Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu səhifədə iş davam etməkdədir. |
Panqasinan — Filippində, Luson adasının İlokos regionunda yerləşən sahil əyalətidir. Onun paytaxtı Linqayen, ən sıx məskunlaşmış şəhəri isə San Karlosdur. Panqasinan əyaləti, Luzonun qərb hissəsində, Linqayen körfəzi və Cənubi Çin dənizi boyunca yerləşir. Ümumi ərazi sahəsi 5,451.01 kvadrat kilometr (2,104.65 kvadrat mil) təşkil edir. 2020-ci il siyahıyaalınmasına əsasən, əhalisi 3,163,190 nəfərdir. Rəsmi qeydiyyatdan keçmiş seçicilərin sayı isə 1,651,814 nəfərdir.
| Panqasinan | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
| HGYO | |||||
| Ölkə | |||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Əsası qoyulub | 1611 | ||||
| Sahəsi |
| ||||
| Saat qurşağı | | ||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
| ||||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
| Telefon kodu | +63 75 | ||||
| Poçt indeksi | 2400–2447 | ||||
| Digər | |||||
| pangasinan.gov.ph | |||||
  Panqasinan | |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Əyalətin qərb hissəsi Sambal xalqının vətəni, mərkəzi və şərq hissələri isə Panqasinan xalqının vətənidir. Etnik miqrasiyaya görə İlokano xalqı da bu əyalətdə məskunlaşmışdır.
Panqasinan həm əyalətin, həm xalqın, həm də danışılan dilin adıdır. Ana dili Panqasinan olanların sayı ən azı 2 milyon nəfər olaraq təxmin edilir. Panqasinan dili əyalətin rəsmi dili olmaqla yanaşı, Filippində rəsmi tanınan regional dillərdən biridir. Müxtəlif etnik qruplar əyalətin mədəni zənginliyini artırır. Əhalinin əksəriyyəti Panqasinanlılardan ibarətdir, qalan hissəsi isə əyalətin şərq və qərb hissələrində məskunlaşan Bolinao və İlokano xalqının nəsilləridir. Panqasinan dili əyalətdə yaşayan etnik azlıqların çoxu tərəfindən ikinci dil kimi danışılır. Azlıqda olan etnik qruplara Bolinao dilində danışan Zamballar və İlokanolar daxildir.
Panqasinanın məşhur turistik məkanlarına Alaminosdakı Yüz Ada Milli Parkı, Bolinao və Dasoldakı ağ qumlu çimərliklər daxildir. Daqupan Banqus Festivalı ("Süd balığı festivalı") ilə tanınır. Panqasinan həmçinin manqoları və keramika sobasında bişirilən Puto Kalasiao ilə məşhurdur. Panqasinan, Luzonun mərkəzi düzənliyində strateji geosiyasi mövqeyə malikdir və şimal Luzona giriş qapısı kimi təsvir edilir.
Etimologiya
Panqasinanın adı “duz yeri” və ya “duz istehsal edilən yer” mənasını verir. Bu ad “üçün” mənasını verən “-panq” prefiksi, “duz” mənasını verən “-asin” kök sözü və “yer” mənasını ifadə edən “-an” suffiksindən törəmişdir. Əyalətin adının ispan forması olan Panqasinan hələ də üstünlük təşkil edir, baxmayaraq ki, diakritik işarələr olmadan yazılır və tələffüzü eyni qalır:[paŋɡasiˈnan]. Panqasinan Filippində duz istehsalının əsas mərkəzlərindən biridir.
Tarixi
Panqasinan Filippin adalarının qalan hissəsi kimi Avstroneziya xalqları tərəfindən məskunlaşdırılmışdır. Onlar Linqayen körfəzi boyunca yaşayış məntəqələri salmış və ən azı VIII əsrdən etibarən Hindistan, Çin və Yaponiya ilə qədim Avstroneziya ticarət yollarının bir hissəsi olmuşlar. Sahil bölgələrində əsas sənaye duz istehsalı idi ki, bu da "Panqasinan" ("duz istehsal edilən yer") adının mənşəyidir.
