Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Para-aminobenzoy turşusu (vitamin B10) –aminoturşudur, benzoy turşusunun törəməsidir, təbiətdə geniş yayılmışdır.
| Para-aminobenzoy turşusu | |
|---|---|
 | |
| Ümumi | |
| 4-aminobenzoy turşusu | |
| Kimyəvi formulu | NH2-C6H4-COOH, C7H7NO2 |
| Molyar kütlə | 137,14 q/mol |
| Termik xüsusiyyətlər | |
| Ərimə nöqtəsi | 187—189 °S |
Tarix
Para-aminobenzoy turşusu (PABT) 1863-cü ildə alınmışdır. 1939–1940-cı illərin tədqiqatları göstərmişdir ki, bəzi bakteriyalar və mayaların ekstraktlarının tərkibində sulfanilamid preparatların bakteriostatik təsirinə antaqonistik təsirli maddə vardır . Müəyyən edilmişdir ki, bu maya ekstraktın aktiv başlangıcı öz kimyəvi quruluşuna görə para-aminobenzoy turşusundan ibarətdir. Onun kimyəvi formulu: NH2-C6H4-COOH, C7H7NO2
Alınması
P-aminobenzoy turşusu ət, qara ciyər, yumurtanın ağından və başqa yeyinti məhsullarından ayrılmışdır.
Fiziki xassələri
Para-aminobenzoy turşusu ağ, kristallik toz şəklində olur; uzun müddət saxlandıqda hava və işığın təsirindən sarımtıl rəng alır. Para-aminobenzoy turşusu soyuq suda nisbətən pis həll olur, isti suda və spirtdə yaxşı həll olur, qələvilərdə asan həll olur; termostabildir. Bu turşu məhlulunu 1100C-yə qədər qaynatdıqda da öz aktivliyini itirmir.
Kimyəvi xassələri
Oksidləşdiricilərin və dəmir duzlarının təsitindən tez dəyişir. Prokainesterazin təsirindən novokain hidroliz olur və bunun nəticəsində para-aminobenzoy turşusu və dietilaminoetanol alınır. (D. A. Almoyeva). Aromatik aminoturşuların efirləri ümumi xassəyə malikdirlər. −yerli anestiziya qabiliyyətinə, yəni hissiyatı itirməyə səbəb olurlar. Bu xassə para törəmələrdə daha çox hiss olunur. Tibbdə anestezin (PABT-un etil efiri) və novokain kimi (PABT-nun N1N-dietilaminoetil efiri) istifadə olunur. Iki maddə suda pis həll olunduğuna görə anestizin və novokain hidroxlorid duzları kimi istifadə edilir. PABT aromatik turşuların, həm də aromatik aminlərin xassələrinə malikdir. Onu mikroorqanizmlərin böyüməsi faktoru adlandırırlar. PABT foliy turşusunun sintezində iştirak etdiyinə görə, onun azlığı və ya yoxluğunda mikroorqanizmlər böyümək və artmaq qabiliyyətini itirirlər. Para-aminobenzoy turşusu ultrabənövşəyi şüaların, zəhərlərin, infeksiya yaradanların və oksigen aclığının təsirindən orqanizmin stabilliyini yüksəldir. PABT piylərin və zülalın mənimsənilməsinə kömək edir, laktogen xassələrə malikdir – süd verən anaların südünün əmələ gəməsinə kömək edir. Para-aminobenzoy turşusu dərinin tonusunu yüksəldir və onun vaxtından əvvəl solmasını qabaqcadan xəbərdar edir. Para-aminobenzoy turşusu nazik bağırsaqda sorulur. Bu turşu sağlam insanların qanında və sidiyində olur. Para-aminobenzoy turşusunun çox hissəsi qara ciyərdə para-aminoqippur turşusuna çevrilir və sidiklə çıxır. Onun az hissəsi sərbəst formada sidiklə çıxır. Bitki və heyvan toxumalarında p-aminobenzoy turşusu həm sərbəst, həm də əlaqəli formada olur. Para-aminobenzoy turşusu demək olar ki, toksik deyil və insanlarda və heyvanlarda zərərsiz nəticələrlə keçir. Bu turşunu böyük dozada qəbul etdikdə hərdən ürək bulanması baş verir və tez keçir.
İstifadəsi
Para-aminobenzoy turşusu dəri xəstəliklərində yaxşı nəticələrlə istifadə olunur. O, maz şəklində, ultrabənövşəyi şüalanmadan alınan yanıq profilaktikasında, şüalanmağa məruz qalmış yanıq dəri sahələrinin yağlanması üçün istifadə edilir. Para-aminobenzoy turşusunun terapevtik dozası sutkada 2–4 q-dır. Bəzi xəstəliklərdə bu doza daha da artırılır. Sulfamidlərlə və p-aminobenzoy turşularının arasında antaqonizm olduğuna görə, p-aminobenzoy turşusu təyin edildikdə sulfamidlərlə müalicə zərərlidir. Vitamin B10 saçların təbii rəngini və onların uzanmasını təmin edir. PABT inkişafın azalmasında, fiziki və əqli yorğunluğun artmasında, artritdə, ultrabənövşəyi şüalanmadan alınan yanıqlarda, vaxtsız saç ağarmasında və s. xəstəliklərdə təyin edilir. B10 vitamini 100q məhsulda; kartofda – 0.04mq, süddə — 0.01mq, tərəvəzdə — 0.02mq, yumurtada – 0.04mq, quru mayada – 0.9–5.9mq-dır. Para-aminobenzoy turşusu motor yağlarına keyfiyyətli aşqar almaq üçün istifadə oluna bilər.
