Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Oqtay Eldəgəz (doğum adı: Oqtay Kərim oğlu Rəfili; 11 mart 1934, Bakı – 16 may 2002, Bakı) — müəllim, yazıçı, Milli Azadlıq Qərargahının sədri.
| Oqtay Eldəgəz | |
|---|---|
| Oqtay Kərim oğlu Rəfili | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | (68 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | Əmircan |
| Həyat yoldaşı | Rəfiqə |
| Atası | Kərim |
| Anası | Bəyimxanım |
| Milliyyəti | Azərbaycanlı |
| Fəaliyyəti | yazıçı |
Həyatı
Oqtay Eldəgəz 1934-cü ildə Bakının Əmircan (Xilə) kəndində dünyaya gəmişdir. Orta məktəbi bitirdikdən sonra 1964-cü ildə BDU-nin əyani dilçilik bölümünün filoloji fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirmiş, texnikumlarda, orta məktəblərdə dil-ədəbiyyat fənnlərini tədris etmişdir. Bütün həyatı boyu Eldəgəzlər (Atabəylər) dövləti haqqında tədqiqatlar aparıb, “Eldəgəz” təxəllüsünü ona görə götürüb.
1937-ci ildəki repressiya onun yaralı yeri idi. Həmin illər Əmircandan çoxlu adamlar sürgün edilmişdi. Stalin rejiminin qurbanları olan dövlət xadimləri, hüquq işçiləri, müəllimlər, həkimlər, neft ustaları, alimlər sürgün edildilər.
Onun tez-tez təkrar etdiyi bir cümlə hər şeyı aydınlaşdırırdı. “Elə bir yerə düşərik ki, oranın əzabından qurtula bilmərik”. O, qəlb ağrılarını da çəkə bilmirdi. Sonralar 1956-cı ildən Uzaq Sibirdən, Ufa, Novosibirski, Maqadan, Perm, Orenburq və b. həbs yerlərindən bəraət qazanıb qayıdanlarla söhbətlər aparır, yazılarına məlumatlar toplayırdı.
Oqtay Eldəgəz 2002-ci il may ayının 16-da öz doğma kəndində vəfat etmişdir.
İctimai-siyasi fəaliyyəti
1958-ci il may ayında Sumqayıtda baş verən kütləvi mitinqlərin təşkilatçılarından biri olub. 1962-ci ilin dekabr ayından Milli Azadlıq Qərargahının (MAQ) 25 il sədri olub. MAQ-çılar iş-vəzifə dəyişənləri yapmış, işdar əvəzlənmə icra etmiş, işə bərpa əməliyyatları yerinə yetirmişlər. O bu müddət ərzində Sumqayıtda keçirilən mitinqə rəhbərlik etmişdir. MAQ-çılar Sumqayıt təşkilatlarında, idarə və müəssisələrində, təhsil, səhiyyə qurumlarında kök salmış, daşnak-hayk və rus şovinistlərinin işdən çıxarılmasını təşkil etmiş, onların yerinə azərbaycanlıların təyin edilməsinə nail olmuşlar.
Oqtay Eldəgəz ictimai gerçəkliyin azərtürkləşdirilməsi yolundan sapmayaraq milli oyanış və istiqlal amallarımızda təkrarsız xidmət göstərən, gizli ümumxalq qurumunun, yəni Milli Azadlıq Qərargahının (MAQ) 1962-ci ildə 95 nəfər ziyalının iştirak etdiyi gizli yığıncağında Oqtay Rəfili (Eldəgəz) sədr, görkəmli alimimiz Xudu Məmmədli isə sədr müavini seçilirlər.
1994-cü ildə “Gənclik” nəşriyyatı onun ilk hekayələrinin nəşr edilməsini plana salır, hətta redaktor rəyi də yazılır. Sovet dövrü yaradıcılığında bir sıra hekayə, povest, novella, oçerkləri “Azərbaycan gəncləri”, “Ədəbiyyat və incəsənət”, “Azərbaycan pioneri”, “Göyərçin”, “Azərbaycan” jurnallarında çap olunub. 1997-ci ildə O.Eldəgəzin məqalələri “Təzadlar”, “Azadlıq”, Şərq”, “525-ci qəzet”, “Nəbz”, “168 saat”, “Ədalət”, “Uluş”, “Müsavat”, “Azadlıq” və s. qəzet və jurnallarda dərc edilmişdir. 414 nəfərlik oxucu arasında keçirilən sorğuda ilin superulduz yazarını müəyyən etmək üçün elan verir. Bu titulu almaq Oqtay Eldəgəzə nəsib olur. Həyatı boyu arxiv və kitabxanalarda işləyən, yorulmaq bilməyən bu ədəbi xadim, bütün qəzetlərdə müxtəlif yazılarla tez-tez çıxış edirdi, yazıları dərc olunurdu. Arxivlər açılır, qaranlıq səhifələr işıqlanır, onun qadağan olunmuş hadisələr haqqında yazıları xüsusi yer tutur.
