Onlayn oyun — qismən və ya əsasən internet və ya mövcud olan hər hansı digər kompüter şəbəkəsi vasitəsilə oynanan videooyun. Onlayn oyunlar müasir oyun platformalarında, o cümlədən kompüterlərdə, konsollarda və mobil cihazlarda mövcuddur və birinci şəxs atıcı, strategiya və kütləvi çoxnəfərli onlayn rol oyunu (MMORPG) daxil olmaqla bir çox janrları əhatə edir. 2019-cu ildə onlayn oyunlar seqmentində gəlir 16,9 milyard dollara çatıb, bunun 4,2 milyard dolları Çin, 3,5 milyard dolları isə ABŞ-də əldə edilib. 2010-cu illərdən bəri onlayn oyunlar arasında ümumi tendensiya onları pulsuz təklif olunan oyunların üzərində satın alına bilən əşyalar kimi qənimət qutuları və döyüş biletləri kimi monetizasiya sxemlərindən istifadə edərək, onları bir xidmət kimi idarə etmək olmuşdur. Alınan pərakəndə oyunlardan fərqli olaraq, onlayn oyunların daimi oynanılmaması problemi var, çünki onların işləməsi üçün xüsusi serverlər tələb olunur.
Onlayn oyunların dizaynı sadə mətn əsaslı mühitlərdən mürəkkəb qrafika və virtual dünyaların daxil edilməsinə qədər dəyişə bilər. Oyun daxilində onlayn komponentlərin mövcudluğu onlayn liderlər lövhəsi kimi kiçik xüsusiyyətlərdən tutmuş, birbaşa digər oyunçulara qarşı oynamaq kimi əsas oyunun bir hissəsi olmağa qədər dəyişə bilər. Bir çox onlayn oyunlar öz onlayn icmalarını yaradır, digər oyunlar, xüsusən də sosial oyunlar oyunçuların mövcud real həyat icmalarını birləşdirir. Bəzi onlayn oyunlar bir çox tanınmış Twitch yayımçıları və onları oynayan YouTuberlər sayəsində kütləvi populyarlıq əldə edə bilər.
Onlayn oyunlar video oyun mədəniyyətinin əhatə dairəsini və ölçüsünü kəskin şəkildə artırıb və müxtəlif yaşlarda, millətlərdən və peşələrdən olan oyunçuları cəlb edir. Onlayn oyun məzmunu indi elmi sahədə, xüsusən də gündəlik həyatın davranışları və sosial hadisələri ilə bağlı virtual cəmiyyətlərdə oyunçuların qarşılıqlı əlaqələri sahəsində araşdırılır. Digər mədəniyyətlərdə olduğu kimi, cəmiyyət oyunlarda və ya oyun xaricində ünsiyyət üçün istifadə edilə bilən jarqon sözlər və ya ifadələr bazasını inkişaf etdirmişdir. Artan onlayn təbiətinə görə, müasir video oyun jarqonları "pwn" və "noob" kimi bir çox sözlə leetspeak kimi internet jarqonları ilə də çox üst-üstə düşür. Video oyun ictimaiyyəti tərəfindən populyarlaşan başqa bir termin kompüter başında olmayan və ya diqqət yetirməyən insanlara deyilən "AFK" abreviaturasıdır. Digər ümumi abreviaturlara "uğurlar, əylənin" (ing. good luck, have fun) mənasını verən "GL HF" daxildir və bu sözlər tez-tez yaxşı performans göstərmək üçün matçın əvvəlində deyilir. Eyni şəkildə, oyunun sonunda "GG" və ya "GG WP" rəqibi "yaxşı oyun, yaxşı oynadı" (ing. good game, well played) deməklə təbrik etmək, qələbə və ya məğlubiyyət üçün deyilə bilər. Bir çox video oyunları da internet memlərinə ilham verib və böyük izləyici kütləsinə sahib olub.
Onlayn oyun mədəniyyəti bəzən kiberzorbalığı, zorakılığı və ksenofobiyanı təşviq edə bilən mühitə görə tənqidlə üzləşir. Bəziləri həmçinin və ya sosial stiqma ilə bağlı narahatdırlar. Bununla belə, bir onlayn oyunun oyunçularının bir-birini tanımadıqları və məhdud ünsiyyətə malik olduqları üçün fərdi oyunçunun onlayn oyundakı təcrübəsinin süni intellektli oyunçularla oynamaqdan fərqli olmadığı iddia edilmişdir.
İstinadlar
- Andrew Rollings; Ernest Adams. Fundamentals of Game Design. Prentice Hall. 2006.
- Quandt, Thorsten; Kröger, Sonja. Multiplayer: The Social Aspects of Digital Gaming. London: Routledge. 2014. ISBN .
- Skeldon, Paul. "Global online games revenue to reach $17.8 billion by 2024 | Media & Content". January 9, 2020. August 6, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: April 27, 2020.
- Marshall, Cass. "The decade when online video games changed everything". . November 11, 2019. April 23, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: November 11, 2019.