Mənbə
- Бременер С.М. Витамины и их клиническое применение. М.Медицина. 1966.
- Андреева Н.А. Витамины группы фолиевой кислоты, М. Издательство АН СССР, 1963. −67с.
- Артеменко А.И. Удивительный мир органической химии– М. изд. Высшая школа. 2005.
- Беликов В.Г. Фармацевтическая химия-М. изд. Высшая школа, 1985
- Беликов В.Г. Учебное пособие по фармацевтической химии-М. изд. Медицина, 1979.
- Березовский В.М., Химия витаминов, 2 изд., М. изд. "Пищевая промышленность" 1973.
- Критчфилд Ф. Анализ основных функциональных групп в органических соединениях.-М. изд. "Мир" 1965
- Максютина Н.П., Каган Ф.Е., Кириченко Л.А., Митченко Ф.А. Методы анализа лекарств. – К. изд. Здоровье, 1984. 221с.
- Машковский М.Д. Лекарственные средства, 15-е изд.-М. 2005
- Поллер З. Химия на пути в третье тысячелетие. –М, "Мир", 1982
- Сенов П.Я. Фармацевтическая химия-М, 1966
- Сминова М.Н. Витамины, М. 3-е изд. Т.4, 1974. 270 с.
- Степаненко Б.Н. Органическая химия-М. "Высшая школа", 1975
- Тюкавкина Н.А., Бауков Ю.И. Биоорганическая химия.- М, Медицина, 2005. 542 с.
- Третьяков Ю.Д. Химия. Справочник Школьника.-М, 1–3-е изд. 2004
- Чернобровин Н.И., Чернобровина Т.А., Аникина И.Н. Фармацевтический анализ по функциональным группам.- Б. 2002
- Шабаров Ю.С. Органическая химия: Учебник для вузов в 2-х кн.-М: Химия. 1996. С. 558–561, 626–629
- Кязим-заде А.К., Фарзалиев В.М., Нагиева Э.А. Моюще-диспергирующая присадка к моторным маслам. Нефтепереработка и нефтехимия. 2012. № 12, с. 44–46
İstinad
- * Википедия https://ru. wikipedia.org/wiki/ Пара-аминобензойная кислота.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Para aminobenzoy tursusu vitamin B10 aminotursudur benzoy tursusunun toremesidir tebietde genis yayilmisdir Para aminobenzoy tursusuUmumi4 aminobenzoy tursusuKimyevi formulu NH2 C6H4 COOH C7H7NO2Molyar kutle 137 14 q molTermik xususiyyetlerErime noqtesi 187 189 STarixPara aminobenzoy tursusu PABT 1863 cu ilde alinmisdir 1939 1940 ci illerin tedqiqatlari gostermisdir ki bezi bakteriyalar ve mayalarin ekstraktlarinin terkibinde sulfanilamid preparatlarin bakteriostatik tesirine antaqonistik tesirli madde vardir Mueyyen edilmisdir ki bu maya ekstraktin aktiv baslangici oz kimyevi qurulusuna gore para aminobenzoy tursusundan ibaretdir Onun kimyevi formulu NH2 C6H4 COOH C7H7NO2AlinmasiP aminobenzoy tursusu et qara ciyer yumurtanin agindan ve basqa yeyinti mehsullarindan ayrilmisdir Fiziki xasseleriPara aminobenzoy tursusu ag kristallik toz seklinde olur uzun muddet saxlandiqda hava ve isigin tesirinden sarimtil reng alir Para aminobenzoy tursusu soyuq suda nisbeten pis hell olur isti suda ve spirtde yaxsi hell olur qelevilerde asan hell olur termostabildir Bu tursu mehlulunu 1100C ye qeder qaynatdiqda da oz aktivliyini itirmir Kimyevi xasseleriOksidlesdiricilerin ve demir duzlarinin tesitinden tez deyisir Prokainesterazin tesirinden novokain hidroliz olur ve bunun neticesinde para aminobenzoy tursusu ve dietilaminoetanol alinir D A Almoyeva Aromatik aminotursularin efirleri umumi xasseye malikdirler yerli anestiziya qabiliyyetine yeni hissiyati itirmeye sebeb olurlar Bu xasse para toremelerde daha cox hiss olunur Tibbde anestezin PABT un etil efiri ve novokain kimi PABT nun N1N dietilaminoetil efiri istifade olunur Iki madde suda pis hell olunduguna gore anestizin ve novokain hidroxlorid duzlari kimi istifade edilir PABT aromatik tursularin hem de aromatik aminlerin xasselerine malikdir Onu mikroorqanizmlerin boyumesi faktoru adlandirirlar