İstinadlar
- Azərbaycan tarixi, cild VII, səh. 146.
- Azərbaycan tarixi, XI s. səh. 123.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Oqtay Eldegez dogum adi Oqtay Kerim oglu Refili 11 mart 1934 Baki 16 may 2002 Baki muellim yazici Milli Azadliq Qerargahinin sedri Oqtay EldegezOqtay Kerim oglu RefiliDogum tarixi 11 mart 1934Dogum yeri Baki Azerbaycan SSR ZSFSR SSRIVefat tarixi 16 may 2002 68 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanDefn yeri EmircanHeyat yoldasi RefiqeAtasi KerimAnasi BeyimxanimMilliyyeti AzerbaycanliFealiyyeti yaziciHeyatiOqtay Eldegez 1934 cu ilde Bakinin Emircan Xile kendinde dunyaya gemisdir Orta mektebi bitirdikden sonra 1964 cu ilde BDU nin eyani dilcilik bolumunun filoloji fakultesini ferqlenme diplomu ile bitirmis texnikumlarda orta mekteblerde dil edebiyyat fennlerini tedris etmisdir Butun heyati boyu Eldegezler Atabeyler dovleti haqqinda tedqiqatlar aparib Eldegez texellusunu ona gore goturub 1937 ci ildeki repressiya onun yarali yeri idi Hemin iller Emircandan coxlu adamlar surgun edilmisdi Stalin rejiminin qurbanlari olan dovlet xadimleri huquq iscileri muellimler hekimler neft ustalari alimler surgun edildiler Onun tez tez tekrar etdiyi bir cumle her seyi aydinlasdirirdi Ele bir yere duserik ki oranin ezabindan qurtula bilmerik O qelb agrilarini da ceke bilmirdi Sonralar 1956 ci ilden Uzaq Sibirden Ufa Novosibirski Maqadan Perm Orenburq ve b hebs yerlerinden beraet qazanib qayidanlarla sohbetler aparir yazilarina melumatlar toplayirdi Oqtay Eldegez 2002 ci il may ayinin 16 da oz dogma kendinde vefat etmisdir Ictimai siyasi fealiyyeti1958 ci il may ayinda Sumqayitda bas veren kutlevi mitinqlerin teskilatcilarindan biri olub 1962 ci ilin dekabr ayindan Milli Azadliq Qerargahinin MAQ 25 il sedri olub MAQ cilar is vezife deyisenleri yapmis isdar evezlenme icra etmis ise berpa emeliyyatlari yerine yetirmisler O bu muddet erzinde Sumqayitda kecirilen mitinqe rehberlik etmisdir MAQ cilar Sumqayit teskilatlarinda idare ve muessiselerinde tehsil sehiyye qurumlarinda kok salmis dasnak hayk ve rus sovinistlerinin isden cixarilmasini teskil etmis onlarin yerine azerbaycanlilarin teyin edilmesine nail olmuslar Oqtay Eldegez ictimai gercekliyin azerturklesdirilmesi yolundan sapmayaraq milli oyanis ve istiqlal amallarimizda tekrarsiz xidmet gosteren gizli umumxalq qurumunun yeni Milli Azadliq Qerargahinin MAQ 1962 ci ilde 95 nefer ziyalinin istirak etdiyi gizli yigincaginda Oqtay Refili Eldegez sedr gorkemli alimimiz Xudu Memmedli ise sedr muavini secilirler 1994 cu ilde Genclik nesriyyati onun ilk hekayelerinin nesr edilmesini plana salir hetta redaktor reyi de yazilir Sovet dovru yaradiciliginda bir sira hekaye povest novella ocerkleri Azerbaycan gencleri Edebiyyat ve incesenet Azerbaycan pioneri Goyercin Azerbaycan jurnallarinda cap olunub 1997 ci ilde O Eldegezin meqaleleri Tezadlar Azadliq Serq 525 ci qezet Nebz 168 saat Edalet Ulus Musavat Azadliq ve s qezet ve jurnallarda derc edilmisdir 414 neferlik oxucu arasinda kecirilen sorguda ilin superulduz yazarini mueyyen etmek ucun elan verir Bu titulu almaq Oqtay Eldegeze nesib olur Heyati boyu arxiv ve kitabxanalarda isleyen yorulmaq bilmeyen bu edebi xadim butun qezetlerde muxtelif yazilarla tez tez cixis edirdi yazilari derc olunurdu Arxivler acilir qaranliq sehifeler isiqlanir onun qadagan olunmus hadiseler haqqinda yazilari xususi yer tutur IstinadlarAzerbaycan tarixi cild VII seh 146 Azerbaycan tarixi XI s seh 123