Osmanlı-İran müharibəsi (1821–1823) — Osmanlı dövləti ilə İranda hakimiyyətdə olan Qacarlar arasında baş vermiş müharibədir.
Osmanlı-İran müharibəsi (1821-1823) | |||
---|---|---|---|
| |||
Tarix | 1821-1823 | ||
Yeri | və İraq | ||
Səbəbi | Sərhəd münaqişələri | ||
Nəticəsi | İranın qələbəsi | ||
Münaqişə tərəfləri | |||
| |||
Komandan(lar) | |||
| |||
|
Səbəb
Müharibəyə yol açacaq əsas səbəblərdən biri Qacarlara qarşı üsyan etmiş Cənubi Azərbaycandan olan tayfa başçılarının Osmanlı imperiyasında sığınacaq tapması idi.
Həmçinin Birinci Rusiya-İran müharibəsində məğlub olaraq, böyük torpaqlar itirən Qacarlar bu itirilmiş torpaqları Osmanlıdan alacaqları ərazilər hesabına doldurmaq istəyirdilər.
Müharibə
Qacarlar tərəfindən sərhəd pozuntularınnı və hücumların sayının artmasından sonra Osmanlı sultanı II Mahmud Qacarlara müharibə elan etdi (1820). Qacar qoşunu Bağdad və Şəhrizor bölgələrinə hücum etdilər. Ümumiyyətlə müharibə İraq və Anadolu bölgəsində getmişdir.
Osmanlıdan narazı olan Şərqi Anadoluda yaşayan tayfaların da Qacarların lehinə üsyan qaldırmasından sonra Qacar ordusu Şərqi Bəyazit və Bitlisi tutdu. Vəliəhd şahzadə Abbas Mirzənin başçılıq etdiyi Qacar ordusu iki istiqamətdə Ərzurum və Diyarbəkirə yönəldi, lakin yolda Qacar ordusunda vəba xəstəliyi yayıldı. Ordunun ağır itkilər verməsindən sonra Fətəli şah Qacar sülh istədi.
Nəticə
Qacarların sülh istəməsindən sonra ağır vəziyyətdə olan Osmanlı sülh təklifini dərhal qəbul etdi. İmzalanan Ərzurum sülh müqaviləsinə görə Qacarlar tutduqları torpaqları Osmanlı dövlətinə geri verərək geri çəkildilər. Həmçinin də Qacarlar dövləti ərazisindən gələn ziyarətçilrə İslam dininin müqəddəs ziyarətgahlarına girişinə Osmanlı dövləti tərəfindən qarantiya verildi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Williamson, 2008. səh. 88-97
- Farmanfarmaian, Roxane, redaktorWar and peace in Qajar Persia implications past and present. 30 January 2008. ISBN . OCLC 1294638373.
- Ateş, Sabri. The Ottoman-Iranian borderlands : making a boundary, 1843-1914. 30 July 2015. ISBN . OCLC 980068476.
- Sicker, 2001. səh. 118
- Tucker, 2010. səh. 1140
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Osmanli Iran muharibesi 1821 1823 Osmanli dovleti ile Iranda hakimiyyetde olan Qacarlar arasinda bas vermis muharibedir Osmanli Iran muharibesi 1821 1823 Qacar suvarisiTarix 1821 1823Yeri ve IraqSebebi Serhed munaqiseleriNeticesi Iranin qelebesiMunaqise terefleriQacarlar dovleti Osmanli dovletiKomandan lar Feteli sah Qacar Abbas Mirze Mehemmedeli mirze Dovletsah II MahmudSebebMuharibeye yol acacaq esas sebeblerden biri Qacarlara qarsi usyan etmis Cenubi Azerbaycandan olan tayfa bascilarinin Osmanli imperiyasinda siginacaq tapmasi idi Hemcinin Birinci Rusiya Iran muharibesinde meglub olaraq boyuk torpaqlar itiren Qacarlar bu itirilmis torpaqlari Osmanlidan alacaqlari eraziler hesabina doldurmaq isteyirdiler MuharibeQacarlar terefinden serhed pozuntularinni ve hucumlarin sayinin artmasindan sonra Osmanli sultani II Mahmud Qacarlara muharibe elan etdi 1820 Qacar qosunu Bagdad ve Sehrizor bolgelerine hucum etdiler Umumiyyetle muharibe Iraq ve Anadolu bolgesinde getmisdir Osmanlidan narazi olan Serqi Anadoluda yasayan tayfalarin da Qacarlarin lehine usyan qaldirmasindan sonra Qacar ordusu Serqi Beyazit ve Bitlisi tutdu Veliehd sahzade Abbas Mirzenin basciliq etdiyi Qacar ordusu iki istiqametde Erzurum ve Diyarbekire yoneldi lakin yolda Qacar ordusunda veba xesteliyi yayildi Ordunun agir itkiler vermesinden sonra Feteli sah Qacar sulh istedi NeticeQacarlarin sulh istemesinden sonra agir veziyyetde olan Osmanli sulh teklifini derhal qebul etdi Imzalanan Erzurum sulh muqavilesine gore Qacarlar tutduqlari torpaqlari Osmanli dovletine geri vererek geri cekildiler Hemcinin de Qacarlar dovleti erazisinden gelen ziyaretcilre Islam dininin muqeddes ziyaretgahlarina girisine Osmanli dovleti terefinden qarantiya verildi Hemcinin baxErzurum muqavilesiIstinadlarWilliamson 2008 seh 88 97 Farmanfarmaian Roxane redaktorWar and peace in Qajar Persia implications past and present 30 January 2008 ISBN 978 1 134 10307 2 OCLC 1294638373 Ates Sabri The Ottoman Iranian borderlands making a boundary 1843 1914 30 July 2015 ISBN 978 1 107 54577 9 OCLC 980068476 Sicker 2001 seh 118 Tucker 2010 seh 1140