Otman Bozdağ palçıq vulkanı — Azərbaycanda, 5 km şimal-qərbdə yerləşən palçıq vulkanı.
Otman Bozdağ palçıq vulkanı | |
---|---|
Ümumi məlumatlar | |
İlk püskürmə | 1876 |
Son püskürmə | 23 sentyabr 2018 |
Yerləşməsi | |
Ölkə | Azərbaycan |
|
Quruluşu
Yüksəkliyin mərkəz hissəsini diametri 300 metr olan vulkan krateri tutur. Kəsik konus şəklində olan kraterin kənarları 6 metr hündürlüyündə bəndlə hüdudlaşmışdır. Onun dik yamacları dərin yarüanlarla kəsilmişdir. Otman Bozdağının qrifon və salçaları iki qrupdan ibarətdir. Palçıq vulkanı rayonunun geoloji quruluşunda pliosen çöküntüləri iştirak edir.
Püskürmə fəaliyyəti
Otman Bozdağının püskürmə fəaliyyəti haqqında maraqlı məlumatlar vardır. Məsələn, 1845-ci il yanvarın 22-də baş vermiş güclü püskürmə 3 saat davam etmişdir. Brekçiyanın tədqiqi vulkanın bir neçə dəfə – 1845, 1904, 1951, 1965-ci illərdə püskürdüyünü göstərir. 1965-ci il oktyabrın 1-də saat 11.50-də bir saat yarım davam edən növbəti püskürmə baş vermişdir. Brekçiyanın tutduğu sahə 10 km²-dən artıq olmuşdur.
Növbəti püskürmə 12 dekabr 1994-cü ildə baş vermişdir. Partlayış nəticəsində yaranmış alov sütununun hündürlüyü 60–70 m-ə çatmışdır. Yaranmış brekçiya örtüyü 5 ha sahənin tutmuş, orta həcmi 63 m³ olmuşdur. Püskürmə nəticəsində uzunluğu 450 m, eni 2 m, dərinliyi 3 m olan 3 ədəd nəhəng çat yaranmışdır.
Vulkanın qeydə alınmış 8-ci püskürməsi 2004-cü ildə olmuşdur.
Sonuncu püskürmələr
6 fevral 2017-ci ildə vulkanda iki püskürmə baş verib. Vulkan iki fazada püskürüb. Birinci faza təxminən saat 12:20, ikinci faza isə 14:18 radələrində qeydə alınıb. Aparılan ilkin tədqiqatlar nəticəsində məlum olub ki, ikinci faza zamanı daha qüvvətli partlayış baş verib. Birinci püskürmə 3 dəqiqə 23 saniyə, ikinci isə 6 dəqiqə davam edib. İkinci partlayış zamanı alovun hündürlüyü təxminən 270-300 metrə çatıb. Vulkanının püskürməsi nəticəsində ətraf ərazilərin landşaft örtüyü yanıb. Onun krater sahəsindən qərbə və cənuba doğru eni 3-5 metr, uzunluğu kilometrlərlə ölçülən dərin çatlar əmələ gəlib. Vulkanın brekçiyası 10 hektar ərazini əhatə edib. 2018-ci ilin 23 sentyabr saat 08:53 radələrində palçıq vulkanında bir illik fasilədən sonra birinci püskürmə baş verib. İkinci püskürmə saat 09:58 radələrində qeydə alınıb. Alovun hündürlüyü 200-300 metr olmuşdur. Püskürmədən sonra ərazidə çoxlu sayda dərinliyi 40 metrə çatan çatlar əmələ gəlmişdir.
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- Elman Yusifov. Bioloji müxtəliflik: Abşeron yarımadasının təbiət abidələri. Bakı: Nurlar NPM, 2007. (az.)
- Qaradağda püskürən vulkandan - Fotolar + Video 2017-02-09 at the Wayback Machine. qafqazinfo.az, 07.02.2017 (az.)
- "Otman-Bozdağ palçıq vulkanında püskürmə baş verib". 2021-01-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-09-23.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Otman Bozdag palciq vulkani Azerbaycanda 5 km simal qerbde yerlesen palciq vulkani Otman Bozdag palciq vulkaniUmumi melumatlarIlk puskurme 1876Son puskurme 23 sentyabr 2018Yerlesmesi40 14 25 sm e 49 30 26 s u Olke AzerbaycanOtman Bozdag palciq vulkaniQurulusuYuksekliyin merkez hissesini diametri 300 metr olan vulkan krateri tutur Kesik konus seklinde olan kraterin kenarlari 6 metr hundurluyunde bendle hududlasmisdir Onun dik yamaclari derin yaruanlarla kesilmisdir Otman Bozdaginin qrifon ve salcalari iki qrupdan ibaretdir Palciq vulkani rayonunun geoloji qurulusunda pliosen cokuntuleri istirak edir Puskurme fealiyyetiOtman Bozdaginin puskurme fealiyyeti haqqinda maraqli melumatlar vardir Meselen 1845 ci il yanvarin 22 de bas vermis guclu puskurme 3 saat davam etmisdir Brekciyanin tedqiqi vulkanin bir nece defe 1845 1904 1951 1965 ci illerde puskurduyunu gosterir 1965 ci il oktyabrin 1 de saat 11 50 de bir saat yarim davam eden novbeti puskurme bas vermisdir Brekciyanin tutdugu sahe 10 km den artiq olmusdur Novbeti puskurme 12 dekabr 1994 cu ilde bas vermisdir Partlayis neticesinde yaranmis alov sutununun hundurluyu 60 70 m e catmisdir Yaranmis brekciya ortuyu 5 ha sahenin tutmus orta hecmi 63 m olmusdur Puskurme neticesinde uzunlugu 450 m eni 2 m derinliyi 3 m olan 3 eded neheng cat yaranmisdir Vulkanin qeyde alinmis 8 ci puskurmesi 2004 cu ilde olmusdur Sonuncu puskurmeler 6 fevral 2017 ci ilde vulkanda iki puskurme bas verib Vulkan iki fazada puskurub Birinci faza texminen saat 12 20 ikinci faza ise 14 18 radelerinde qeyde alinib Aparilan ilkin tedqiqatlar neticesinde melum olub ki ikinci faza zamani daha quvvetli partlayis bas verib Birinci puskurme 3 deqiqe 23 saniye ikinci ise 6 deqiqe davam edib Ikinci partlayis zamani alovun hundurluyu texminen 270 300 metre catib Vulkaninin puskurmesi neticesinde etraf erazilerin landsaft ortuyu yanib Onun krater sahesinden qerbe ve cenuba dogru eni 3 5 metr uzunlugu kilometrlerle olculen derin catlar emele gelib Vulkanin brekciyasi 10 hektar erazini ehate edib 2018 ci ilin 23 sentyabr saat 08 53 radelerinde palciq vulkaninda bir illik fasileden sonra birinci puskurme bas verib Ikinci puskurme saat 09 58 radelerinde qeyde alinib Alovun hundurluyu 200 300 metr olmusdur Puskurmeden sonra erazide coxlu sayda derinliyi 40 metre catan catlar emele gelmisdir IstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Elman Yusifov Bioloji muxteliflik Abseron yarimadasinin tebiet abideleri Baki Nurlar NPM 2007 az Qaradagda puskuren vulkandan Fotolar Video 2017 02 09 at the Wayback Machine qafqazinfo az 07 02 2017 az Otman Bozdag palciq vulkaninda puskurme bas verib 2021 01 27 tarixinde Istifade tarixi 2018 09 23