XVI əsrdə Panqasinan ispanlar tərəfindən "Yaponiyanın limanı" adlandırılmışdır. Yerli əhali, dənizçi Cənub-Şərqi Asiya xalqlarına xas olan yerli geyimlərə əlavə olaraq, Yapon və Çin ipəkləri geyinirdi. Hətta adi insanlar da Çin və Yapon pambıq geyimlərinə üstünlük verirdilər. Onlar dişlərini qaraldırdılar və xaricilərin ağ dişlərini heyvanların dişlərinə bənzədərək iyrənirdilər. Çin və Yapon evlərində yayılmış tipik çini küplərdən istifadə edirdilər. Dəniz döyüşlərində Yapon üslublu barıt silahları ilə qarşılaşılmışdır.
Bu malların mübadiləsi üçün Asiyanın hər yerindən tacirlər bura gələr, əsasən qızıl və qullar, həmçinin maral dəriləri, müşk pişiyi və digər yerli məhsullarla ticarət edirdilər. Yaponiya və Çinlə daha geniş ticarət əlaqələri olmasına baxmayaraq, Panqasinanlılar mədəni cəhətdən cənubdakı digər Luzon qruplarına bənzəyirdilər.
Panqasinanlılar ispan işğalına müqavimət göstərən döyüşkən xalq kimi tanınırdı. Yepiskop Dominqo Salazar onları ölkənin ən qəddar və cəsur xalqı kimi təsvir etmişdir. Onlar xristianlıqdan uzaq idilər, lakin xristianlar kimi dini mərasimlərdə az miqdarda şərab istifadə edirdilər. Kilsə fəxr edirdi ki, Filippinin şimalını ispan ordusu deyil, məhz onlar İspaniya üçün fəth etmişdir. Kilsə zinakarlara qarşı çox sərt idi. Həm kişi, həm də qadın üçün cəza edam idi. Panqasinanlılar məğlub edilən Sambal və Neqrito döyüşçülərini əsir götürərək Çin tacirlərinə qul kimi satmaqla tanınırdılar.
Xristianlıq
1324-cü ildə Friuli İtaliyadan olan fransiskan missioneri Odorik de Pordenonenin Bolinaoda katolik ayini icra etdiyi və yerli sakinləri vəftiz etdiyi güman edilir. 2007-ci ilin iyul ayında Odorikin səyahətini xatırlatmaq üçün Bolinaoda memorial lövhələr qoyulmuşdur, bu da Luiqi Malamokkonun nəşrinə əsaslanır. 1324-cü ildə baş tutduğu iddia edilən bu ayin, ümumiyyətlə Filippinlərdə ilk ayin kimi qəbul edilən və Ferdinand Magellan tərəfindən 1521-ci ildə keçirilmiş ayindən təxminən 197 il əvvəl baş vermiş olardı. Lakin tarixçi Uilyam Henri Skott Odorikin səyahətləri haqqında yazılarını araşdırdıqdan sonra belə bir nəticəyə gəlmişdir ki, o, çox güman ki, Filippin torpağına ayaq basmamışdır və əgər basıbsa, onun ayin keçirdiyinə inanmaq üçün heç bir əsas yoxdur.
İstinadlar
- https://web.archive.org/web/20180728200239/http://nap.psa.gov.ph/activestats/psgc/listprov.asp.
- 2020 Census of Population and Housing (2020 CPH) Population Counts Declared Official by the President. Philippine Statistics Authority, 2021.
- Benton, Richard A. Pangasinan Reference Grammar. Honolulu: University of Hawaii Press. 1971. səh. 36. ISBN .
- ""Pangasinan voters already 1,651,814," Sunday Punch. December 10, 2012". May 17, 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 26, 2012.
- "Pangasinan: The Most Populated Province in the Philippines (Results from the 2000 Census of Population and Housing, NSO) | Philippine Statistics Authority". psa.gov.ph. İstifadə tarixi: October 11, 2021.
- "History". Official Website of the Province of Pangasinan. Philippine Government. İstifadə tarixi: 16 July 2023.
- Scott, William Henry. Barangay. Manila Philippines: Ateneo de Manila University Press. 1994. 187.
- Scott, William Henry. Barangay. Manila Philippines: Ateneo de Manila University Press. 1994. 248–249.
