Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Оnqelər (hind. ओन्गी) — Andaman adalarının köklü xalqlarından biridir.
| Yaşadığı ərazilər | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Dili | |||
|
| |||
| Dini | |||
| Ənənəvi adətlər |
İlk əvvəllər Kiçik Andaman, Rutlandda, Cənubi Andaman və qonşu adalarda yayılmışlar. Bu xalq tamamən ibtidai quruluşda yaşayır və xarici sivilizasiya ilə heç bir aləqə qurmurlar. Onların nümayəndələri ancaq yığıcılıq və ovçuluqla məşğul olur.
Tarix
İngilis müstəmləkə zabitləri ilə qarşılaşdıqdan sonra leytenant vasitəsilə 1800-cü illərdə Britaniya İmperiyası ilə dostluq əlaqələri quruldu. İngilis dəniz zabiti onları qarşılaşdığı Andamanlıların "ən mülayim, ən qorxaq və hücum etməyən" qrupu kimi təsvir etdi.19-cu əsrin sonunda onlar bəzən dəniz tısbağalarını tutmaq üçün na səfər edirdilər; o zaman bu adalar onların ərazisi ilə daha şimalda Böyük Andaman xalqının ərazisi arasında sərhəd kimi görünürdü.Bu gün sağ qalan üzvlər Kiçik Andaman, şimal-şərqdəki və dəki iki ehtiyat düşərgə ilə məhdudlaşır.
Saylarının azalması
Adalar koloniyalaşdırmaya qədər onların sayı 672 nəfər təşkil edirdi. Koloniyalaşdırmadan sonra onların sayında azalma müşahidə edilir. Belə ki, 1901-ci ildən sonra onların sayı cəmi 100 nəfər təşkil edirdi. Onların yerdə qalan hissəsi Kiçik Andaman adalarında və adlı yerlərdə cəmləşmişdirlər. Onların sayının kütləvi azalmasının səbəbi qida rasionlarının dəyişməsi kolonistlərlə qurulan yaxınlaşma nəticəsində xarici dünya ilə əlaqələrin qurulması olmuşdur. 1901-ci ildə sayları cəmi 672, 1911-ci il 631, 1921-ci il 346, 1931-ci il 250, 1941-ci ildə İkinci Dünya müharibəsi ilə əlaqədar siyahıya alınma aparılmamışdır, 1951-ci ildə150 nəfər təşkil etmişdir.
Zəhərlənmə hadisəsi
2008-ci ilin dekabrında səkkiz kişi güçlü zəhərlənmədən həlak olmuşdur. Bu zəhərlənməyə səbəbin nədən irəli gəldiyi araşdırılmış və metanol məhlulunun nəticəsində öldükləri məlum olmuşdur. Böyük ehtimal ki, onlar spirtli içki ilə metanolu dəyişik salaraq ondan istifadə etmişlər. Ehtimallar onu göstərirdi ki, bu zəhər butulka daxilində sular vastəsi ilə adaya gəlmişdir. Bundan sonra hadisə ilə əlaqədar istintaq aparmış və zəhərin hansı mənbədən gəlməsi araşdırılmağa çalışılmışdır. Bu hadisə zamanı 15 nəfər xəstəxanaya yatırılmış və bir nəfəri vəziyyəti isə olduqca ağır olmuşdur
nin direktoru xəbərdarlıq edərək bildirmişdir ki, baş vermiş hadisə Onqe xalqı üçün böyük fəlakətdir. Bir daha bu tip hadisələrin təkrarlanması qəbilənin tamamən məhvinə səbəb ola bilər. Bu səbəbdən onların qorunmasına diqqət artırılmalıdır. Son zamanlar qəbilə arasında alkoqola meyillilik yaranmışdır. Bu isə onların gələcək inkişafına və bir xalq olaraq mövcudluğuna təhlükədir.
Andaman adalarının vitse-qubernatoru hadisə ilə əlaqədar araşdırma aparılmasına göstəriş vermişdir.
