqanizmlərdən ikitərəfli simmetriyalı, daha mürəkkəb heyvanlara keçidi əhatə edir.
Adının mənşəyi
"ParaHoxozoa" termini "Para" (yunanca παρά - yanında, yaxın) və "Hoxozoa" sözlərindən yaranmışdır. "Hoxozoa" birbaşa rəsmi taksonomik ranq olmasa da, əsasən inkişafın tənzimlənməsində mühüm rol oynayan malik olan İkitərəflisimmetriyalılar (Bilateria) qrupuna işarə edir. "Para" prefiksi isə bu qrupun Bilateria ilə yanaşı, onların ən yaxın qohumları hesab edilən (Cnidaria) və (Placozoa) da əhatə etdiyini göstərir.
Təsnifat və Filogeniya
ParaHoxozoa kladının monofiletikliyi (yəni, bütün üzvlərinin ortaq bir əcdaddan törəməsi) əksər müasir molekulyar filogenetik tədqiqatlar tərəfindən dəstəklənir. Bu qrup, Eumetazoylar (əsl çoxhüceyrəlilər) daxilində yerləşir və Süngərlər (Porifera) və Daraqlılar (Ctenophora) kimi daha erkən ayrılan heyvan qruplarından fərqlənir. Ənənəvi olaraq, toxumaların və sinir sisteminin olması səbəbindən Gəlmələr (Cnidaria) Bilateria'ya daha yaxın hesab edilirdi. Lakin bir çox molekulyar analizlər ParaHoxozoa konsepsiyasını dəstəkləyir.
ParaHoxozoa daxilindəki dəqiq filogenetik əlaqələr hələ də müzakirə mövzusudur. Əsasən üç mümkün topologiya nəzərdən keçirilir:
1. Plakozoylar (Placozoa) ən əsas (bazal) qrupdur, Gəlmələr (Cnidaria) isə Bilateria'nın bacı qrupudur: `(Placozoa + (Cnidaria + Bilateria))`
2. Gəlmələr (Cnidaria) ən əsas qrupdur, Plakozoylar (Placozoa) isə Bilateria'nın bacı qrupudur: `(Cnidaria + (Placozoa + Bilateria))`
3. Plakozoylar (Placozoa) və Gəlmələr (Cnidaria) birlikdə Bilateria'nın bacı qrupunu təşkil edir: `((Placozoa + Cnidaria) + Bilateria)`
Hansı ssenarinin doğru olması hələ də aktiv tədqiqat sahəsidir və fərqli məlumat dəstləri (məsələn, genlərin ardıcıllığı, genom strukturu) fərqli nəticələr verə bilər.
Xüsusiyyətləri
ParaHoxozoa kladının üzvləri bir sıra ümumi xüsusiyyətləri bölüşür ki, bunlar onları Süngərlər kimi digər heyvan qruplarından fərqləndirir:
- Əsl toxumaların olması (və ya başlanğıcı): Gəlmələr və Bilateria aydın şəkildə formalaşmış toxumalara (epitel, birləşdirici, əzələ, sinir) malikdir. Plakozoyların əsl toxumaları olmasa da, onların hüceyrələri müəyyən dərəcədə ixtisaslaşmışdır və hüceyrəarası birləşmələrə (məsələn, kəmər desmosomları) malikdirlər.
- Sinir sisteminin olması (və ya başlanğıcı): Gəlmələr və Bilateria sinir hüceyrələrinə və sinir sisteminə malikdir (Gəlmələrdə sadə sinir toru, Bilateria'da mərkəzləşmiş sinir sistemi). Plakozoylarda klassik sinir hüceyrələri tapılmasa da, neyrotransmitterlərdən istifadə edən və davranış reaksiyalarında iştirak edən xüsusi hüceyrə tipləri mövcuddur.
- Hox/ParaHox genləri: Bu gen ailələri bədən planının formalaşmasında, xüsusilə də baş-quyruq oxunun müəyyənləşməsində (Bilateria'da) mühüm rol oynayır. Bu genlər hər üç ParaHoxozoa tipində mövcuddur, lakin onların sayı və funksiyaları fərqlidir.
ParaHoxozoa daxilindəki qrupların əsas fərqləndirici xüsusiyyətləri:
- Plakozoylar: Bədən quruluşu ən sadə olan çoxhüceyrəli heyvanlardır. Asimmetrik, yastı bədənləri cəmi bir neçə növ hüceyrədən təşkil olunmuşdur. Mədə-bağırsaq boşluğu və orqanları yoxdur.