- "How games as a service are changing the way we play". Red Bull (ingilis). September 18, 2018 tarixində . İstifadə tarixi: September 15, 2020.
- Hachman, Mark. "Infographic: A Massive History of Multiplayer Online Gaming". PC Magazine. October 8, 2015 tarixində . İstifadə tarixi: October 6, 2015.
- David R. Woolley. . thinkofit.com. September 4, 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 12, 2013.
- Says, Cannon. "Among Us' Improbable Rise To The Top Of Twitch". Kotaku Australia (ingilis). September 8, 2020. September 9, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: July 12, 2021.
- Martney, R. "The strategic female: gender-switching and player behavior in online games". Information, Communication & Society. 17 (3). 2014: 286–300. doi:10.1080/1369118x.2013.874493.
- Worth, N. "Personality and behavior in a massively multiplayer online role-playing game". Computers in Human Behavior. 38. 2014: 322–330. doi:10.1016/j.chb.2014.06.009.
- Schiano, D. "The "lonely gamer" revisited". Entertainment Computing. 5. 2014: 65–70. doi:10.1016/j.entcom.2013.08.002.
- Barnett, Jane; Coulson, Mark. "Virtually Real: A Psychological Perspective on Massively Multiplayer Online Games". Review of General Psychology (ingilis). 14 (2). 2010: 167–179. doi:10.1037/a0019442. ISSN 1089-2680. May 27, 2023 tarixində . İstifadə tarixi: February 22, 2023.
- Paez, Danny. "How "PWNED" went from hacker slang to the internet's favorite taunt". Inverse (ingilis). March 17, 2020. March 17, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: March 17, 2021.
- Paez, Danny. "How "n00b" became the nicest way to be mean online". Inverse (ingilis). February 18, 2020. April 21, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: March 17, 2021.
- Vicente, Vann. "What Does "AFK" Mean, and How Do You Use It?". How-To Geek (ingilis). November 8, 2020. February 28, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: March 17, 2021.
- Andrew Heinzman. "What Does "GLHF" Mean, and How Do You Use It?". How-To Geek (ingilis). January 26, 2020. February 26, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: March 17, 2021.
- Vicente, Vann. "What Does "GG" Mean, and How Do You Use It?". How-To Geek (ingilis). May 8, 2020. February 27, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: March 17, 2021.
- "Gaming the System: Among Us memes convey the pain of an internet-dependent world – The Daily Free Press" (ingilis). March 9, 2021. September 30, 2022 tarixində . İstifadə tarixi: July 12, 2021.
- Rouse, Margaret. "Gaming". WhatIs.com. April 23, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: May 13, 2015.
- "What's the Future of Online Gaming?". . No. 19. Imagine Media. July 1996. 6–10.
Xarici keçidlər
- Oyun mədəniyyəti: Dominodan “Playstation”a
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Onlayn oyun qismen ve ya esasen internet ve ya movcud olan her hansi diger komputer sebekesi vasitesile oynanan videooyun Onlayn oyunlar muasir oyun platformalarinda o cumleden komputerlerde konsollarda ve mobil cihazlarda movcuddur ve birinci sexs atici strategiya ve kutlevi coxneferli onlayn rol oyunu MMORPG daxil olmaqla bir cox janrlari ehate edir 2019 cu ilde onlayn oyunlar seqmentinde gelir 16 9 milyard dollara catib bunun 4 2 milyard dollari Cin 3 5 milyard dollari ise ABS de elde edilib 2010 cu illerden beri onlayn oyunlar arasinda umumi tendensiya onlari pulsuz teklif olunan oyunlarin uzerinde satin alina bilen esyalar kimi qenimet qutulari ve doyus biletleri kimi monetizasiya sxemlerinden istifade ederek onlari bir xidmet kimi idare etmek olmusdur Alinan perakende oyunlardan ferqli olaraq onlayn oyunlarin daimi oynanilmamasi problemi var cunki onlarin islemesi ucun xususi serverler teleb olunur oyununda doyus Onlayn oyunlarin dizayni sade metn esasli muhitlerden murekkeb qrafika ve virtual dunyalarin daxil edilmesine qeder deyise biler Oyun daxilinde onlayn komponentlerin movcudlugu onlayn liderler lovhesi kimi kicik xususiyyetlerden tutmus birbasa diger oyunculara qarsi oynamaq kimi esas oyunun bir hissesi olmaga qeder deyise biler Bir cox onlayn oyunlar oz onlayn icmalarini yaradir diger oyunlar xususen de sosial oyunlar oyuncularin movcud real heyat icmalarini birlesdirir Bezi onlayn oyunlar bir cox taninmis Twitch yayimcilari ve onlari oynayan YouTuberler sayesinde kutlevi populyarliq elde ede biler Onlayn oyunlar video oyun medeniyyetinin ehate dairesini ve olcusunu keskin sekilde artirib ve muxtelif