Genetikası
Genetik araşdırmalar (Reich et al. 2009) müəyyən etmişdir ki, bu xalqın genetikası iki müxtəlik genli xalqların birləşməsindən törəmişdir. Belə ki, Şimali Hindistan əhalisi: «Şimali hindlilər» (ing. Ancestral North Indians (ANI)), hansı ki Avropa, Yaxın Şərq və Mərkəzi Asiya xalqları ilə bağlılığı vardır. İkici genetik uyğunluq «» (ing. Ancestral South Indians (ASI)), hansı ki Şərqi Asiya ilə köklü əlaqələri vardır. Bu isə onu göstərir ki, Oqne xalqı materikdə ikən Şimali hindli və Cənubi hindli ünsürləri ilə birləşmişlər. Sonradan isə tarixi gedişat nəticəsində adalara gəlmişlər. Uzun zaman xarici ətrafdan uzaqlaşmaları onların həyat tərzinə və psixologiyasına təsir göstərmişdir. Onlarda bu cür qapalılıq yaranmış vəziyyətlə əlaqələndirilir
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2018-08-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-30.
- {{Cite web|https://booksnow.scholarsportal.info/ebooks/Readme.txt=[ölü keçid]
- (#empty_citation)
- "quote=... जारवा के 100, ओन्गी के 105, ग्रेट एंडमानिस के 40-45 और सेन्टेलीज़ के क़रीब 250 लोग नेगरीटो कबीले से हैं, जो दक्षिण एशिया की प्राचीनतम जनजाति है (100 of the Jarawa, 105 of the Onge, 40-45 of the Great Andamanese and about 250 of the Sentinelese belong to the Negrito group which is South Asia's oldest tribal affiliation ...". 2006-05-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-30. (#missing_pipe)
- Devi, L. Dilly (1987). «Sociological Aspects of Food and Nutrition among the Onges of the Little Andaman Island». Ph.D. dissertation, University of Delhi, Delhi
- "However, the estimate of the Onge population given in the various census reports are as follows : Census Year Population 1901:672 1911:631 1921:346 1931:250 1941:- 1951:150 ...: 2008:95". 2014-05-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-30.
- Buncombe, Andrew. . The Independent. London: . 12 December 2008. 2008-12-12 tarixində orijinalından (online edition) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-12-12.
- "Inquiry ordered into death of Onge tribesmen". . 2008-12-11. 2012-07-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 December 2008.
- Reich, David; Kumarasamy Thangaraj; Nick Patterson; Alkes L. Price; Lalji Singh. "Reconstructing Indian Population History". Nature. 461 (7263). 24 September 2009: 489–494. doi:10.1038/nature08365. PMC 2842210. PMID 19779445. (#accessdate_missing_url)
Mənbə
- Reich, David; Kumarasamy Thangaraj; Nick Patterson; Alkes L. Price; Lalji Singh (24 September 2009). "Reconstructing Indian Population History", Nature
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Onqeler hind ओन ग Andaman adalarinin koklu xalqlarindan biridir Onqe Yasadigi eraziler101 2011 DiliDiniEnenevi adetler Ilk evveller Kicik Andaman Rutlandda Cenubi Andaman ve qonsu adalarda yayilmislar Bu xalq tamamen ibtidai qurulusda yasayir ve xarici sivilizasiya ile hec bir aleqe qurmurlar Onlarin numayendeleri ancaq yigiciliq ve ovculuqla mesgul olur 1800 cu illerin evvellerinde ve 2004 cu ilde Andaman qebilelerinin yayilmasi Onqe saheleri mavi rengdedir TarixIngilis mustemleke zabitleri ile qarsilasdiqdan sonra leytenant vasitesile 1800 cu illerde Britaniya Imperiyasi ile dostluq elaqeleri quruldu Ingilis deniz zabiti onlari qarsilasdigi Andamanlilarin en mulayim en qorxaq ve hucum etmeyen qrupu kimi tesvir etdi 19 cu esrin sonunda onlar bezen deniz tisbagalarini tutmaq ucun na sefer edirdiler o zaman bu adalar onlarin erazisi ile daha simalda Boyuk Andaman xalqinin erazisi arasinda serhed kimi gorunurdu Bu gun sag qalan uzvler Kicik Andaman simal serqdeki ve deki iki ehtiyat duserge ile mehdudlasir Saylarinin azalmasiAdalar koloniyalasdirmaya qeder onlarin sayi 672 nefer teskil edirdi Koloniyalasdirmadan sonra onlarin sayinda azalma musahide edilir Bele ki 1901 ci ilden sonra onlarin sayi cemi 100 nefer teskil edirdi