- Gəlmələr: Əsasən radial simmetriyaya malikdir. Bədənləri iki rüşeym təbəqəsindən (ektoderma və endoderma) inkişaf edir (diploblastik). Dalayıcı hüceyrələrə (knidositlər) və sadə sinir toruna malikdirlər.
- İkitərəflisimmetriyalılar: Bədənləri ikitərəfli (bilateral) simmetriyaya malikdir və üç rüşeym təbəqəsindən (ektoderma, mezoderma, endoderma) inkişaf edir (triploblastik). Mürəkkəb orqan sistemləri və əksəriyyətində mərkəzləşmiş sinir sistemi (beyin daxil olmaqla) mövcuddur.
Təkamül əhəmiyyəti
ParaHoxozoa kladının tədqiqi heyvan təkamülünün bir sıra fundamental suallarına cavab tapmağa kömək edir:
- Əsl toxumaların və hüceyrəarası birləşmələrin mənşəyi.
- Sinir sisteminin və əzələlərin (və ya yığılma qabiliyyətli hüceyrələrin) təkamülü.
- Bədən simmetriyasının təkamülü (radialdan bilateral simmetriyaya keçid).
- Mürəkkəb bədən planlarının formalaşmasında Hox və digər tənzimləyici genlərin rolu.
Bu klad, heyvanlar aləmindəki morfoloji və genetik müxtəlifliyin necə yarandığını anlamaq üçün vacib bir təkamül mərhələsini təmsil edir.
İstinadlar
- Ryan, Joseph F.; Pang, Kevin; NISC Comparative Sequencing Program; Mullikin, James C.; Martindale, Mark Q.; Baxevanis, Andreas D. "The Genome of the Ctenophore Mnemiopsis leidyi and Its Implications for Cell Type Evolution". Science (ingilis). 342 (6164). 2013-12-13: 1242592. doi:10.1126/science.1242592. ISSN 0036-8075. PMC 4547472. PMID 24337300.
- Wallberg, Andreas; Thollesson, Mats; Funch, Peter; Jondelius, Ulf. "The phylogenetic position of the comb jellies (Ctenophora) and the importance of taxonomic sampling". Deep Sea Research Part II: Topical Studies in Oceanography (ingilis). 51 (1–3). 2004: 105–113. doi:10.1016/j.dsr2.2003.10.009.
- Peterson, Kevin J.; Lyons, James B.; Nowotniak, Petr; Nielsen, Claus; Martinez, Pedro; McDougall, Carmel. "Estimating metazoan divergence times with a molecular clock". Proceedings of the National Academy of Sciences (ingilis). 101 (40). 2004-10-01: 14491–14496. doi:10.1073/pnas.0406058101. ISSN 0027-8424. PMC 521977. PMID 15452342.
- Philippe, Hervé; Derelle, Romain; Lopez, Philippe; Pick, Kerstin; Borchiellini, Carole; Bourry, Guillaume; Giuliano, Simon; Bourrel, Guillaume; Baurain, Denis; Brygoo, Yvan; Roquet, Cristina; Steiner, Gilles; Houliston, Evelyn; Manuel, Michaël. "Phylogenomics Revives Traditional Views on Deep Animal Relationships". Current Biology (English). 19 (8). 2009-04-10: 706–712. doi:10.1016/j.cub.2009.02.052. ISSN 0960-9822. PMID 19345102.
- Schierwater, B.; Eitel, M.; Osigus, H. J.; Hadrys, H.; Dellaporta, S. L. "Trichoplax adhaerens: A Sweet Sister to Cnidarians and Bilaterians". PLOS ONE (ingilis). 4 (2). 2009-02-03: e4454. doi:10.1371/journal.pone.0004454. ISSN 1932-6203. PMC 2630716. PMID 19190768.
- Laumer, Christopher E.; Fernández, Rosa; Lemer, Sarah; Combosch, David; Kocotan, Kevin M.; Cook, Jonathan A.; González, Vanessa L.; Boyle, Elizabeth; Collins, Allen G.; Giribet, Gonzalo. "Revisiting metazoan phylogeny with transcriptomic data from unexplored lineages". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 285 (1880). 2018-06-01: 20180804. doi:10.1098/rspb.2018.0804. ISSN 0962-8452. PMC 6015824. PMID 29875219.