yaslarda milletlerden ve peselerden olan oyunculari celb edir Onlayn oyun mezmunu indi elmi sahede xususen de gundelik heyatin davranislari ve sosial hadiseleri ile bagli virtual cemiyyetlerde oyuncularin qarsiliqli elaqeleri sahesinde arasdirilir Diger medeniyyetlerde oldugu kimi cemiyyet oyunlarda ve ya oyun xaricinde unsiyyet ucun istifade edile bilen jarqon sozler ve ya ifadeler bazasini inkisaf etdirmisdir Artan onlayn tebietine gore muasir video oyun jarqonlari pwn ve noob kimi bir cox sozle leetspeak kimi internet jarqonlari ile de cox ust uste dusur Video oyun ictimaiyyeti terefinden populyarlasan basqa bir termin komputer basinda olmayan ve ya diqqet yetirmeyen insanlara deyilen AFK abreviaturasidir Diger umumi abreviaturlara ugurlar eylenin ing good luck have fun menasini veren GL HF daxildir ve bu sozler tez tez yaxsi performans gostermek ucun matcin evvelinde deyilir Eyni sekilde oyunun sonunda GG ve ya GG WP reqibi yaxsi oyun yaxsi oynadi ing good game well played demekle tebrik etmek qelebe ve ya meglubiyyet ucun deyile biler Bir cox video oyunlari da internet memlerine ilham verib ve boyuk izleyici kutlesine sahib olub Onlayn oyun medeniyyeti bezen kiberzorbaligi zorakiligi ve ksenofobiyani tesviq ede bilen muhite gore tenqidle uzlesir Bezileri hemcinin ve ya sosial stiqma ile bagli narahatdirlar Bununla bele bir onlayn oyunun oyuncularinin bir birini tanimadiqlari ve mehdud unsiyyete malik olduqlari ucun ferdi oyuncunun onlayn oyundaki tecrubesinin suni intellektli oyuncularla oynamaqdan ferqli olmadigi iddia edilmisdir IstinadlarAndrew Rollings Ernest Adams Fundamentals of Game Design Prentice Hall 2006 Quandt Thorsten Kroger Sonja Multiplayer The Social Aspects of Digital Gaming London Routledge 2014 ISBN 978 0 415 82886 4 Skeldon Paul Global online games revenue to reach 17 8 billion by 2024 Media amp Content January 9 2020 August 6 2020 tarixinde Istifade tarixi April 27 2020 Marshall Cass The decade when online video games changed everything November 11 2019 April 23 2021 tarixinde Istifade tarixi November 11 2019 How games as a service are changing the way we play Red Bull ingilis September 18 2018 tarixinde Istifade tarixi September 15 2020 Hachman Mark Infographic A Massive History of Multiplayer Online Gaming PC Magazine October 8 2015 tarixinde Istifade tarixi October 6 2015 David R Woolley thinkofit com September 4 2013 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi October 12 2013 Says Cannon Among Us Improbable Rise To The Top Of Twitch Kotaku Australia ingilis September 8 2020 September 9 2020 tarixinde Istifade tarixi July 12 2021 Martney R The strategic female gender switching and player behavior in online games Information Communication amp Society 17 3 2014 286 300 doi 10 1080 1369118x 2013 874493 Worth N Personality and behavior in a massively multiplayer online role playing game Computers in Human Behavior 38 2014 322 330 doi 10 1016 j chb 2014 06 009 Schiano D The lonely gamer revisited Entertainment Computing 5 2014 65 70 doi 10 1016 j entcom 2013 08 002 Barnett Jane Coulson Mark Virtually Real A Psychological Perspective on Massively Multiplayer Online Games Review of General Psychology ingilis 14 2 2010 167 179 doi 10 1037 a0019442 ISSN 1089 2680 May 27 2023 tarixinde Istifade tarixi February 22 2023 Paez Danny How PWNED went from hacker slang to the internet s favorite taunt Inverse ingilis March 17 2020 March 17 2021 tarixinde Istifade tarixi March 17 2021 Paez Danny How n00b became the nicest way to be mean online Inverse ingilis February 18 2020 April 21 2021 tarixinde Istifade tarixi March 17 2021 Vicente Vann What Does AFK Mean and How Do You Use It How To Geek ingilis November 8 2020 February 28 2021 tarixinde Istifade tarixi March 17 2021 Andrew Heinzman What Does GLHF Mean and How Do You Use It How To Geek ingilis January 26 2020 February 26 2021 tarixinde Istifade tarixi March 17 2021 Vicente Vann What Does GG Mean and How Do You Use It How To Geek ingilis May 8 2020 February 27 2021 tarixinde Istifade tarixi March 17 2021 Gaming the System Among Us memes convey the pain of an internet dependent world The Daily Free Press ingilis March 9 2021 September 30 2022 tarixinde Istifade tarixi July 12 2021 Rouse Margaret Gaming WhatIs com April 23 2021 tarixinde Istifade tarixi May 13 2015 What s the Future of Online Gaming No 19 Imagine Media July 1996 6 10 Xarici kecidlerVikianbarda elaqeli media fayllar Oyun medeniyyeti Dominodan Playstation a