Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Oma sümüyü (lat. Os sacrum) — qabırğa rudimentləri ilə birlikdə beş oma fəqərələrindən təşkil olunmuşdur. Oma sümüyünün enli ucu, əsası — lat. basis ossis sacri yuxarıda sonuncu bel fəqərəsi ilə birləşərək ınə doğru çıxmış burun — lat. promontorium təşkil edir. Oma sümüyünün ensiz ucu, zirvəsi — lat. apex ossis sacri aşağıda büzdüm fəqərəsi ilə birləşmişdir. I oma fəqərəsi cisminin arxasında fəqərə dəliyi — lat. foramen vertebrale vardır ki, bu dəlik aşağı doğru oma kanalı — lat. canalis sacralis ilə birləşir. Fəqərə dəliyinin yanlarından yuxarıya doğru bir cüt oynaq çıxıntıları — lat. processus articulares superiores çıxır. Bu oynaq çıxıntıları önündə fəqərənin yuxarı oymaları yerləşmişdir. Oma sümüyünün zirvəsini sonuncu oma fəqərəsinin cismi təşkil edir. Zirvənin arxasında bir deşik — lat. hiatus sacralis vardır. Yan tərəflərdən bir cüt rudiment halında qalmış aşağı oynaq çıxıntısı sayılan oma buynuzları — lat. cornua sacralia ilə əhatə olunmuş lat. hiatus sacralis yuxarıda oma kanalı ilə birləşir. Oma sümüyünün çanaq boşluğuna baxan çanaq səthi — lat. facies pelvina hamar və basıqdır. Oma sümüyünün çıxıq arxa səthi — lat. facies dorsalis isə arxaya baxır. Oma sümüyünün ön səthində oma fəqərələrinin bir-biri ilə bitişən hissələrini göstərən 4 köndələn xətt — lat. lineae transversae vardır. Bu xəttlərin uclarında yuxarıdan aşağıya doğru cərgə ilə sinir köklərinə məxsus 4 dəlik — lat. foramensacralia pelvina (foramina sacralia anteriora — BNA) düzülmüşdür. Oma sümüyünün arxa səthində arxa çıxıntıların birləşməsindən əmələ gələn bir orta daraq — lat. crista sacralis mediana (crista sacralis media — BNA) vardır. Orta darağın hər iki tərəfində oynaq çıxıntılarının birləşməsindən əmələ gəlmiş omanın ara daraqları — lat. cristae sacrales intermediae (cristae sacrales articulares — BNA) yerləşir. Ara daraqlardan kənara üçüncü cərgə bayır daraqlar — lat. cristae sacrales laterales vardır. Oynaq və bayır daraqların arasında 4 cüt omanın arxa dəlikləri — lat. foramina sacralia dorsalia (foramina sacralia posteriora — BNA) vardır. Bu dəliklər qısa kanallar vasitəsilə oma sümüyünün ön dəlikləri ilə birləşirlər. Oma sümüyünün iki fəqərə yarıma uyğun yuxarı hissəsinin başır şöbələrinə yan hissələr — lat. partes laterales deyilir. Bu hissələrinyan tərəflərində qalça sümüyü ilə calanmaya məxsus bir seyvanabənzər səth — lat. facies auricularis və həmin səthin arxasında bağlara məxsus qabarıqlar — lat. tuberositas sacralis vardır. Qadınlarda oma sümüyü bərabər dərəcədə basıq, enli və qısa olur. Kişilərdə isə ensiz uzun və çıx basıqdır.
| Oma sümüyü | |
|---|---|
 Oma sümüyü (çanaq səthi) | |
 Çanaq, ortada oma sümüyü. | |
| Bitişir | |
| MeSH | Sacrum |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Formaları
Oma sümüyü ümumi formasına və oma dəliyinin — lat. hiatus sacralis formasına görə xüsusiyyətlərə malikdir. Sezon-Yaroşeviçə görə oma sümüyü forma cəhətcə iki cür olur:
- qısa-enli (platixiyerik) oma sümüyü — yastı çanaq insanlarda rast gəlinir;
- uzun-ensiz (dolixoxiyerik) oma sümüyü — dar çanaq insanlarda rast gəlinir.
Bunlardan əlavə orta növ mezoxiyerik oma sümüyü də ayırd edilir. Moskalenko qısa-enli növü intraartikulyar və uzun-ensiz növü isə ekstraartikulyar oma adlandırır. İntraartikulyar növdə oma-qalça oynağında iştirak edən oynaq səth nahiyəsi ondan xaricdə qalan hissəsinə nisbətən böyük olur. Ekstraartikulyar növdə isə əksinə xeyli az olur.