- Smith, Casey L.; Varoqueaux, Frédérique; Kittelmann, Maike; Azzam, Rania N.; Cooper, Barry; Winters, Carl A.; Eitel, Michael; Fasshauer, Dirk; Reese, Thomas S. "Novel Cell Types, Neurosecretory Cells, and Body Plan of the Simplest Animal, Trichoplax adhaerens". Current Biology (English). 24 (20). 2014-10-13: 2382–2389. doi:10.1016/j.cub.2014.08.038. ISSN 0960-9822. PMID 25283782.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
ParaHoxozoa heyvanlar aleminin Eumetazoylar Eumetazoa yarimalemine aid edilen ve Placozoa Cnidaria ve Ikitereflisimmetriyalilar Bilateria tiplerini ozunde birlesdiren bir klad monofiletik qrup ucun teklif olunan addir Bu qrupun adi onun uzvlerinin ve ParaHox gen ailelerine malik olmasi ile elaqelendirilir baxmayaraq ki bu genlerin strukturu ve funksiyasi qrup daxilinde ferqlenir ParaHoxozoa heyvan tekamulunun anlasilmasinda muhum yer tutur cunki o radial simmetriyali ve ya asimmetrik orqanizmlerden ikiterefli simmetriyali daha murekkeb heyvanlara kecidi ehate edir Adinin menseyi ParaHoxozoa termini Para yunanca para yaninda yaxin ve Hoxozoa sozlerinden yaranmisdir Hoxozoa birbasa resmi taksonomik ranq olmasa da esasen inkisafin tenzimlenmesinde muhum rol oynayan malik olan Ikitereflisimmetriyalilar Bilateria qrupuna isare edir Para prefiksi ise bu qrupun Bilateria ile yanasi onlarin en yaxin qohumlari hesab edilen Cnidaria ve Placozoa da ehate etdiyini gosterir Tesnifat ve FilogeniyaParaHoxozoa kladinin monofiletikliyi yeni butun uzvlerinin ortaq bir ecdaddan toremesi ekser muasir molekulyar filogenetik tedqiqatlar terefinden desteklenir Bu qrup Eumetazoylar esl coxhuceyreliler daxilinde yerlesir ve Sungerler Porifera ve Daraqlilar Ctenophora kimi daha erken ayrilan heyvan qruplarindan ferqlenir Enenevi olaraq toxumalarin ve sinir sisteminin olmasi sebebinden Gelmeler Cnidaria Bilateria ya daha yaxin hesab edilirdi Lakin bir cox molekulyar analizler ParaHoxozoa konsepsiyasini destekleyir ParaHoxozoa daxilindeki deqiq filogenetik elaqeler hele de muzakire movzusudur Esasen uc mumkun topologiya nezerden kecirilir 1 Plakozoylar Placozoa en esas bazal qrupdur Gelmeler Cnidaria ise Bilateria nin baci qrupudur Placozoa Cnidaria Bilateria 2 Gelmeler Cnidaria en esas qrupdur Plakozoylar Placozoa ise Bilateria nin baci qrupudur Cnidaria Placozoa Bilateria 3 Plakozoylar Placozoa ve Gelmeler Cnidaria birlikde Bilateria nin baci qrupunu teskil edir Placozoa Cnidaria Bilateria Hansi ssenarinin dogru olmasi hele de aktiv tedqiqat sahesidir ve ferqli melumat destleri meselen genlerin ardicilligi genom strukturu ferqli neticeler vere biler XususiyyetleriParaHoxozoa kladinin uzvleri bir sira umumi xususiyyetleri bolusur ki bunlar onlari Sungerler kimi diger heyvan qruplarindan ferqlendirir Esl toxumalarin olmasi ve ya baslangici Gelmeler ve Bilateria aydin sekilde formalasmis toxumalara epitel birlesdirici ezele sinir malikdir Plakozoylarin esl toxumalari olmasa da onlarin huceyreleri mueyyen derecede ixtisaslasmisdir ve huceyrearasi birlesmelere meselen kemer desmosomlari malikdirler Sinir sisteminin olmasi ve ya baslangici Gelmeler ve Bilateria sinir huceyrelerine ve sinir sistemine malikdir Gelmelerde sade sinir toru Bilateria da merkezlesmis sinir sistemi Plakozoylarda klassik sinir huceyreleri tapilmasa da neyrotransmitterlerden istifade eden ve davranis reaksiyalarinda istirak eden xususi huceyre tipleri movcuddur Hox ParaHox genleri Bu gen aileleri beden planinin formalasmasinda xususile de bas quyruq oxunun mueyyenlesmesinde Bilateria da muhum rol oynayir Bu genler her uc ParaHoxozoa tipinde