- Scott, William Henry. Prehispanic source materials for the study of Philippine history. New Day Publishers. 1984. 81–82. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu sehifede is davam etmekdedir Mudaxile etmeye telesmeyin Eger komek etmek isteyirsinizse ya da sehife yarimciq qalibsa sehifeni yaradan istifadeci ile elaqe qura bilersiniz Sehifenin tarixcesinde sehife uzerinde islemis istifadecilerin adlarini gore bilersiniz Redaktelerinizi menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin Bu meqale sonuncu defe 2 saniye evvel Seide Esgersoy muzakire tohfeler terefinden redakte olunub Yenile Panqasinan Filippinde Luson adasinin Ilokos regionunda yerlesen sahil eyaletidir Onun paytaxti Linqayen en six meskunlasmis seheri ise San Karlosdur Panqasinan eyaleti Luzonun qerb hissesinde Linqayen korfezi ve Cenubi Cin denizi boyunca yerlesir Umumi erazi sahesi 5 451 01 kvadrat kilometr 2 104 65 kvadrat mil teskil edir 2020 ci il siyahiyaalinmasina esasen ehalisi 3 163 190 neferdir Resmi qeydiyyatdan kecmis secicilerin sayi ise 1 651 814 neferdir PanqasinanBayraq Gerb15 55 sm e 120 20 s u H G Y OOlke FilippinTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1611Sahesi 5 451 01 km Saat qursagi UTC 08 00EhalisiEhalisi 3 163 190 nef 2020 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 63 75Poct indeksi 2400 2447Digerpangasinan gov phXeriteni goster gizle Panqasinan Vikianbarda elaqeli mediafayllar Eyaletin qerb hissesi Sambal xalqinin veteni merkezi ve serq hisseleri ise Panqasinan xalqinin vetenidir Etnik miqrasiyaya gore Ilokano xalqi da bu eyaletde meskunlasmisdir Panqasinan hem eyaletin hem xalqin hem de danisilan dilin adidir Ana dili Panqasinan olanlarin sayi en azi 2 milyon nefer olaraq texmin edilir Panqasinan dili eyaletin resmi dili olmaqla yanasi Filippinde resmi taninan regional dillerden biridir Muxtelif etnik qruplar eyaletin medeni zenginliyini artirir Ehalinin ekseriyyeti Panqasinanlilardan ibaretdir qalan hissesi ise eyaletin serq ve qerb hisselerinde meskunlasan Bolinao ve Ilokano xalqinin nesilleridir Panqasinan dili eyaletde yasayan etnik azliqlarin coxu terefinden ikinci dil kimi danisilir Azliqda olan etnik qruplara Bolinao dilinde danisan Zamballar ve Ilokanolar daxildir Panqasinanin meshur turistik mekanlarina Alaminosdaki Yuz Ada Milli Parki Bolinao ve Dasoldaki ag qumlu cimerlikler daxildir Daqupan Banqus Festivali Sud baligi festivali ile taninir Panqasinan hemcinin manqolari ve keramika sobasinda bisirilen Puto Kalasiao ile meshurdur Panqasinan Luzonun merkezi duzenliyinde strateji geosiyasi movqeye malikdir ve simal Luzona giris qapisi kimi tesvir edilir EtimologiyaPanqasinanin adi duz yeri ve ya duz istehsal edilen yer menasini verir Bu ad ucun menasini veren panq prefiksi duz menasini veren asin kok sozu ve yer menasini ifade eden an suffiksinden toremisdir Eyaletin adinin ispan formasi olan Panqasinan hele de ustunluk teskil edir baxmayaraq ki diakritik isareler olmadan yazilir ve teleffuzu eyni qalir paŋɡasiˈnan Panqasinan Filippinde duz istehsalinin esas merkezlerinden biridir TarixiPanqasinan Filippin adalarinin qalan hissesi kimi Avstroneziya xalqlari terefinden meskunlasdirilmisdir Onlar Linqayen korfezi boyunca yasayis menteqeleri salmis ve en azi VIII esrden etibaren Hindistan Cin ve Yaponiya ile qedim Avstroneziya ticaret yollarinin bir hissesi olmuslar Sahil bolgelerinde esas