PABT foliy tursusunun sintezinde istirak etdiyine gore onun azligi ve ya yoxlugunda mikroorqanizmler boyumek ve artmaq qabiliyyetini itirirler Para aminobenzoy tursusu ultrabenovseyi sualarin zeherlerin infeksiya yaradanlarin ve oksigen acliginin tesirinden orqanizmin stabilliyini yukseldir PABT piylerin ve zulalin menimsenilmesine komek edir laktogen xasselere malikdir sud veren analarin sudunun emele gemesine komek edir Para aminobenzoy tursusu derinin tonusunu yukseldir ve onun vaxtindan evvel solmasini qabaqcadan xeberdar edir Para aminobenzoy tursusu nazik bagirsaqda sorulur Bu tursu saglam insanlarin qaninda ve sidiyinde olur Para aminobenzoy tursusunun cox hissesi qara ciyerde para aminoqippur tursusuna cevrilir ve sidikle cixir Onun az hissesi serbest formada sidikle cixir Bitki ve heyvan toxumalarinda p aminobenzoy tursusu hem serbest hem de elaqeli formada olur Para aminobenzoy tursusu demek olar ki toksik deyil ve insanlarda ve heyvanlarda zerersiz neticelerle kecir Bu tursunu boyuk dozada qebul etdikde herden urek bulanmasi bas verir ve tez kecir IstifadesiPara aminobenzoy tursusu deri xesteliklerinde yaxsi neticelerle istifade olunur O maz seklinde ultrabenovseyi sualanmadan alinan yaniq profilaktikasinda sualanmaga meruz qalmis yaniq deri sahelerinin yaglanmasi ucun istifade edilir Para aminobenzoy tursusunun terapevtik dozasi sutkada 2 4 q dir Bezi xesteliklerde bu doza daha da artirilir Sulfamidlerle ve p aminobenzoy tursularinin arasinda antaqonizm olduguna gore p aminobenzoy tursusu teyin edildikde sulfamidlerle mualice zererlidir Vitamin B10 saclarin tebii rengini ve onlarin uzanmasini temin edir PABT inkisafin azalmasinda fiziki ve eqli yorgunlugun artmasinda artritde ultrabenovseyi sualanmadan alinan yaniqlarda vaxtsiz sac agarmasinda ve s xesteliklerde teyin edilir B10 vitamini 100q mehsulda kartofda 0 04mq sudde 0 01mq terevezde 0 02mq yumurtada 0 04mq quru mayada 0 9 5 9mq dir Para aminobenzoy tursusu motor yaglarina keyfiyyetli asqar almaq ucun istifade oluna biler MenbeBremener S M Vitaminy i ih klinicheskoe primenenie M Medicina 1966 Andreeva N A Vitaminy gruppy folievoj kisloty M Izdatelstvo AN SSSR 1963 67s Artemenko A I Udivitelnyj mir organicheskoj himii M izd Vysshaya shkola 2005 Belikov V G Farmacevticheskaya himiya M izd Vysshaya shkola 1985 Belikov V G Uchebnoe posobie po farmacevticheskoj himii M izd Medicina 1979 Berezovskij V M Himiya vitaminov 2 izd M izd Pishevaya promyshlennost 1973 Kritchfild F Analiz osnovnyh funkcionalnyh grupp v organicheskih soedineniyah M izd Mir 1965 Maksyutina N P Kagan F E Kirichenko L A Mitchenko F A Metody analiza lekarstv K izd Zdorove 1984 221s Mashkovskij M D Lekarstvennye sredstva 15 e izd M 2005 Poller Z Himiya na puti v trete tysyacheletie M Mir 1982 Senov P Ya Farmacevticheskaya himiya M 1966 Sminova M N Vitaminy M 3 e izd T 4 1974 270 s Stepanenko B N Organicheskaya himiya M Vysshaya shkola 1975 Tyukavkina N A Baukov Yu I Bioorganicheskaya himiya M Medicina 2005 542 s Tretyakov Yu D Himiya Spravochnik Shkolnika M 1 3 e izd 2004 Chernobrovin N I Chernobrovina T A Anikina I N Farmacevticheskij analiz po funkcionalnym gruppam B 2002 Shabarov Yu S Organicheskaya himiya Uchebnik dlya vuzov v 2 h kn M Himiya 1996 S 558 561 626 629 Kyazim zade A K Farzaliev V M Nagieva E A Moyushe dispergiruyushaya prisadka k motornym maslam Neftepererabotka i neftehimiya 2012 12 s 44 46Istinad Vikipediya https ru wikipedia org wiki Para aminobenzojnaya kislota