movcuddur lakin onlarin sayi ve funksiyalari ferqlidir ParaHoxozoa daxilindeki qruplarin esas ferqlendirici xususiyyetleri Plakozoylar Beden qurulusu en sade olan coxhuceyreli heyvanlardir Asimmetrik yasti bedenleri cemi bir nece nov huceyreden teskil olunmusdur Mede bagirsaq boslugu ve orqanlari yoxdur Gelmeler Esasen radial simmetriyaya malikdir Bedenleri iki ruseym tebeqesinden ektoderma ve endoderma inkisaf edir diploblastik Dalayici huceyrelere knidositler ve sade sinir toruna malikdirler Ikitereflisimmetriyalilar Bedenleri ikiterefli bilateral simmetriyaya malikdir ve uc ruseym tebeqesinden ektoderma mezoderma endoderma inkisaf edir triploblastik Murekkeb orqan sistemleri ve ekseriyyetinde merkezlesmis sinir sistemi beyin daxil olmaqla movcuddur Tekamul ehemiyyetiParaHoxozoa kladinin tedqiqi heyvan tekamulunun bir sira fundamental suallarina cavab tapmaga komek edir Esl toxumalarin ve huceyrearasi birlesmelerin menseyi Sinir sisteminin ve ezelelerin ve ya yigilma qabiliyyetli huceyrelerin tekamulu Beden simmetriyasinin tekamulu radialdan bilateral simmetriyaya kecid Murekkeb beden planlarinin formalasmasinda Hox ve diger tenzimleyici genlerin rolu Bu klad heyvanlar alemindeki morfoloji ve genetik muxtelifliyin nece yarandigini anlamaq ucun vacib bir tekamul merhelesini temsil edir IstinadlarRyan Joseph F Pang Kevin NISC Comparative Sequencing Program Mullikin James C Martindale Mark Q Baxevanis Andreas D The Genome of the Ctenophore Mnemiopsis leidyi and Its Implications for Cell Type Evolution Science ingilis 342 6164 2013 12 13 1242592 doi 10 1126 science 1242592 ISSN 0036 8075 PMC 4547472 PMID 24337300 Wallberg Andreas Thollesson Mats Funch Peter Jondelius Ulf The phylogenetic position of the comb jellies Ctenophora and the importance of taxonomic sampling Deep Sea Research Part II Topical Studies in Oceanography ingilis 51 1 3 2004 105 113 doi 10 1016 j dsr2 2003 10 009 Peterson Kevin J Lyons James B Nowotniak Petr Nielsen Claus Martinez Pedro McDougall Carmel Estimating metazoan divergence times with a molecular clock Proceedings of the National Academy of Sciences ingilis 101 40 2004 10 01 14491 14496 doi 10 1073 pnas 0406058101 ISSN 0027 8424 PMC 521977 PMID 15452342 Philippe Herve Derelle Romain Lopez Philippe Pick Kerstin Borchiellini Carole Bourry Guillaume Giuliano Simon Bourrel Guillaume Baurain Denis Brygoo Yvan Roquet Cristina Steiner Gilles Houliston Evelyn Manuel Michael Phylogenomics Revives Traditional Views on Deep Animal Relationships Current Biology English 19 8 2009 04 10 706 712 doi 10 1016 j cub 2009 02 052 ISSN 0960 9822 PMID 19345102 Schierwater B Eitel M Osigus H J Hadrys H Dellaporta S L Trichoplax adhaerens A Sweet Sister to Cnidarians and Bilaterians PLOS ONE ingilis 4 2 2009 02 03 e4454 doi 10 1371 journal pone 0004454 ISSN 1932 6203 PMC 2630716 PMID 19190768 Laumer Christopher E Fernandez Rosa Lemer Sarah Combosch David Kocotan Kevin M Cook Jonathan A Gonzalez Vanessa L Boyle Elizabeth Collins Allen G Giribet Gonzalo Revisiting metazoan phylogeny with transcriptomic data from unexplored lineages Proceedings of the Royal Society B Biological Sciences 285 1880 2018 06 01 20180804 doi 10 1098 rspb 2018 0804 ISSN 0962 8452 PMC 6015824 PMID 29875219 Smith Casey L Varoqueaux Frederique Kittelmann Maike Azzam Rania N Cooper Barry Winters Carl A Eitel Michael Fasshauer Dirk Reese Thomas S Novel Cell Types Neurosecretory Cells and Body Plan of the Simplest Animal Trichoplax adhaerens Current Biology English 24 20 2014 10 13 2382 2389 doi 10 1016 j cub 2014 08 038 ISSN 0960 9822 PMID 25283782