senaye duz istehsali idi ki bu da Panqasinan duz istehsal edilen yer adinin menseyidir XVI esrde Panqasinan ispanlar terefinden Yaponiyanin limani adlandirilmisdir Yerli ehali denizci Cenub Serqi Asiya xalqlarina xas olan yerli geyimlere elave olaraq Yapon ve Cin ipekleri geyinirdi Hetta adi insanlar da Cin ve Yapon pambiq geyimlerine ustunluk verirdiler Onlar dislerini qaraldirdilar ve xaricilerin ag dislerini heyvanlarin dislerine benzederek iyrenirdiler Cin ve Yapon evlerinde yayilmis tipik cini kuplerden istifade edirdiler Deniz doyuslerinde Yapon uslublu barit silahlari ile qarsilasilmisdir Bu mallarin mubadilesi ucun Asiyanin her yerinden tacirler bura geler esasen qizil ve qullar hemcinin maral derileri musk pisiyi ve diger yerli mehsullarla ticaret edirdiler Yaponiya ve Cinle daha genis ticaret elaqeleri olmasina baxmayaraq Panqasinanlilar medeni cehetden cenubdaki diger Luzon qruplarina benzeyirdiler Panqasinanlilar ispan isgalina muqavimet gosteren doyusken xalq kimi taninirdi Yepiskop Dominqo Salazar onlari olkenin en qeddar ve cesur xalqi kimi tesvir etmisdir Onlar xristianliqdan uzaq idiler lakin xristianlar kimi dini merasimlerde az miqdarda serab istifade edirdiler Kilse fexr edirdi ki Filippinin simalini ispan ordusu deyil mehz onlar Ispaniya ucun feth etmisdir Kilse zinakarlara qarsi cox sert idi Hem kisi hem de qadin ucun ceza edam idi Panqasinanlilar meglub edilen Sambal ve Neqrito doyusculerini esir goturerek Cin tacirlerine qul kimi satmaqla taninirdilar Xristianliq 1324 cu ilde Friuli Italiyadan olan fransiskan missioneri Odorik de Pordenonenin Bolinaoda katolik ayini icra etdiyi ve yerli sakinleri veftiz etdiyi guman edilir 2007 ci ilin iyul ayinda Odorikin seyahetini xatirlatmaq ucun Bolinaoda memorial lovheler qoyulmusdur bu da Luiqi Malamokkonun nesrine esaslanir 1324 cu ilde bas tutdugu iddia edilen bu ayin umumiyyetle Filippinlerde ilk ayin kimi qebul edilen ve Ferdinand Magellan terefinden 1521 ci ilde kecirilmis ayinden texminen 197 il evvel bas vermis olardi Lakin tarixci Uilyam Henri Skott Odorikin seyahetleri haqqinda yazilarini arasdirdiqdan sonra bele bir neticeye gelmisdir ki o cox guman ki Filippin torpagina ayaq basmamisdir ve eger basibsa onun ayin kecirdiyine inanmaq ucun hec bir esas yoxdur Istinadlarhttps web archive org web 20180728200239 http nap psa gov ph activestats psgc listprov asp 2020 Census of Population and Housing 2020 CPH Population Counts Declared Official by the President Philippine Statistics Authority 2021 Benton Richard A Pangasinan Reference Grammar Honolulu University of Hawaii Press 1971 seh 36 ISBN 978 0 8248 7910 5 Pangasinan voters already 1 651 814 Sunday Punch December 10 2012 May 17 2013 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi December 26 2012 Pangasinan The Most Populated Province in the Philippines Results from the 2000 Census of Population and Housing NSO Philippine Statistics Authority psa gov ph Istifade tarixi October 11 2021 History Official Website of the Province of Pangasinan Philippine Government Istifade tarixi 16 July 2023 Scott William Henry Barangay Manila Philippines Ateneo de Manila University Press 1994 187 Scott William Henry Barangay Manila Philippines Ateneo de Manila University Press 1994 248 249 Scott William Henry Prehispanic source materials for the study of Philippine history New Day Publishers 1984 81 82 ISBN 978 971 10 0226 8