Kamençikə görə oma kanalının aşağı ucunda olan hiatus sacralis üç növ olur: qısa, uzun və orta.
Mənbə
- Prof. K.Ə. Balakişiyev, İnsanın Normal Anatomiyası, I cild, "MAARİF" Nəşriyyatı, Bakı - 1971
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Oma sumuyu lat Os sacrum qabirga rudimentleri ile birlikde bes oma feqerelerinden teskil olunmusdur Oma sumuyunun enli ucu esasi lat basis ossis sacri yuxarida sonuncu bel feqeresi ile birleserek ine dogru cixmis burun lat promontorium teskil edir Oma sumuyunun ensiz ucu zirvesi lat apex ossis sacri asagida buzdum feqeresi ile birlesmisdir I oma feqeresi cisminin arxasinda feqere deliyi lat foramen vertebrale vardir ki bu delik asagi dogru oma kanali lat canalis sacralis ile birlesir Feqere deliyinin yanlarindan yuxariya dogru bir cut oynaq cixintilari lat processus articulares superiores cixir Bu oynaq cixintilari onunde feqerenin yuxari oymalari yerlesmisdir Oma sumuyunun zirvesini sonuncu oma feqeresinin cismi teskil edir Zirvenin arxasinda bir desik lat hiatus sacralis vardir Yan tereflerden bir cut rudiment halinda qalmis asagi oynaq cixintisi sayilan oma buynuzlari lat cornua sacralia ile ehate olunmus lat hiatus sacralis yuxarida oma kanali ile birlesir Oma sumuyunun canaq bosluguna baxan canaq sethi lat facies pelvina hamar ve basiqdir Oma sumuyunun cixiq arxa sethi lat facies dorsalis ise arxaya baxir Oma sumuyunun on sethinde oma feqerelerinin bir biri ile bitisen hisselerini gosteren 4 kondelen xett lat lineae transversae vardir Bu xettlerin uclarinda yuxaridan asagiya dogru cerge ile sinir koklerine mexsus 4 delik lat foramensacralia pelvina foramina sacralia anteriora BNA duzulmusdur Oma sumuyunun arxa sethinde arxa cixintilarin birlesmesinden emele gelen bir orta daraq lat crista sacralis mediana crista sacralis media BNA vardir Orta daragin her iki terefinde oynaq cixintilarinin birlesmesinden emele gelmis omanin ara daraqlari lat cristae sacrales intermediae cristae sacrales articulares BNA yerlesir Ara daraqlardan kenara ucuncu cerge bayir daraqlar lat cristae sacrales laterales vardir Oynaq ve bayir daraqlarin arasinda 4 cut omanin arxa delikleri lat foramina sacralia dorsalia foramina sacralia posteriora BNA vardir Bu delikler qisa kanallar vasitesile oma sumuyunun on delikleri ile birlesirler Oma sumuyunun iki feqere yarima uygun yuxari hissesinin basir sobelerine yan hisseler lat partes laterales deyilir Bu hisselerinyan tereflerinde qalca sumuyu ile calanmaya mexsus bir seyvanabenzer seth lat facies auricularis ve hemin sethin arxasinda baglara mexsus qabariqlar lat tuberositas sacralis vardir Qadinlarda oma sumuyu beraber derecede basiq enli ve qisa olur Kisilerde ise ensiz uzun ve cix basiqdir Oma sumuyuOma sumuyu canaq sethi Canaq ortada oma sumuyu Bitisir Buzdum sumuyuCanaq sumuyuMeSH Sacrum Vikianbarda elaqeli mediafayllarFormalariOma sumuyu umumi formasina ve oma deliyinin lat hiatus sacralis formasina gore xususiyyetlere malikdir Sezon Yarosevice gore oma sumuyu forma cehetce iki cur olur qisa enli platixiyerik oma sumuyu yasti canaq insanlarda rast gelinir uzun ensiz dolixoxiyerik oma sumuyu dar canaq insanlarda rast gelinir Bunlardan elave orta nov mezoxiyerik oma sumuyu de ayird edilir Moskalenko qisa enli novu intraartikulyar ve uzun ensiz novu ise ekstraartikulyar oma adlandirir Intraartikulyar novde oma qalca oynaginda istirak eden oynaq seth nahiyesi ondan xaricde qalan hissesine nisbeten boyuk olur Ekstraartikulyar novde ise eksine xeyli az olur Kamencike gore oma kanalinin asagi ucunda olan hiatus sacralis uc nov olur qisa uzun ve orta MenbeProf K E Balakisiyev Insanin Normal Anatomiyasi I cild MAARIF Nesriyyati Baki 1971