Onlarin yerde qalan hissesi Kicik Andaman adalarinda ve adli yerlerde cemlesmisdirler Onlarin sayinin kutlevi azalmasinin sebebi qida rasionlarinin deyismesi kolonistlerle qurulan yaxinlasma neticesinde xarici dunya ile elaqelerin qurulmasi olmusdur 1901 ci ilde saylari cemi 672 1911 ci il 631 1921 ci il 346 1931 ci il 250 1941 ci ilde Ikinci Dunya muharibesi ile elaqedar siyahiya alinma aparilmamisdir 1951 ci ilde150 nefer teskil etmisdir Zeherlenme hadisesi Kolkata Muzeyinde Onqe xalqinin tesviri 2008 ci ilin dekabrinda sekkiz kisi guclu zeherlenmeden helak olmusdur Bu zeherlenmeye sebebin neden ireli geldiyi arasdirilmis ve metanol mehlulunun neticesinde oldukleri melum olmusdur Boyuk ehtimal ki onlar spirtli icki ile metanolu deyisik salaraq ondan istifade etmisler Ehtimallar onu gosterirdi ki bu zeher butulka daxilinde sular vastesi ile adaya gelmisdir Bundan sonra hadise ile elaqedar istintaq aparmis ve zeherin hansi menbeden gelmesi arasdirilmaga calisilmisdir Bu hadise zamani 15 nefer xestexanaya yatirilmis ve bir neferi veziyyeti ise olduqca agir olmusdur nin direktoru xeberdarliq ederek bildirmisdir ki bas vermis hadise Onqe xalqi ucun boyuk felaketdir Bir daha bu tip hadiselerin tekrarlanmasi qebilenin tamamen mehvine sebeb ola biler Bu sebebden onlarin qorunmasina diqqet artirilmalidir Son zamanlar qebile arasinda alkoqola meyillilik yaranmisdir Bu ise onlarin gelecek inkisafina ve bir xalq olaraq movcudluguna tehlukedir Andaman adalarinin vitse qubernatoru hadise ile elaqedar arasdirma aparilmasina gosteris vermisdir GenetikasiGenetik arasdirmalar Reich et al 2009 mueyyen etmisdir ki bu xalqin genetikasi iki muxtelik genli xalqlarin birlesmesinden toremisdir Bele ki Simali Hindistan ehalisi Simali hindliler ing Ancestral North Indians ANI hansi ki Avropa Yaxin Serq ve Merkezi Asiya xalqlari ile bagliligi vardir Ikici genetik uygunluq ing Ancestral South Indians ASI hansi ki Serqi Asiya ile koklu elaqeleri vardir Bu ise onu gosterir ki Oqne xalqi materikde iken Simali hindli ve Cenubi hindli unsurleri ile birlesmisler Sonradan ise tarixi gedisat neticesinde adalara gelmisler Uzun zaman xarici etrafdan uzaqlasmalari onlarin heyat terzine ve psixologiyasina tesir gostermisdir Onlarda bu cur qapaliliq yaranmis veziyyetle elaqelendirilirIstinadlar Arxivlenmis suret 2018 08 20 tarixinde Istifade tarixi 2015 11 30 Cite web https booksnow scholarsportal info ebooks Readme txt olu kecid empty citation quote ज रव क 100 ओन ग क 105 ग र ट ए डम न स क 40 45 और स न ट ल ज क क र ब 250 ल ग न गर ट कब ल स ह ज दक ष ण एश य क प र च नतम जनज त ह 100 of the Jarawa 105 of the Onge 40 45 of the Great Andamanese and about 250 of the Sentinelese belong to the Negrito group which is South Asia s oldest tribal affiliation 2006 05 21 tarixinde Istifade tarixi 2015 11 30 missing pipe Devi L Dilly 1987 Sociological Aspects of Food and Nutrition among the Onges of the Little Andaman Island Ph D dissertation University of Delhi Delhi However the estimate of the Onge population given in the various census reports are as follows Census Year Population 1901 672 1911 631 1921 346 1931 250 1941 1951 150 2008 95 2014 05 02 tarixinde Istifade tarixi 2015 11 30 Buncombe Andrew The Independent London 12 December 2008 2008 12 12 tarixinde orijinalindan online edition arxivlesdirilib Istifade tarixi 2008 12 12 Inquiry ordered into death of Onge tribesmen 2008 12 11 2012 07 01 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 13 December 2008 Reich David Kumarasamy Thangaraj Nick Patterson Alkes L Price Lalji Singh Reconstructing Indian Population History Nature 461 7263 24 September 2009 489 494 doi 10 1038 nature08365 PMC 2842210 PMID 19779445 accessdate missing url MenbeReich David Kumarasamy Thangaraj Nick Patterson Alkes L Price Lalji Singh 24 September 2009 Reconstructing Indian Population History Nature