Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Palenke (ispan. Palenque; mayya. Lakam-Haʔ) — hazırda Meksikanın Çyapas ştatnda yerləşən arxeoloji qədim mayya şəhərdir və xüsusilə Klassik dövrün (e.ə. 250 – e. 900) ən mühüm mərkəzlərindən biri.
| Palenke | |
|---|---|
| ispan. Palenque | |
 | |
 | |
| HGYO | |
| Ölkə | |
| Sahəsi |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Haqqında
Şəhərin mayya dilindəki adı olan Lakam-Xa, "Böyük Sular" və ya "Uca Sular" mənasını verir. Palenke, XVI əsrdə İspanların gəlişindən çox əvvəl tərk edilmişdi. Burada ilk avropalı Pedro Lorenzo de la Nada (1567-ci il) adlı rahib olmuşdur. O dövrdə "güclü evlər torpağı" mənasını verən "Otolum" adlı bölgədə "Çol" adlı qəbilə məskunlaşmışdı.
De la Nada bu adı ispan dilindəki "palenque" ("möhkəmləndirilmiş yer") sözü ilə əvəz etməyi üstün tutdu. Zamanla "Palenke" bölgədəki qədim şəhərin adı oldu. Alternativ bir nəzəriyyəyə görə "Palenke" sözü mayya dilində "yaquar günəşi" mənasını verən "balam kin" ifadəsindən yaranmışdır. Bu termin Günəşin başqa bir aləmə keçdiyi yeri ifadə etmək üçün istifadə olunurdu.
Şəhərin klassik dövrdən əvvəl (e.ə. 2500 – e. 300) qurulduğu düşünülür. Palenke, klassik dövrdə Bakaal dövlətinin paytaxtı olmuşdur. Bakaal hökmdarları nəsillərini qədim dövrlərə bağlayırdılar. Bəzi iddialara görə bu mənşə tarixdən əvvəlki dövrlərə qədər gedib çıxır. Bununla belə, arxeoloji tapıntılar ilk hökmdar sülaləsini olmeklərə aid edir. Şəhərin ən məşhur hökmdarlarından biri Pakaldır. O, VII əsrdə hakimiyyətdə olmuş və əhəmiyyətli tikinti layihələri həyata keçirmişdir. Bu şəhər incə oyulmuş stelaları, mürəkkəb yazı sistemi və böyük məbədləri ilə tanınır. Panelkedəki əsas tikililər arasında "Qeydlər Məbədi" və "Kral Pakalın məqbərəsi" var. Qeydlər Məbədi mayyaların mürəkkəb qlif yazılarını ehtiva edən stelalarla doludur və bu, onların tarixi və siyasi hadisələri necə sənədləşdirdiklərini göstərir. Arxeoloji qazıntılar nəticəsində burada çox sayda heykəl, keramika və sənət əsərləri aşkar edilib.
Bu şəhər Mayya incəsənətinin və memarlığının ən yüksək səviyyələrindən birini nümayiş etdirir və 1987-ci ildəUNESCO tərəfindən Ümumdünya İrsi Siyahısına daxil edilib.
İstinadlar
- ArchINFORM (alm.). 1994.
- "Palenque". 03.04.2025 tarixində arxivləşdirilib.
- "Pre-Hispanic City and National Park of Palenque". 03.04.2025 tarixində arxivləşdirilib.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Palenke ispan Palenque mayya Lakam Haʔ hazirda Meksikanin Cyapas statnda yerlesen arxeoloji qedim mayya seherdir ve xususile Klassik dovrun e e 250 e 900 en muhum merkezlerinden biri Palenkeispan Palenque17 29 03 sm e 92 02 47 q u H G Y OOlke MeksikaSahesi 1 772 ha Vikianbarda elaqeli mediafayllarHaqqindaSeherin mayya dilindeki adi olan Lakam Xa Boyuk Sular ve ya Uca Sular menasini verir Palenke XVI esrde Ispanlarin gelisinden cox evvel terk edilmisdi Burada ilk avropali Pedro Lorenzo de la Nada 1567 ci il adli rahib olmusdur O dovrde guclu evler torpagi menasini veren Otolum adli bolgede Col adli qebile meskunlasmisdi De la Nada bu adi ispan dilindeki palenque mohkemlendirilmis yer sozu ile evez etmeyi ustun tutdu Zamanla Palenke bolgedeki qedim seherin adi oldu Alternativ bir nezeriyyeye gore Palenke sozu mayya dilinde yaquar gunesi menasini veren balam kin ifadesinden yaranmisdir Bu termin Gunesin basqa bir aleme kecdiyi yeri ifade etmek ucun istifade olunurdu Seherin klassik dovrden evvel e e 2500 e 300 quruldugu dusunulur Palenke klassik dovrde Bakaal dovletinin paytaxti olmusdur Bakaal hokmdarlari nesillerini qedim dovrlere baglayirdilar Bezi iddialara gore bu mense tarixden evvelki dovrlere qeder gedib cixir Bununla bele arxeoloji tapintilar ilk hokmdar sulalesini olmeklere aid edir Seherin en meshur hokmdarlarindan biri Pakaldir O VII esrde hakimiyyetde olmus ve ehemiyyetli tikinti layiheleri heyata kecirmisdir Bu seher ince oyulmus stelalari murekkeb yazi sistemi ve boyuk mebedleri ile taninir Panelkedeki esas tikililer arasinda Qeydler Mebedi ve Kral Pakalin meqberesi var Qeydler Mebedi mayyalarin murekkeb qlif yazilarini ehtiva eden stelalarla doludur ve bu onlarin tarixi ve siyasi hadiseleri nece senedlesdirdiklerini gosterir Arxeoloji qazintilar neticesinde burada cox sayda heykel keramika ve senet eserleri askar edilib Bu seher Mayya incesenetinin ve memarliginin en yuksek seviyyelerinden birini numayis etdirir ve 1987 ci ildeUNESCO terefinden Umumdunya Irsi Siyahisina daxil edilib IstinadlarArchINFORM alm 1994 Palenque 03 04 2025 tarixinde arxivlesdirilib Pre Hispanic City and National Park of Palenque 03 04 2025 tarixinde arxivlesdirilib